ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ

εξάσκηση πάνω στις ιστορικές πηγές

Άσκηση: Αντλώντας πληροφορίες από την παρακάτω πηγή και βασιζόμενοι στις γνώσεις σας να απαντήσετε στην  ερώτηση:  ποιες ήταν οι κύριες ασχολίες των Μυκηναίων και σε ποιο επίπεδο βρισκόταν ο καταμερισμός εργασίας στα μυκηναϊκά χρόνια;

4. Τα επαγγέλματα και οι ειδικευμένοι τεχνίτες μέσα από τις πινακίδες της γραμμικής Β΄ γραφής

Το πλήθος των επαγγελματικών ειδικοτήτων που κατονομάζονται στους καταλόγους προϋποθέτει εντυπωσιακά προχωρημένο καταμερισμό της εργασίας. Έχει περάσει πια η στοιχειώδης βαθμίδα του πολιτισμού όπου ο καθένας μπορούσε διαδοχικά να κάνει το γεωργό, το χτίστη, τον ξυλουργό ή ό,τι άλλο. Τώρα πηγαίνει και βρίσκει τον ειδικό γι' αυτό που κάθε φορά χρειάζεται: από ένα συνηθισμένο κύπελλο ως το πολυτελέστερο έπιπλο με ην πολύτιμη ένθετη διακόσμηση. Από τη στιγμή που βλέπουμε ότι ανάμεσα στα επαγγέλματα υπήρχε και ο κυανουργός [ku-wa-no-wo-ko: κυανουργός], ο «τεχνίτης λαζουρίτη* λίθου [του κυάνου] ή γυάλινων απομιμήσεών του», συμπεραίνουμε ασυνήθιστο επίπεδο πολυτέλειας, αφού τέτοιο επάγγελμα με κανένα άλμα της φαντασίας μας δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αναγκαίο. Κι ίσως έχει κάποια σημασία ότι ήταν γνωστό μόνο στις Μυκήνες. Για μας είναι ένα πρόβλημα ότι πολλές από τις μυκηναϊκές ονομασίες επαγγελμάτων δε διασώθηκαν στην ελληνική των κλασικών χρόνων, και γι' αυτό μας είναι αδύνατο να τις ερμηνεύσουμε.

J. Chadwick, ό.π.. σ. 152.

ΠΗΓΕΣ

ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΥΟΥΜΕ ΜΕ ΤΙΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

                                     ΠΗΓΕΣ

ΓΡΑΠΤΕΣ                                                             ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΕΣ

ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ

Μια πηγή:

• Επιβεβαιώνει και, συνακόλουθα, τεκμηριώνει τις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου.
• Επεξηγεί και διασαφηνίζει σε αναλυτικότερη διατύπωση τα περιληπτικής διατύπωσης ιστορικά δεδομένα του σχολικού βιβλίου.
• Παρέχει πρόσθετα στοιχεία για ένα θέμα (λ.χ. προσδιορίζοντας επιπλέον λόγους, αίτια, συνέπειες και αποτελέσματα για ένα ζήτημα, πέρα από όσα δίνει το σχολικό βιβλίο).
• Καταθέτει μια αντίθετη άποψη και συνακόλουθα διαφοροποιείται από αυτή που υποστηρίζεται στο κείμενο του σχολικού βιβλίου ή αποτελεί συνδυασμό των παραπάνω

Αφού προσδιορίσουμε τη σχέση της πηγής με την υπάρχουσα ιστορική γνώση, προσπαθούμε να βρούμε τα σημεία σύνδεσης, δηλαδή τα σημεία στα οποία τα δύο κείμενα (βιβλίο - πηγή) έχουν νοηματική συνάφεια.

Στη συνέχεια αντιπαραβάλλουμε πηγή και σχολικό βιβλίο.

Τρόπος 1: Η σύνθεση δηλαδή παραθέτουμε τις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου, προσθέτουμε μεταβατική φράση και στη συνέχεια τις πληροφορίες του κειμένου της πηγής. Ύστερα, συνεχίζουμε με την επόμενη πληροφορία σχολικού βιβλίου + μεταβατική φράση + πληροφορία από πηγή.

Τρόπος 2: Παράθεση. Γράφονται πρώτα οι σχετικές με το ζητούμενο ιστορικές γνώσεις, όπως αυτές προκύπτουν από το σχολικό βιβλίο. Γίνεται ο σχολιασμός του κειμένου της πηγής, αφού πρώτα, κατά την ανάγνωσή της, έχουν εντοπίσει εκείνα τα σημεία που απαιτούνται, προκειμένου να δώσουν επαρκή απάντηση στην ερώτηση.

Κάνουμε σχεδιαγράμματα. Δημιουργούμε στο πρόχειρο δυο στήλες, όπου στη μία βάζουμε τις πληροφορίες του βιβλίου και στην άλλη τις αντίστοιχες της πηγής.

(π.χ.) Σχολικό εγχειρίδιο |                                                                 Πηγή/ές                                                                                                                Στοιχεία που αξιοποιούνται από το σχολικό  εγχειρίδιο                  Στοιχεία που αξιοποιούνται από την πηγή                                                                     και ο τρόπος δόμησής τους                        και ο τρόπος δόμησής τους                                                                                                                                     

1.................. 2............... 3............................. 4............................... 5α  ...................................... 5β..............................................

 

Αν η ερώτηση έχει υποερωτήματα, απαντούν ξεχωριστά το καθένα. Βάζουμε παραπομπές. Για κάθε τι που παίρνουμε από την πηγή βάζουν σε παρένθεση το σχετικό χωρίο (“...”)

Πρόλογος: Σύντομη αναφορά στο είδος της πηγής (δημοσίευμα τύπου, ιστοριογραφία, επίσημο έγγραφο, κ.λπ.). Στη συνέχεια αξιοποιούμε το γενικό πνεύμα του σχολικού βιβλίου για μία ενότητα ή βασιζόμαστε στην πρώτη παράγραφο του κεφαλαίου (όταν αυτή είναι εισαγωγική) ή συμπυκνώνουμε τα ιστορικά δεδομένα που προηγούνται της απάντησης τους, προκειμένου να δώσουμε την αίσθηση της αλληλουχίας των γεγονότων.

Κυρίως απάντηση: Δες παραπάνω

Επίλογος: Παραθέτουμε συμπεράσματα και εκτιμήσεις που προκύπτουν από τον συνδυασμό πηγής και βιβλίου.

ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ

• Ενώ προηγουμένως αναφέρθηκε ότι ...η πηγή διαφοροποιείται ...
  • Σύμφωνα [μάλιστα και] με τα δεδομένα / στοιχεία που εξάγουν / συνάγουν / αντλούν από το ιστορικό
  παράθεμα / πηγή …
  • Ανάλογες / Σχετικές / Παραπλήσιες είναι και οι πληροφορίες που παρέχουν ιστορικές πηγές της
  περιόδου …
  • Η άποψη αυτή μπορεί να τεκμηριωθεί βάσει της σχετικής μαρτυρίας που παρέχει το ιστορικό
  παράθεμα…
  • Τα όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως γίνονται τεκμαρτά / κατανοητά / αντιληπτά και από το κείμενο
  του ιστορικού παραθέματος ...
  • Ενισχυτικά / Προς επίρρωση των συγκεκριμένων δεδομένων, το ιστορικό παράθεμα καταγράφει
  ανάλογες πληροφορίες

ΠΗΓΕΣ:

1. 1. Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η Π Ρ Ο Σ Ε Γ Γ Ι Σ Η Κ Α Ι  Α Ν Α Λ Υ Σ Η  Τ Ω Ν   Π Η Γ Ω Ν  Σ Τ Ο  Μ Α Θ Η Μ Α  Τ Η Σ  Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Σ  ΣΤΗ  Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Ο Β Α Θ Μ Ι Α                                                Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η       Δ ρ . Ζ α ν έ κ α Στ ε ρ γ ι α ν ή Σ υ ν τ ο ν ί σ τ ρ ι α Ε . Ε . Φ ι λ ο λ ό γ ω ν Π Ε . Κ . Ε . Σ Κ ρ ή τ η
2. http://archeia.moec.gov.cy/sm/227/methodologia.pdf
3. https://blogs.sch.gr/2pekesna/files/2021/03/%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%9D%CE%A9%CE%A3%CE%97-%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%A9%CE%9D-%CE%A0%CE%97%CE%93%CE%A9%CE%9D_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7_%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BF%CF%8D%CE%B6%CE%B7.pdf