Δωδεκάνησα ή Δωδεκάνησος ονομάζεται το σύνολο των νησιών και νησίδων που βρίσκονται στον θαλάσσιο χώρο ανάμεσα στη Σάμο, στην Κρήτη, στις Κυκλάδες και τα μικρασιατικά παράλια. Τα Δωδεκάνησα ανήκουν στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα του Αιγαίου.
ΚΩΣ
Η Κως είναι ελληνικό νησί του Αιγαίου. Έχει πληθυσμό 36.986 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2021) και είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Δωδεκανήσου σε έκταση μετά τη Ρόδο και την Κάρπαθο και το δεύτερο σε πληθυσμό μετά τη Ρόδο. Η επιφάνεια του νησιού είναι 295,3 τ.χλμ. με ακτογραμμή 112 χιλιομέτρων. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Κως, όπου είναι και το κυριότερο λιμάνι του νησιού. Απέχει από τον Πειραιά 200 ναυτικά μίλια.
Είναι πλούσιο σε ιστορικά μνημεία νησί και παρουσιάζει αξιόλογο αρχαιολογικό και τουριστικό ενδιαφέρον. Αποκαλείται επίσης και «νησί του Ιπποκράτη», του πατέρα της ιατρικής, επειδή εκεί γεννήθηκε ο Ιπποκράτης. Η σημερινή Κως είναι ένα σύγχρονο τουριστικό νησί με πολλές δυνατότητες σε θέματα διαμονής, φαγητού, σπορ, εκδρομών, ψυχαγωγίας. Το πλέον αξιοσημείωτο στοιχείο που χαρακτηρίζει το νησί είναι οι ατελείωτοι ποδηλατόδρομοι, γι' αυτό και πολύ συχνά η Κως χαρακτηρίζεται ως το νησί του ποδηλάτου.
- Αρχαιολογικό μουσείο: Βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας και περιλαμβάνει συλλογή με ευρήματα προϊστορικά, γλυπτά ελληνιστικά και κλασικά μικρά αγάλματα της Αφροδίτης, του Έρωτα, της Δήμητρας, του Ιπποκράτη, επιγραφές και ψηφιδωτά με παραστάσεις και αρχιτεκτονικά μαρμάρινα μέρη ναών και κτιρίων.
Στην Κω, εκτός από την πρωτεύουσα, την πόλη της Κω, υπάρχουν και έξι μεγάλα χωριά, η Κέφαλος, η Καρδάμαινα, η Αντιμάχεια, το Μαστιχάρι, το Πυλί και το Ζηπάρι. Με τις τελευταίες αλλαγές στη νομοθεσία ολόκληρο το νησί αποτελεί τον ενιαίο δήμο Κω, στον οποίο ενσωματώθηκαν οι τέως δήμοι Δικαίου και Ηρακλειδών.
Το Λαγούδι - Ζια είναι ημιορεινό χωριό της νήσου Κω στα Δωδεκάνησα, αποτελεί το ψηλότερο κατοικημένο σημείο της σε υψόμετρο 240 μέτρα[1]και στην πραγματικότητα είναι 2 οικισμοί μαζί.
Το Τιγκάκι είναι οικισμός στη νήσο Κω της Δωδεκανήσου. Βρίσκεται 11 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης της Κω, σε απόσταση 7 χιλιομέτρων βόρεια από το κεφαλοχώρι Ασφενδιού και έχει πληθυσμό περίπου 250 μόνιμων κατοίκων.
Η Αντιμάχεια είναι η κωμόπολη της νήσου Κω. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 2.068 κατοίκους.
Η Καρδάμαινα είναι παραλιακό χωριό της Κωπερίπου 30 χλμ από την πόλη της Κω και 6 χλμ από το αεροδρόμιο. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 1.650 κατοίκους.
Το Μαρμάρι είναι τουριστικός οικισμός στη βόρεια ακτή του νησιού Κως, σε απόσταση 13 χλμ. περίπου από την πόλη της Κω και 9 χλμ. από το αεροδρόμιο. Το χωριό αποτελεί θερινό προορισμό πολλών Ευρωπαίων τουριστών. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 567 κατοίκους.
Το Μαστιχάρι είναι το επίνειο της Αντιμάχειας και βρίσκεται περίπου 3 χλμ. στα βόρειά της και 22 χλμ. από την πόλη της Κω. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, το Μαστιχάρι έχει 470 κατοίκους.Ιδρύθηκε από τον Εμμανουήλ Γκίκα το 1926 .Διαθέτει πλήθος καταλυμάτων και τουριστικών υποδομών. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει υδάτινο πάρκο αναψυχής (waterpark).
Η Κέφαλος είναι ένα χωριό στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού Κως, περίπου 42 χλμ. από την πόλη της Κω και 16 χλμ. από το Διεθνή Αερολιμένα «Ιπποκράτης». Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 3.856 κατοίκους. Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Αστυπάλαια και μέχρι το 366 π.Χ. ήταν η πρωτεύουσα του νησιού. Η ανακάλυψη του σπηλαίου της Άσπρης Πέτρας στην περιοχή αποδεικνύει πως τα πρώτα δείγματα ζωής στο νησί χρονολογούνται στη Νεολιθική Εποχή.
Το νησί κατοικήθηκε από τους Προϊστορικούς χρόνους. Αποικίστηκε αρχικά από τους Κάρες και στους ιστορικούς χρόνους δέχτηκε Δωριείς από την Αργολίδα. Τον 7ο-6ο αι. π.Χ., η Κως μαζί με τις πόλεις Κνίδο, Αλικαρνασσό, Ιαλυσό, Κάμειρο και Λίνδο, αποτέλεσε τη Δωρική εξάπολη. Το 500 π.Χ. κατακτήθηκε από τους Πέρσες, από τους οποίους ελευθερώθηκε το 479 π.Χ. και έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τον 4ο αι. π.Χ. κυρίως ύστερα από την εγκαθίδρυση της νέας πόλης της Κω (366 π.Χ.) στη Β.Α. ακτή του νησιού, στη θέση της σημερινής πρωτεύουσας. Στην Κω γεννήθηκε ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης (460-357 π.Χ.), μετά το θάνατο του οποίου καθιερώθηκε στο νησί το Ασκληπιείο. Κατακτήθηκε από το Μέγα Αλέξανδρο το 332 π.Χ.
