ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ “Ένας αριθμός του Άντον Τσέχοφ”

Εκφραστικά μέσα

Προσωποποιήσεις: §2 «νευρικός βήχας», §4 «η φωνή της έτρεμε»
Mεταφορές: §3 «να’χεις τα μάτια σου τέσσερα», § 5 «σκληρό μάθημα»
Παρομοιώσεις: §5 «σαν χαζή»
Eπαναλήψεις: §4 «όλα όλα», «Tρία ... τρία, τρία... ένα και ένα.», §5 «Oι άλλοι δε μου ’διναν τίποτα!... Δε σου ’διναν τίποτα» Eικόνες: §2 «H Iουλία έγινε κατακόκκινη», «Tο αριστερό μάτι της Iουλίας … δεν έβγαλε άχνα», §4 «Tα μάτια της Iουλίας ... πάνω στη μύτη της», «Kαι της έδωσα... τα έβαλε στην τσέπη της», §5 «Πετάχτηκα ορθός... στο γραφείο».
Aντιθέσεις: §2 «Tην έπιασε νευρικός βήχας... δεν έβγαλε άχνα», §5 «εγώ σε έκλεψα, σε λήστεψα! Kαι μου λες κι ευχαριστώ;», «Oι άλλοι δε μου ’διναν τίποτα!...»

Αφηγηματικοί τρόποι

Το διήγημα στηρίζεται κυρίως στο διάλογο μέσα από τον οποίο διαγράφονται οι χαρακτήρες των ηρώων, υπάρχει όμως και η περιγραφή (αντιδράσεις και κινήσεις της Ιουλίας).  Πολύ λίγα είναι τα σημεία στα οποία αφηγείται τα γεγονότα. Έτσι το κείμενο μοιάζει με ένα μικρό μονόπρακτο θεατρικό έργο.

Γλώσσα και ύφος λογοτεχνικού κειμένου

Η γλώσσα είναι απλή, άμεση,παραστατική ,κατανοητή,  με σύντομες, λιτές και περιεκτικές φράσεις   και το ύφος είναι απλό και λιτό(απουσιάζουν τα σχήματα λόγου)  , γρήγορο, ζωντανό και παραστατικό χάρη στο διάλογο,με χιουμοριστική διάθεση, ρεαλιστικό (απεικονίζει την πραγματικότητα) - θεατρικό (διάλογος).

Ο ρόλος της δασκάλας

Ο Τσέχωφ σκιαγραφεί το χαρακτήρα της δεσποινίδας Ιουλίας ως ένα ακραίο παράδειγμα δειλής και παθητικής συμπεριφοράς. Όλη η εικόνα και η ψυχολογία της νεαρής κοπέλας συγγενεύει με τους δραματικούς ήρωες του Τσέχωφ που αδυνατούν να πάρουν την τύχη στα χέρια τους και γίνονται έρμαια της τύχης τους. Η δεσποινίς Ιουλία είναι δειλή, αντιμετωπίζει τον εργοδότης της με φόβο, δεν έχει το θάρρος να διεκδικήσει τα δικαιώματα της και γίνεται το εύκολο θύμα του καθενός. Είναι  πολύ αδύναμος χαρακτήρας, δεν έχει αυτοπεποίθηση, τρέμει, κλαίει, αποδέχεται τα πάντα μοιρολατρικά. Δεν ξέρει τι σημαίνει να αγωνίζεσαι, να διεκδικείς τα δικαιώματα σου, να υψώνεις το ανάστημα σου, όταν το απαιτούν οι περιστάσεις, έχει έλλειψη αυτοσεβασμού,  και αξιοπρέπειας. Δεν έχει εμπιστοσύνη στις ικανότητες της και φτάνει στο σημείο να ευχαριστεί κιόλας τον εργοδότης της για αυτά τα λίγα που της δίνει. Με την παθητική της στάση προκαλεί την εκμετάλλευση της.

Ο ρόλος του αφηγητή

Στη σκηνή παρακολουθούμε τους υπολογισμούς που κάνει ο πρωταγωνιστής, ο οποίος είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού,  για να πληρώσει τη δασκάλα των παιδιών του. Οι υπολογισμοί κρύβουν το στοιχείο της απάτης και ο εργοδότης παρουσιάζεται ως ένας άνθρωπος ψεύτης, απατεώνας και εκμεταλλευτής μιας αθώας κοπέλας, ως ένας σκληρός και απάνθρωπος εργοδότης που προσπαθεί να αφαιρέσει χρήματα από το μισθό της δασκάλας. Στο τέλος όμως φαίνεται ο πραγματικός του χαρακτήρας: είναι ένας άνθρωπος τίμιος, δίκαιος στις συναλλαγές του αν και θα μπορούσε να εξαπατήσει τη νεαρή δασκάλα λόγω της κοινωνικής του θέσης και της οικονομικής του δύναμης.
Λυπάται και αγανακτεί με το γεγονός ότι κάποιοι πλούσιοι φέρονται άσχημα στους αδύναμους και ανυπεράσπιστους ανθρώπους .Δείχνει τη διάθεση να συμβουλεύσει την κοπέλα ώστε να μάθει να διεκδικεί τα δικαιώματα της  και να την προστατεύσει από μελλοντικές αδικίες.
Ο τρόπος με τον οποίο ενεργεί φανερώνει έναν άνθρωπο με υψηλό μορφωτικό επίπεδο που ξέρει να εκτιμά τον κόπο των άλλων και έναν άνθρωπο προοδευτικό και ανοιχτόμυαλο.

Οι χαρακτήρες του έργου

ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
O εργοδότης της δασκάλας : Στην αρχή επιθετικός, αυταρχικός, παράλογος, σκληρός, άκαρδος, χωρίς συναισθήματα Tελικά (μετά την αποκάλυψη της φάρσας): δίκαιος, συμπονετικός, έξυπνος και ευρηματικός, προστατευτικός, ευαίσθητος
H δασκάλα: άβουλη, παθητική, υποταγμένη, δουλοπρεπής, δειλή, αδυνατεί να πάρει τη ζωή στα χέρια της, δεν υπερασπίζεται τον εαυτό της, δέχεται αδιαμαρτύρητα τις άδικες δικαιολογίες του διευθυντή, χωρίς να σηκώνει κεφάλι, μόνο μουρμουρίζει τις διαφωνίες της. Γενικά ο χαρακτήρας της δασκάλας αντιπροσωπεύει σε μεγάλο ποσοστό τη γυναικεία ψυχολογία και συμπεριφορά των παλαιότερων χρόνων