English

Οι Siphanto’s Hackers ταξιδεύουν στον … χρόνο!

Το Γυμνάσιο με Λ.Τ. Σίφνου "Νικόλαος Γ. Προμπονάς"  συμμετείχε στον Πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό που διοργάνωσε για 2η χρονιά το Ίδρυμα Ωνάση με τον τίτλο «Hack the map: Φανταστικοί Κόσμοι». Συγκροτήθηκε ομάδα από 12 μαθητές της β΄τάξης (Δήμητρα Διαμαντή, Λυμπερόπουλος Γιώργος, Μανός Δημήτρης, Μπελιού Δήμητρα, Νερούτσος Γιάννης, Ντούκας Σονίλα, Ντούκας Συλβάνα, Ξύδης Άγγελος,  Σκανδάλη Καλλιόπη, Σταθερού Μαρία, Φουτουλάκης Νίκος, Ψαραύτης Παναγιώτης) με το ψευδώνυμο “Siphanto’s Hackers”. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, από το Νοέμβριο έως το Μάιο του 2022, σε ώρες εκτός μαθήματος, οι μαθητές περιηγήθηκαν ψηφιακά σε χάρτες και χαρακτικά και προσπάθησαν να ζωντανέψουμε απεικονίσεις του νησιού της Σίφνου από το παρελθόν. Με έμπνευση από ιστορικά γεγονότα, θρύλους και διηγήσεις περιηγητών ταξίδεψαν στον χρόνο και στο χώρο και «χακάρανε» στεριές και θάλασσες!

Το σενάριο είναι προϊόν μυθοπλασίας των ίδιων των μαθητών, στηρίζεται όμως στην ιστορία της Σίφνου κατά το 17ο και 18ο αιώνα. Οι διάλογοι διατυπώνονται στο σιφναίικο ιδίωμα - όσο ακόμα αυτό μένει ζωντανό στα χείλη των παιδιών.

Απολαύστε το!!!

https://youtu.be/9pJvCAz833U

(Ακολουθεί το σενάριο):

Τρίτη, 13 Φεβρουαρίου 1666

Ο “Άρχοντας του σκότους” με καπετάνιο τον Τζανούμ Χότζα  αρμενίζει με προορισμό το Σιφάντο, αφού πρώτα περάσει από την Κίμωλο…Φήμες κυκλοφορούν, χρόνια τώρα, ότι ένας θησαυρός είναι κρυμμένος εκεί, ήδη από τον καιρό των μεταλλείων… Φάνηκε η Κιτριανή και στο βάθος ο Πιατγιαλός. Ο αρχικουρσάρος Tζανούμ Χότζα κατευθύνεται για τα Σεράλια. Θα κάνει όμως το γύρο του νησιού και θα κατέβει από το βοριά…

Πρόσω ολοταχώς!!!.

Ο ήλιος έχει μόλις χαράξει…

Σιγά σιγά ξεπροβάλλει μέσα από την πρωινή ομίχλη ο βράχος του Κάστρου...

Οι  ψαράδες μαζεύουν τα δίχτυα τους ανέμελοι. Κανείς δεν φαντάζεται τι θα ακολουθήσει.

- Καλημέρα παλικάρια!

- Καλώς το μάστορα!

- Πώς ηπήε η ψαριά, Κω; Ηπιάσατε τίοτα;

- Τίοτα, καμαράδο… Τζάμπα το ξενύχτι….

- Είμαστε επαδά χάμω δυο τρεις ώρες, μα τίοτα…

Ένα ξαφνικό μελτέμι ήρθε και ημπάταρε τη βάρκα του Κολού.

- Το Κολό βουγιάτζει!

- Τρεχάτε!

- Βοήθεια, σώσετέ μας!

Κακό σημάδι…

Την ίδια στιγμή, στο σπίτι του Κολού, στο χωριό…

- Καέ μααα, πού είναι ο αφέντης μου;

- Μωρέ Κατέ, γύρνα τη σβία και σκόλασε! Πού θες να ’ναι καμένη μου!!! Στο Γυαλό, πού αλλού.

- Ήντα ‘παθε το Μαρώ;

- Πεινά, ε βλέπεις….Εσύ, ξάνειε τη δουγειά σου και βγόδωνε. Αύριο φεύγει το καράβι για το Τριέστι και το Μοριά και ε θα προλάβουμε. Τα δίμιτα και τ΄ απολυτά πρέπει να τελειώσουν απόψε….’Έχω και τα σκιάδια να τελειώσω και τα τυροβόγια. Θα κάνω και κάμποσα φινακολίδια…Τα βρούλα με περιμένουν στη γωνιά….

Λίγο πιο μετά, στο Γυαλό, το Μαργά έχει μπουγάδα. Ματζί της έχει το σκύλο της, τον Αράπφη, κι ένα από τα κουλούκια της, το Φρατζέ…

- Καμωρέ, Αράπφη, ήντα παθες;

Ξαφνικά στον ορίζοντα ξεπροβάλει μια γαλέρα….Ο “Άρχοντας του σκότους”!!!

Το Μαργά, κατατρομαγμένο, βάζει τις φωνές:

- Ωγού Χρυσοπηγή μου, κουρσάροι! Ήντα μας ήβρηκε πάλι!!

- Μάνα, δουγιώ…..

Άλλη μια συμφορά για το νησί… Οι κουρσάροι ρημάζουν το γιαλό κι ανεβαίνουν και στο κάστρο… Πολλοί χάνουν επιτόπου τη ζωή τους κι άλλοι συλλαμβάνονται ζωντανοί. Κορίτσια και νέα αγόρια θα οδηγηθούν στα σκλαβοπάζαρα.…Όσοι γλιτώσουν θ΄ανεβούν ξανά στον Άη Νηγιά. Τα τείχη θα τους σώσουν κι αυτή τη φορά κι έχει ο θεός….

βιβλιογραφία και προέλευση εικόνων:

  1. Προμπονάς, Ν.Γ. Σίφνος. Ξεναγός στο ωραίο και αγαπημένο νησί, Σύνδεσμος Σιφνίων, Αθήνα, 2014.
  2. Προμπονάς, Ν.Γ., Χρηστικό Σιφνιακό Γλωσσάριο: Μικρός Γλωσσικός Θησαυρός, Δήμος Σίφνου / Πολιτιστικός Σύλλογος Σίφνου, Αθήνα, 2019.
  3. Συμεωνίδης, Μ.Σ. Ιστορία της Σίφνου από την προϊστορική εποχή, γ΄ έκδοση, Πολιτιστικός Σύλλογος Σίφνου, Αθήνα .
  4. Άρθρο της εφημερίδας Δημοκρατία, 02-09-2011: «Η περιήγηση του Ζοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ»
  5. «Σίφνος: Το απολλώνιο φως», Ένθετο περιοδικό 7 ημέρες της Καθημερινής, 11-08-1996
  6. https://el.travelogues.gr/ 
  7. http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=01&id=566870
  8. https://digital.lib.auth.gr/search?ln=en&cc=Trikoglou+Collection&sc=1&p=%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B5%CF%82&f=&action_search=Search

Mια παρουσίαση των χαρτών της Σίφνου 15ου-17ου αιώνα

Σε αυτή την ανάρτηση συγκεντρώνουμε όλους τους χάρτες της Σίφνου που εντοπίσαμε στο αρχείο του Ιδρύματος Λασκαρίδου. Πρόκειται για χάρτες (Isolaria) του 15ου και 17ου αιώνα κυρίως. 

Ας τα μελετήσουμε με προσοχή...

 

Χάρτης του 15ου αιώνα (1485 μ.Χ.)

https://el.travelogues.gr/item.php?view=52559
Χάρτης της Σίφνου, 15ος αιώνας (SONETTI, Bartolommeo Dalli. Isolario, Venice 1485, With an Introduction by Frederick R. Goff, Άμστερνταμ, Theatrum Orbis Terrarum, MCMLXXII [=1972].)

Χάρτης της Σίφνου του 16ου αιώνα (1547 μ.Χ.)

BORDONE, Benedetto. Isolario di Benedetto Bordone nel qual si ragiona di tutte l'isole del mondo, con li lor nomi antichi & moderni, historie, fauole, & modi del loro viuere, & in qual parte del mare stanno, & in qual parallelo & clima giaciono. Ricoreto, & di nuouo ristampato. Con la gionta del monte del Oro nouamente ritrouato. Con il Breve del Papa et gratia & privilegio della Illustrissima Signoria di Venetia come in queli appare, Βενετία, 1547.

 

Χάρτης της Σίφνου (; μ.Χ.)

MILLO, Antonio. Isolario, Αγαμέμνων Τσέλικας (μετ.), Αθήνα, AdVenture, 2006.

 

Χάρτης της Σίφνου 17ου αιώνα (1688 μ.Χ.)

PIACENZA, Francesco. L' Egeo redivivo, o'sia chorographia dell'Arcipelago, e dello stato primiero, & atuale di quellisole, regni, cittaà, popolationi, dominij, costumi, sito, & imprese, con la breue descrittione particolare si del suo ambito littorale, che della Grecia, Morea, o' Peloponnese, di Candia, e Cipri, con le sue piante in rame al piu viuo incise, fatiche e diigenze di Francesco Piacenza Napolitano, Dottor d'ambe le Leggi, Accademico Immobile, Professore di Geografia, e Lettore publico de la Prattica Criminale, e delle Cifre nello Studio di S. Carlo della Citta di Modona, consacrato all'Altezza Serenissima, Francesco II, Duca di Modona, Reggio &c., Μοδένα, Soliani, 1688.

Χάρτης της Σίφνου 17ου αιώνα (16..)

PIACENZA, Francesco. L' Egeo redivivo, o'sia chorographia dell'Arcipelago, e dello stato primiero, & atuale di quellisole, regni, cittaà, popolationi, dominij, costumi, sito, & imprese, con la breue descrittione particolare si del suo ambito littorale, che della Grecia, Morea, o' Peloponnese, di Candia, e Cipri, con le sue piante in rame al piu viuo incise, fatiche e diigenze di Francesco Piacenza Napolitano, Dottor d'ambe le Leggi, Accademico Immobile, Professore di Geografia, e Lettore publico de la Prattica Criminale, e delle Cifre nello Studio di S. Carlo della Citta di Modona, consacrato all'Altezza Serenissima, Francesco II, Duca di Modona, Reggio &c., Μοδένα, Soliani, 1688.

 

Ας παρατηρήσουμε, λοιπόν, διάφορα σημεία, όπως το σχήμα του νησιού, το περίγραμμα, τα τοπωνύμια που αναφέρονται, καθώς και πολλές άλλες λεπτομέρειες. 

Ποια σχέση υπάρχει με ένα σημερινό χάρτη του νησιού;

Η σύγκριση μπορεί να αποβεί εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.

(φωτογραφία από το βιβλίο του Ν.Γ. Προμπονά, Η Σίφνος: Ξεναγός στο ωραίο και αγαπημένο νησί, Αθήνα 2014, εκδ.Συνδέσμου Σιφνίων)

Τέλος, μια επίσκεψη στο νησί μέσω της εφαρμογής Google Maps είναι βέβαιο ότι θα μας καταπλήξει...

https://www.google.com/maps/@36.9499744,24.7380269,14z