Ξενοφῶντος Ἑλληνικά

Κεφάλαιο 2. Παράγραφος 16

Πρωτότυπο Κείμενο

Τοιούτων δὲ ὄντων Θηραμένης εἶπεν ἐν ἐκκλησίᾳ ὅτι εἰ βούλονται αὐτὸν πέμψαι παρὰ Λύσανδρον͵ εἰδὼς ἥξει Λακεδαιμονίους πότερον ἐξανδραποδίσασθαι τὴν πόλιν βουλόμενοι ἀντέχουσι περὶ τῶν τειχῶν ἢ πίστεως ἕνεκα. Πεμφθεὶς δὲ διέτριβε παρὰ Λυσάνδρῳ τρεῖς μῆνας καὶ πλείω͵ ἐπιτηρῶν ὁπότε Ἀθηναῖοι ἔμελλον διὰ τὸ ἐπιλελοιπέναι τὸν σῖτον ἅπαντα ὅ τι τις λέγοι ὁμολογήσειν.

Μετάφραση

Ενώ τα πράγματα είχαν έτσι ο Θηραμένης είπε στην Εκκλησία του Δήμου ότι αν θέλουν να τον στείλουν στον Λύσανδρο θα επιστρέψει γνωρίζοντας αν οι Λακεδαιμόνιοι επιμένουν στην κατεδάφιση των τειχών επειδή επιθυμούν να υποδουλώσουν την πόλη ή για να έχουν εγγύηση. Όταν τον έστειλαν περίμενε δίπλα στον Λύσανδρο τρεις μήνες και περισσότερο καιροφυλαχτώντας πότε οι Αθηναίοι επρόκειτο εξαιτίας της ολοκληρωτικής έλλειψης τροφής να συμφωνήσουν σε ό,τι θα τους έλεγε κάποιος.

Τοιούτων δὲ ὄντων Θηραμένης εἶπεν ἐν ἐκκλησίᾳ: κύρια πρόταση κρίσεως.

εἶπεν: ρήμα/ Θηραμένης: υποκείμενο / ἐν ἐκκλησίᾳ: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει στάση σε τόπο/ ὄντων: επιρρηματική χρονική μετοχή με υποκείμενο τῶν πραγμάτων (γενική απόλυτη)/ τοιούτων: κατηγορούμενο στο τῶν πραγμάτων μέσω του συνδετικού ρήματος ὂντων.

εἰ βούλονται αὐτὸν πέμψαι παρὰ Λύσανδρον: δευτερεύουσα υποθετική πρόταση με απόδοση ἣξει δηλώνει το πραγματικό.

βούλονται: ρήμα / Ἀθηναῖοι: ενν. υποκείμενο / πέμψαι: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο με υποκείμενο (οἱ Ἀθηναῖοι ενν.) (ταυτοπροσωπία)/ αὐτόν: αντικείμενο στο απαρεέμφατο / παρά Λύσανδρον: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει κατεύθυνση σε πρόσωπο.

ὅτι εἰδὼς ἥξει Λακεδαιμονίους: δευτερεύουσα ειδική πρόταση κρίσεως.

ἥξει: ρήμα/ Θηραμένης: ενν. υποκείμενο / εἰδώς: τροπική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / Λακεδαιμονίους: αντικείμενο στη μετοχή.

πότερον ἐξανδραποδίσασθαι τὴν πόλιν βουλόμενοι ἀντέχουσι περὶ τῶν τειχῶν ἢ πίστεως ἕνεκα.: δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση ολικής άγνοιας διμελής.

ἀντέχουσι: ρήμα / Λακεδαιμόνιοι: ενν. υποκείμενο / περὶ τῶν τειχῶν: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της ανα­φοράς / βουλόμενοι: επιρρηματική αιτιολογική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / ἐξανδραποδίσασθαι: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο της μετοχής με υποκείμενο ενν. Λακεδαιμόνιοι / την πόλιν: αντικείμενο του απαρεμφάτου / πίστεως ἕνεκα: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού (αναστροφή της πρόθεσης).

πεμφθεὶς δὲ διέτριβε παρὰ Λυσάνδρῳ τρεῖς μῆνας καὶ πλείω͵ ἐπιτηρῶν: κύρια πρόταση κρίσεως.

διέτριβε: ρήμα/ Θηραμένης: ενν. υποκείμενο / παρά Λυσάνδρω: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του πλησίον / μήνας: αιτιατική του χρόνου (χρονική διάρκεια) / τρεῖς: επιθετικός προσδιορισμός / πλείω (χρόνον): επιθετικός προσδιορισμός σε θέση αιτιατικής του χρόνου / πεμφθείς: επιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / ἐπιτηρῶν: επιρρηματική τροπική ή αιτιολογική μετοχή με υποκείμενο ὁ Θηραμένης (συνημμένη).

ὁπότε Ἀθηναῖοι ἔμελλον διὰ τὸ ἐπιλελοιπέναι τὸν σῖτον ἅπαντα ὁμολογήσειν.: δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής άγνοιας ως αντικείμενο στη μετοχή ἐπιτηρῶν.

ἔμελλον: ρήμα/ Ἀθηναῖοι: υποκείμενο/ ὁμολογήσειν: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο με υποκείμενο Ἀθηναῖοι (ταυτοπροσωπία) / διὰ τὸ ἐπιλελοιπέναι: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο ὁμολογήσειν/ τὸν σῖτον: υποκείμενο του απαρέμφατο ἐπιλελοιπέναι σε αιτιατική γιατί έχουμε ετεροπροσωπία / ἅπαντα: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο τὸν σῖτον

ὅ,τι τις λέγοι: δευτερεύουσα αναφορική υποθετική πρόταση, που εκφέρεται με ευκτική του πλαγίου λόγου, αντί της αοριστολογικής υποτακτικής (ὃ,τι ἂν τις λέγῃ),γιατί εξαρτάται από το απαρέμφατο ὁμολογήσειν που λειτουργεί ως ιστορι­κός χρόνος από το ἒμελλον. Έχει ως απόδοση το ὁμολογήσειν και σχηματίζεται πλάγιος υποθετικός λόγος του προσδοκώμενου.

λέγοι: ρήμα / τις: υποκείμενο/ ὃ,τι: σύστοιχο αντικείμενο