Η δημιουργικότητα στην διδασκαλία μέσω νεων τεχνικών και εργαλείων του θεάτρου

Γειτονιές του κόσμου-Γιάννης Ρίτσος /// Aσκήσεις δημιουργικής προσέγγισης

[*H φωτό είναι παρμένη από εδω: https://e-thessalia.gr/antiratsistikes-draseis-apo-to-panepistimio-thessalias/]

Mιλώντας  για  τον ρατσισμό με το Β1 Λυκείου Αγίων Αναργύρων πλαίσια του μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας, διαβάσαμε το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου Γειτονιές του κόσμου, ένα όμορφο αντιρατσιστικό ποίημα. Ζητήθηκε από τα παιδιά να σχολιάσουν τους παρακάτω στίχους από το ποίημα:

[..]κι ανοίγει διάπλατα, πάνου απ’ τον κόσμο, του ήλιου παράθυρο.
Ακούστε πώς σφυρίζει τούτος ο άνεμος
μέσα στις ματωμένες γειτονιές του κόσμου.

Aπ΄όσα έγραψαν, μεταφέρω εδώ κάποια δείγματα [αποσπάσματα]μόνο:

1.[...]το ποιητικό υποκείμενο προτρέπει τον αναγνώστη να ακούσει τον ήχο που κάνει ο άνεμος, δηλαδή να δει την εκφραστική και ραγδαία επίπτωση που έχει στο πέρασμά της η αλλαγή-ανάπτυξη στον στερεοτυπικό κόσμο [...]Διομήδης Κ.

2. Το ποίημα καυτηριάζει με πρωτότυπο τρόπο τον ρατσισμό και αναδεικνύει τα οφέλη της αλληλεγγύης [..] Δημήτρης Κ.

3.[...]«Ακούστε» Θέλει να φανταστούμε και να το κάνουμε ακουστική εικόνα ...το πώς σφυρίζει ο άνεμος μέσα στις καρταραμένες γειτονιές του κόσμου [...] Δανάη Κ.

4.[...]Επίσης, υπάρχει προσωποποίηση, σφυρίζει ο άνεμος» και παίρνει ανθρώπινες ιδιότητες[...] Αυγέρης Λ.

5. Ο άνεμος στο ποίημα του Γ. Ρίτσου μπορεί να αναιρέσει  προκαταλήψεις και «σύνορα» που χωρίζουν τον κόσμο.[..] μπορεί να συντρίψει τα μεταφορικά τείχη που έχει υψώσει υψώσει η κοινωνία, αλλά και το ίδιο το άτομο. Ευανθία Κ.

6. [...] Ο άνεμος που σφυρίζει στις γειτονιές υποδηλώνει τη συνεχιζόμενη αναστάτωση και την ένταση της κοινωνικής πολιτικής πραγματικότητας, αποτυπώνοντας τη διαρκή πάλη για δικαιοσύνη και ειρήνη σε έναν κόσμο γεμάτο δυσκολίες. Μαρία Δ.

7.Οι στίχοι δείχνουν την αντίθεση μεταξύ του φωτός του ήλιου και της βιας στον κόσμο.

8.Ο κόσμος δεν θα έπρεπε να έχει σύνορα και προκαταλήψεις .Χριστίνα Κ.

9.Οι στίχοι αυτοί μας φανερώνουν το ξεκίνημα μετά από πολλά θλιβερά γεγονότα. Σταμάτης Κ.

10.O άνεμος συμβολίζει την ελπίδα. Φιζά Χ.

11.[...]Απευθύνει ένα κάλεσμα για έναν ελεύθερο και αλληλέγγυο κόσμο, όπου οι άνθρωοι θα ζουν χωρίς εμπόδια, φόβο και διχασμό. Αμαλία Δ.

12.[..] Θα υπάρχει πάντα ελπίδα για αλλαγή όσο δύσκολες κι αν είναι οι καταστάσεις. Στέλλα Α.

13. Ο άνεμος παίρνει ανθρώπινο πρόσωπο και μεταφέρει μηνύματα. Τζωρτζίνα 

14.[..] είναι μια αλληγορία[...] Κατερίνα Β.

Ολόκληρο το ποίημα είναι :

Είναι μεγάλος τούτος ο άνεμος
είναι πελώριος τούτος ο άνεμος
είναι χαρούμενος, χαρούμενος, χαρούμενος,
ρίχνει τα τείχη που ύψωσαν ανάμεσα στους λαούς
ρίχνει τα τείχη του θανάτου
ρίχνει τα τείχη ανάμεσα στο νου και στην καρδιά
τα τείχη ανάμεσα σε σένα και σε μένα
κι ανοίγει διάπλατα, πάνου απ’ τον κόσμο, του ήλιου παράθυρο.
Ακούστε πώς σφυρίζει τούτος ο άνεμος
μέσα στις ματωμένες γειτονιές του κόσμου.

Σε δεύτερο χρόνο ζήτησα από τα παιδιά να γράψουν ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΣΤΙΧΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΤΑ ΕΞΗΣ:

1.Σαν μεγάλος που είναι ο άνεμος,

ποτέ δεν έχει όρια και ποτέ

δεν έχει προεκτάσεις.

Αλλά έχει συνέπειες.

Αυτό σημαίνει ελπίδα.

2.Ένα τρανταχτό κύμα καπνού 

διαχέεται στην επιφάνεια του κόσμου.

Τόσο ισχυρό που διαπερνάει κάθε σπίτι και άτομο

και που ξεσήκωσε τους λαούς

και τους ένωσε.

Το κύμα αυτό όχι μόνο ένωσε

τη μισή γη με την άλλη μισή,

αλλά κατατρόπωσε τον άνεμο.

Τον άνεμο που βασάνισε τις γειτονιές

που με τόσα δάκρυα τις γέμισε.

Oδυσσέας Κ.

3.Τα μικρά παιδιά παίζουν

χωρίς να κοιτούν χρώματα,φυλές και θρησκείες.

Τα αγρίμια απλά κοιτούν με ύφος, υποτιμητικά.

Μήπως είναι ώρα για μια  αλλαγή;

To μέλλον πάντως θα είναι 

σίγουρα  καλύτερο.

Στέλλα Α.

4.Ο ρατσισμός είναι τείχη 

που ύψωναν στους λαούς.

Πέτρα στην πέτρα  χτίζουν φόβο κάπου.

Οι γειτονιές του κόσμου ανάβουν φωτιά

κι από τις στάχτες των τειχών 

γεννιέται το φως.

5.Στην καταραμένη αυτή εποχή

Τα παιδιά δεν δείχνουν χαμόγελο.

Τα παιδιά δεν δείχνουν χαρά.

Τα παιδιά είναι εγκλωβισμένα

χωρίς τροπο διαφυγής.

Κέβιv Κ.

6.Oλοι σχολιάζουν...

πλανόδιοι,γνωστοί, άγνωστοι

Μίσος ξεθάβεται από μέσα τους

και από τα μάτια βγαίνει βροχή.

Πόνος, ντροπή,χωρίς σταματημό, χωρίς έλεο.

Μόνο σχόλια.

Ελευθερία(:)

"Οχι για μένα !

Νικολία Κ.

7.Σαν φουρτουνιασμένη θάλασσα η οργή τους

Να διώξουν τις προκαταλήψεις προσπαθούν.

Που έχουν ριζώσει  μέσα τους κα τους κυριεύουν.

Αγάπη Α.

8.Ανοίγουν τα παράθυρα και το φως μπαίνει.

Ο άνεμος της αλλαγής χτυπα΄στο πρόσωπο.

Φιζά Χ.

9. Κοιτάξτε πόσες πληγωμένες καρδιές,

πόσες ματωμένες ψυχές

καταστρέφει η τρικυμία αυτή.

Τόσα χαμόγελα χαμένα

και όνειρα παιδικά

παρασύρονται από τον χαμό 

και τις καταστροφές των θυμάτων.

Εβελίνα Λ.

10.Ο άνεμος κινείται τόσο γρήγορα

σαν τις εποχές και τους καιρούς.

Ετσι πρέπει κι εμείς να εξελισσόμαστε

Οι προκαταλήψεις και ο ράτσισμός είναι ακραία πράγματα

Αρα κι αυτά πρέπει να υποχωρήσουν.

Σταμάτης Κ.

11.Το κύμα καταφθάνει και ξεπλένει τον κόσμο από τις αμαρτίες.

Το κύμα λούζει τον κόσμο με χαρά κι αλληλοσεβασμό.

Το κύμα αφανίζει την προκατάληψη και αναγεννάει την αγάπη.

Χριστίνα Κ.

12.Άνθρωπος περπατάει σε ένα σκοτεινό και μακρόστενο στενό.

Αγχωμένος αρχζει να τραγουδάει  για να ξεφύγει από το άγχος.

Περπατώντας στο σκουρόχρωμο κενό βλέπει ένα φως.

Στο τέλος χαρούμενος τρέχει μέχρι να φτάσει στο φως.

Στέφανος Κ.

13.Τα χέρια τους δεμένα, τα στόματα κλειστά

Το χρώμα κι αν διαφέρει

κοιτούνε οι άνθρωποι τον θάνατο 

που φέρει του κόσμου η θυσία.

Διομήδης Κ.

14. Και στην  τελική, όλοι οι ανθρωποι ε'ιναι ίσοι.

Ίσοι στο χρώμα

ίσοι στα συνασθήματα

ίσοι στα αγαθά.

Κανείς δεν έχει το πάνω χέρι.

15.Δείτε πώς ανθίζει το λουλούδι

Δείτε πώς δίνει φως στο σκοτάδι.

Μέσα στον ψεύτικο πλανήτη

όπου  το  διαφορετικό

δεν μπορέι να πατήσει..

Δανάη Κ.

16.Όλοι μιλούν , όλοι γελούν

μα χωρίς να ξέρουν

τι μπορεί να κρύβεται εκεί μέσα,

μέσα σ΄αυτην την κατεστραμμένη ψυχή.

Αυγέρης Λ.

17. Υπάρχουν 7 εκατομμύρια άνθρωποι

Κάποιοι είναι μαύροι , κάποιο άλλοι όχι.

Κάποιοι άλλοι είναι φιλοι

κάποιοι άλλοι όχι.

Αλλά στο τέλος όλο είναι ανθρωποι.

Καλλιόπη Β.

18.Ο κόσμος δεν είναι χρώμα ,είναι άνθρωποι που ανασαίνουν.

Γιώτα Γεωργίτση

19.Στη θάλασσα της ανθρωπότητας,κανένα χρώμα δεν είναι ξένο,

όλοι είμαστε σταγόνες που ταξιδεύουν στο ίδιο σώμα.

Μαρία Δ.

20.Δυο άνθρωποι καθόντουσαν απορημένοι

Ποιος είναι καλύτερος, ποιος αξιώτερος

κοιταζόντουσαν συννεφιασμένοι.

Κι έτσι ο ζωγράφος αγανακτισμένος λέει:

«Κύριοι μην είστε τσακωμένοι,

από τα ίδια χρώματα θα είστε χρωματισμένοι»

Χριστίνα Α.

21.Βρισκόμαστε σ΄ενα δέντρο

Ο άνεμος φυσάει στην ώρα του,

αλλά αυθαίρετα χέρια

μας αποβάλλουν από το κλαδί.

Καταλήγουμε στο έδαφος,

εκεί θα βγάλουμε ρίζες.

Και πάλι από την αρχή.

Ευανθία Κ.

________________________________________________________

ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΡΕΚΛΑ

Καταά τη διάρκεια των μαθημάτων της φιλοσοφίας χρησιμοποιήσαμε πολύ την ανακριτική καρέκλα. Ειδικά στις περιπτώσεις διερεύνησης κάποιου διλήμματος ηθικού. Την ίδια τεχνική χρησιμοποιήσαμε και στη Φόνισσα -ανακρίναμε την Φραγκογιαννού προσπάθώντας να φωτίσουμε τα κίνητρα, τις σκέψεις και τις πράξεις της,

Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν εξαιρετικά. Και το διασκέδασαν επίσης.

Μαστοράκη Τζένη ///ΑΣΚΗΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ πάνω στο ποίημα ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ