Ου φονεύσεις τα κοτσύφια

Στιγμιότυπο από την ταινία βασισμένη στο βιβλίο «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια». Σκηνοθέτης: Ρόμπερτ Μάλλιγκαν, 1962.
Στιγμιότυπο από την ταινία βασισμένη στο βιβλίο «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια». Σκηνοθέτης: Ρόμπερτ Μάλλιγκαν, 1962.

Το μυθιστόρημα «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» («To Kill a Mockingbird» (1960) της Αμερικανίδας συγγραφέως Χάρπερ Λη είναι κλασικό έργο της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα.

Βρισκόμαστε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1930. Μεγάλη Ύφεση. Μια μικρή επαρχιακή πόλη. Λευκοί, μαύροι, ποικίλες προτεσταντικές αιρέσεις, ένας δικηγόρος πατέρας, ένας μεγαλύτερος αδελφός, ένας συνομήλικος φίλος, τρομακτικές φαντασιώσεις και πολλά ερωτήματα – αυτός είναι ο κόσμος ενός οκτάχρονου κοριτσιού, της Ζαν Λουίζ Φιντς, την οποία όλοι οι φίλοι και η οικογένειά της αποκαλούν Σκάουτ. Η Σκάουτ βιώνει την πρώτη σοβαρή κρίση ταυτότητας στη ζωή της, την οποία ξεπερνάει για να ωριμάσει.

Continue reading Ου φονεύσεις τα κοτσύφια

Οι «θεούσοι» και οι «αγαπούληδες» στην Ελλαδική Ορθόδοξη Εκκλησία

Οι χριστιανικές εκκλησίες σήμερα -και όχι μόνο στην Ελλάδα- θυμίζουν κάπως το Κομουνιστικό Κόμμα. Ισχυρότεροι ακόλουθοι και των δύο είναι κατά πλειοψηφία οι ηλικιωμένοι, και κάποιοι νέοι που έχουν μεγαλώσει μαζί τους, η πλειονότητα όμως της νεολαίας αποστασιοποιείται, επειδή αισθάνεται ότι πρόκειται για μορφώματα του παρελθόντος που απλώς επιβιώνουν ως κατάλοιπα. Στην Ελλάδα, υπάρχει μια έντονα αντιχριστιανική διάθεση, αφού όλο και περισσότεροι άνθρωποι –ακόμα και Χριστιανοί- όχι μονάχα απομακρύνονται σταθερά από τη χριστιανική Εκκλησία, αλλά και τη στηλιτεύουν με κάθε αφορμή. Όπως είναι γνωστό, το παλιότερο τρίπτυχο «πατρίς- θρησκεία- οικογένεια» έχει προ πολλού στιγματιστεί, γι’ αυτό και τις τελευταίες τέσσερεις δεκαετίες η νεολαία το είχε απορρίψει και είχε στραφεί για καθοδήγηση στον πολιτικό χώρο της Αριστεράς. Επικρατούσε λοιπόν στη χώρα μας ένας διάσπαρτος «αριστερός» λόγος, ο οποίος υποσχόταν κολακευτικά στον ελληνικό λαό την ευμάρεια και την άνεση. Η σημερινή νεολαία έχει πάρει «διαζύγιο» από την παράδοση της Ελλάδας. Αγνοεί το παρελθόν και νιώθει πως δεν χρειάζεται να το μάθει. Όσο για τις αξίες, υποστηρίζει μια αφηρημένη «δημοκρατία», «ισότητα» και τη χορήγηση δικαιωμάτων, χωρίς να ξέρει τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη, ενώ κρίνει ότι η θρησκεία είναι μια υπόθεση αυστηρά ατομική, κατάλληλη μόνο για τον εσωτερικό κόσμο του (φοβισμένου) ανθρώπου. Η πίστη, αν υπάρχει, πρέπει να μην εκφράζεται δημόσια, διότι μπορεί να θεωρηθεί κατάλοιπο αυταρχικών νοοτροπιών. Σήμερα, στη νεανική συνείδηση έχουν σχεδόν χρεοκοπήσει και τα δύο, τόσο η θρησκεία όσο και η Αριστερά. Η ελληνική νεολαία είναι κατά κάποιον τρόπο «μετέωρη». Αξίζει άραγε να έλθει στη ζωή μας ο γνήσιος χριστιανικός λόγος, ο οποίος θα παραμένει πάντα το «νέο κρασί» που τα κάθε είδους παλαιά «ασκιά» (Λκ. 5,36-39) είναι ανήμπορα να διατηρήσουν; Και αν, όπως πιστεύουμε, η απάντηση στο ερώτημα τούτο είναι καταφατική, τι είναι αυτό που εμποδίζει μια τέτοια «επιστροφή»; Κατά τη γνώμη μας, υπάρχουν δύο κύρια εμπόδια. Αμφότερα εμφιλοχωρούν εντός της Εκκλησίας, αν και όχι στα ίδια σημεία. Continue reading Οι «θεούσοι» και οι «αγαπούληδες» στην Ελλαδική Ορθόδοξη Εκκλησία

«Εvnijuitsorsuaq» ή αλλιώς «η γυναίκα που δεν μπορεί να κάνει παιδιά»

H Hedvig Frederiksen θα πετάξει μετά από χρόνια. Διηγείται τι της έρχεται στον νου: φαντάζεται πως θα μπει σε μία μεγάλα σάλα στην Κοπεγχάγη, πως θα την κοιτούν οι Δανοί και θα περιμένουν νευρικοί. Θα πρέπει να σιωπήσουν και να την ακούσουν. Μετά από 50 χρόνια θα τους πει τι πραγματικά συνέβη τότε. Θα τους διηγηθεί τι συνέβη με μία 14χρονη κοπέλα, στον κόλπο της οποίας έβαλαν ένα μεγάλο σπιράλ από χαλκό. Θα τους περιγράψει πως αισθάνεται που εδώ και χρόνια δεν γνώριζε τι συμβαίνει με το σώμα της. Θα τους μιλήσει για τους πόνους. Για τους Δανούς γιατρούς που την κορόιδευαν και της έλεγαν ότι κοιμάται με πολλούς άνδρες. Θα μιλήσει για την ντροπή. Για το διαρκές άγχος της για την κόρη της. Θα τους μιλήσει για αυτό που ονομάζουν στην Γροιλανδία και μία στις δύο γυναίκες της γενιάς της: γενοκτονία. Περίπου στις μισές από τις γυναίκες της Γροιλανδίας που μπορούσαν να τεκνοποιήσουν, στο διάστημα από το 1966 μέχρι το 1970 τοποθετήθηκε στον κόλπο τους από Δανούς γιατρούς ένα σπιράλ. Continue reading «Εvnijuitsorsuaq» ή αλλιώς «η γυναίκα που δεν μπορεί να κάνει παιδιά»

Ὁ Ἥλιος τῆς Ἐρήμου. Ὁ Μέγας Εὐθύμιος

Ὁ ἅγιος Εὐθύμιος ὁ Μέγας, ποὺ ἑορτάζει τὴ μνήμη του ἡ Ἐκκλησία στὶς 20 τοῦ Ἰανουαρίου, ἐστάθηκε ἕνας ἀπὸ τοὺς φωστῆρες τῆς ἀσκητικῆς πολιτείας. Γεννήθηκε στὴ Μελιτηνὴ τῆς Ἀρμενίας στὰ 377 μ.X. Ἀληθινὰ ἐκ κοιλίας μητρὸς ἤτανε ἁγιασμένος, γιατὶ ἀφοσιώθηκε στὸ Θεὸ ἀπὸ τριῶν χρονῶν παιδί. Ὁ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης, ποὺ μόνασε στὸ κοινόβιο τοῦ ἁγίου Εὐθυμίου ὕστερα ἀπὸ τὴν κοίμηση τοῦ ἁγίου, γράφει πὼς ἀπὸ τὰ πρῶτα χρόνια της ἡλικίας του τὸ στόμα του ἀενάως δοξολογοῦσε τὸ Θεό, ἡ χαρά του ἤτανε νὰ πηγαίνει στὴν ἐκκλησία καὶ νὰ ἀκούγει τὰ ἅγια γράμματα μὲ φόβο καὶ κατάνυξη. «Τὸν δὲ μεταξὺ χρόνον, οἶκοι ἐσχόλαζεν ἔν τε τῇ προσευχῇ καὶ τῇ ψαλμωδίᾳ καὶ ταῖς τῶν θείων λόγων ἀναγνώσεσι, διανυκτερεύων τε καὶ ἡμερεύων, εἰδὼς ὅτι ὁ μελετῶν ἐν νόμῳ Κυρίου ἡμέρας τε καὶ νυκτὸς ἔσται ὡς καὶ τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων, ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ».

Continue reading Ὁ Ἥλιος τῆς Ἐρήμου. Ὁ Μέγας Εὐθύμιος

Η Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μπορεί να προβλέπει τις προθέσεις μας;

Τι θα γινόταν αν η τεχνητή νοημοσύνη καταλάβαινε τις προθέσεις μας και προέβλεπε τις επιλογές μας; Αυτό δεν είναι επιστημονική φαντασία, αλλά μια εξέλιξη που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Και πραγματικά κινδυνεύουμε να αντικατασταθούμε και στις ηθικές μας επιλογές.

Αγαπητέ αναγνώστη, γνωρίζεις ότι η τεχνητή νοημοσύνη (AI) γνώριζε ήδη, πριν αποφασίσεις, ότι θα διάβαζες το Compass και πιθανώς αυτό το άρθρο σήμερα; Αυτή είναι η ουσία ενός υπαινικτικού άρθρου των ερευνητών του Cambridge Yaqub Chaudhary και Jonnie Penn, με τίτλο Beware of the economics of intention: harvesting and commodification of intent through large language models που δημοσιεύθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2024. Continue reading Η Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μπορεί να προβλέπει τις προθέσεις μας;

Η Ηθική της Θρησκείας. Μπουαλέμ Σανσάλ: όμηρος του Ισλαμισμού

Ο Μπουαλέμ Σανσάλ είναι Αλγερινός συγγραφέας. Γράφει στα γαλλικά. Εχει βραβευθεί με το μεγάλο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας για τη Γαλλοφωνία το 2013 και το μεγάλο βραβείο μυθιστορήματος του ίδιου ιδρύματος για το βιβλίο του «2084, το τέλος του κόσμου» το 2015. Πρόκειται για μια μεταφορά του 1984 του Οργουελ στον Μεγάλο Αδελφό του ισλαμικού περιβάλλοντος. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Διάμετρος» σε μετάφραση Ανθής Ξενάκη.

Continue reading Η Ηθική της Θρησκείας. Μπουαλέμ Σανσάλ: όμηρος του Ισλαμισμού

2.1 Πλούτος και φτώχια. Ο χριστιανισμός διαλεγόμενος με τις ορέξεις του κόσμου.

Σε ένα οκταώροφο κτίριο της Ρώμης άπλωσε την μνημειωδών διαστάσεων τοιχογραφία του ο γνωστός καλλιτέχνης Blu. Το έργο του ονομάζεται «Capita» και στόχος του είναι να εικονοποιήσει τις ανισότητες που γεννά ο άκρατος καπιταλισμός και οι επιπτώσεις του στους απλούς ανθρώπους. Η τοιχογραφία, που θυμίζει λούνα παρκ με τσουλήθρες, απεικονίζει τη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία μέσα από δύο όψεις: Από τη μια πλευρά, μια τσουλήθρα οδηγεί τους πλούσιους σε μια πολυτελή πισίνα απολαύσεων με υπηρέτες και, δίπλα, ένα χρυσό γλυπτό και ένα στρωμένο τραπέζι πάνω σε γκαζόν να τους περιμένει για φαγητό. Από την άλλη, πολλοί σωλήνες αποβάλλουν τους κοινούς θνητούς σε μια δεξαμενή με βρώμικα νερά που μοιάζει με βόθρο από τον οποίο, αν και παλεύουν, δεν μπορούν να βγουν, καθώς φύλακες με γκλοπς και τσουγκράνες τους εμποδίζουν με βία. Αντί άλλου σχολίου στο αλληγορικό έργο του Blu, θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε αυτό που με συνέπεια διδάσκει η Ιστορία: Όταν η δεξαμενή των απλών ανθρώπων ξεχειλίσει από την οργή, κανένας φύλακας δεν μπορεί να τους εμποδίσει να βγουν από τον "βόθρο" της φτώχειας και της αδικίας. (Πηγή: https://samakos9.blogspot.com/2019/01/graffiti.html)

Continue reading 2.1 Πλούτος και φτώχια. Ο χριστιανισμός διαλεγόμενος με τις ορέξεις του κόσμου.

Η μέθοδος θεραπείας του ανθρώπου

Μπορεί να είναι εικόνα 1 άτομο, η Βασιλική του Εθνικού Ιερού της Αμώμου Συλλήψεως και κείμενο

Οἱ παρατηρήσεις τῆς ψυχολογίας γιὰ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἀξιόλογες, διότι περιγράφουν ὅτι πέρα απὸ τὴν λογικὴ ὑπάρχει καὶ κάτι ἄλλο βαθύτερο.

Ὅμως, οἱ ψυχολογικὲς ἀναλύσεις εἶναι παιδικὲς σὲ σχέση μὲ τὴν διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Καίτοι(=αν και, παρόλο που, μολονότι) οἱ παρατηρήσεις τῆς ψυχολογίας εἶναι ἀξιόλογες, ἐν τούτοις ἡ μέθοδος θεραπείας ποὺ προσφέρει εἶναι πολὺ ἄσχημη. Ἡ ψυχανάλυση δὲν θεραπεύει τὸν ἄνθρωπο, μᾶλλον τὸν συγχύζει περισσότερο.
Continue reading Η μέθοδος θεραπείας του ανθρώπου

Ο ανελευθερισμός είναι η λαϊκή εξέγερση ενάντια στην τυποποίηση που προωθείται από τις ελίτ.

Η Ντελσόλ, μελετητής της σκέψης της Hannah Arendt, καθηγήτρια πανεπιστημίου, έχει γράψει πολυάριθμα βιβλία μεταφρασμένα στα ιταλικά, όπως "Tο τέλος του Χριστιανισμού και η επιστροφή του παγανισμού" και τον "Έπαινο της μοναδικότητας", ένα δοκίμιο για την ύστερη νεωτερικότητα.

Continue reading Ο ανελευθερισμός είναι η λαϊκή εξέγερση ενάντια στην τυποποίηση που προωθείται από τις ελίτ.