Αφόρμηση/Προβολή Παρουσίασης
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ 2-Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΑΦΟΡΜΗΣΗ)
Α Φάση)
ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ-1η Δραστηριότητα
Μορφές και τύποι παραδόσεων στην καθημερινή ζωή.
Βίντεο: Χαλκούνια, Πασχαλινά αερόστατα στο Λεωνίδιο Αρκαδίας, Συνάντηση Επιταφίων
Με τη λέξη παράδοση. Καταγράψτε στον πίνακα της ομάδας σε δύο στήλες, θρησκευτικές και λαϊκές παραδόσεις.
Β Φάση)
ΝΟΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝΤΑΣ-2η Δραστηριότητα
Θρησκευτική παράδοση και ιστορία/πολιτισμός του ανθρώπου.
[Θέμα για συζήτηση, έχω να πω περί αυτού]: Πείτε την άποψη σας χρησιμοποιώντας την φράση «έχω να πω περί αυτού» για τις πιο κάτω ερωτήσεις: τι μπορεί να σημαίνουν για έναν πιστό οι θρησκευτικές του παραδόσεις; Θα μπορούσε να ασκεί την πίστη του και χωρίς αυτές; Π.χ. Πάσχα χωρίς διακοπές, χωρίς κόκκινα αυγά, χωρίς τσουρέκι, χωρίς την λαμπάδα της λαμπρής; Χωρίς Χαιρετισμούς; Χωρίς Επιτάφιο;
Αφόρμηση/Κείμενο-Βίντεο
Υπάρχουν παραδόσεις που δεν έχουν σχέση πάντοτε με το γνήσιο πνεύμα του Χριστιανισμού, όπως αυτό εκφράστηκε από την Αγία Γραφή, τις Οικουμενικές Συνόδους και την ομόφωνη άποψη των Πατέρων της Εκκλησίας. Πρόκειται για τις επιμέρους “παραδόσεις”, που δεν είναι πάντοτε παραδόσεις της Εκκλησίας, έστω και αν συνδέονται με γεγονότα της ζωής της Εκκλησίας, ή για λαϊκές παραδόσεις με παγανιστικά και λαϊκά στοιχεία που έχουν ζυμωθεί με τη θρησκευτική ζωή και είναι δύσκολο να διακρίνει ο απλός πιστός μέχρι πού οι παραδόσεις αυτές είναι γνήσιες παραδόσεις της Εκκλησίας. Αυτές και κριτική και αλλαγή επιδέχονται, στο βαθμό που δεν εκφράζουν τη γνήσια Παράδοση της Εκκλησίας. Σε αντίθετη περίπτωση έχουμε μια απλή «συντήρηση» ενός παρελθόντος που παύει να είναι ζωογόνος αλήθεια. Επίσης, υπάρχουν οι παραδόσεις των ανθρώπων ή τοπικές παραδόσεις, όπως συμβαίνει σε τοπικές Εκκλησίες ή σε χώρες όπου αναπτύσσεται η ιεραποστολή, όπου τα τοπικά έθιμα και οι τοπικοί παραδοσιακοί τρόποι έκφρασης παραμένουν στη ζωή της τοπικής Εκκλησίας και η λατρευτική ζωή επίσης ακολουθεί άλλη πορεία σύμφωνη με τις τοπικές παραδόσεις.
Δρίτσας, Δ., Μόσχος, Δ., Παπαλεξανδρόπουλος, Στ., Χριστιανισμός και Θρησκεύματα Β΄ Γενικού Λυκείου, Αθήνα: ΙΤΕ-Διόφαντος, 2011, σελ. 118.
Βίντεο: Αναστενάρια του Λαγκαδά
Γ Φάση)
ΑΝΑΛΥΟΝΤΑΣ-3η Δραστηριότητα
Η θέση της παράδοσης στη θρησκεία και η στάση του πιστού απέναντι σε αυτή.
[Σκέψου, συζήτησε, μοιράσου (TPS)»]: Με βάση το κείμενο που προηγήθηκε και το βίντεο που προβλήθηκε, καλείστε ως ομάδες να δουλέψετε καταγράφοντας δύο βασικά στοιχεία της παράδοσης της Εκκλησίας και να τα συγκρίνετε με το έθιμο του βίντεο. Έπειτα μοιραστείτε την άποψη σας στην ολομέλεια της τάξης.
Δ Φάση)
ΕΦΑΡΜΟΖΩΝΤΑΣ-4η Δραστηριότητα
Θρησκευτικές παραδόσεις και στάσεις ζωής στην προσωπική και κοινωνική ζωή των νέων ανθρώπων.
Παράδοση και ελευθερία από το παρελθόν
…η Παράδοση σημαίνει όχι απλώς ομοψυχία με το παρελθόν, αλλά και ελευθερία από το παρελθόν: δεν είναι μόνο μια προστατευτική, συντηρητική αρχή, αλλά πρωτίστως είναι η αρχή της αύξησης και της αναγέννησης. Η κατανόηση της Παράδοσης ως αρχής που αγωνίζεται να αναστηλώσει το παρελθόν, χρησιμοποιώντας το παρελθόν ως κριτήριο για το παρόν, απορρίπτεται από την ίδια την ιστορία και τη συνείδηση της Εκκλησίας. Η μαρτυρία της Εκκλησίας δεν είναι ζήτημα μνήμης, αλλά αδιαλείπτως παρουσίας ζωής. Η Ορθοδοξία δεν είναι μόνο μια παράδοση. είναι επίσης κι ένα χρέος… Η αληθινή ιστορική σύνθεση συνίσταται όχι απλώς στο να ερμηνεύσουμε το παρελθόν, αλλ’ επίσης στο να διαμορφώνουμε το μέλλον με μια δημιουργική δράση. Η “συμφωνία με το παρελθόν”, παρ’ όλο που είναι αναγκαία, είναι κάτι δευτερογενές. Πραγματική αποδοχή της Παράδοσης σημαίνει ψηλάφηση της παρουσίας του Χριστού στο εκάστοτε παρόν της Εκκλησίας».
Παπαθανασίου, Ν. Θ., Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται. Η ιεραποστολή ως ελπίδα και ως εφιάλτης, Εν πλω, Αθήνα, 2008, σ. 121-123.
 |
 |
 |
 |
Στη συνέχεια, επιλέξτε μια από τις πιο κάτω πτυχές της εκκλησιαστικής ζωής:
1) γλώσσα της λατρείας
2) εκκλησιαστική μουσική
3) τεχνοτροπία της αγιογραφίας
4) εκκλησιαστική αρχιτεκτονική
5) ενδυμασία του κλήρου
6) τέλεση μυστηρίων
7) χριστιανικές γιορτές.
Μετά σε συνεργατικό έγγραφο συντάξτε ή μια σειρά θέσεων με επιχειρήματα ή ένα κείμενο με θέμα: «Παράδοση: συντήρηση, ανανέωση ή σύνθεση;». Η κάθε ομάδα ανακοινώνει τα επιχειρήματά της στην ολομέλεια της τάξης και ακολουθεί συζήτηση.
ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ
Συμπληρώστε το κουίζ με ερωτήσεις σχετικές με την έννοια της παράδοσης στην Ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία, τις λαϊκές παραδόσεις και τις «άλλες» παραδόσεις που επιδέχονται κριτική και αλλαγή. Κουίζ ανατροφοδότησης.