ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΔΕΣΠΟΤΩΝ ΖΩΩΝ

4/4/2021

Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων ζώων

Η Παγκόσμια Ημέρα για τα Αδέσποτα καθιερώθηκε το φθινόπωρο του 2010, όταν εκατό ζωοφιλικές οργανώσεις στην Ολλανδία διοργάνωσαν το πρώτο συνέδριο, σε εθνικό επίπεδο, για τα αδέσποτα και πήραν την απόφαση για αυτή την ημέρα.

Επελέγη η 4η Απριλίου, επειδή είναι 6 μήνες μετά την Παγκόσμια Ημέρα Ζώων (4η Οκτωβρίου), είναι μια εύκολη ημερομηνία (4/4) για να την θυμάται κανείς και δεν είναι καμία γιορτή.

Σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 600 εκατομμύρια αδέσποτα σε όλο τον κόσμο και αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να τα βοηθήσουμε.

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

25η ΜΑΡΤΙΟΥ 182

 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

Η 25η Μαρτίου είναι μέρα αργίας που έχει διπλή σημασία για τους Έλληνες. Είναι εθνική και θρησκευτική γιορτή.

Είναι εθνική γιατί σηματοδοτεί την έναρξη της ελληνικής επανάστασης ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία το 1821.

Είναι θρησκευτική, γιατί γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της

Θεοτόκου.

Την 25η Μαρτίου γιορτάζουμε την έναρξη της επανάστασης των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων.

Οι Έλληνες ήταν σκλαβωμένοι στους Τούρκους για τετρακόσια περίπου χρόνια. Δεν άντεχαν άλλο τη σκλαβιά

και αποφάσισαν να πολεμήσουν σκληρά τους Τούρκους.

Ο λαός ξεσηκώθηκε για να πολεμήσει για την ελευθερία του.

Τα παιδιά τον καιρό της ελληνικής επανάστασης πήγαιναν στα «κρυφό σχολειό». Δηλαδή πήγαιναν κρυφά κάθε βράδυ στην εκκλησία και τους μάθαινε γράμματα ο ιερέας.

 

ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Οδυσσέα Ανδρούτσος

Αθανάσιος Διάκος

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Μαντώ Μαυρογένους

Ρήγας Φεραίος

Αντρέας Μιαούλης

Μάρκος Μπότσαρης

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα

Παπαφλέσσας

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Η καμήλα

Πρόκειται για ένα έθιμο που συναντάμε στο Μενίδι αλλά και στην Λαμία. Η κατασκευή της καμήλας απαιτούσε μια μεγάλη νεκροκεφαλή αλόγου, μερικές προβιές προβάτων, ομοιόμορφες ή ύφασμα γεμάτο πολύχρωμες χάντρες και φούντες, σκοινί, τέσσερα ψηλά καδρόνια, μερικά χλωρά καλάμια, για το σχήμα του κορμιού της καμήλας. Το χαρακτηριστικό που έδινε ζωντάνια στην Καμήλα, ήταν το κροτάλισμα της μασέλας της χάρη στον ειδικό μηχανισμό (καρούλια), και το στριφογύρισμα του λαιμού και του κεφαλιού της από τους καμηλιέρηδες που κρυμμένοι κάτω από το ύφασμα κουνούσαν την καμήλα και ταυτόχρονα, βαμμένοι και μασκαρεμένοι πείραζαν τον κόσμο και τον καλούσαν κάτω από την καμήλα για να μοιραστούν αστεία και κεράσματα, με τη συνοδεία μουσικής.Με ένα ύφασμα λοιπόν, ένα χάρτινο κεφάλι αλόγου και πολύ κέφι μπορούμε να παίξουμε την καμήλα.

Η Χάσκα

Σύμφωνα με το έθιμο της «Χάσκας» ολόκληρη η οικογένεια καθόταν οκλαδόν σε κύκλο γύρω από τον παππού. Ο παππούς γυρνούσε γύρω από τον εαυτό του, κουνώντας ένα αυγό βρασμένο, καθαρισμένο και κρεμασμένο με μια κλωστή σε ένα ξύλινο κοντάρι μπροστά στα στόματα των μελών της οικογένειας. Με αυτό τον τρόπο ο καθένας απ’ αυτούς προσπαθούσε να πιάσει το αβγό με τα δόντια. Όποιος το καταφέρει, λένε ότι είναι τυχερός! Το έθιμο αυτό μας υπενθυμίζει με αστείο τρόπο τη νηστεία που πρέπει να τηρηθεί στο μεσοδιάστημα μεταξύ αποκριάς και Πάσχα καθώς συνοδευόταν από τα λόγια: «Με αυγό κλείνει το στόμα το βράδυ της Αποκριάς και με αβγό ανοίγει πάλι το βράδυ της Ανάστασης»

 

Τα “αλευρομουντζουρώματα” του Γαλαξιδίου

Αυτό το έθιμο δεν χρειάζεται συστάσεις καθώς το “αλευρομουντζούρωμα” είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά έθιμα της Αποκριάς, που κρατά από τις αρχές του 1800. Η Καθαρά Δευτέρα στο Γαλαξίδι μόνο “καθαρή” δεν είναι, αφού από το μεσημέρι και μετά γιορτάζεται με αλληλομουντζουρώματα και αλευρώματα, με κυνηγητά και πειράγματα από ομάδες μεταμφιεσμένων με κάρβουνο, που παλιότερα φορούσαν προβιές και κουδούνια.  Μπορούμε να βγούμε στην αυλή και να αλευρομουντζουρωθούμε μέχρι τελικής πτώσεως!

Η Τράτα

Έθιμο παρμένο από το νησί της Σκύρου, είναι η τράτα. Οι ψαράδες με βαμμένα τα πρόσωπά τους με φούμο σε ανάμνηση ίσως των πειρατών οι οποίοι για χρόνια ταλαιπώρησαν το νησί, επιδίδονται σε αυτοσχέδια θεατρικά δρώμενα, σάτιρα και αστεία.

Μπορούμε λοιπόν κι εμείς να βάψουμε τα πρόσωπά μας να θυμηθούμε περιστατικά που συνέβησαν στην τάξη μας, να κάνουμε αστεία και πειράγματα και να δώσουμε παραδοσιακές αποκριάτικες ευχές:

« Τ΄ ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα. Πέθανε ο κρέος πέθανε, ψυχορραγεί ο τύρος, σηκώνει ο πράσος την ουρά και ο κρέμμυδος τα γένια». Ή «τ΄ ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα, τ΄ ακούσατε μαρ΄ ούλες; για λάχανα και βρούβες».

ΚΑΛΑ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΤΕ!

 

ΠΑΣΧΑ

ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ

Το χριστιανικό συμβολισμό του Πάσχα καθιέρωσε για πρώτη φορά ο Απόστολος Παύλος. Από την εποχή που οι χριστιανοί άρχισαν να γιορτάζουν το Πάσχα, διατήρησαν ορισμένα χαρακτηριστικά του Εβραϊκού, ενώ ταυτόχρονα προσέθεσαν άλλα. Αυτό φαίνεται από το πασχαλινό αρνί (οβελίας) και τα κόκκινα αυγά.

Πλούσια είναι η παράδοση για τον συμβολισμό των αυγών του Πάσχα. Στα Βυζαντινά χρόνια έφτιαχναν κουλούρα που στην μέση της είχε ένα κόκκινο αυγό. Το αυγό, από το οποίο βγαίνουν τα πουλιά, συμβολίζει την ζωή, ενώ το κόκκινο είναι το χρώμα της ζωής. Το βάψιμο των αυγών, για λατρευτικούς σκοπούς απαντάται σε διάφορους τόπους του κόσμου.

Πριν τη γιορτή του Πάσχα, έχουμε μία περίοδο νηστείας 50 ημερών. Η τελευταία εβδομάδα πριν από την Κυριακή του Πάσχα είναι η Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών.

Τα έθιμα ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου, που τα παιδιά γυρίζουν από πόρτα σε πόρτα και τραγουδούν το "Λάζαρο", συγκεντρώνοντας χρήματα και αυγά.

Το πρωί της Κυριακής των Βαΐων, οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία για να πάρουν το σταυρό φτιαγμένο με βάγια (φύλλα φοινίκων) που το τοποθετούν στα εικονίσματα για να τους φυλάει όλο το χρόνο.

Από την Κυριακή των Βαΐων και κάθε βράδυ καθ΄ όλη τη διάρκεια της Μ. Εβδομάδας, όλοι οι πιστοί μαζεύονται στις εκκλησίες για να παρακολουθήσουν με κατάνυξη τα Θεία Πάθη.

Την Μ. Τρίτη φτιάχνουν οι νοικοκυρές τα κουλουράκια. Την Μ. Τετάρτη γίνεται το πλύσιμο και το καθάρισμα του σπιτιού ενώ το απόγευμα γίνεται στην εκκλησία το Ε33334ΕΔευχέλαιο.

Την Μ. Πέμπτη βάφουν τα αυγά. Την Μ. Πέμπτη το βράδυ, αφού τελειώσουν τα 12 Ευαγγέλια, κοπέλες αναλαμβάνουν να στολίσουν τον επιτάφιο με γιρλάντες από λευκά λουλούδια, έτσι την Μ. Παρασκευή το πρωί ο επιτάφιος είναι έτοιμος για να δεχθεί το "σώμα του Χριστού" κατά την Αποκαθήλωση.

Η Μ. Παρασκευή, είναι ημέρα πένθους, ο λαός ζει με μεγάλη κατάνυξη το Θείο Δράμα. Δεν τρώνε γλυκά για την αγάπη του Χριστού που τον πότισαν ξύδι. Ταχινόσουπα, μαρούλι με ξύδι ή φακές με ξύδι είναι τα συνήθη φαγητά. Κανείς δεν πρέπει να πιάσει στα χέρια του σφυρί ή βελόνι, γιατί θεωρείται μεγάλη αμαρτία. Το βράδυ γίνεται ο Εσπερινός και η περιφορά του Επιταφίου. Της πομπής προπορεύεται η μπάντα ή η χορωδία και παίζει πένθιμα εμβατήρια, ακολουθούν οι Ιεροψάλτες, ο κλήρος, οι μυροφόρες, τα εξαπτέρυγα, πρόσκοποι, και οι πιστοί που ψέλνουν καθ' όλη τη διάρκεια της λιτανείας. Σε όλη τη διαδρομή οι πιστοί ραίνουν τον επιτάφιο με λουλούδια και αρώματα, κρατώντας αναμμένα κεριά.

Το Μ. Σάββατο, μετά το τέλος της λειτουργίας της Ανάστασης, όλοι οι πιστοί φροντίζουν να πάρουν στα σπίτια τους τη λαμπάδα με το Άγιο φως της Ανάστασης και πριν μπουν στο σπίτι κάνουν το σημάδι του σταυρού με τον καπνό του κεριού πάνω στην πόρτα, ανάβουν το καντήλι που έχουν στα εικονίσματα του σπιτιού και φροντίζουν να το κρατούν αναμμένο όλο το χρόνο για να το ανανεώσουν και πάλι την επόμενη Ανάσταση.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ-ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ-ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ

ΑΡΧΙΚΗ

 

Γειά σας!

Σας καλωσορίζω στο blog της Θεατρικής Αγωγής.

ΤΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

 

ΤΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

 Η τελευταία γιορτή με την οποία κλείνει το 12ημερο των γιορτών, είναι τα Θεοφάνεια! Σύμφωνα με την παράδοση, την Παραμονή των Φώτων από το πρωί τα παιδιά γυρνούν και στις γειτονιές και λένε τα κάλαντα. Την ημέρα των Θεοφανείων γιορτάζεται η βάπτιση του Ιησού Χριστού και γίνεται αγιασμός των Υδάτων!  Κάποιοι τολμηροί θα βουτήξουν στα παγωμένα νερά και θα προσπαθήσουν να πιάσουν το σταυρό. Αυτός που θα τον ανεβάσει στην επιφάνεια θεωρείται ότι θα έχει καλή τύχη και υγεία όλο το χρόνο. Ο αγιασμός των σπιτιών  γίνεται από τους ιερείς την παραμονή των Θεοφανίων και λέγεται «Μικρός Αγιασμός» ή «Φώτιση». Ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» τους χώρους των σπιτιών για να φύγει μακριά κάθε κακό.

Σύμφωνα όμως με τον μύθο όμως, αυτή είναι και η μέρα που ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση για τους καλικάντζαρους! Στις 5 Ιανουαρίου, παραμονή των Θεοφανείων, οι γνωστοί σε όλους μας καλικάντζαροι, που έκαναν την εμφάνισή τους στον επάνω κόσμο με την αρχή του Δωδεκαήμερου, εγκαταλείπουν τις αταξίες τους και ξαναγυρίζουν στο αιώνιο έργο τους: Να κόψουν το δέντρο, που κρατάει τον κόσμο… Μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα!

ΚΑΛΑΝΤΑ ΦΩΤΩΝ

Σήμερα τα φώτα κι ο φωτισμός, η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός.

Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό, κάθετ’ η κυρά μας η Παναγιά.

Όργανο βαστάει, κερί κρατεί, και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.

Αϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή, βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί.

Ν’ ανεβώ επάνω στον ουρανό, να μαζέψω ρόδα και λίβανο.

Καλημέρα, καλημέρα, Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά!

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΑΠΟ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Πρωτοχρονιάτικα έθιμα από όλο τον κόσμο

Ιταλία
Στην Ιταλία και συγκεκριμένα στη Νάπολη οι κάτοικοι συνηθίζουν να πετούν από τα μπαλκόνια μικρές ηλεκτρικές συσκευές, καθώς με αυτό τον τρόπο συμβολίζουν μία νέα αρχή. Μία ακόμα συνήθεια της ιταλικής παράδοσης είναι να τρώνε φακές διότι θεωρούν ότι φέρνουν καλή τύχη για τις επόμενες 365 μέρες επειδή μοιάζουν με κέρματα.

Ισπανία
Στην Ισπανία θεωρούν ότι τα 12 τελευταία δευτερόλεπτα του έτους είναι αυτά που καθορίζουν τη μοίρα τους για την επόμενη χρονιά. Μέσα σε αυτά τα τελευταία δευτερόλεπτα λοιπόν προσπαθούν να φάνε όσα περισσότερα σταφύλια μπορούν για να εξασφαλίσουν μία τυχερή νέα χρονιά.

Γερμανία
Στη Γερμανία πιστεύουν ότι τα γουρούνια συμβολίζουν τον πλούτο. Έτσι λοιπόν την ημέρα της Πρωτοχρονιάς συνηθίζουν να τρώνε glücksschwein, ζαχαρωτά σε σχήμα γουρουνιού, επειδή έτσι εξασφαλίζουν μια νέα χρονιά με τύχη στα οικονομικά αλλά και στους άλλους τομείς.

Δανία
Στη Δανία την ημέρα της Πρωτοχρονιά, οι κάτοικοι συνηθίζουν να σπάνε πιάτα μπροστά στην εξώπορτα ενός φίλου κι ενός γείτονα. Όσο περισσότερα σπασμένα πιάτα έχει κάποιος το επόμενο πρωί στην πόρτα του, τόσους φίλους και καλή τύχη θα έχει το νέο έτος.

Ιαπωνία
Τα μεσάνυχτα όλοι οι βουδιστικοί ναοί της Ιαπωνίας χτυπούν τις καμπάνες τους 108 φορές προκειμένου να ξορκίσουν τα κακά πάθη των ανθρώπων. Το έθιμο ονομάζεται joya no kane και θεωρείται ότι φέρνει την καθαριότητα στην καρδιά, το μυαλό, την ψυχή και το σώμα.

Εκουαδόρ
Οι ντόπιοι στο Εκουαδόρ γιορτάζουν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το Los Anos Viejos . Κάθε οικογένεια δημιουργεί κούκλες – σκιάχτρα τις οποίες καίνε στην αυλή των σπιτιών τους τα μεσάνυχτα, προσπαθώντας να ξορκίσουν όλα τα κακά που έφερε ο παλιός ο χρόνος.

Στην Ελλάδα, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι για να πουν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα. Επίσης, τη στιγμή που μπαίνει ο νέος χρόνος, σε κάθε σπίτι συνηθίζεται να σπάνε ένα ρόδι, ως ένδειξη τύχης για την χρονιά που έρχεται.

 

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

«Ήθη και έθιμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς»

Οι καλικάντζαροι

Οι καλικάντζαροι είναι μυθικά πλάσματα και η προέλευσή τους συνδέεται με την αρχαία ελληνική μυθολογία. Κατά τη λαϊκή παράδοση έρχονται στον κόσμο των ανθρώπων από την παραμονή των Χριστουγέννων έως τα Θεοφάνεια (Δωδεκαήμερο: 25 Δεκεμβρίου- 6 Ιανουαρίου) και κάνουν διάφορες σκανδαλιές και πειράγματα.

Οι άνθρωποι στα διάφορα μέρη της Ελλάδας τους φαντάζονται με διάφορες μορφές, όμως

πάντα κουτούς και άσκημους. Έτσι σε κάποια μέρη πιστεύεται ότι είναι ψηλοί, σκουρόχρωμοι

και φορούν σιδερένια παπούτσια. Αλλού τους περιγράφουν ως νάνους με μυτερά αφτιά και κόκ-

κινα μάτια. Για άλλους έχουν χέρια πιθήκου και πόδια γαϊδάρου ή είναι μονοπόδαροι, μονόματοι, με παλιά και βρώμικα ρούχα. Επίσης, οι καλικάντζαροι έχουν πολλά ονόματα, όπως Σκαλίμπια, Παγανά, Λυκοκάντζαροι, Καρκαντζέλια, Κωλοβελόνηδες κ.ά. Ο μύθος για τους καλικάντζαρους λέει ότι όλο τον χρόνο ζουν στα έγκατα της γης και πριονίζουν με τα πριόνια τους το δέντρο που κρατάει τη γη (σύμφωνα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο ο Άτλαντας κρατούσε τη γη στην πλάτη του),

«Κόβε πριονάκι μου, κι η ώρα πλησιάζει

Χριστούγεννα ζυγώνουνε… το αίμα μας και βράζει!!!».

Όταν, λοιπόν, οι καλικάντζαροι κοντεύουν να τελειώσουν τη δουλειά τους, έχει φτάσει πια η

παραμονή των Χριστουγέννων και είτε από τον φόβο τους ότι θα πέσει η γη και θα τους πλακώσει είτε για να γιορτάσουν την ολοκλήρωση της δουλειά τους ανεβαίνουν στη γη λέγοντας:

«Άιντε να πάμε και θα πέσει μοναχό του».

Μόλις βέβαια ξανακατεβαίνουν στα έγκατα της γης βρίσκουν το δέντρο που κρατά τη γη, ακέραιο, και πάλι ξαναρχίζουν τη δουλειά μέχρι την επόμενη παραμονή των Χριστουγέννων.

Η παράδοση λέει ότι οι καλικάντζαροι ταξιδεύουν στον πάνω κόσμο είναι μέσα σε καρυδότσουφλα, ακολουθώντας το δρόμο των νερών (υπόγεια ρέματα, πηγάδια, πηγές) και την παραμονή των Χριστουγέννων, μόλις νυχτώσει, μπαίνουν στα σπίτια από τις καμινάδες και κάνουν αταξίες και σκανδαλιές, όπως χαρακτηριστικά μας λέει το παρακάτω ποίημα:

«Βγαίνουν τη νύχτα και γυρνούν και κάνουν χίλιες τρέλες, στους δρόμους και στα μαγαζιά μπερδεύουν τις ταμπέλες.

Γλιστράνε μες στα σπιτικά από τις καμινάδες

και μαγαρίζουν τα γλυκά που φτιάχνουν οι κυράδες.

Μπαίνουν μες στα φουρνάρικα σαν λείπουν οι ψωμάδες και χώνουν τις χερούκλες τους μέσα στους λουκουμάδες. Μαγεύουνε τα ζωντανά κι οι γάτες κελαηδούνε, οι κότες νιαουρίζουνε κι γάιδαροι λαλούνε».

Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι καλικάντζαροι φοβούνται τη φωτιά. Έτσι, για να τους κρατήσουν μακριά από τα σπίτια τους, τοποθετούν στο τζάκι τους ένα μεγάλο κορμό δέντρου (Το Χριστόξυλο) και έχουν αναμμένο τα τζάκι μέρα νύχτα όλο το Δωδεκαήμερο.

Τελικά, οι καλικάντζαροι επιστρέφουν στα έγκατα της γης τα Φώτα με τον αγιασμό των νερών,

όπου τους κυνηγά ο παπάς με την αγιαστούρα του:

«Φεύγετε να φεύγουμε κι έφτασ’ ο τουρλόπαπας

με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του».

Το Χριστόξυλο (Μακεδονία)

Οι άνθρωποι, σύμφωνα με την παράδοση, αφού καθαρίσουν το τζάκι και την καμινάδα ανάβουν

το πιο ωραίο και μεγάλο κούτσουρο όχι μόνο για να διώχνουν τους καλικάντζαρους αλλά και για

να ζεσταθεί ο μικρός Χριστός στη φάτνη του.

«Στη Βόρεια Ελλάδα, κάθε νοικοκυρά

ψάχνει στα χωράφια, ξύλα πολύ γερά.

Θα είναι από πεύκο, ίσως από ελιά

θα καίγεται στο τζάκι, παραδοσιακά.

Είναι το Χριστόξυλο,και έχει ένα σκοπό

με όλων την ευχή, θα είναι ιερό.

Θα καίει από την παραμονή, μέχρι και των Φώτων

κι έτσι οι καλικάτζαροι, θα πάρουν όλοι δρόμο!»

Οι Μωμόγεροι (Καλικάτζαροι, Θράκη)

Το έθιμο των Μωμόγερων ή μωμο(γ)έ-ριων

ή μωμό(γ)ερων είναι πανάρχαιο έθιμο του

Πόντου που το έφεραν στην Ελλάδα οι Έλλη-

νες πρόσφυγες. Πρόκειται για αυθόρμητες

θεατρικές παραστάσεις που εκτυλίσσονται όλο το Δωδεκαήμερο, κυρίως στους δρόμους των περιοχών της Μακεδονίας και της Θράκης. Οι Μωμόγεροι φορώντας τομάρια ζώων, όπως λύκων, τράγων κ.λπ. ή στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχοντας γεροντικές μορφές περιφέρονται σε παρέες και τραγουδούν τα κάλαντα ή άλλους ευχετήριους στίχους για την καλή τύχη της νέας χρονιάς.

«Δεν είναι οι καλόγηροι, δεν είναι ξωτικά

είναι οι μωμόγεροι, που ντύνονται τρελά.

Φοράνε ρούχα παρδαλά, κρατάνε και σπαθιά

μοιράζουν δώρα στα παιδιά, γυρίζουν στα χωριά.

Έτσι οι καλικάντζαροι, παίρνουν ζωή ξανά

και οι τρελοί μωμόγεροι. σφύζουν από χαρά.

Αυτό το έθιμο κρατά, από πολύ παλιά

είναι η μεταμφίεση, που κάνει τη μεταφορά!»

Το Χριστόψωμο

Το χριστόψωμο είναι το «ψωμί του Χριστού» που φτιά-

χνεται αποκλειστικά για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Είναι συνήθως στρογγυλό και έχει απάνω του χαραγμένο ένα σταυρό και διάφορα διακοσμητικά από ζυμάρι ή άλλα υλικά, π.χ. καρύδια, αμύγδαλα κ.λπ. Τα παλιότερα χρόνια οι νοικοκυρές έφτιαχναν στα σπίτια τους το χριστόψωμο την παραμονή των Χριστουγέννων, σήμερα οι φούρνοι συνηθίζουν να παρασκευάζουν χριστόψωμα για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι.

Το Χριστόψωμο (Θεσσαλία)

«Το πιο γλυκό ψωμί, το καλοζυμωμένο

είναι αυτό που τρώνε, μέρες των Χριστουγέννων.

Το βάπτισαν Χριστόψωμο, του φτιάξαν και σταυρό

για να τιμήσουν τότε, το μικρό Χριστό.

Το κόβουν οι κυράδες, τη μέρα της γιορτής

κι είναι για όλους πάντα, το πιο γλυκό ψωμί!»

Ο χοίρος των Χριστουγέννων

Τα παλιά χρόνια το γουρούνι ήταν το κύριο είδος του κρέατος που συνηθιζόταν στο γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων. Μάλιστα, στην Κρήτη και σε άλλα μέρη της Ελλάδας κάθε οικογένεια μεγάλωνε ένα γουρούνι, «το χοίρο», με σκοπό να το σφάξει την παραμονή των Χριστουγέννων. Σήμερα το έθιμο «του χοίρου των Χριστουγέννων» εξακολουθεί να ισχύει σε κάποια μέρη

της Ελλάδας, ενώ σε άλλα έχει αντικατασταθεί από το έθιμο της γαλοπούλας που έφτασε στην Ευρώπη από το Μεξικό το 1824 μ.Χ.

Το ρόδι

Το ρόδι στην ελληνική παράδοση είναι σύμβολο γονιμότητας και αιωνιότητας. Σε κάποια μέρη της Ελλάδας, το πρωί της Πρωτοχρονιάς, ο νοικοκύρης του σπιτιού που πηγαίνει στη Θεία Λειτουργία παίρνει μαζί του και ένα ρόδι, το οποίο, αφού ο ιερέας το λειτουρ-

γήσει, το επιστρέφει σπίτι. Ο νοικοκύρης μπαίνοντας στο σπίτι με το δεξί πόδι «για να κάνει ποδαρικό», σπάει το ρόδι πίσω του, ώστε να πεταχτούν οι σπόροι του παντού και παράλληλα εύχεται:

«Με  υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος

κι όσα σπυριά έχει το ρόδι

τόσα καλά να έρθουν στο σπίτι τούτο το χρόνο».

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας το έθιμο του ροδιού γίνεται την ώρα που αλλάζει ο χρόνος για να υπάρχει καλοτυχία στο σπίτι και στους κατοίκους του σπιτιού. Αντί για το ρόδι χρησιμοποιείται και η κρεμμύδα.