Κείμενο και σχεδιασμός: Φωτεινή Δάδη

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 κατορθώνοντας μέσω της πυρπόλησης της Τουρκικής Ναυαρχίδας να προκαλέσει τον θαυμασμό ολόκληρης της Ευρώπης για τη μικρή κουκίδα επάνω στο χάρτη με το όνομα Ελλάδα που αντιμαχόταν τον τουρκικό ζυγό.

Παρά τις αντιπαραθέσεις για τον τόπο καταγωγής του, αν πρόκειται για την Πάργα ή τα Ψαρά, ο Κανάρης έχει μείνει στην ιστορία ως βέρος Ψαριανός μιας και όλη του η δράση είναι συνδεδεμένη με το νησί, ενώ και η οικογένειά του έμεινε στα Ψαρά. Λέγεται ότι γεννήθηκε μεταξύ του 1790 και 1793 στα Ψαρά από τον Ψαριανό Δημογέροντα Μικέ Κανάριο και την Μαρώ Μπουρέκα ενώ έχασε τον πατέρα του σε πολύ μικρή ηλικία και μη έχοντας άλλη διέξοδο άρχισε να δουλεύει σε πλοία άλλων συγγενών του κυρίως του θείου του Δημήτρη Μπουρέκα. Μάλιστα σε ηλικία μόλις 20 ετών ανέλαβε καπετάνιος του πλοίου και ταξίδεψε σε όλη τη Μεσόγειο, ενώ δύο χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τη Δέσποινα Μανιάτη, κόρη γνωστής ναυτικής οικογένειας των Ψαρών, με την οποία απέκτησαν και εφτά παιδιά, έξι αγόρια και ένα κορίτσι.

Το θάρρος και η τόλμη που τον ξεχώριζε έμειναν ιδιαίτερα γνωστά από το μεγάλο του ανδραγάθημα να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα του πασά Καρά Αλή στη Χίο, τον Ιούνιο του 1822, ως αντίποινα για τη σφαγή στο νησί. Μαζί με τον Πιπίνο, ο Κανάρης είχε ως στόχο να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα ενώ ο Πιπίνος την αντιναυαρχίδα των Τούρκων. Η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία και 2000 Οθωμανοί βρήκαν τραγικό θάνατο εκείνη τη νύχτα, ενώ η αντιναυαρχίδα τους υπέστη σημαντικές ζημιές.

Η φήμη του ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα και ξένοι λογοτέχνες και συγγραφείς ανέδειξαν την ηρωική του στάση ανάμεσα στους οποίους και ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Λόρδος Βύρωνας αλλά και ο ιστορικός Τόμας Γκόρντον. Ο Κανάρης δεν θα έμενε όμως εκεί. Λίγο αργότερα θα καταφέρει να πυρπολήσει την αντιναυαρχίδα του τουρκικού στόλου όντας αγκυροβολημένη στο λιμάνι της Τενέδου, τον Οκτώβριο του 1822, να καταστρέψει μια τουρκική φρεγάτα στη Σάμο το 1824 αλλά και να καταφέρει να πλήξει σημαντικά τον αιγυπτιακό στόλο στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας παραπλανώντας τον εχθρό και υψώνοντας Ρώσικη σημαία με αποτέλεσμα να μη γίνει αρχικά αντιληπτός και να επιφέρει ζημιές. Αν και η επιχείρηση λόγω των καιρικών συνθηκών δεν στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, η συμμετοχή του Κανάρη ήταν ζωτικής σημασίας καθώς, αν ο ίδιος δεν έπαιρνε τη γενναία απόφαση να χτυπήσει τον στόλο των Αιγυπτίων θα εκινείτο εναντίον της επανάστασης εντός μικρού χρονικού διαστήματος με απρόβλεπτες συνέπειες για τον ελληνικό αγώνα.