ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ ΜΟΥ - 4ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ

Δημήτριος Υψηλάντης

Ο Δημήτριος Υψηλάντης γεννήθηκε το 1793 στην Κωνσταντινούπολη  από τον Κωνσταντίνο Υψηλάντη και την Ελισάβετ Βακαρέσκου, γόνος εύπορης και ισχυρής Φαναριώτικης οικογένειας και είχε έξι αδέλφια. Σπούδασε στην Γαλλία σε στρατιωτικές σχολές και το 1818 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία, ενώ αργότερα κατατάχθηκε και στην αυτοκρατορική φρουρά του Τσάρου.

Με δύο διαβατήρια, Γερμανικό και Ρώσικο, κατάφερε να φτάσει στην Ελλάδα, όπου και ανέλαβε την αρχιστρατηγία των επαναστατών ενώ και ο Καποδίστριας αργότερα τον διόρισε στρατάρχη του στρατού. 

Κατά την διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα έλαβε μέρος στην πολιορκία του Ναυπλίου και τους Άργους, στην  μάχη των Δερβενακίων, στους Μύλους της Λέρνης, στην Πέτρα της Βοιωτίας.

Ανέπτυξε και πολιτική δράση αφού ανέλαβε πρωτοβουλίες για την συγκρότηση Εθνικής Συνέλευσης, διετέλεσε πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας, ενώ τον Ιανουάριο του 1822 εκλέχθηκε πρόεδρος του βουλευτικού.

Πέθανε τον Αύγουστο του 1832 από μυοτονική δυστροφία τύπου 1.

Χαρακτηρίστηκε από τον ιστορικό Κωνσταντίνο Βακαλόπουλο ως ο  «αγνότερος ίσως και περισσότερο ανιδιοτελής από τους αρχηγούς της Ελληνικής Επανάστασης»

Η ναυμαχία του Ναυαρίνου

Η ναυμαχία στο Ναυαρίνο έγινε στις 20 Οκτωβρίου του 1827, κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης (1821-1832) στον κόλπο Ναυαρίνο, στη δυτική ακτή της χερσονήσου της Πελοποννήσου στο Ιόνιο Πέλαγος.

Αγγλικά, γαλλικά και ρωσικά πολεμικά πλοία με αρχηγούς τους ναυάρχους Κόδριγκτον, Δεριγνύ και Χέυδεν έπλευσαν στην Πύλο, για να εφαρμόσουν τις αποφάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων. Στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, τον Οκτώβριο του 1827, οι ναυτικές συμμαχικές δυνάμεις αντιμετώπισαν με επιτυχία τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, καταστρέφοντάς τον ολοκληρωτικά. Η νίκη του στόλου των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναυαρίνο ήταν καθοριστική και επιτάχυνε τις εξελίξεις, οδηγώντας τελικά στην απελευθέρωση της Ελλάδας.

Χρονολογία	20 / 10 / 1827
Τόπος	Ναυαρίνο
Έκβαση	Αποφασιστική νίκη των ευρωπαϊκών δυνάμεων
Αντιμαχόμενοι
Ηνωμένο Βασίλειο  Βασίλειο της Γαλλίας  Ρωσική αυτοκρατορία  Οθωμανική αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Έντουαρντ Κόδριγκτον  Ανρί Δεριγνύ  Λογγίνος Χέυδεν  Ιμπραήμ Πασάς  Αμίρ Ταχίρ Πασάς  Μοχαρράμ Μπέης  Καπιτάν Μπέης
Εμπλεκόμενες μονάδες
10 πολεμικά πλοία 10 φρεγάτες 4 μπρίκια, 3 βάρκες 3 πολεμικά πλοία 17 φρεγάτες 30 κορβέτες 28 μπρίκια, 5 βάρκες, 5/6 πυρπολικά
Απολογισμός
περίπου 650 νεκροί και τραυματίες 6.000 νεκροί και 60 πλοία

Η μάχη της Αλαμάνας

22 Απριλίου 1821: Η μάχη της Αλαμάνας

Μετά τη σφοδρή επίθεση που δέχτηκαν οι Έλληνες από τον Ομέρ Βρυώνη το σώμα του Δυοβουνιώτη μπροστά στην τεράστια δύναμη του εχθρικού πεζικού και ιππικού υποχώρησε, ενώ το σώμα του Πανουργιά αναγκάστηκε μετά από αρκετή αντίσταση να καμφθεί και να υποχωρήσει ιδίως μετά τον σοβαρό τραυματισμό του ίδιου του Πανουργιά που μαχόταν στη πρώτη γραμμή.

Η αντίσταση στην Αλαμάνα, εναντίον των ανδρών του Κιοσέ Μεχμέτ, όμως εξακολουθούσε. Ο Διάκος βλέποντας ότι λιγόστευε η δύναμη των μαχητών πάνω στη γέφυρα έτρεξε σε βοήθεια. Οι ηρωικοί Καλύβας και Μπακογιάννης κλείστηκαν σε ένα χάνι κοντά στη γέφυρα για να απασχολήσουν τους εχθρούς.

Βλέποντας οι άνδρες του Διάκου, που ήταν πια 50 ή 10, ότι δεν ωφελούσε η παραπέρα αντίσταση, προσπάθησαν να τον πείσουν υποχωρήσουν. Αυτός όμως συνέχισε απτόητος να πολεμάει και τελικά τραυματίστηκε και συνελήφθη από πέντε Αλβανούς. Διακόσιοι Έλληνες σκοτώθηκαν εκείνη την ημέρα ενώ ο δρόμος για την Βοιωτία ήταν ελεύθερος για τους Τούρκους.

Αθανάσιος Διάκος

Ο Αθανάσιος Διάκος γεννήθηκε το 1788.  Ο τόπος γέννησης του διεκδικείται από την Ανω Μουσουνίτσα και την Αρτοτίνα Φωκίδας.  Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Γραμματικός.  Σε ηλικία 17 χρονών οι δικοί του τον έστειλαν στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου για να μορφωθεί.  Εκεί γαλουχήθηκε με τα ιδανικά της πίστεως και της πατρίδας.  Αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και πήρε το προσωνύμιο Διάκος.  Συμμετέχει από νωρίς στον αγώνα και αποκτά εμπειρία και δεξιότητα των όπλων μέσα στην αυλή του Αλή Πασά.

Στις 27 Μαρτίου 1821 πρωτοστατεί στην κύρηξη της επανάστασης.  Στην μάχη της Αλαμάνας τραυματίζεται και συλλαμβάνεται.  Ο Ομέρ Βρυώνης του προτείνει να αλλαξοπιστήσει αλλά ο Διάκος αρνείται λέγοντας "Εγώ Γραικός γεννήθηκα Γραικός θε να πεθάνω"   Η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν ένας μαρτυρικός θάνατος δια ανασκολοπισμού  (σουβλίστηκε).  Προτού ξεψυχήσει αναφώνησε << Για δες καιρό που διάλεξε ο Χάρος να με πάρει τώρα που ανθίζουν τα κλαριά και βγάζει η γης χορτάρι>>.

Οδυσσέας Ανδρούτσος

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1788,ήταν γιος του Ανδρέα Βερούση.Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος κλείστηκε  στο Χάνι με 18 άνδρες.Η μάχη σταμάτησε το βράδυ,με μεγάλες απώλειες για το οθωμανικό στράτευμα.Οι Τούρκοι είχαν χάσει περισσότερους από 800 στρατιώτες  ενώ οι  Έλληνες μόνο εξι.Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος δολοφονήθηκε από τους Έλληνες.

Η άλωση της Τριπολιτσάς

Η άλωση της Τριπολιτσάς.

Οι Έλληνες επαναστάτες στην Πελοπόννησο με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη αποφάσισαν να πολιορκήσουν την Τριπολιτσά, που ήταν η στρατιωτική έδρα των Τούρκων.

Η Τριπολιτσά έπεσε στα χέρια των επαναστατών στις 23 Σεπτεμβρίου του 1821. Ακολούθησαν σφαγές και λεηλασίες. Οπλισμένοι οι Έλληνες, μπήκαν στην πόλη χτυπώντας τους Τούρκους, που οχυρώθηκαν στα σπίτια τους. Οι Οθωμανοί που κλείστηκαν στον κεντρικό πύργο, τη Μεγάλη Τάπια, παραδόθηκαν έπειτα από τρεις ημέρες από έλλειψη νερού.

Η άλωση της Τριπολιτσάς, έξι μήνες από την έναρξη της Επανάστασης, ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς είχε συντριβεί η βασική στρατιωτική βάση του οθωμανικού στρατού στην Πελοπόννησο και χιλιάδες τουρκικά όπλα πέρασαν στην κατοχή των Ελλήνων, τονώνοντας το ηθικό τους.

Χρονολογία	23 Σεπτεμβρίου 1821
Τόπος	Τρίπολη Αρκαδίας
Έκβαση	Ελληνική Νίκη
Αντιμαχόμενοι
Έλληνες Επαναστάτες  Οθωμανική αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Μεχμέτ Σαλήχ, Κεχαγιάμπεής
Δυνάμεις
10.000 άνδρες 10.000 στρατιώτες
Απώλειες
100-700 από διάφορες πηγές μεταξύ 6.000 και 32.000 άμαχοι + 8.000 περίπου ενόπλων μετά τη φυγή των Αρβανιτών

ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ

Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος γεννήθηκε στο Βελεστίνο, τις αρχαίες Φερές, το 1757 από εύπορη οικογένεια.

Ο Ρήγας Φεραίος ήταν Έλληνας συγγραφέας, πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης. Θεωρείται εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Σπουδαίο έργο του Ρήγα Βελεστινλή είναι ο Θούριος, τον οποίο είχε γράψει το 1797 και τραγουδούσε σε συγκεντρώσεις, με σκοπό να ξεσηκώσει τους Έλληνες.

Συνελήφθη στης 8 Δεκεμβρίου του 1797 από την αυστριακή αστυνομία στην Τεργέστη και παραδόθηκε στους Τούρκους οι οποίοι τον σκότωσαν δια στραγγαλισμού στης 12 Ιουνίου του 1798 στο Βελιγράδι.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ-MAXH TΩΝ ΔΕΡΒΕΒΑΚΙΩΝ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ 

Ο  Θεόδωρος Κολοκοτρώνης  ήταν ηγετική μορφή της Ελληνικής  Επανάστασης, που έδρασε στην  Πελοπόννησο και εξ αυτού του λογού είναι γνωστός και ως "Γέρος του Μωριά"

 Γεννήθηκε  στο Ραμοβούνι, Μεσσηνία, 3 Απριλίου 1770  ήταν γιος του κλεφτοκαπετάνιου Κωνσταντή Κολοκοτρώνη (1747-1780) από το Λιμποβίσι  Αρκαδίας και της Γεωργίτσας Κωτσάκης, κόρης προεστού από την Αλωνίσταινα Αρκαδίας.

 Το  1780 ήταν 10 ετών, όταν ο πατέρας του σκοτώθηκε από τους Τούρκους, ένα γεγονός που σημάδεψε τη ζωή του. Στα  17 του έγινε οπλαρχηγός του Λεονταρίου, το 1806, κατά τη διάρκεια του μεγάλου διωγμού  των κλεφτών από τους κατακτητές, κατόρθωσε να διασωθεί και τα καταφύγει στην Ζάκυνθο. Το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία  και στις αρχές του 1821 αποβιβάστηκε στη Μανή για να λάβει μέρος στον επικείμενο Αγώνα.

Πρωταγωνίστησε σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις του Αγώνα, όπως στη νίκη στο Βαλτέτσι (13 Μαΐου 1821), στην άλωση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821), στην καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη στα Δερβενάκια (26 Ιουλίου 1822), όπου διέσωσε τον Αγώνα στην Πελοπόννησο, αφού πρυτάνευσαν η ευφυΐα και η τόλμη του στρατηγικού του νου. Οι επιτυχίες αυτές τον ανέδειξαν σε αρχιστράτηγο της Πελοποννήσου. Στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου, πολλές φορές προσπάθησε να αμβλύνει τις αντιθέσεις ανάμεσα στους αντιπάλους, αλλά παρόλα αυτά δεν απέφυγε τη ρήξη. Μετά από ένοπλες συγκρούσεις, ο ίδιος και ο γιος του συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν στο Ναύπλιο.

Τα τελευταία χρονιά της ζωής του, ο Κολοκοτρώνης  τα πέρασε στην Αθήνα, πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο στις 4 Φεβρουάριου του 1843, λίγο μετά την επιστροφή  στο σπίτι του από δεξίωση στα Ανάκτορα.

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΩΝ 

Η Μάχη των Δερβενακίων, γνωστή και ως Σφαγή του Δράμαλη, ήταν μία από τις σημαντικότερες μάχες που πραγματοποιήθηκαν κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, με νικηφόρα έκβαση για τους Έλληνες και μεγάλη  καταστροφή των   οθωμανικών δυνάμεων υπό τον αρχιστράτηγο Μαχμούτ πασά Δράμαλη. Η μάχη αυτή δόθηκε στις 26 Ιουλίου 1822, σε δύο από τα τέσσερα μικρά ορεινά περάσματα (δερβενάκια), μεταξύ Κορίνθου και κοιλάδας Άργους, εξ ου και η ονομασία της.

Ο  Δράμαλης, φθάνοντας με 30.000 άνδρες του στην Πελοπόννησο, κατέλαβε αμαχητί τον Ακροκόρινθο. Εκεί, παρά την αντίθετη συμβουλή του Γιουσούφ Πασά, αποφάσισε να εισβάλει με όλον τον στρατό του στην αργολική πεδιάδα, υπολογίζοντας και στη βοήθεια του τουρκικού στόλου. Στις 13 Ιουλίου, κατέλαβε την πόλη του Άργους.

Οι Έλληνες ενέκριναν το σχέδιο του Κολοκοτρώνη να καταληφθούν καίριες θέσεις για να αποκλειστεί ο Δράμαλης στην Αργολίδα, να απασχοληθεί ο Δράμαλης με την πολιορκία του κάστρου του Άργους για να χάσει χρόνο, να εφαρμόσουν τακτική «καμμένης γης», καταστρέφοντας τα σπαρτά της επαρχίας ώστε να εξολοθρευθούν οι Τούρκοι από λιμό.

Μέρα με τη μέρα ο οθωμανικός στρατός άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά επισιτιστικά προβλήματα και αρρώστιες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο Δράμαλης άρχισε να σκέπτεται  την επάνοδο του  στην Κόρινθο .

Στις 26 Ιουλίου ο Δράμαλης αποφάσισε να επιστρέψει προσωρινά στην Κόρινθο και κινήθηκε προς τα Δερβενάκια.  Ο Κολοκοτρώνης έπιασε το στενό των Δερβενακίων,  όταν οι Τούρκοι μπήκαν στον στενό πέρασμα και έφτασαν στην έξοδο δεχτήκαν τα πύρα των κρυμμένων Ελλήνων .

Η μάχη κράτησε μέχρι αργά τη νύχτα και οι Τούρκοι είχαν τρομακτικές απώλειες, σε ανθρώπους, ζώα και υλικά.

Η καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη ολοκληρώθηκε στη μάχη του Αγιονορίου, στις 28 Ιουλίου 1822. Έτσι, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στάθηκε ο οργανωτής και κύριος αυτουργός αυτής της νίκης που έσωσε την Επανάσταση και εξασφάλισε την ελευθερία στη νεότερη Ελλάδα.

Η Μαντώ Μαυρογένους.

Η Μαντώ Μαυρογένους γεννήθηκε το 1796 στην Τεργέστη και πέθανε το 1848 στην Πάρο.  Ήταν Ελληνίδα αγωνίστρια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Για την συνολική της προσφορά στον αγώνα, τιμήθηκε μετά το θάνατό της, από την Ελληνική Πολιτεία με τον βαθμό της Αντιστράτηγου. Ήταν μία από τις πιο σημαντικές αγωνίστριες της επανάστασης του 1821. Καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Με την έναρξη της Επανάστασης, η Μαντώ έσπευσε στη Μύκονο και πρωτοστάτησε στην εξέγερση των κατοίκων του νησιού. Διέθεσε μεγάλα χρηματικά ποσά για τον εξοπλισμό και την επάνδρωση πλοίων. Η Μαντώ απηύθυνε έκκληση στις γυναίκες του Παρισιού και του διαφωτισμού στην Ευρώπη ώστε να πάρουν το μέρος των Ελλήνων.

Ιωάννης Καποδίστριας

Ιωάννης Καποδίστριας

Ο Κόμης Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1776 στην Κέρκυρα και πέθανε στις 9 Οκτωβρίου 1831 (55 ετών)στο Ναύπλιο. Ήταν Έλληνας  διπλωμάτης και πολιτικός. Διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και αργότερα πρώτος Κυβερνήτης του νέου ελληνικού κράτους κατά τη μεταβατική περίοδο κατά την οποία η χώρα τελούσε υπό την προστασία των Μεγάλων Δυνάμεων (Γαλλία, Αγγλία, Ρωσία).

Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια με πολιτική παράδοση, γι' αυτό και αναμείχθηκε με την πολιτική ήδη από το 1803 οπότε και διορίστηκε γραμματέας της επικράτειας της Ιονίου Πολιτείας. Με την κατάληψη των Επτανήσων από τους Γάλλους αποσύρθηκε και εντάχθηκε στη ρωσική διπλωματική υπηρεσία. Εκεί ανέλαβε σημαντικές θέσεις καταφέρνοντας να αναδειχθεί σε υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας από το 1815 έως το 1822, οπότε και υποχρεώθηκε σε παραίτηση λόγω της Επανάστασης του 1821. Στις 14 Απριλίου 1827 η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε με επταετή θητεία πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας, θέση από την οποία ήρθε σε τριβή με τους τοπικούς αξιωματούχους με αποτέλεσμα τη δολοφονία του στις 9 Οκτωβρίου 1831, στο Ναύπλιο, από τον αδελφό και τον γιο του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, σε αντίποινα της φυλάκισης του τελευταίου.

Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου

Το Πρωτόκολλο της ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους (γνωστό και ως Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830) υπογράφτηκε από τις Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία στις 3 Φεβρουαρίου του 1830.

Σημαντικό ρόλο για την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της ανεξαρτησίας, έπαιξε ο Ιωάννης Καποδίστριας, Κυβερνήτης της Ελλάδας από το 1828, που ασκούσε διπλωματικές πιέσεις στις Δυνάμεις.

Στις 22 Ιανουαρίου – 3 Φεβρουαρίου του 1830 η διάσκεψη του Λονδίνου, ύστερα από αγγλική πρόταση, διακήρυξε την πολιτική ανεξαρτησία της Ελλάδας. Ήταν η πρώτη επίσημη, διεθνής διπλωματική πράξη που αναγνώριζε την Ελλάδα ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος, το οποίο θα επεκτεινόταν νότια της συνοριακής γραμμής που όριζαν οι ποταμοί Αχελώος και Σπερχειός. Πρώτος κυβερνήτης του νεοσύστατου κράτους υπήρξε ο Ιωάννης Καποδίστριας.