Μελέτη Περιβάλλοντος

Οι μέλισσες

O Αϊνστάιν είχε πει ότι «αν κάποτε οι μέλισσες εκλείψουν, το ανθρώπινο είδος δεν θα αργήσει να τις ακολουθήσει». Στα λόγια αυτά υπάρχει μια βάση αλήθειας, καθώς η συμβολή των μελισσών στο περιβάλλον και στον άνθρωπο δεν περιορίζεται μόνο στα πολύ ωφέλιμα προϊόντα που παράγουν (μέλι, γύρη, βασιλικό πολτό κ.α.) αλλά επεκτείνεται και στην αναπαραγωγική διαδικασία των φυτών (επικονίαση). Με την επικονίαση των φυτών που επιτελούν, λοιπόν, παίζουν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ισορροπία της βιοποικιλότητας του παγκόσμιου οικοσυστήματος. Αν εκλείψουν οι µέλισσες, θα διαταραχθεί η τροφική αλυσίδα, καθώς το 1/3 των πηγών διατροφής του ανθρώπου εξαρτάται άμεσα από τις δραστηριότητες των µελισσών. Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι μέλισσες αποτελούν το 80% περίπου των επικονιαστικών εντόμων, τότε εύκολα καταλαβαίνει τη σημαντική προσφορά τους στο φυτικό και ζωικό περιβάλλον…

Μέλισσες,Ρίτα Βελώνη



Προβοσκίδα

Το πιο χρήσιμο εργαλείο στον ελέφαντα είναι η προβοσκίδα, που είναι πιο ευέλικτη ακόμα και από τα ανθρώπινα χέρια. Είναι πολύ δυνατή και χρήσιμη για τη συλλογή τροφής και νερού και με αυτή μπορεί να ξεριζώνει θάμνους και μικρά δέντρα και να κόβει κλαδιά. Η άκρη της δε είναι τόσο επιδέξια που μπορεί να μαζεύει και τα πιο μικροσκοπικά αντικείμενα από το έδαφος. Επίσης η προβοσκίδα απορροφά σκόνη και λάσπη, ψεκάζοντάς τη στο σώμα του ελέφαντα και προστατεύοντάς τον από τη ζέστη και τον καυτό ήλιο, ενώ αποτελεί και ένα ισχυρό αμυντικό όπλο αφού λειτουργεί σαν πανίσχυρο ρόπαλο εναντίον των εχθρών του.

Άλλα χαρακτηριστικά

Χαρακτηριστικό στον ελέφαντα εκτός από την προβοσκίδα, είναι και οι χαυλιόδοντές του. Μεγάλοι κοπτήρες που φυτρώνουν στην άνω γνάθο και χρησιμοποιούνται ως όπλο και βοηθητικό εργαλείο. Κάθε χαυλιόδοντας στα ενήλικα αρσενικά φθάνει το μήκος των 3 μέτρων και βάρος από 25-50 κιλά, ενώ στα θηλυκά δεν ξεπερνά τα 10 κιλά. Στο παρελθόν το κυνήγι του ελέφαντα για τους πολύτιμους χαυλιόδοντες του, το ονομαστό ελεφαντόδοντο, γινόταν σε τέτοιο μεγάλο βαθμό που ήταν αιτία το είδος να απειληθεί με εξαφάνιση και χρειάστηκε την επέμβαση των αρχών για την προστασία του, με την δημιουργία μεγάλων πάρκων. Σήμερα πάντως και με την παρέμβαση πολλών οικολογικών οργανώσεων, το κυνήγι του ελέφαντα έχει σχεδόν σταματήσει. Σε μερικούς ελέφαντες στις περιοχές της Ζάμπια και της Μοζαμβίκης οι χαυλιόδοντες απουσιάζουν εντελώς και κάποιοι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτό έγινε από την φύση ώστε να προστατευτεί το είδος από τους κυνηγούς.

Αισθήσεις και εγκέφαλος

Ο ελέφαντας έχει μικρά μάτια, η όραση του δεν είναι καλή και δύσκολα μπορεί να διακρίνει ένα αντικείμενο σε απόσταση 50 μέτρων, όμως η όσφρηση του είναι πολύ ανεπτυγμένη. Παρά το τεράστιο κεφάλι που διαθέτει, ο εγκέφαλός του είναι πολύ μικρός, 4 μόνο φορές βαρύτερος από αυτόν του ανθρώπου. Είναι πανέξυπνο και συναισθηματικό ζώο, με πολύ καλή μνήμη, που την χρησιμοποιεί κυρίως για τον προσανατολισμό του, ενώ η ευφυΐα του θεωρείται πως είναι αντίστοιχη των δελφινιών[1][2][3][4].

Εκπαίδευση

Εκπαιδεύεται σχετικά εύκολα και εξημερώνεται, οι πρώτοι δε εξημερωμένοι ελέφαντες θεωρούνται αυτοί στην Ινδία στους προ Χριστού αιώνες που χρησιμοποιήθηκαν στις μάχες. Ακόμη και σήμερα οι ελέφαντες στις περιοχές της Ινδίας και της Μαλαισίας χρησιμοποιούνται για την μεταφορά βαριών αντικειμένων, στις παρελάσεις και τις μεγάλες γιορτές και παγκοσμίως σε διάφορα τσίρκα για επιδείξεις.

Κοινωνική ζωή, ανεύρεση τροφής & αναπαραγωγή

Οι ελέφαντες ζουν σε κοπάδια των 15-30 ατόμων και μετακινούνται συνεχώς μέρα και νύχτα για την αναζήτηση τροφής και νερού. Είναι ιδιαίτερα κοινωνικά ζώα και η αγέλη τους συνήθως αποτελείται από ένα ηλικιωμένο θηλυκό, από τη νεώτερη ώριμη κόρη και από διάφορες ηλικίες και των 2 φύλων. Το γηραιότερο θηλυκό εποπτεύει τις διάφορες δραστηριότητες.

Παρά το τεράστιο μέγεθος τους και το μεγάλο βάρος τους διανύουν συνήθως 10 χιλιόμετρα σε 1 ώρα, ενώ όταν βρεθούν σε κατάσταση πανικού φτάνουν και τα 40 χιλιόμετρα την ώρα.

Ο ελέφαντας δεν μπορεί να αναπαραχθεί πριν από την συμπλήρωση των 15 χρόνων και η κυοφορία του θηλυκού κρατάει 22-23 μήνες Το ύψος του νεογνού φτάνει τα 90 εκατοστά και το βάρος τα 120 κιλά. Η διάρκεια ζωής του φτάνει κατά μέσον όρο τα 70 χρόνια[5].

Βικιπαίδεια