Το νηπιαγωγείο είναι το πρώτο μεγάλο σκαλοπάτι στην όμορφη πορεία ενός καινούριου μαθητή.
Πριν ξεκινήσω να σημειώσω ετούτο: το παιδί εγκαταλείπει το ασφαλές, σίγουρο πλαίσιο της οικογένειας για έναν άγνωστο χώρο με άλλα παιδιά, με κάποιους άλλους ενήλικες που θα του επιβάλλουν κάποιους άλλους ενδεχομένως κανόνες. Μην αδικείτε το παιδί σας όταν δείχνει αγχωμένο για το άγνωστο. Όλοι είμαστε αγχωμένοι σε μια νέα αρχή.
Τα παιδιά φοβούνται ότι τα άλλα παιδιά θα τα ενοχλήσουν, θα τους πάρουν τα παιχνίδια, ότι ίσως δε θα ανταποκριθούν σε αυτόν τον νέο κόσμο του σχολείου. Οι κανόνες αλλάζουν, το δωμάτιο που δεν τακτοποιούνταν, τώρα πρέπει να μαζεύεται από τα παιδιά (τάξη), η αποκλειστική αγάπη των γονιών τώρα γίνεται αγάπη με άλλους 25.
Πώς να προετοιμάσω το παιδί μου για το νηπιαγωγείο
ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ
- Περάστε μία έστω φορά απέξω από το νηπιαγωγείο, να το δεί ώστε να έχει μία εικόνα.
- Το νηπιαγωγείο δεν το παρουσιάζουμε ως κάτι φοβιστικό αλλά ως έναν όμορφο χώρο δημιουργίας, μάθησης και χαράς που σε καμία περίπτωση δε θα διακόψει τη σχέση και τους δεσμούς του με την οικογένειά του.
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ-ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ
- Κάνουμε σαφές στο παιδί ότι θα υπάρχει ένα σταθερό πρόγραμμα κατά τη φοίτησή του.
Δεν υπάρχει περίπτωση να μην πάει επειδή δε θέλει.
Δεν υπάρχει περίπτωση να μην το παραλάβει κάποιος το μεσημέρι ή να το ξεχάσει. - Εξαιρετικά σημαντική είναι η ψυχολογία των ίδιων των γονιών. Αν η μαμά τρέμει από το άγχος της για το πώς θα τα καταφέρει το παιδί στο νηπιαγωγείο, το παιδί, σαν κυνηγετικός σκύλος, θα το οσμιστεί και θα φροντίσει να δικαιώσει το άγχος της, υιοθετώντας κι αυτό αρκετό από αυτό το άγχος
- Συνέπεια του προηγούμενου σημείου: δείχνουμε ξεκάθαρη εμπιστοσύνη στο παιδί και τις ικανότητές του, του δείχνουμε με κάθε τρόπο ότι πιστεύουμε πως θα τα πάει περίφημα.
ΜΕ ΠΟΙΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ;
“Σου έχω εμπιστοσύνη” , “Είμαι σίγουρη ότι θα τα πας περίφημα και σε αυτό”, “Θα είμαι δίπλα σου σε ο,τι χρειαστείς”, “θα μιλάω και εγώ με τη δασκάλα σου για ο,τι χρειάζεσαι”, “Είμαι περήφανη/-ος που μεγάλωσες και θα πας στο νηπιαγωγείο, όπως όλα τα παιδιά στον κόσμο” , “Θα σε περιμένω κάθε μεσημέρι να μου πεις τα νέα σου και να τα συζητήσουμε”. Είναι φράσεις που δημιουργούν τις γέφυρες ασφάλειας που έχει ανάγκη ένα παιδί πριν το άγνωστο.
“ΦΥΣΙΚΟΣ ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ”
- Φροντίστε το παιδί να έχει αρχίσει να μένει λίγες ώρες χωρίς την διαρκή παρουσία σας, έστω με κάποιους που εμπιστεύεστε (γιαγιά, θεία κτλ). Ένα παιδί που δεν έχει φύγει ώρα από το χέρι της μητέρας του θα δυσκολευθεί ιδιαιτέρως να το αφήσει για χάρη του σχολείου.
ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ ΠΡΩΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ
- Μην ενδώσετε στο χειριστικό κλάμα των πρώτων λεπτών/ωρών/ημερών. Το παιδί νιώθει άγχος και προσπαθεί να αποφύγει το παγόβουνο που το πλησιάζει. Ασφαλώς όμως μην υποτιμήσετε κιόλας το άγχος του. Φράσεις όπως “είσαι μεγάλο παιδί/άντρας/ολόκληρο κορίτσι τώρα και δεν πρέπει να κλαις” μάλλον μεγαλώνουν την απογοήτευση του παιδιού για τον εαυτό του.
- Να είστε αδιαπραγμάτευτη/-ος ως προς την παραμονή του παιδιού στο σχολείο. Μην ανοίξετε σε καμία περίπτωση ψυχολογικό “παραθυράκι” του τύπου “να το πάρω και να φύγω αφού κλαίει έτσι”. Το παιδί πρέπει να διδαχθεί με κάθε τρόπο ότι δεν μπορεί να εκβιάζει καταστάσεις κλαίγοντας.
- Ένα φιλί, μια όμορφη κουβέντα και ένα “γεια, θα σε πάρω το μεσημέρι” αρκούν. Κρατήστε την όποια συγκίνησή σας μόλις βγείτε από το σχολείο.
- Δείξτε εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς και μεταφέρετε αυτήν την εμπιστοσύνη στο παιδί σας.
- Οι εκπαιδευτικοί έχουν δει πολλές σκηνές έντονων αποχωρισμών. Δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο παιδί που αντιδρά έτσι. Θα σας βοηθήσουν να ομαλοποιηθεί η συμπεριφορά του παιδιού, αρκεί και εσείς να μην ανοίγετε παράθυρα διαφυγής στο παιδί.
- Οι έχοντες ευαίσθητα παιδιά, δημιουργήστε συνήθειες αποχωρισμού ως τελετουργικές ρουτίνες. Κάθε πρωί πείτε τα νέα σας περπατώντας ως το σχολείο, καθιερώστε μία κίνηση ή μία αγκαλιά αποχαιρετισμού, ένα “καλά να περάσεις” ή ένα “σ’ αγαπώ”.
- Ένας καλός και ειλικρινής διάλογος με το παιδί για την αξία του σχολείου και τη σημασία της φοίτησής το σε αυτό είναι πάντα χρήσιμος.
ΤΟ ΠΡΩΙΝΟ ΞΥΠΝΗΜΑ
Αν ξέρετε ή υποψιάζεστε ότι το παιδί σας είναι από εκείνα που θα καθυστερήσουν σε όλες τις κινήσεις τους το πρωί με αποτέλεσμα να αργήσετε και να δημιουργηθεί εκνευρισμός, προσπαθήστε να ξυπνήσετε λίγο νωρίτερα. Είναι προτιμότερο όλες οι πρωινές κινήσεις να γίνουν ήρεμα και με άνεση, παρά κάτω από το άγχος του χρόνου. Το παιδί δεν ξέρει τι σημαίνει “βιάζομαι”. Θεωρεί ότι ο χρόνος του ανήκει. Έτσι, εσείς θα εκνευριστείτε, θα μεταφερθεί και στο παιδί ο εκνευρισμός και το αποτέλεσμα θα είναι μια κακή διάθεση, η οποία κυρίως τις πρώτες μέρες είναι πολύ σημαντικό… να μην υπάρχει.
ΑΥΤΟ-ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ
- Αν το παιδί αυτο-εξυπηρετείται στην τουαλέτα όλα καλά. Αν όχι, πρέπει να ξεκινήσετε άμεσα εντατικό “φροντιστήριο” αυτονομίας και αυτάρκειας.
- Στο νηπιαγωγείο τα παιδιά εξυπηρετούνται απολύτως μόνα τους, χωρίς τη βοήθεια κανενός εντός της τουαλέτας.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΦΑΓΗΤΟΥ
- Στο ίδιο πλαίσιο βρίσκεται και η χρήση κουταλιού/πιρουνιού και η αυτο-ξυπηρέτηση του παιδιού στο φαγητό και το νερό. Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο τρώνε μόνα τους. Η βοήθεια που τους δίνεται είναι διακριτική και στο πλαίσιο να οδηγηθούν σε αυτονομία. Εξασκηθείτε στο άνοιγμα και κλείσιμο του δοχείου/μπολ του, στο δίπλωμα της πετσέτας, στο κράτημα και χειρισμό του πιρουνιού και κουταλιού. Παίξτε το σαν παιχνίδι στο σπίτι.
- Αποφύγετε φαγητά που δυσκολεύουν το παιδί. Αν π.χ. έχετε παρατηρήσει δυσκολία στο να τρώει λαδερά, αποφύγετέ τα για ένα διάστημα. Τις πρώτες 10-15 μέρες προτιμήστε φαγητά που αρέσουν ιδιαίτερα στο παιδί (και όχι ανθυγιεινά, έτσι;) για να μην αισθανθεί ότι δεν τα καταφέρνει.
ΡΟΥΧΑ-ΕΝΔΥΣΗ
- Επιλέξτε μαζί με το παιδί από το βράδυ τα ρούχα που θα φορέσει το πρωί ώστε να αποφύγετε περιττές και ανούσιες πρωινές εντάσεις.
- Να προτιμήσετε άνετα ρούχα.
ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΑΡΧΙΣΕΙ Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ
- Τις τελευταίες 2-3 μέρες (τουλάχιστον) πριν το σχολείο προσπαθήστε να μπείτε στις ρουτίνες της χρονιάς. Αυτό σημαίνει να πάψουμε να κοιμόμαστε όσο άτσαλα το κάναμε το καλοκαίρι, να φέρουμε τις συνήθειες που περίπου θα επικρατήσουν όλη τη χρονιά (ύπνος, γεύματα, ώρες, παιχνίδι, υπευθυνότητα χώρου κτλ).
- Αγοράστε μαζί και αφήστε το να επιλέξει τα σχολικά του: τσάντα, παγουρίνο, δοχείο φαγητού, πετσέτα. Θα το ενθουσιάσει που αυτά τα προσωπικά είδη προορίζονται για έναν μαθητή.
- “Διανθίστε μυθιστορηματικά” τη δική σας πρώτη φορά στο σχολείο. Είχατε κι εσείς αγωνία, θέλατε κι εσείς να είναι όμορφα, δεν ήταν όλα σούπερ από την πρώτη μέρα αλλά στην πορεία όλα πήγαν υπέροχα κτλ.
Τι να (μην) κάνω πριν και κατά τη διάρκεια της φοίτησής του παιδιού στο νηπιαγωγείο
- Δεν ακυρώνουμε ή δεν αποδυναμώνουμε μπροστά στο παιδί την δασκάλα (δάσκαλό) του, καθώς το παιδί θα κουβαλήσει στο σχολείο αυτήν την αποδυνάμωση, ακυρώνοντας και το ίδιο την/τον εκπαιδευτικό. Αν έχουμε σχόλια ή διαφωνίες, αυτές πρέπει να γίνονται χωρίς την παρουσία παιδιών.
- Δεν εμφανίζουμε την/τον νηπιαγωγό ως έναν θηριοδαμαστή που θα βάλει σε σειρά όλα τα κακώς κείμενα. “Τώρα που θα πας στο σχολείο θα σε στρώσει η δασκάλα σου”. Αυτή είναι μια λάθος προσέγγιση και συχνά η αιτία που ένα παιδί κλαίει και δυσκολεύεται να αποχωριστεί για καιρό τη μητέρα του το πρωί κατά την προσέλευση.
- Μη φοβάστε το ψαλίδι, το χαρτί, τον μαρκαδόρο, τις μπογιές. Εξοπλιστείτε με μια παρτίδα από αυτά, πάρτε μια ποδιά και ένα νάιλον τραπεζομάντιλο πολλαπλών χρήσεων και εμπιστευθείτε τον μικρό καλλιτέχνη σας, θέτοντάς του τα μικρά, σαφή όρια να μην κάνει το σπίτι εργαστήριο του Πικάσο.
- Να ρωτάτε κάθε μέρα το παιδί σας πώς πέρασε, τι του άρεσε, αν υπάρχει κάτι που το ενόχλησε. Να λέτε τα νέα σας καθημερινά, έστω και για λίγα λεπτά.
- Συμμαχήστε με τους εκπαιδευτικούς στις καλές πρακτικές που ενδεχομένως να επιδιώξουν να περάσουν στο παιδί: π.χ. διατροφικές συνήθειες, ασφάλεια, ανακύκλωση/αειφορία, ημέρα παιχνιδιού από το σπίτι, κυκλοφοριακή αγωγή κ.α. Η δική σας υποστήριξη σε ορθές συμπεριφορές θα παγιώσει την προσπάθεια του σχολείου.
- Προσέλθετε με θετική διάθεση στο σχολείο, ακόμα κι όταν κάτι σας προβληματίζει ή δεν είναι κατανοητό. Με συζήτηση λύνονται τα περισσότερα ζητήματα.
Να έχετε μια υπέροχη χρονιά. Με εμπιστοσύνη, αγάπη, χαμόγελο.