Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα – Έκθεση Β’ Λυκείου: Ρατσισμός, σχεδιάγραμμα

Σχεδιάγραμμα έκθεσης Β’ Λυκείου: Ρατσισμός

Θέμα: «Έχετε επιλεγεί από την τάξη σας να την εκπροσωπήσετε σε ένα συμπόσιο κατά του ρατσισμού. Γράψτε μια ομιλία (500-600 λέξεων) την οποία θα εκφωνήσετε στη σύσκεψη παρουσιάζοντας τα αίτια που τελικά γεννούν τις ρατσιστικές αντιλήψεις και πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το ρατσισμό που συναντάται στη χώρα μας».

ή

«Να αναπτύξετε τις απόψεις σας για τις συνέπειες του ρατσισμού σε ένα άρθρο (500-600 λέξεων) που θα δημοσιευθεί σε εφημερίδα της πόλης σας»

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τα τελευταία χρόνια συνηθισμένη στη χώρα μας είναι η έκφραση ρατσιστικών αντιλήψεων. Οι κοινωνικοί αποκλεισμοί, βέβαια, των διαφορετικών πληθυσμών από τον κοινωνικό βίο πάντοτε υπήρχαν και εκφράζονταν κατά μουσουλμανικών πληθυσμών ή αθιγγάνων, αλλά προσφάτως το φαινόμενο έγινε εντονότερο για πρώτη εναντίον οικονομικών μεταναστών από την Ανατολική Ευρώπη. Συχνές είναι και οι κατηγορίες που τους απευθύνονται για την αύξηση της εγκληματικότητας και ακόμα και της ανεργίας.

Παρατηρώντας την κοινωνική και πολιτική ζωή στη χώρας δεν είναι λίγες οι φορές που ατομικά ή συλλογικά στρεφόμαστε κατά των οικονομικών μεταναστών, εκφράζοντας έναν πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα ρατσισμό. Οι ξένοι κατηγορούνται για έλλειψη σεβασμού στα ελληνικά ήθη και για την ίδια την εγκληματικότητα ή ακόμα και για την ανεργία. Στη σύγχρονή του έκφραση ο ρατσισμός λειτουργεί σαν ιδεολογία και αιτιολόγηση μπροστά στα σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, ενώ παλαιότερα απλά ήταν κοινωνικός αποκλεισμός των διαφορετικών πληθυσμών της χώρας.

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ

μορφές ρατσισμού

√ φυλετικός ρατσισμός • κατά μεταναστών και μειονοτήτων για διάφορα αίτια κι αφορμές ≈ θεωρείται ιδεολογικά ότι η ράτσα τους είναι κατώτερη ≈ τους αποδίδονται κατηγορίες ότι εγκληματούν, ότι αυξάνουν την ανεργία κτλ ≈ άνιση αντιμετώπιση έγχρωμων, κίτρινων ή αραβικών πληθυσμών σε πολλές χώρες, γκετοποιώντας ολόκληρες περιοχές • ο αντισημιτισμός

√ κοινωνικός ρατσισμός • κακή αντιμετώπιση, κοινωνικός αποκλεισμός και στιγματισμός περιθωριακών ή άλλων κοινωνικών ομάδων (τοξικομανείς, αποφυλακισμένοι κλπ) ≈ για λόγους θρησκευτικούς η απομόνωση και ο αποκλεισμός ομάδων ή ατόμων ≈ διακρίσεις με βάση μουσικά ακούσματα, επαγγέλματα κλπ • ο σεξισμός (αποκλεισμός και διακρίσεις λόγω του φύλου) ≈ κατά ομοφυλοφίλων (κυρίως με προσβολές και ειρωνείες) ≈ σε άτομα με ειδικές ανάγκες (μέσω του οίκτου/λύπησης και της αδιαφορίας) • ταξικοί διαχωρισμοί

παρουσίαση του φαινομένου

Το φαινόμενο του φυλετικού ρατσισμού παρουσιάζεται τις τελευταίες δεκαετίες με την έλευση των οικονομικών μεταναστών από τις όμορες βαλκανικές χώρες, λόγω των πολιτικών και οικονομικών αλλαγών που συνέβησαν στις πρώην σοσιαλιστικές κοινωνίες. Το φαινόμενο δεν εμφανίζεται μόνο στην Ελλάδα, αλλά αποτελεί κοινό τόπο αναφοράς σε πολλές χώρες όπου παρατηρείται μεγάλη προσέλευση μεταναστών. Ο κοινωνικός ρατσισμός αναφέρεται σε όποιον διαφέρει από εμάς (που θεωρούμε ότι ταυτιζόμαστε με την πλειοψηφία).

αίτια του προβλήματος

√ Η ανεργία που μοιάζει να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο και συχνά αποδίδεται σε μετανάστες • οι μετανάστες απλά καλύπτουν τις κενές θέσεις εργασίας που δεν επιθυμούν οι ντόπιοι. • οι μετανάστες αποτελούν ία ευέλικτη ομάδας εργασίας, κάνουν κάθε δουλειά και σε κάθε τόπο χωρίς τις αγκυλώσεις μόρφωσης, τις οικογενειακές και συναισθηματικές απαιτήσεις των Ελλήνων • οι Έλληνες προτιμούν εργασία στο δημόσιο τομέα και πνευματικές εργασίες βάσει και του τίτλου σπουδών που έχουν λάβει • η οικονομική ανέχεια που μαστίζει πολλούς Έλληνες και ο σχετικός παλαιότερος πλουτισμός των μεταναστών προκαλούν το φθόνο (φαίνεται από αγορές αυτοκινήτων, ακινήτων, χρήση κινητής τηλεφωνίας και τη διασκέδαση). • η πρόοδός τους σε διάφορους τομείς της κοινωνικής και πνευματικής ζωής και ο επακόλουθος φθόνος.

√ Η αυξανόμενη εγκληματικότητα που αποδίδεται και από δημοσιογραφικούς κύκλους και από μεγάλα τμήματα του ελληνικού λαού στους μετανάστες. • είναι αλήθεια ότι οι μετανάστες λόγω ανέχειας αποτελούν μία ιδιαίτερα επιρρεπή προς το έγκλημα ομάδα, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι όλοι οι μετανάστες πρέπει να στιγματίζονται. • οι μετανάστες συλλαμβάνονται ευκολότερα από τους ντόπιους. • ορισμένοι αλλοδαποί προβαίνουν σε σκληρότερα εγκλήματα κι έτσι ευκολότερα αποτυπώνεται στη μνήμη του τηλεθεατή το ειδεχθές έγκλημα και ταυτίζεται με κάθε μετανάστη

√ κακή παιδεία • το χαμηλό επίπεδο παιδείας • έλλειψη κριτικού πνεύματος και η έντονη προπαγάνδα και ο καθημερινός καταιγισμός ειδήσεων και σχολίων για τη στάση των μεταναστών σε διάφορα ζητήματα και προβλήματα κοινωνικά • η απομόνωση πληθυσμών από την ίδια την εκπαίδευση ή γκετοποίηση σχολείων και απομόνωση των διαφορετικών πληθυσμών από την ομαλή κοινωνική ζωή και ενσωμάτωσή τους σε αυτήν √ το σύστημα κοινωνικοποίησης που • αναπαράγει κοινωνικά στερεότυπα και προκαταλήψεις εμποδίζοντας την ειρηνική συμβίωση • οι νέοι μεγαλώνουν σε ένα ρατσιστικό περιβάλλον και σπάνια κατορθώνουν να το ξεπεράσουν • δε δεχόμαστε το διαφορετικό επειδή το θεωρούμε ξένο, ανοίκειο, αφύσικο κτλ • πολλοί δεν έχουν αντιληφθεί (λόγω του ότι η Ελλάδα ήταν κατά 98% ομοιογενής πολιτισμικά και εθνικά) ότι η σύγχρονη κοινωνία είναι πολυπολιτισμική

√ πολιτικοί και ψηφοθηρικοί λόγοι που στρέφονται κατά μεταναστών • η διαφορετικότητά τους σε θρησκευτικά ζητήματα. • ο ρατσισμός που συχνά επιδεικνύεται στις χώρες από τους εκεί κατοικούντες ελληνόφωνους πληθυσμούς.

√ ο συχνός βομβαρδισμός ότι Έλληνες διαπρέπουν στο εξωτερικό • καλλιεργεί την αντίληψη της ανωτερότητας της ελληνικής φυλής • καλλιεργεί την εντύπωση ότι μόνο στο εξωτερικό μπορούν κάποιοι να αναγνωριστούν γιατί στην Ελλάδα παντού υπάρχουν μετανάστες

√ ο φόβος ότι οι ξένοι κάποτε θα διεκδικούν αυτονομία, όπως έκαναν και άλλες μειονοτικές ομάδες στα Βαλκάνια. • ο φόβος ότι θα αλλάξουν τη μορφή της εθνικής ομοιογένειας, που ήταν στόχος πολλών κυβερνήσεων στο παρελθόν.

Συνέπειες

√ κοινωνικές εντάσεις • βία (οι ντόπιοι συγκρούονται με μετανάστες κι εκείνοι αναζητούν εκδίκηση κτλ) • κοινωνικός κανιβαλισμός • αποπροσανατολισμός του λαού από τα πραγματικά αίτια της ανεργίας, της ανέχειας και της εγκληματικότητας (όλα σχετίζονται σε συγκεκριμένες πολιτικές και οικονομικές επιλογές ) • φανατισμός και αμάθεια • πολιτική χειραγώγηση (συνήθως της μεσαίας τάξης που φοβάται ότι θα χάσει τα προνόμιά της)

√ οικονομικός μαρασμός αφού οι μετανάστες • στηρίζουν ασφαλιστικά ταμεία, εφορία κτλ • καταλαμβάνουν θέσεις εργασίας που θα έμεναν κενές σε κάθε περίπτωση, • στηρίζουν τις τοπικές αγορές για την κάλυψη βιολογικών και κοινωνικών καταναλωτικών αναγκών τους Προτεινόμενες λύσεις

√ Η εκπαίδευση • να παίξει σημαντικό ρόλο ενάντια στο ρατσισμό (διαθεματικότητα, πολιτιστικές δράσεις, συνεργασία με τα παιδιά μεταναστών, κοινές αθλητικές εκδηλώσεις κτλ) • να ενημερωθούν οι μαθητές όσα βίωσαν οι Έλληνες μετανάστες και οι πρόσφυγες • ανάπτυξη της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο σχολείο • να γνωρίσουν στοιχεία ξένων πολιτισμών τα ελληνόπουλα (εκδηλώσεις αλλοδαπών μέσα στο σχολείο και γνωριμία με τους χορούς και τα έθιμα της πατρίδας τους)

√ Τα Μ.Μ.Ε. και η διά βίου μάθηση με την Πολιτεία • να αποκτήσουν παιδαγωγικό ρόλο στο ζήτημα αυτό και να μην προβάλουν ανεξέλεγκτα κάθε είδηση, που αποδίδει ένα έγκλημα σε μετανάστες. • να καλλιεργήσουν μία συνείδηση αντιρατσιστική (ήδη ξεκίνησε και συνεχίζεται μετά τη ρατσιστική αρχική τους αντιμετώπιση) • να κάνουν κατανοητό ότι ζούμε σε μία πολυπολιτισμική κοινωνία και έναν παγκοσμιοποιημένο πολιτισμό. • να γίνει αντιληπτό στον ελληνικό λαό και ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές ότι η Ελλάδα ήταν τροφοδότης μεταναστών σε Η.Π.Α., Γερμανία, Γαλλία και Αυστραλία ή άλλες χώρες. • να γίνει κατανοητό ότι οι Έλληνες μετανάστες δέχονταν τακτικότατα επιθέσεις ρατσιστικές τις οποίες καταδικάζουμε· γιατί να γίνεται το ίδιο σε άλλους. • να μη συγχέεται ο πατριωτισμός με τον εθνικισμό και το ρατσισμό.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Συμπερασματικά, λοιπόν, ο ρατσισμός εμφανίζεται όχι σαν ένα νέο φαινόμενο στη χώρα μας, αλλά οπωσδήποτε σαν ένα ιδιαίτερα οξύ πρόβλημα με νέες διαστάσεις. Αίτιοι πλέον για τα σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά αδιέξοδα εμφανίζονται οι αλλοδαποί εργαζόμενοι. Το κυριότερο αίτιο φαίνεται να είναι η μοναδική περίπτωση -λόγω παλαιότερων πολιτικών συνθηκών- της απόλυτης ομοιογένειας της χώρας μας εθνικά και πολιτιστικά και ανικανότητα αντίληψης ότι η εποχή έχει αλλάξει μετατρέποντας την κοινωνία μας σε πολυπολιτισμική.

*Από το βιβλίο του Δήμου Χλωπτσιούδη: «Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου: Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων», Εκδόσεις schooltime.gr