Η μουσική στους λαούς της Αφρικής αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας, όχι μόνον ως μέσο έκφρασης συναισθημάτων αλλά και ως τρόπος διδασκαλίας των παιδιών, ως μέσο συνοδείας θρησκευτικών τελετών, εορτασμών και κοινωνικών ιεροτελεστιών. Επίσης χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ασθενών και για το κάλεσμα της βροχής.
Η μουσική στην Αφρική παρουσιάζει τεράστια ποικιλία όσον αφορά τα όργανα, τις μελωδίες, τα φωνητικά και τα οργανικά σύνολα, όμως παρά την ποικιλία ένα κοινό χαρακτηριστικό είναι η κυριαρχία του ρυθμού.
Στη μουσική ζωή των κοινωνιών έχουν ενεργό ρόλο όλοι, ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου, εκτελώντας μουσικά όργανα, τραγουδώντας ή χορεύοντας. Πολλές χορευτικές φόρμες της Λατινικής Αμερικής όπως η σάμπα (samba), η σάλσα (salsa) και η ρούμπα (rumba) έχουν αφρικανικές ρίζες.
Η αφρικάνικη μουσική, κατά κύριο λόγο, χαρακτηρίζεται από
- επαναλαμβανόμενα ρυθμικά ή μελωδικά σχήματα (ostinato),
- πολυρρυθμία (όταν ανεξάρτητα ρυθμικά σχήματα ακούγονται ταυτόχρονα),
- πολυφωνία (όταν πολλές φωνές ταυτόχρονα τραγουδούν διαφορετικές μελωδίες)
- τον αυτοσχεδιασμό,
- «ερώτηση-απάντηση» δηλαδή όταν ένας τραγουδιστής (κορυφαίος) τραγουδά μια φράση (ερώτηση) και μια ομάδα τραγουδιστών (χορωδία) επαναλαμβάνουν τη φράση ή τραγουδούν μια άλλη (απάντηση).
Οι κλίμακες που χρησιμοποιούνται είναι πεντάφθογγες, επτάφθογγες και κατά περίπτωση εξάφθογγες.
Από τον 14ο αιώνα ήδη υπάρχουν αναφορές για χορδόφωνα (τύποι λαούτων, λύρες, άρπες) και αερόφωνα (αυλοί, διπλοί αυλοί, σάλπιγγες) μουσικά όργανα στην Αφρική καθώς και για μεμβρανόφωνα (διάφορα τύμπανα, μονά ή διπλά, τύμπανα τριβής, με σχισμή, του νερού…) και ιδιόφωνα μουσικά όργανα (ξυλόφωνο, πιάνο του αντίχειρα κ.α.).
Πηγές: Βιβλίο Μουσικής Β Γυμνασίου, “Η μουσική μέσα από την ιστορία της” Σ. Βασιλειάδης – Δ. Κανάρης
Σύνδεσμοι:
The Rythm Project – FOLI
Παρουσίαση της Αφρικάνικης μουσικής (ντοκιμαντέρ στα Αγγλικά)
KOTHBIRO – Ένα τραγούδι για τη βροχή από τον AYUB OGADA (ΚΕΝΥΑ). Το τραγούδι ακούστηκε και στην βραβευμένη με Όσκαρ ταινία “Ο επίμονος κηπουρός” (2005)