Ο ναός των Ταξιαρχών ή Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών Αγγέλων Γαβριήλ και Μιχαήλ είναι βυζαντινός ναός ο οποίος βρίσκεται στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης. Είναι αφιερωμένος κατά παράδοση στους Αρχάγγελους και Ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ.
Πρόκειται για τετράκλιτη βασιλική που φέρει ημιυπόγεια κρύπτη παράλληλη με το πάτωμα του ναού. Η ανοικοδόμηση του ναού τοποθετείται στις αρχές του 14ου αιώνα. Μετατράπηκε σε τζαμί κατά την οθωμανική περίοδο και το 1912 μετατράπηκε πάλι σε εκκλησία. Από το 1914 μέχρι το 1916 φιλοξένησε πρόσφυγες από τη Θράκη με αποτέλεσμα να υποστεί αρκετές φθορές.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο ναός υπέστη πολλές τροποποιήσεις. Μέρος των παραθύρων του φράχθηκαν για την κατασκευή του μιχράμπ, έκλεισαν προσβάσεις του ναού, πραγματοποιήθηκαν αλλαγές στα ανοίγματα, ενώ παράπλευρα χτίστηκε ένας μιναρές με δύο εξώστες, που καθώς λέγεται, συμβόλιζαν τους δύο Αρχαγγέλους. Για το λόγο αυτό ονομάσθηκε και το "Τζαμί" "Ικί Σεριφέ τζαμί", δηλαδή τζαμί των δύο εξωστών.
Το κτίριο αποδόθηκε ξανά στη χριστιανική λατρεία το 1912. Για να χρησιμοποιηθεί ξανά ως χριστιανικός ναός έγιναν επεμβάσεις ώστε να ενοποιηθεί ο χώρος και να φωτίζεται καλύτερα. Ο ναός υπέστη σημαντικές τροποποιήσεις κατά τις δεκαετίες 1950-1960, όπου και απέκτησε τη σημερινή του μορφή.
Ο ναός ήταν τοιχογραφημένος, αλλά ήταν για χρόνια καλυμμένος με στρώσεις κονιάματος. Στο ανατολικό αέτωμα του κεντρικού κλίτους απεικονίζεται η Ανάληψη του Χριστού και στο δυτικό αέτωμα η Πεντηκοστή, οι οποίες αποκαλύφθηκαν με την αφαίρεση της ξύλινης οροφής των τουρκικών χρόνων.
 |
 |
 |