Χρονολόγιο γεγονότων 1943-44

1943

Ιανουάριος 1943

Ο Ιωάννης Τσιγάντες πέφτει νεκρός στο κρησφύγετό του στην Πατησίων σε συμπλοκή με Ιταλούς καραμπινιέρους (14 Ιανουαρίου). Αρχίζει η απογραφή του εβραικού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης

04.02.1943

Εκτέλεση του αρχηγού της ΠΕΑΝ Κώστα Περρίκου στην Καισαριανή

Φεβρουάριος 1943

Ίδρυση της “Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων” (ΕΠΟΝ). Στάση στις ελληνικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής (23 Φεβρουαρίου)

H κηδεία του ποιητή Κωστή Παλαμά εξελίσσεται σε αντικατοχική εκδήλωση (27 Φεβρουαρίου)

Φεβρουάριος 1943

Αρχή της εφαρμογής των αντισημιτικών «Νόμων της Νυρεμβέργης» στη Θεσσαλονίκη. Οι Εβραίοι της πόλης υποχρεούνται να συγκεντρωθούν στα δύο γκέτο που ορίζονται από τους Γερμανούς και να φέρουν το κίτρινο άστρο του Δαβίδ. Τους απαγορεύεται η χρήση του τηλεφώνου και των μέσων δημόσιας μεταφοράς, καθώς και η άσκηση επαγγέλματος. Αρχίζουν οι προετοιμασίες για τον εκτοπισμό τους με την άφιξη των Αλόϊς Μπρούνερ (Alois Brunner) και Ντήτερ Βισλιτσένυ (Dieter Wisliceny). Στη Θεσσαλονίκη υπηρέτησε, ως αξιωματικός της Βέρμαχτ, και ο Κουρτ Βαλντχάιμ, μετέπειτα Καγκελάριος της Αυστρίας και Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. Αρχίζει ο σχεδιασμός του εκτοπισμού των Εβραίων της Βουλγαρικής Ζώνης Κατοχής.

04.03.1943

Ομαδική σύλληψη και εκτοπισμός των Εβραίων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης από τους Βουλγάρους

05.03.1943

Μεγάλη διαδήλωση στην Αθήνα κατά της πολιτικής επιστράτευσης. Πολλοί νεκροί και τραυματίες

06.03.1943

Η τριήμερη μάχη του Φαρδύκαμπου Σιάτιστας λήγει με την αιχμαλωσία ενός ολόκληρου ιταλικού τάγματος από τους Έλληνες αντάρτες

15.03.1943

Αναχωρεί ο πρώτος συρμός με 2.500 Εβραίους της Θεσσαλονίκης για το Άουσβιτς

Απρίλιος 1943

Ορκίζεται η τρίτη κατοχική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ιωάννη Ράλλη (6 Απριλίου). Ομαδική δραπέτευση 56 κρατουμένων στελεχών του ΚΚΕ από το σανατόριο “Σωτηρία” (6 Απριλίου). Ο ΕΛΑΣ εκτελεί 33 Γερμανούς αιχμαλώτους και κηρύσσει ουσιαστικά τον πόλεμο στη Βέρμαχτ (16 Απριλίου)

05.05.1943

Εκτόπιση Εβραίων Διδυμοτείχου, Νέας Ορεστιάδας και Σουφλίου.

10.06.1943

Μπαίνει σε εφαρμογή από τους αντάρτες και τη Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή η Επιχείρηση Animals (Ζώα), αντιπερισπασμός για την απόβαση στη Σικελία

18.06.1943

Δημοσιεύεται ο Νόμος για τη συγκρότηση των Ταγμάτων Ασφαλείας

21.06.1943

Μάχη του ΕΛΑΣ με Γερμανούς στο Σαραντάπορο Ελασσόνας. 100 Γερμανοί σκοτώνονται και αιχμαλωτίζονται

Ιούλιος 1943

Μάχη του ΕΛΑΣ με Ιταλούς στο Λεόντιο Αχαίας (10 Ιουλίου). Συγκροτείται στο Περτούλι Τρικάλων το Κοινό Γενικό Στρατηγείο Ανταρτών (ΚΓΣΑ) (18 Ιουλίου). Μάχες του ΕΔΕΣ με τους Ιταλούς στο Μακρυνόρος (14-22 Ιουλίου). Παναθηναικό συλλαηλητήριο κατά της βουλγαρικής κατοχής διαλύεται βίαια από τους Γερμανούς. Πάνω από 70 νεκροί και τραυματίες (22 Ιουλίου)

10.08.1943

Αντιπρόσωποι των αντιστασιακών οργανώσεων μεταβαίνουν στο Κάιρο

12.09.1943

Ξεκινούν συμμαχικές επιχειρήσεις στα νησιά του Αιγαίου

18.09.1943

4.635 Ιταλοί αιχμάλωτοι εκτελούνται από τους Γερμανούς στην Κεφαλλονιά

26.09.1943

Αρχίζει η μάχη για την ανακατάληψη της Λέρου από τους Γερμανούς

10.10.1943

Εμφύλιος μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ στα βουνά της Ηπείρου

15.10.1943

Εξόντωση γερμανικού λόχου από τον ΕΛΑΣ στην Πάρνηθα

18.10.1943

Οι Γερμανοί εξαπολύουν τις μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ελλάδα (Panther, Puma, Tiger)

22.11.1943

Ολοκληρώνεται η κατάληψη των νησιών του Αιγαίου από τους Γερμανούς. Εκτέλεση 118 ομήρων στο Μονοδένδρι Λακωνίας

13.12.1943

Σφαγή των Καλαβρύτων. 696 νεκροί

1944

Ιανουάριος 1944

Αντεπίθεση του ΕΔΕΣ. Ο ΕΛΑΣ απωθείται μέχρι τον Αχελώο (4 Ιανουαρίου). Μεγάλος βομβαρδισμός του Πειραιά από την αμερικανική αεροπορία. Πάνω από 600 νεκροί άμαχοι

15.02.1944

Διάσκεψη Μυρόφυλλου-Πλάκας. Ανακωχή του εμφυλίου ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ, καθορίζονται οι όροι της μεταξύ τους συνεργασίας και αποκηρύσσονται τα Τάγματα Ασφαλείας

08.03.1944

100 άτομα εκτελούνται στο Ελευθέριο Λάρισας

10.03.1944

Σχηματισμός της “Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ)”

23/ 25.3.1944

Συλλαμβάνονται οι Εβραίοι της Αθήνας, της Χαλκίδας, της Καστοριάς, των Ιωαννίνων, της Άρτας, της Πρέβεζας, της Λάρισας, των Τρικάλων και του Βόλου

01.04.1944

Ξεσπά το κίνημα του ναυτικού στη Μέση Ανατολή

05.04.1944

Σφαγή της Κλεισούρας Καστοριάς με 233 νεκρούς

14.04.1944

120 άτομα εκτελούνται στο Αγρίνιο από τα Τάγματα Ασφαλείας

17.04.1944

Ο ΕΛΑΣ διαλύει το αντάρτικο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων. Ο αρχηγός του, Δημήτριος Ψαρρός δολοφονείται

22.04.1944

Επιχείρηση Maigewitter στο Βέρμιο: Ολοκαύτωμα στους Πύργους Εορδαίας με 318 νεκρούς

25.04.1944

Εκτέλεση 135 ατόμων στον Καρακόλιθο Λιβαδειάς

26.04.1944

Ο Γεώργιος Παπανδρέου αναλαμβάνει πρωθυπουργός της εξόριστης κυβέρνησης

01.05.1944

Εκτελούνται 200 αντιστασιακοί και φυλακισμένα μέλη του ΚΚΕ στο σκοπευτήριο της Καισαριανής

Μάιος 1944

Μεγάλη μάχη ανταρτών της ΕΣΕΑ και Βουλγάρων στους Παπάδες Νέστου (10 Μαίου). Διάσκεψη του Λιβάνου. Διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό το Γεώργιο Παπανδρέου και συμμετοχή όλων των πολιτικών δυνάμεων (17 Μαίου). Εκλογές της ΠΕΕΑ στην “Ελεύθερη Ελλάδα” για ανάδειξη εθνοσυμβουλίου (28 Μαίου)

06.06.1944

Εκτέλεση 101 ομήρων στα Διαβατά Θεσσαλονίκης

10.06.1944

Τα SS εξοντώνουν 223 άνδρες, γυναίκες και παιδιά στο χωριό Δίστομο Βοιωτίας

Ιούλιος 1944

Αύξηση των επιθέσεων των ανταρτών. Ο ΕΛΑΣ επιτίθεται σε Άμφισσα (1 Ιουλίου) και Αμφιλοχία (12-13 Ιουλίου) και ο ΕΔΕΣ στην αμυντική περίμετρο Πρέβεζας (5-6 Ιουλίου). Οι γερμανικές απώλειες τον Ιούλιο φτάνουν τους 500 νεκρούς και 780 τραυματίες

01.08.1944

Επίθεση του ΕΛΑΣ στο Βελεστίνο

05.08.1944

Οι Γερμανοί εξαπολύουν την εκκαθαριστική επιχείρηση Kreuzotter στην Κεντρική Ελλάδα. Εκατοντάδες αντάρτες και 130 Γερμανοί σκοτώνονται

17.08.1944

Μπλόκο Γερμανών και ταγματασφαλιτών στην Κοκκινιά (Νίκαια). 150 άτομα εκτελούνται. Μάχη του ΕΔΕΣ με Γερμανούς στη Μενίνα Θεσπρωτίας καταλήγει στην καταστροφή ενός γερμανικού λόχου

02.09.1944

Ολοκαύτωμα στο Χορτιάτη Θεσσαλονίκης. 246 νεκροί άμαχοι

14.09.1944

Εκτελούνται 104 στα Γιαννιτσά Πέλλας

9-24/9/1944

22 αεροπορικές επιδρομές στην Θεσσαλονίκη

26.09.1944

Συμφωνία της Καζέρτας. Οι αντάρτικες δυνάμεις του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ αναγνωρίζουν τη βρετανική στρατιωτική διοίκηση του Ρόναλντ Σκόμπι

12.10.1944

Εκκένωση των Αθηνών από τα γερμανικά στρατεύματα

18.10.1944

Άφιξη της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας στην Αθήνα