Σημεία στίξης

ΑΠΟΣΙΩΠΗΤΙΚΑ 

Σχολική Γραμματική (Σ. Χατζησαββίδη) Κεφ. 3.3. "Η στίξη"

Για να δηλωθεί παράλειψη λόγου είτε γιατί μπορεί να εννοηθεί εύκολα από τον αναγνώστη
π.χ. Είχα στην τρίτη τάξη έναν δάσκαλο που συνεχώς επαναλάμβανε την παροιμία:  άνθρωπος αγράμματος …
είτε γιατί  ο γράφων βρίσκεται σε αμηχανία, δισταγμό ****,  πχ. Δυσκολεύομαι να αποφασίσω

Χρησιμοποιούνται επίσης, μέσα σε αγκύλες ( […] ), όταν παραλείπεται μέρος, πολύ ή λίγο, ενός κειμένου άλλου συγγραφέα ή πηγής που παρατίθεται σε εισαγωγικά. Οι σημειούμενες τελείες είναι πάντα τρεις.

****  ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 

Εισαγωγικά « »     χρησιμοποιούνται:

  • Για να αποδοθούν αυτούσια τα λόγια κάποιου προσώπου .  Σε ευθύ λόγο/ διάλογο, για να κλείσουν μέσα τους λόγια προσώπων που μι­λούν, ιδίως όταν δε μεσολαβεί η παύλα για να χωρίσει τα λόγια του καθενός.
  • Σε τίτλους βιβλίων, θεατρικών έργων, εφημερίδων, ταινιών, σε επωνυμίες επιχειρήσεων, σε  ειδικούς επιστημονικούς όρους  κτλ.
  • Για να ξεχωρίσουν κάτι, ρητά, φράσεις ή λέξεις που δεν ανήκουν στη συνηθισμένη γλώσσα π.χ.   νεολογισμούς, λέξεις/φράσεις σε παλαιότερη γλωσσική μορφή,  ιδιωματισμούς, ξένες λέξεις.

Σημ. Τα εισαγωγικά είναι περιττά σε λέξεις που τυπώνονται με γράμματα διαφορετικού ρυθμού. Π.χ.  Α)  Έλεγε τα πρόβατα πράτα, το ρούχο σκτι …  Β) Έλεγε τα πρόβατα «πράτα», το ρούχο «σκτι» …

Ως σχόλιο, χρησιμοποιούνται δηλώνοντας:

α) μεταφορική χρήση μιας λέξης του κειμένου:      Γερή «γροθιά» δέχτηκε ο αθλητισμός προχθές την Κυριακή από τη δράση ταραχοποιών στοιχείων στα γήπεδα.

β)  ειρωνεία :                 Ο υπεύθυνος έφτασε στο χώρο με τη «συντροφιά» αστυνομικών δυνάμεων.

γ)  αποστασιοποίηση του γράφοντος από τα γραφόμενα, απαξίωση μιας έννοιας: Περιορισμένα «κέρδη» άφησε στο λαό μας η μεταναστευτική πολιτική που ακολούθησε ως τώρα.

δ) αμφισβήτηση:  Έτσι, οι ντόπιοι πληθυσμοί σ' αυτές τις χώρες του πλανήτη, έπεσαν θύματα της απληστίας των «πολιτισμένων» λευκών.

ε) έμφαση:  Αρχίζω την κάθε μέρα μου προφέροντας τη λέξη «Ελευθερία»

 

ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ 

Σχολική Γραμματική (Σ. Χατζησαββίδη) Κεφ. 3.3. "Η στίξη"
Η παρένθεση σημειώνεται :
 για να περιλάβει μια λέξη ή μια φράση που επεξηγεί ή συμπληρώνει τα προηγούμενα και η οποία θα μπορούσε να παραλειφθεί χωρίς να αλλάξει το συνολικό νόημα της περιόδου,
               π.χ. Οι θεωρητικές επιστήμες (Φιλοσοφία, Θεολογία, Νομική κ.ά.) αντιδιαστέλλονται προς τις θετικές.

Πιο αναλυτικά :

ΔΙΠΛΗ  ΠΑΥΛΑ

Σχολική Γραμματική (Σ. Χατζησαββίδη) Κεφ. 3.3. "Η στίξη"
Η διπλή παύλα σημειώνεται :
για να δηλωθεί ότι η λέξη ή η φράση που βρίσκεται ανάμεσα στις παύλες έχει παρενθετικό νόημα και πρέπει να διαβαστεί σε χαμηλότερο τόνο,
                                              π.χ. Ο μαύρος χρυσός –το πετρέλαιο– ακριβαίνει συνεχώς.

ΠΡΟΣΟΧΗ!  Σύγκριση παρένθεσης και διπλής παύλας 
Η παρένθεση και η διπλή παύλα έχουν παρόμοια λειτουργία. Όμως τα σχόλια της παρένθεσης θα μπορούσαν να παραλειφθούν χωρίς να αλλάξει το συνολικό νόημα  ενώ της διπλής παύλας  θεωρούνται πιο σημαντικά ώστε να μην μπορούν να παραλειφθούν χωρίς να αλλοιωθεί το συνολικό νόημα της περιόδου.

Leave a Reply