STAN LEE

O Στάνλεϊ Μάρτιν Λίμπερ (Stanley Martin Lieber, 28 Δεκεμβρίου 1922 - 12 Νοεμβρίου 2018), ευρύτερα γνωστός ως Σταν Λι, ήταν Αμερικανός συγγραφέας, εκδότης, αρχισυντάκτης και επίτιμος πρόεδρος της εταιρίας Marvel Comics.

Σε συνεργασία με εικονογράφους όπως ο Τζακ Κίρμπι και ο Στιβ Ντίτκο, ο Λι δημιούργησε δημοφιλείς χαρακτήρες κόμικς όπως ο Spider-Man, οι Fantastic Four, οι X-Men, o Hulk, ο Thor, ο Iron Man, ο Daredevil, ο Doctor Strange και πολλοί άλλοι, μεταμορφώνοντας τη Marvel Comics από μικρό εκδοτικό οίκο σε μεγάλη επιχείρηση, με παρουσία σε πολλούς κλάδους ψυχαγωγίας. Θεωρείται ένας από τους βασικότερους θεμελιωτές των σύγχρονων κόμικς.

Στις 17 Νοεμβρίου του 2008 τιμήθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ με το Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών, τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική διάκριση της χώρας.

Ήταν παντρεμένος με την Τζόαν Λι (1922-2017).

Βιογραφία

O Στάνλεϊ Μάρτιν Λίμπερ γεννήθηκε στη γωνία της 98ης οδού West και West End Avenue στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, στο διαμέρισμα των Ρουμανο-εβραίων μεταναστών γονέων του, της Σίλια (το γένος Σόλομον) και του Τζακ Λίμπερ. Ο πατέρας του ήταν ράφτης. Εργάστηκε μόνο σποραδικά μετά τη Μεγάλη Ύφεση, μέχρι που και η οικογένεια μετακόμισε στο Fort Washington Avenue, στο Washington Heights, στο Μανχάταν. Όταν ο Λι ήταν σχεδόν 9 ετών, γεννήθηκε ο αδελφός του, Λάρι. Είχε πει πως το 2006, ως παιδί, είχε επηρεαστεί από τα βιβλία και τις ταινίες, ιδίως εκείνες με τον Έρολ Φλυν σε ηρωικούς ρόλους. Στην εφηβεία του, η οικογένεια μετακόμισε σε ένα διαμέρισμα στο Μπρονξ. O Λι το περιέγραφε ως «ένα διαμέρισμα τρίτου ορόφου με θέα από πίσω», με τον ίδιο και τον αδελφό του να μοιράζονται ένα υπνοδωμάτιο και τους γονείς τους, να κοιμούνται σε έναν πτυσσόμενο καναπέ.

Στα νιάτα του εργάστηκε σε θέσεις μερικής απασχόλησης, όπως να γράφει νεκρολογίες για μια υπηρεσία ειδήσεων και δελτία τύπου για το Εθνικό Κέντρο Φυματίωσης. Έκανε παράδοση σάντουιτς για το φαρμακείο Jack May στα γραφεία στο Ροκφέλερ Σέντερ, εργάζεται ως κλητήρας για έναν κατασκευαστή παντελονιών, εγκαινιάζοντας στο θέατρο Rivoli στο Μπρόντγουεϊ, και πουλώντας συνδρομές στην εφημερίδα New York Herald Tribune. Αποφοίτησε το λύκειο νωρίς, σε ηλικία 16,5 ετών το 1939, και εντάχθηκε στο WPA Federal Theatre Project.