ΠΑΣΧΑ
Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή των Ορθοδόξων Χριστιανών. Η λέξη "Πάσχα" προέρχεται από την εβραϊκή λέξη "pesah" που σημαίνει πέρασμα. Οι Εβραίοι γιόρταζαν το Πάσχα σε ανάμνηση της απελευθέρωσης τους από τους Αιγύπτιους και το πέρασμα από την Ερυθρά Θάλασσα. Οι Χριστιανοί πήραν το Πάσχα από τους Εβραίους και γιορτάζουν την Ανάσταση του Ιησού Χριστού και το πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή.
Το Πάσχα είναι κινητή γιορτή. Γιορτάζεται κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας (η εαρινή ισημερία είναι στις 20 - 22 Μαρτίου).
Με τη λέξη Πάσχα εννοούμε κυρίως τις 2 εβδομάδες από το Σάββατο του Λαζάρου έως την Κυριακή του Θωμά. Την εβδομάδα των Παθών ή Μεγάλη Εβδομάδα, την ονομάζουμε έτσι λόγω των γεγονότων που διαδραματίζονται αυτή την εβδομάδα καθημερινά και θεωρούνται σημαντικά για τους Χριστιανούς. Η δεύτερη εβδομάδα είναι η εβδομάδα της Λαμπρής ή Λαμπροεβδομάδα.
Σάββατο του Λαζάρου
Το Σάββατο του Λαζάρου είναι αφιερωμένο στην Ανάσταση του Λαζάρου. Το θαύμα που έκανε ο Χριστός πριν τη δική του Ανάσταση. Ο λαός έχει συνθέσει κάλαντα τα οποία είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση και τα τραγουδούν οι Λαζαρίνες. Τα κορίτσια τραγουδούν πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι με καλάθια γεμάτα λουλούδια από τους αγρούς και ανταλλάσσουν με κέρασμα ή φιλοδώρημα. Σε πολλά σπίτια πλάθουν ομοιώματα του Λάζαρου με ζυμάρι, τα γνωστά "Λαζαράκια".
Κυριακή των Βαΐων
Την Κυριακή των Βαΐων οι Χριστιανοί γιορτάζουν τη θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Το έθιμο της ημέρας είναι οι εκκλησίες να είναι στολισμένες με βάγια. Μετά τη λειτουργία ο ιερέας δίνει σταυρούς από βάγια στους πιστούς. Επίσης, έθιμο της ημέρας είναι να τρώμε ψάρια. Από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, που στην ουσία αρχίζει η Μεγάλη Εβδομάδα, και κάθε βράδυ, οι χριστιανοί πηγαίνουν στην εκκλησία και παρακολουθούν με κατάνυξη τις Ιερές Ακολουθίες.
Μεγάλη Δευτέρα
Ξεκινάει η Μεγάλη Εβδομάδα, η Εβδομάδα των Παθών. Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στην ακολουθία του Νυμφίου. Στη λειτουργία της Μεγάλης Δευτέρας ακούγεται και η παραβολή της καταραμένης συκιάς από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε με έναν του λόγο.
Μεγάλη Τρίτη
Τη Μεγάλη Τρίτη ακούγεται στη λειτουργία το Τροπάριο της Κασσιανής, για την «εν πολλές αμαρτίες περιπεσούσα γυνή», που έτρεξε και, μετανοώντας, γονάτισε μπροστά στον Κύριο. Κλαίγοντας, του έπλυνε τα πόδια με μύρο και δάκρυα και τα σκούπισε με τα μαλλιά της εκλιπαρώντας για συγχώρεση. Η Κασσιανή ήταν βυζαντινή ηγουμένη, ποιήτρια και υμνογράφος.
Τη Μεγάλη Τρίτη, οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα πασχαλιάτικα κουλουράκια τους.
Μεγάλη Τετάρτη
Την Μεγάλη Τετάρτη το πρωί γίνεται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία και το βράδυ το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου. Ο ιερέας διαβάζει εφτά ευαγγέλια και εφτά ευχές για να ευλογήσει το λάδι. Το λάδι αυτό το χρησιμοποιεί ο ιερέας για να "σταυρώσει" τους πιστούς στο μέτωπο.
Το βράδυ της Μεγάλης Τετάρτης οι πιστοί ζουν τον Μυστικό Δείπνο. Ο Ιησούς ετοίμασε το Δείπνο κρυφά στους μαθητές Του για το Πάσχα και για να δείξει την ταπεινοφροσύνη του έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του. Στη συνέχεια τους αποκαλύπτει ποιος θα Τον προδώσει. Οι Ψαλμοί μας μεταφέρουν στον κήπο της Γεσθημανή όπου ο Ιησούς προσεύχεται λίγο πριν Τον προδώσει ο Ιούδας και συλληφθεί.
Μεγάλη Πέμπτη
Φτάσαμε και στη Μεγάλη Πέμπτη. Την μέρα αυτή οι Χριστιανοί θυμούνται τα Άγια Πάθη. Τη δίκη του Χριστού, τα βασανιστήρια Του, τον εξευτελισμό και τέλος τον μαρτυρικό θάνατο πάνω στο σταυρό. Διαβάζονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια και γίνεται η τελετή της Σταύρωσης. Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα όταν μέσα στον ναό οι ιερείς περιφέρουν τον Χριστό πάνω στο Σταυρό και όλοι μαζί ψέλνουν το τροπάριο.
Μετά το τέλος της λειτουργίας, κορίτσια αναλαμβάνουν το στολισμό του Επιταφίου με λουλούδια. Το πρωί της επόμενης μέρας πρέπει να είναι έτοιμος για να υποδεχθεί το σώμα του Χριστού στην Αποκαθήλωση.
Τη Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές βάφουν τα κόκκινα αυγά. Τα παλιά χρόνια έβαφαν τα αυγά με μπογιά που προερχόταν από διάφορα χόρτα. Σήμερα υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να βαφτούν τα αυγά. Το πρώτο κόκκινο αυγό πιστεύουν ότι είναι της Παναγίας γι' αυτό το τοποθετούν στο εικονοστάσι. Επίσης, ζυμώνονται και τα τσουρέκια για να φαγωθούν τη Λαμπρή.
Μεγάλη Παρασκευή
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα πένθους για τους Χριστιανούς. Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα όλη την ημέρα. Το πρωί στην εκκλησία γίνεται η λειτουργία της Αποκαθήλωσης του Χριστού, τοποθετούν δηλαδή το σώμα του στον Επιτάφιο. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ακούγονται στη λειτουργία τα "Εγκώμια", τα ομορφότερα τροπάρια της Χριστιανοσύνης (Η Ζωή εν Τάφω, Άξιον Εστί, Αι Γενεαί Πάσαι). Στη συνέχεια ο Επιτάφιος περιφέρεται στους δρόμους της ενορίας.
Την ημέρα αυτή οι πιστοί δεν τρώνε γλυκά ή λάδι, αφού ο Χριστός ήπιε ξίδι. Η παράδοση επίσης αναφέρει, ότι τη μέρα αυτή δεν κάνει να πιάσει κανείς βελόνα ή καρφιά και σφυρί.
Μπορείτε αν θέλετε να ακούσετε τα Εγκώμια.
Μεγάλο Σάββατο
Το Μεγάλο Σάββατο είναι η τελευταία ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Μεγάλης Σαρακοστής. Οι εκκλησίες ετοιμάζονται για την Ανάσταση του Κυρίου. Το πρωί γίνεται η λειτουργία της "Πρώτης Ανάστασης", όπως ονομάζεται.
Τα μεσάνυχτα του Σαββάτου γίνεται η ακολουθία της Αναστάσεως. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα τα φώτα της εκκλησίας σβήνουν και ο ιερέας βγαίνει από την Ωραία Πύλη με τη λαμπάδα του αναμμένη, ψέλνει: "Δεύτε λάβετε φως..." και καλεί τους Χριστιανούς να πάρουν το Άγιο Φως και να ανάψουν τις Πασχαλινές λαμπάδες τους. Στη συνέχεια βγαίνουν όλοι έξω από τον ναό και ο ιερέας διαβάζει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως και ψέλνει:
"Χριστός ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος".
Το "Χριστός Ανέστη" είναι το σύνθημα για να αρχίσουν οι καμπάνες να χτυπούν χαρούμενα, οι πιστοί αγκαλιάζονται, τσουγκρίζουν τα αυγά τους και εύχονται "Χριστός Ανέστη - Αληθώς Ανέστη".
Οι πιστοί φέρνουν το Άγιο Φως στο σπίτι, σχηματίζουν τον Σταυρό στην είσοδο του σπιτιού και ανάβουν το καντήλι. Στη συνέχεια κάθονται στο πασχαλινό τραπέζι για να φάνε την παραδοσιακή μαγειρίτσα και να τσουγκρίσουν τα αυγά τους.
Κυριακή του Πάσχα
Την Κυριακή του Πάσχα γιορτάζεται η Ανάσταση του Χριστού. Η Μεγάλη Εβδομάδα έχει τελειώσει.
Το Πάσχα ή η Λαμπρή είναι η μεγαλύτερη γιορτή του χρόνου. Γιορτάζεται σε όλη την Ελλάδα με το σούβλισμα των αρνιών, τσούγκρισμα αυγών, τραγούδια και χορούς. Για 4ο ημέρες οι πιστοί χαιρετούν με το "Χριστός Ανέστη - Αληθώς Ανέστη" και η εκκλησία έχει καθιερώσει μέχρι της Αναλήψεως του Χριστού την Αναστάσιμη Προσευχή.
