Η επίδραση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης στους μαθητές

Η επίδραση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης στους μαθητές

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Δεδομένου ότι τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) εισήχθησαν τις τελευταίες δεκαετίες , έχουν προσελκύσει εκατομμύρια χρήστες και έχουν ενσωματωθεί στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων και ιδιαίτερα παιδιών και εφήβων. Τα ΜΚΔ παρέχουν στους χρήστες εικονικούς χώρους όπου μπορούν να βρουν άλλα άτομα με παρόμοια ενδιαφέροντα για να επικοινωνήσουν και να μοιραστούν τις κοινωνικές τους δραστηριότητες (Lambić et al. 2016).

            Η έννοια των ΜΚΔ είναι ένας συνδυασμός τεχνολογίας, πληροφοριών και ανθρώπινων επαφών που επιτρέπουν στους χρήστες να δημιουργήσουν μια διαδικτυακή κοινότητα  αλλά και ένα κοινωνικό δίκτυο φίλων . Οι KumTang και Koh (2017) καθόρισαν τα ΜΚΔ ως «εικονικές κοινότητες που βασίζονται στο διαδίκτυο, όπου οι χρήστες αλληλεπιδρούν με πραγματικούς φίλους και συναντούν άλλα άτομα με κοινά ενδιαφέροντα».

1. ΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ (SOCIALMEDIA)

1.1 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

Στη σημερινή ψηφιακή εποχή, τα ΜΚΔ αποτελούν όλο και πιο σημαντικό μέρος της καθημερινής μας ζωής. Έχουν φέρει επανάσταση στις επικοινωνίες, στο βαθμό που είναι πλέον το προτιμώμενο μέσο καθημερινής επικοινωνίας μας. Πριν από τα ΜΚΔ, η ενημέρωση των πολιτών δεν ήταν τόσο γρήγορη. Τα ΜΚΔ δημιουργούν ευαισθητοποίηση και καινοτομούν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Αρχικά αναπτύχθηκαν ως εργαλείο αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρώπων, αλλά καθώς εξελίσσονταν, οι χρήστες άρχισαν να τα προσεγγίζουν διαφορετικά. Οι άνθρωποι είναι πλέον σε θέση να ξεκινήσουν μια περιβαλλοντική διαμαρτυρία και να προσεγγίσουν εκατομμύρια άτομα στο διαδίκτυο.

2. ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ

 

            Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Twitter ή το Instagram είναι δημοφιλείς μεταξύ των εφήβων. Περίπου το 90% των 16 έως 24 ετών στη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες δήλωσαν ότι χρησιμοποίησαν ΜΚΔ . Επιπλέον, περισσότερες από 500 εκατομμύρια φωτογραφίες ανεβαίνουν παγκοσμίως στο Instagram κάθε μέρα και περίπου 1,52 δισεκατομμύρια χρήστες δραστηριοποιούνται καθημερινά στο Facebook . Το γεγονός αυτό δείχνει, ότι τα κοινωνικά μέσα χρησιμοποιούνται συχνά από ανθρώπους και ότι οι ίδιοι μοιράζονται πολλές πτυχές της ζωής τους και των ταυτοτήτων τους σε πλατφόρμες κοινωνικών μέσων, δημοσιεύοντας φωτογραφίες, σκέψεις και στιγμές της ζωής τους στο Διαδίκτυο . Με αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι δημιουργούν τη δική τους αυτοβιογραφία στα ΜΚΔ, για να τη μοιραστούν με τους φίλους, την οικογένειά τους και τους ξένους(Wang, Lee, &Hou, 2017).

2.1 ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ & ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Τα προβλήματα ψυχικής υγείας αναφέρονται σε ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων και οι περισσότερες μελέτες επικεντρώνονται σε συγκεκριμένους τομείς όπως η κατάθλιψη ή η ικανοποίηση της ζωής ή ένα σύμπλεγμα συμπτωμάτων που αναφέρονται είτε ως προβλήματα εσωτερικοποίησης είτε ως προβλήματα εξωτερικοποίησης.

Η χρήση των ΜΚΔ είναι ένας αναδυόμενος παράγοντας στο αναπτυξιακό πλαίσιο της εφηβείας, επηρεάζοντας ιδίως τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους και διατηρούν κοινωνικές σχέσεις

Τα ευρήματα  μελετών  επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η εκτεταμένη χρήση των ΜΚΔ μπορεί να συνδεθεί με διάφορα αποτελέσματα ψυχικής υγείας μεταξύ των εφήβων, όπως μειωμένη ή αυξημένη αυτοεκτίμηση , μείωση ή επέκταση του κοινωνικού δικτύου , μείωση της μοναξιάς , αλλά  και αύξηση του άγχους και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων .

Ωστόσο, μέχρι στιγμής οι περισσότερες μελέτες ήταν απλώς συσχετιστικές ή δεν κατάφεραν να απαντήσουν στο ερώτημα εάν η χρήση των κοινωνικών μέσων διαφέρει μεταξύ των ατόμων ως απάντηση στη μέτρηση ευαισθησίας σε προβλήματα ψυχικής υγείας, η οποία με τη σειρά της θα προβλέψει την επακόλουθη εμφανή ψυχική δυσφορία .

Εν κατακλείδι, στις μέρες μας, η υψηλή χρήση ΜΚΔ έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ζωής των εφήβων και οι περισσότεροι έφηβοι χρησιμοποιούν εντατικά τα ΜΚΔ για να διατηρήσουν την κοινωνική επαφή με τους συνομηλίκους τους (Boyd, 2014). Επιπλέον, η διαπίστωση ότι τα προβλήματα με τη χρήση των ΜΚΔ και την ένταση της έχουν διαφορικές συσχετίσεις με την ψυχική υγεία είναι πλέον διαπιστωμένη επιστημονικά (Boer, 2018).

Μία ακόμη πλευρά των ΜΚΔ που έχει αναφερθεί τα τελευταία χρόνια είναι ο σχολικός εκφοβισμός μέσω αυτών των μέσων που μπορεί να υφίστανται οι μαθητές. Οι μαθητές που είναι δράστες και θύματα εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο ενδέχεται να βιώσουν διάφορες επιπτώσεις στην απόδοσή τους σε ακαδημαϊκά περιβάλλοντα. Η έρευνα έχει δείξει ότι όπως και ο παραδοσιακός εκφοβισμός, ο εκφοβισμός στον κυβερνοχώρο μπορεί να επηρεάσει την απόδοση των μαθητών στα σχολεία, το κίνητρό τους για μάθηση και την αύξηση της απουσίας λόγω φόβου και αμηχανίας για αυτό που έχει αναρτηθεί σε ιστότοπουςΜΚΔ (Strobel, 2016).

            Μια μελέτη ανέφερε ότι η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο μπορεί επίσης να οδηγήσει σε συναισθηματικά προβλήματα και δυσκολίες εστίασης στην τάξη (Beran, Rinaldi, Bickham, &Rich, 2012). Οι αλλαγές στη συμπεριφορά των μαθητών και τα κίνητρα στην τάξη μπορούν να επηρεάσουν και τους εκπαιδευτικούς, καθώς αυτοί οι μαθητές ενδέχεται να υποφέρουν στην καθημερινή τους εργασία στο σχολείο και ενδεχομένως να καθυστερήσουν στη μαθησιακή διαδικασία .Για αυτούς τους λόγους, είναι σημαντικό οι καθηγητές και οι μαθητές να γνωρίζουν τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο εκφοβισμός στον κυβερνοχώρο ενώ βρίσκεται στο σχολείο και στην τάξη (Strobel, 2016).

            Η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών και οι αντιλήψεις για τον εκφοβισμό στον κυβερνοχώρο είναι ένας τομέας που χρειάζεται έρευνα και συνεχή επέκταση. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν τον εκφοβισμό στον κυβερνοχώρο και θεωρούν ότι είναι πρόβλημα στα σχολεία τους, αλλά οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί δεν διαθέτουν την απαιτούμενη εκπαίδευση και γνώση για την αντιμετώπιση του προβλήματος (Macaulay et al., 2018).  

 

Δήμου Βασιλική