Παιδομάζωμα

Το παιδομάζωμα (τουρκικά: devşirme, ντεβσιρμέ) ήταν οθωμανική πρακτική απαγωγής νέων αγοριών, κυρίως χριστιανών των Βαλκανίων, με σκοπό την ανατροφή τους ως στρατιωτών ή τη στελέχωση υπηρεσιών του σουλτάνου. Λεγόταν και «παιδολόγι» ή «γενιτσαριά». Ήταν κεντρικά οργανωμένη διαδικασία και εμπνευστής του υπήρξε ο Καρά Χαλίλ Πασάς, μεγάλος βεζίρης επί σουλτάνου Μουράτ Α΄.

Κατά τον Απ. Βακαλόπουλο το παιδομάζωμα άρχισε να εφαρμόζεται συστηματικά λίγο πριν το 1430 επί Μουράτ Β΄ ενώ νωρίτερα ίσως εφαρμοζόταν σποραδικά. Η πρωιμότερη μνεία παιδομαζώματος σε ελληνική πηγή ανάγεται στο 1395. Τότε στη Θεσσαλονίκη διατάχθηκε στρατολόγηση παιδιών από τον Βαγιαζίτ Α΄. Η μαρτυρία είναι μια παρηγορητική ομιλία του τότε αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ισιδώρου προς τους γονείς των παιδιών με τίτλο «Ομιλία περί της αρπαγής των παίδων κατά το του αμηρά επίταγμα και περί της μελλούσης κρίσεως». Έγινε την Κυριακή των Νηστειών, 28 Φεβρουαρίου 1395. Στην ομιλία γίνεται λόγος για αναγκαστικό εξισλαμισμό των παιδιών, για τη σκληρή εκπαίδευσή τους και την εκγύμνασή τους στη χρήση σκυλιών και γερακιών.

Το παιδομάζωμα εφαρμόστηκε όταν έγινε αντιληπτό ότι το οθωμανικό κράτος δεν μπορούσε να στηριχθεί μόνο στον πληθυσμό των τουρκομάνων μωαμεθανών οι οποίοι ήταν και ολιγάριθμοι και απείθαρχοι. Έτσι επιδιώχθηκε η δημιουργία στρατού από εξισλαμισμένους χριστιανούς ώστε και να κατορθωθεί η τήρηση της πειθαρχίας αλλά και μέσω των πλεονεκτημάτων που προσφέρονταν να προσελκυσθούν και άλλοι χριστιανοί στον ισλαμισμό.

Στρατολογούνταν νεαρά αγόρια από χριστιανικές οικογένειες του οθωμανικού κράτους, τα οποία εξισλαμίζονταν και εκπαιδεύονταν ώστε να στελεχώσουν διάφορες κρατικές υπηρεσίες. Η πλειονότητα προοριζόταν για τα τάγματα του καπίκουλου, ειδικότερα τους γενίτσαρους, ενώ άλλοι κατέληγαν να υπηρετούν στο παλάτι του σουλτάνου. Αναφέρεται και ως «φόρος αίματος» σε αντιπαραβολή με τον κεφαλικό φόρο.

Τα όρια ηλικίας των αγοριών, όπως καταγράφονται σε διαφορετικές πηγές, εμφανίζουν σημαντικές αποκλίσεις, ενώ αναφέρεται ως κατώτατη ηλικία αυτή των οκτώ ετών και ως ανώτατη των είκοσι. Οθωμανικά έγγραφα, του 17ου αιώνα, συγκεκριμενοποιούν τα όρια μεταξύ 15-20 ετών. Ως προς τη συχνότητά του, αρκετές αναφορές υποστηρίζουν πως το παιδομάζωμα συνέβαινε ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κάθε πέντε χρόνια ή κατά άλλες εκτιμήσεις ετησίως. Περισσότερο πιθανό μοιάζει πως οργανωνόταν ανάλογα με τις ανάγκες των σουλτάνων. Αντιφατικές είναι επίσης οι αναφορές στο πλήθος των παιδιών που τελικά στρατολογούνταν. Αρκετές υποστηρίζουν, μάλλον λανθασμένα, πως στρατολογούνταν μία συγκεκριμένη αναλογία παιδιών, με εκτιμήσεις που κυμαίνονται από ένα ανά πέντε αγόρια, έως ένα ανά τρία. Φιρμάνι των αρχών του 16ου αιώνα μαρτυρά πως εκείνη την εποχή ο αριθμός των παιδιών καθοριζόταν εκ των προτέρων και υπολογιζόταν να είναι ένα αγόρι 14-18 ετών ανά 40 οικογένειες.

Πληροφοριες απο wikipedia