Motor and Life Skills e-learning 4η ομάδα εκπαιδευτικών

Ενημερώθηκε στις 1 Απριλίου, 2021

Μάθημα 1ο: Χορός και παράδοση

Ο Χορός από την Αρχαιότητα έως Σήμερα

Στην αρχαία Ελλάδα ο χορός ήταν ένα από τα βασικότερα στοιχεία της εκπαίδευσης των νέων. Στην αρχαία Σπάρτη για παράδειγμα, ο χορός αποτελούσε μέρος της σκληρής στρατιωτικής εκπαίδευσης των νέων Σπαρτιατών.
Oι θρησκευτικοί χοροί αποτελούσαν μέρος των θρησκευτικών τελετών και μυστηρίων των αρχαίων Ελλήνων. Στις θεατρικές παραστάσεις επαγγελματίες χορευτές δηλαδή οι ορχηστές εκτελούσαν τους χορούς στην τραγωδία, στην κωμωδία και στο σατυρικό δράμα. Επίσης, η προετοιμασία για τους αγώνες και τους πολέμους περιελάβανε και πολεμικούς χορούς. Αλλά και στον ιδιωτικό τους βίο οι αρχαίοι Έλληνες χόρευαν στα συμπόσια και στους γάμους ενώ οι θρηνωδοί εκτελούσαν τους χορούς του πένθους. Η Τερψιχόρη μια από τις εννέα μούσες ήταν γι’ αυτούς η προστάτιδα του χορού. Οι χοροί συνοδεύονταν και με τους ήχους μουσικών οργάνων.

Πολιτισμικές κοινότητες και παραδοσιακοί χοροί

Oι Έλληνες, ως έθνος, συγκροτούνται από πολιτισμικές κοινότητες, δηλαδή ομάδες ανθρώπων που έχουν κοινή καταγωγή και συνδέονται με δεσμούς κοινής πολιτισμικής δράσης (π.χ. κοινές παραδόσεις, κοινά ήθη κι έθιμα). Στον ελλαδικό χώρο, τέτοιες πολιτισμικές κοινότητες βρίσκουμε στη Θράκη, στη Μακεδονία, στην Ήπειρο, στη Θεσσαλία, στη Ρούμελη, στο Μοριά, στην Κρήτη, στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου, στην Κύπρο. Κάθε πολιτισμική κοινότητα έχει τους δικούς της τοπικούς χορούς οι οποίοι διαφέρουν από πόλη σε πόλη ή από χωριό σε χωριό.
Σε κάθε περιοχή της χώρας μας υπάρχουν τοπικοί χοροί. Χορεύονται συνήθως σε μεγάλες ετήσιες γιορτές όπως το Πάσχα, τις αποκριές, την πρώτη μέρα της άνοιξης, καθώς επίσης στη βάφτιση, στον αρραβώνα, στο γάμο κ.α. Μαθαίνοντας τους χορούς, τα τραγούδια και τις παραδόσεις μας, μαθαίνουμε πώς ζούσαν οι πρόγονοί μας σε παλαιότερες εποχές.

Oνοματολογία χορών

Η ονομασία των χορών προέρχεται κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο χορεύεται ο καθένας ή από τη γεωγραφική περιοχή στην οποία έχει πρωτοχορευτεί. O ζωναράδικος, για παράδειγμα, πήρε το όνομά του απ’ το γεγονός ότι οι χορευτές πιάνονται από τα ζωνάρια τους. Η σβαρνιάρα (καραγκούνα), από τον τρόπο που κινείται η κοπέλα που τον χορεύει. Η ζαχαρούλα, από το όνομα μιας κοπέλας. O αντικριστός από την αντικριστή θέση των χορευτών. O ζαγορίσιος ή συρτός χανιώτικος, είναι χοροί που χορεύονται στο Ζαγόρι της Ηπείρου και στα Χανιά της Κρήτης αντίστοιχα κι από εκεί πήραν το όνομά τους.

Παραδοσιακές φορεσιές

Κάθε πολιτισμική κοινότητα του ελληνισμού έχει τη δική της παραδοσιακή φορεσιά. Oι φορεσιές διακρίνονταν σε γιορτινή, καθημερινή και του γάμου (νυφιάτικη, γαμπριάτικη). Η γυναικεία φορεσιά παρουσιάζει πολύ μεγάλη ποικιλία με έντονους χρωματισμούς, κεντήματα και στολίδια. Η ανδρική φορεσιά είναι πιο λιτή από τη γυναικεία και κυριότεροι τύποι αυτής είναι η βράκα και η φουστανέλα.

Δραστηριότητα 1η Άκουσε μουσικές από όλες τις περιοχές της Ελλάδας

περιηγηθείτε στο χάρτη με τα παραδοσιακά τραγούδια από το Γυμνάσιο Αμαρουσίου «Η Ελληνική Παιδεία». Πείτε, για ένα τουλάχιστον τραγούδι ο καθένας, ποιους ήρωες της Επανάστασης του 1821 ακούσατε να αναφέρονται στο τραγούδι αυτό.

https://www.thinglink.com/scene/1420522754653814786?buttonSource=viewLimits&fbclid=IwAR2EbEFy64Z-gJTE9b0H7zuRhVbPKBKIezJtOHQ_o2F1cAR5OwHgf4mSXzc

Δραστηριότητα 2η

Παρακολουθήστε τον τρόπο με τον οποίο χορεύονται οι παραδοσιακοί χοροί σε όλη την Ελλάδα κι όταν πάτε σχολείο χορέψτε και γιορτάστε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821

https://video.link/w/Myugc Μάνα μου ένα κλεφτόπουλο

https://video.link/w/Vv0gc Ο χορός του Ζαλόγγου

https://video.link/w/6z0gc Έντεκα Κοζάνη Παραδοσιακός Χορός

https://video.link/w/r00gc "Απ' το Λασίθι ως τα Χανιά" Χανιώτικο Συρτό Κουρήτες

https://video.link/w/500gc Δυτική Θράκη - Ζωναράδικος-Κλωστρός-Κουλουριαστός

https://video.link/w/U00gc ΡΟΥΜΕΛΗ & ΜΟΡΗΑΣ: Τσάμικος "Ένας αητός καθότανε"

https://video.link/w/910gc Ικαριώτικος - 4ο Συναπάντημα Παραδοσιακών Χορών - Πάτμος 2013

https://video.link/w/m20gc ΜΗΛΟ ΜΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΛΛΙΑΡΑ-''ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ'' ΤΡΙΚΑΛΩΝ-2019

https://video.link/w/I30gc Τικ διπλό, Καλόν κορίτσ'-Ν.Κοζάνης (Χοροστάσι)

https://video.link/w/S40gcΚότσαρι-Ν.Κοζάνης (Χοροστάσι, "Αλέξανδρος")

https://video.link/w/I60gc ΠΥΡΡΙΧΙΟΣ ΧΟΡΟΣ, Olympic Games - Athens, 2004

https://video.link/w/Tsugc

https://video.link/w/2Augc

https://video.link/w/OCugc

Δραστηριότητα 3η

Δοκιμάστε τις γνώσεις σας για την ιστορία του χορού από την Αρχαιότητα έως Σήμερα στο παρακάτω quiz:

Αφήστε ένα σχόλιο

Ενημερώθηκε στις 30 Μαρτίου, 2021

Μάθημα 2ο: μουσική και παράδοση

με ΜΑΓΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Γνωριμία με τους ρυθμούς της παράδοσή μας

Οι παραδοσιακοί χοροί συνοδεύονταν και με τους ήχους μουσικών οργάνων. Ας γνωρίσουμε ήχους και μουσικά όργανα

Προαιρετική Δραστηριότητα 1η:

Μπορείτε να ζωγραφίσετε στο πρόγραμμα της Ζωγραφικής του υπολογιστή σας ή να εγκαταστήσετε το παρακάτω πρόγραμμα ζωγραφικής και να ζωγραφίσετε ένα από τα παρακάτω παραδοσιακά μουσικά όργανα ή την ελληνική σημαία:

http://www.tuxpaint.org/screenshots/showshot.php3?which=7

Δραστηριότητα 3η Ταξιδεύοντας με τους ήχους

Γνώρισε τους ρυθμούς της δικής μας παράδοσης πατώντας τον παρακάτω σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/22555/5698

Δραστηριότητα 4^η Μάντεψε το μουσικό όργανο

Πάτησε το σύνδεσμο για να γνωρίσεις τα ελληνικά παραδοσιακά μουσικά όργανα https://quizizz.com/join/quiz/5ea9e68e6b5d46001bd0ecd6/start?from=soloLinkShare&referrer=5e861fceca8705001b4f8ca6

Δραστηριότητα 5^η

Λύσε τα κουίζ για να δοκιμάσεις τις γνώσεις σου στα ελληνικά παραδοσιακά μουσικά όργανα

https://learningapps.org/display?v=pomnhz5rk20

https://learningapps.org/display?v=pk1v61ruc20

Αφήστε ένα σχόλιο

Ενημερώθηκε στις 1 Απριλίου, 2021

Μάθημα 3ο: εκμάθηση του παραδοσιακού χορού “Ζωναράδικος”

με ΜΑΓΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Οι βασικότερες λαβές στους παραδοσιακούς χορούς είναι:

Λαβή από τις παλάμες με τα χέρια κάτω
Λαβή από τις παλάμες με τα χέρια πάνω λυγισμένους αγκώνες
Λαβή από τους ώμους
Λαβή «αγκαζέ»
Λαβή με τα χέρια χιαστί (Σταυρωτή λαβή ή ζωναράδικη )

Δραστηριότητα 2η Κουίζ

Δοκίμασε τις γνώσεις σου στις λαβές (τον τρόπο με τον οποίο πιάνονται οι χορευτές) λύνοντας το παρακάτω κουίζ:

https://quizizz.com/join/quiz/5eaa86fe64de6a001c28159a/start?from=soloLinkShare&referrer=5e861fceca8705001b4f8ca6

Δραστηριότητα 3^η

Η λαβή με τα χέρια χιαστί ή σταυρωτή λαβή λέγεται και ζωναράδικη διότι οι χορευτές πιάνονται από τα ζωνάρια τους. Ένας χορός με χιαστή λαβή είναι και ο παραδοσιακός χορός «Ζωναράδικος». Είναι Θρακιώτικος χορός, δηλαδή χορεύεται στη περιοχή της Θράκης αλλά τον συναντάμε να χορεύεται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ονομάστηκε «ζωναράδικος» από την χιαστί λαβή των χορευτών από τα ζωνάρια. Οι χορευτές είναι σε κύκλο, με τους άντρες στο πρώτο μισό του κύκλου και τις γυναίκες στο δεύτερο μισό. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 6/8 και τα βασικά του βήμα τα έξι (6). Οι χορευτές εκτελούν κάποιες σειρές βημάτων στη φορά του κύκλου και κάποιες προς το κέντρο και πίσω. Χωριό από χωρίο στην Θράκη τον χορεύει διαφορετικά και με διαφορετική λαβή (ώμους, χέρια κάτω και κίνηση χεριών ).

Δραστηριότητα 4^η

Δοκίμασε τις γνώσεις σου στο Ζωναράδικο χορό στο παρακάτω κουίζ: https://quizizz.com/join/quiz/5eaab1b4c443cf001bfedf89/start?from=soloLinkShare&referrer=5e861fceca8705001b4f8ca6

Δραστηριότητα 5^η

Μέτρησε και περπάτησε τα βήματα του χορού σύμφωνα με το παρακάτω βίντεο:

https://video.link/w/Juhgc

Δραστηριότητα 5^η

Γνωρίζετε ότι έχει γραφτεί μουσική με θέμα «Ο χορός των σπαθιών» από τον Αρμένιο μουσικοσυνθέτη Άραμ χατσατουριάν;

Πατήστε τον σύνδεσμο για να ακούσετε την μουσική https://video.link/w/OviA
Με τα αδέρφια ή τους γονείς προσπαθήστε να μετακινηθείτε με διαφορετικές λαβές στη διάρκεια της μουσικής: Λαβή από τις παλάμες με τα χέρια κάτω, Λαβή από τις παλάμες με τα χέρια πάνω λυγισμένους αγκώνες, Λαβή από τους ώμους, Λαβή «αγκαζέ», Λαβή με τα χέρια χιαστί (Σταυρωτή λαβή ή ζωναράδικη
Με ποια λαβή μετακινείστε καλύτερα;
Συζητήστε το στον «τοίχο» της ψηφιακής τάξης σας με τους συμμαθητές σας.

Αφήστε ένα σχόλιο

Ενημερώθηκε στις 1 Απριλίου, 2021

Μάθημα 4ο “εκμάθηση παραδοσιακού χορού «Συρτός καλαματιανός»

με ΜΑΓΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Δραστηριότητα 1^η

Ο συρτός - καλαματιανός είναι ο μοναδικός χορός που συναντάται με διάφορες παραλλαγές, σχεδόν σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα και τις πολιτισμικές κοινότητες του ελληνισμού.

O συρτός - καλαματιανός χορός χορεύεται κυκλικά σε ρυθμό 7/8 κι έχει 12 χορευτικά βήματα. Το ρυθμό του συρτού καλαματιανού χορού (7/8), τον συναντάμε στους αρχαίους ελληνικούς χρόνους με το όνομα «επίτρητος» και παραμένει μέχρι σήμερα προσαρμοσμένος πάντα στις μελωδικές και στιχουργικές ανάγκες της κάθε εποχής.

Oνοματολογία. Την ονομασία «συρτός» τη συναντάμε ήδη στην αρχαιότητα. Το επίθετο δηλώνει τον τρόπο με τον οποίο χορεύεται ο καλαματιανός χορός (δηλαδή συρτά, με τα πόδια να σύρονται στο έδαφος). Επίσης, την ονομασία «συρτός» τη συναντάμε και σε άλλους χορούς διαφορετικών περιοχών (π.χ. συρτός συγκαθιστός, συρτός νησιώτικος, συρτός χανιώτικος κλπ.). Το δεύτερο επίθετο («καλαματιανός») προέρχεται είτε από το τραγούδι «Μαντήλι Καλαματιανό φορείς στον άσπρο σου λαιμό» είτε από τους ίδιους τους οργανοπαίχτες για να το ξεχωρίσουν από συρτούς χορούς των άλλων περιοχών.

Δραστηριότητα 2^η Κουίζ

Δοκίμασε τις γνώσεις σου στο Συρτό-Καλαματιανό λύνοντας το παρακάτω κουίζ: https://quizizz.com/join/quiz/5eaad8064e1dc1001cbc60a1/start?from=soloLinkShare&referrer=5e861fceca8705001b4f8ca6

Δραστηριότητα 3η

Μέτρησε και περπάτησε τα βήματα του χορού σύμφωνα με τα παρακάτω βίντεο:

https://video.link/w/9fngc https://video.link/w/Ljngc

Δραστηριότητα 4^η

Προσπάθησε να ακολουθήσεις τα βήματα των χορευτών του παρακάτω βίντεο: https://video.link/w/ccngc

Δραστηριότητα 5η

Με τα βήματα του συρτού-Καλαματιανού προσπάθησε να ακολουθήσεις το ρυθμό της μουσικής του «Κερκυραϊκού χορού» στο παρακάτω βίντεο: https://video.link/w/wvngc

Αφήστε ένα σχόλιο

Ενημερώθηκε στις 12 Απριλίου, 2021