Προτού τερματιστούν οι επιχειρήσεις κατά του Άξονα είχαν διαφανεί οι
διαφωνίες που θα δίχαζαν τους Συμμάχους, και εδράζονταν στις διαφορές
ανάμεσα στη σοσιαλιστική Ανατολή και τη φιλελεύθερη Δύση.
Οκτώβριος 1944: ο Τσόρτσιλ και ο Στάλιν, ερήμην του Ρούζβελτ, είχαν
κατανείμει την επιρροή τους στη νότια Βαλκανική ( Ελλάδα, Βουλγαρία και
Γιουγκοσλαβία, υπέρ της Βρετανίας στην πρώτη, υπέρ της Σοβιετικής
Ένωσης στη δεύτερη και κατ' ισομοιρία στην τρίτη περίπτωση).
Φεβρουάριος 1945: Συνδιάσκεψη των Τριών Μεγάλων, Τσόρτσιλ, Ρούζβελτ
και Στάλιν, → συγκρότηση κυβερνήσεων αντιπροσωπευτικών όλων των στη
Γιάλτα δημοκρατικών τάσεων με στόχο τη διενέργεια ελεύθερων εκλογών,
υπό τον τριμερή συμμαχικό έλεγχο.
Οι δυτικοί σύμμαχοι θεώρησαν ότι η συμφωνία αυτή είχε καταπατηθεί από
τον Στάλιν στη Ρουμανία και την Πολωνία.
Συνδιάσκεψη κορυφής των Τριών στο Πότσνταμ, τον Ιούλιο του 1945.
Η Σοβιετική Ένωση ήταν αποφασισμένη να επιβάλει τον έλεγχό της στην
Ανατολική Ευρώπη και οι Σύμμαχοι να μην επιτρέψουν την επέκτασή της
δυτικά της Πολωνίας και νότια της Βουλγαρίας.
Ο Τσόρτσιλ μιλάει για «σιδηρούν παραπέτασμα» και η ανθρωπότητα μπαίνει
σταδιακά στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
Στην Ελλάδα αντανακλάται αυτή η ευρωπαϊκή αντιπαράθεση. Ήδη από το
1943 διατυπώνονταν δύο διαφορετικές προτάσεις σχετικά με την
μεταπολεμική πορεία της χώρας.
Η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση υποστήριζε Αντίθετα, η αντιστασιακή οργάνωση
ότι έπρεπε να επιλεγεί η οδός της κοινοβουλ. ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και το πολιτικό της
δημοκρατίας που εφαρμοζόταν στη Δύση. παράγωγο (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής
Απελευθέρωσης) πίστευε ότι έπρεπε να επιλεγεί η οδός του υπαρκτού σοσιαλισμού που είχε υιοθετήσει η
Σοβιετική Ένωση.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου, για να κατευνάσει τις αντιθέσεις, περιέλαβε στην
εξόριστη ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπους όλων των αντιμαχόμενων μερίδων.
Το Σεπτέμβριο του 1944 συνομολογείται μεταξύ των συμμαχικών και των
ελληνικών (πολιτικών και στρατιωτικών δυνάμεων) η Συμφωνία στην
Καζέρτα, όπου ανατίθεται η διοίκηση των στρατιωτικών δυνάμεων στην
Ελλάδα στον Βρετανό στρατηγό Σκόμπυ.
Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944 συνοδεύτηκε από
ενδοκυβερνητικές διαφωνίες και παραίτηση των εαμικών υπουργών. →
Δεκέμβριος 1944: Σύγκρουση μεταξύ φιλοκυβερνητικών δυνάμεων και
δυνάμεων του ΕΛΑΣ (Δεκεμβριανά) και επικράτηση των πρώτων →
Συμφωνία Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου 1945): διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών
και δημοψηφίσματος επί του πολιτειακού ζητήματος