Νεοελληνική Γλώσσα Α’ Γυμνασίου 1η & 2η ενότητα: Επαναληπτικό φύλλο εργασίας

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο Τυφλοπόντικας κατεβάζει κάθε λίγο και μια ιδέα, που μας ανησυχεί…στην αρχή μόνο.

Σήμερα, για παράδειγμα, μόλις μπήκαμε στην τάξη, έδωσε διαταγή:

— Αφήστε τις τσάντες σας κι ελάτε μαζί μου ως το αυτοκίνητό μου. Έχω κάτι δέματα να ξεφορτώσω και θέλω να με βοηθήσετε.

Τρέξαμε όλοι στο αυτοκίνητό του, ένα γκρι σαραβαλάκι, ντεσεβό. Ένα μεγάλο κομμάτι μοκέτα, δεμένο πάνω στη σχάρα, μας έβαλε σε περιέργεια. Ο δάσκαλος το έλυσε.

—  Τι θα το κάνουμε αυτό, κύριε;

—  Α! Α! Α! Έκπληξη! Θα σας το πω στην τάξη.

Άφησε να περάσουν μερικές στιγμές, όσο χρειαζόταν για να ηρεμήσουμε, και μετά μας εξήγησε:

—  Ορισμένα πακέτα έχουν μικρά κομμάτια αφρολέξ· τα υπόλοιπα έχουν ύφασμα. Θα φτιάξουμε μαξιλαράκια. Θα στρώσουμε τη μοκέτα σε μια γωνιά της τάξης και πάνω θα βάλουμε τα μαξιλαράκια. Μετά θα βάψουμε τα χαρτόκουτα και θα τα στήσουμε γύρω γύρω, το ένα πάνω στο άλλο. Έτσι, θα έχουμε έτοιμη τη γωνιά-βιβλιοθήκη μας, όπου θα συγκεντρώσουμε βιβλία και… αναγνώστες.

Ο Ύπνος, που ταράζεται πάντα με τη λέξη «βιβλία» κι όλα τα βάσανα και την αϋπνία που φέρνουν, κοίταξε ανήσυχος το δάσκαλο.

—  Βιβλία, κύριε; Γιατί βιβλία; Καλά δεν είναι στα ράφια τους;

Ο Τυφλοπόντικας χαμογέλασε:

—  Ηρέμησε, Κάρλος, δε μιλάω για σχολικά βιβλία, μα για βιβλία από αυτά που μαζεύει κανείς και φτιάχνει μια βιβλιοθήκη. Βιβλία που έχουν ωραίες ιστορίες κι είναι πολύ ευχάριστο να τα διαβάζεις.

Ο Ύπνος ξίνισε τα μούτρα του.

—  Μην κάνεις σαν χαζός, Κάρλος, συνέχισε ο Τυφλοπόντικας και τον κοίταξε αυστηρά. Άκουσέ με: Έχουμε ένα βιβλίο, το δικό μας. Αν το χώσουμε σε ένα ράφι, θα το ξεχάσουμε. Αν θέλουμε να είναι πάντα ζωντανό κοντά μας και να το ξαναδιαβάσουμε, πρέπει να το βάλουμε σ’ ένα ευχάριστο και πρακτικό μέρος, σε μια γωνιά-βιβλιοθήκη, ας πούμε. Όμως, ένα μόνο βιβλίο σε μια βιβλιοθήκη είναι πολύ λίγο, δε νομίζεις; Γι’ αυτό, σήμερα τ’ απόγευμα θα πάμε όλοι μαζί σε ένα βιβλιοπωλείο.

—  Τι θα πάμε να κάνουμε στο βιβλιοπωλείο; ρώτησε η Νέλη.

—  Τι κάνεις στο βιβλιοπωλείο; Αγοράζεις βιβλία, απάντησε ο Φαμπρίς.

—  Ακριβώς! Θα πάμε ν’ αγοράσουμε βιβλία. Ο κύριος Ζουλό μας διάθεσε ένα μικρό ποσό γι’ αυτή τη δουλειά.

Εγώ είχα κατεβάσει το κεφάλι. Δε μου άρεσαν πολύ όλα αυτά. Ο δάσκαλος το πρόσεξε.

—  Σε παρακαλώ, Φρανκ! Μην παίρνεις τέτοιο ύφος πριν δεις για τι ακριβώς πρόκειται. Θα πάμε ν’ αγοράσουμε βιβλία, αλλά όχι ό,τι βιβλία να ‘ναι. Αυτά που θα διαλέξουμε θα σου αρέσουν, θα τ’ αγαπήσεις! Άλλωστε εσείς θα τα διαλέξετε, όχι εγώ.Ο Ύπνος ανασήκωσε τους ώμους.

Απόσπασμα από το μυθιστόρημα του ΦιλίπΜπαρμπώ

«Ο Τυφλοπόντικας»

Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Πώς αντιδρούν τα παιδιά στην επιθυμία του δασκάλου τους να δημιουργήσουν στην τάξη μια σχολική βιβλιοθήκη; 

1. Να διακρίνετε τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου ως προς τη δομή τους (απλές, επαυξημένες, ελλειπτικές). 

• Γιατί βιβλία;
• Γι’ αυτό, σήμερα τ’ απόγευμα θα πάμε όλοι μαζί σε ένα βιβλιοπωλείο.
• Ο Ύπνος ανασήκωσε τους ώμους.
• Ο Τυφλοπόντικας χαμογέλασε.
• Ορισμένα πακέτα έχουν μικρά κομμάτια αφρολέξ.
• Έκπληξη!

1. Να βρείτε στο κείμενο και να υπογραμμίσετε μία αποφαντική, μία ερωτηματική, μία επιφωνηματική και μία προστακτική πρόταση.

1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου ως προς την ποιότητά τους (καταφατικές, αρνητικές):

• Δε μου άρεσαν πολύ όλα αυτά.
• Έχουμε ένα βιβλίο, το δικό μας.
• Δε μιλάω για σχολικά βιβλία.
• Θα στρώσουμε τη μοκέτα σε μια γωνιά της τάξης.

1. Να γράψετε ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις των παρακάτω φράσεων του κειμένου:

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Γράψτε μία παράγραφο με βάση την παρακάτω θεματική πρόταση.

Θεματική πρόταση: Η συμβολή του δασκάλου στην εκπαίδευση των παιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Λεπτομέρειες:…………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Κατακλείδα:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….