Η Κ.Α.Ε. Παναθηναϊκός Α.Ο. με διακριτικό τίτλο Π.Α.Ο. Κ.Α.Ε. (Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος Καλαθοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία)[1], επίσης γνωστή απλά ως Παναθηναϊκός, είναι ελληνικός επαγγελματικός σύλλογος καλαθοσφαίρισης και το τμήμα μπάσκετ ανδρών του Παναθηναϊκού Αθλητικού Ομίλου (ΠΑΟ).
Η ομάδα συστάθηκε επίσημα το 1937. Έδρα της ομάδας είναι το Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο χωρητικότητας 18.500 θέσεων στο Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών «Σπύρος Λούης». Ιδιοκτήτης της ομάδας είναι ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος. Οι Παύλος και Θανάσης Γιαννακόπουλος θεωρούνται οι ιστορικοί πρόεδροι του Παναθηναϊκού από τη συντριπτική πλειονότητα της βάσης οπαδών και φίλων της ομάδας και υπεύθυνοι για την γιγάντωσή του και την καθιέρωσή του στο ευρωπαϊκό στερέωμα.
Συνολικά το ανδρικό τμήμα καλαθοσφαίρισης του Παναθηναϊκού έχει δημιουργήσει την δική του δυναστεία κατακτώντας 40 φορές το ελληνικό πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης,[2] 21 φορές το κύπελλο Ελλάδας και 1 φορά το Σούπερ Καπ, έχοντας κάνει 12 φορές το νταμπλ. Κατέχει επίσης τα ρεκόρ κατάκτησης 9 συνεχόμενων πρωταθλημάτων (2003–2011), 6 συνεχόμενων κυπέλλων (2012–2017) και 5 συνεχόμενων ντάμπλ (2005–2009). Σε διεθνές επίπεδο έχει κατακτήσει 7 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα (1996, 2000, 2002, 2007, 2009, 2011, 2024) και ένα διηπειρωτικό κύπελλο, πετυχαίνοντας δύο φορές το Τριπλ Κράουν το 2007 και το 2009. Ο Παναθηναϊκός έχει συμμετάσχει σε 12 Final Four (Φάιναλ Φορ) σ' ένα διάστημα 31 ετών.[α] Στην ομάδα έχει απονεμηθεί δύο φορές (1996, 2009) από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αθλητικού Τύπου (ΠΣΑΤ) το βραβείο κορυφαίας ομάδας της χρονιάς.[3]
Έχει κατακτήσει επτά πρωταθλήματα Ευρώπης από την ίδρυση της νέας εποχής του συστήματος Φάιναλ Φορ το 1988. Με τους 7 τίτλους του, κατατάσσεται στην τρίτη θέση, πίσω από τη Ρεάλ Μαδρίτης που έχει 11 και την ΤΣΣΚΑ Μόσχας που έχει 8.
Ο Παναθηναϊκός και ο Άρης, είναι οι μοναδικοί σύλλογοι με συμμετοχή σε όλες τις διοργανώσεις του πρωταθλήματος Α' Εθνικής κατηγορίας μέχρι σήμερα.
Ιστορία
Το μπάσκετ στην Ελλάδα κατά τον Μεσοπόλεμο
Το 1919 ο Γιώργος Καλαφάτης δημιούργησε την ομάδα καλαθοσφαίρισης σε ερασιτεχνικό όμως επίπεδο, με επικεφαλής τον πολυσύνθετο αθλητή Απόστολο Νικολαΐδη.[4]
Το 1937 δημιουργήθηκε επίσημα η ομάδα καλαθοσφαίρισης του Παναθηναϊκού και τα επόμενα χρόνια επιχείρησε να καλύψει το χαμένο έδαφος σε σχέση με τις ήδη έτοιμες ομάδες όπως η ΧΑΝΘ, Εθνικός Αθηνών, Πανιώνιος, Άρης, Ηρακλής. Οι Άγγελος Φιλίππου, Λίτσας, Δημητράκος, ήταν οι πρωτεργάτες της ομάδας, ενώ στη συνέχεια προσχώρησαν οι Τέλης Καραγιώργος, Θύμιος Καραδήμος, Γιώργος Μποφίλιος, Φίλιππος Παπαοικονόμου, Πέτρος και Νίκος Πολυκράτης. Τα χρόνια της κατοχής, ο Παναθηναϊκός κατάφερε να διατηρήσει την ομάδα μπάσκετ.
Πρώτες εγχώριες επιτυχίες 1946–1960
Το 1946, στο πρώτο μεταπολεμικό πρωτάθλημα, αλλά και το 1947, ο Παναθηναϊκός αναδείχθηκε πρωταθλητής, με τους Λάμπρου, Πανταζόπουλο, Αρβανίτη (οι οποίοι κατέκτησαν το χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ 1949), τον Ευθύμη Καραδήμο και τον Τζακ Νικολαΐδη. Στο επόμενο πρωτάθλημα της περιόδου 1948–49 η ομάδα τερμάτισε τέταρτη.
Στο 1950 και το 1951 ο Παναθηναϊκός αναδεικνύεται και πάλι πρωταθλητής μένοντας αήττητος και τις δύο χρονιές, ενισχυμένος με τον μεγάλο αθλητή Φαίδωνα Ματθαίου και το Νίκο Μήλα. Το 1954 επαναλαμβάνει την επιτυχία του και πάλι αήττητος. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα τέσσερα από τα έξι πρώτα πρωταθλήματά της η ομάδα τα κέρδισε αήττητη. Την επόμενη πενταετία ο ΠΑΟ ήταν αναγκαίο να ανανεωθεί. Το 1959 στο Γήπεδο «Απόστολος Νικολαΐδης» κατασκευάστηκε το κλειστό γυμναστήριο μπάσκετ, γνωστό ως ο «Τάφος του Ινδού», το οποίο εγκαινιάστηκε στις 19 Μαρτίου 1960 και υπήρξε η έδρα της ομάδας μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και συνδέθηκε με σημαντικές επιτυχίες.