Η “Τρίλιζα” είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι στρατηγικής για δύο παίκτες και συναντάται σε διαφορετικές εκδόσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Όλες όμως έχουν την ίδια αρχαία προέλευση, καθώς η αρχική ονομασία του, El-quirqat στα αραβικά ή αλλιώς Alquerque, φανερώνει τη βάση του ήδη στη Φαραωνική Αίγυπτο. Αποτελείται από ένα ταμπλό που περιέχει τρία αλληλένδετα τετράγωνα, το ένα εσωτερικά του άλλου, τα οποία προσφέρουν 24 διασταυρώσεις και από 18 πιόνια – πούλια δύο αποχρώσεων, 9 για κάθε παίκτη.
Το παιχνίδι είναι επίσης γνωστό με τις ονομασίες “Mills” ή “Nine Men's Morris”. Στη Βόρεια Αμερική, το ονομάζεται καουμπόικο πούλι και μερικές φορές το ταμπλό του τυπώνεται στο πίσω μέρος της σκακιέρας. Πρόκειται για ένα παιχνίδι του οποίου η βέλτιστη στρατηγική έχει υπολογιστεί κι έχει αποδειχθεί ότι με τις τέλειες κινήσεις και από τους δύο παίκτες, καταλήγει σε ισοπαλία.
Κανόνες
- Το ταμπλό του παιχνιδιού αποτελείται από ένα πλέγμα με 24 διασταυρώσεις ή σημεία.
- Κάθε παίκτης έχει 9 πιόνια – πούλια, συνήθως ασπρόμαυρα.
- Στόχος του παιχνιδιού είναι ο ένας παίκτης να εξαλείψει τα πιόνια του αντιπάλου του ευθυγραμμίζοντας τρία από τα δικά του πιόνια, δηλαδή κάνοντας “Τρίλιζα”.
- Κατά την έναρξη του παιχνιδιού, οι παίκτες τοποθετούν εναλλάξ ένα – ένα τα πιόνια τους σε οποιαδήποτε ελεύθερη διασταύρωση στο ταμπλό, μέχρι να τελειώσουν όλα τα πιόνια, με στόχο τη δημιουργία “Τρίλιζας” και ταυτόχρονα την παρεμπόδιση του αντιπάλου από τη δημιουργία δικής του.
- Έπειτα, εναλλάξ κάθε παίκτης μετακινεί ένα πιόνι του κατά μήκος μιας γραμμής στο ταμπλό σε μια κενή διπλανή διασταύρωση.
- Όταν ένας παίκτης κάνει “Τρίλιζα” έχει το δικαίωμα να αφαιρέσει ένα ελεύθερο πιόνι του αντιπάλου από το ταμπλό και όχι κάποιο που βρίσκεται ήδη σε “Τρίλιζα”.
- Ο παίκτης που μειώνει τα πιόνια του αντιπάλου σε λιγότερα από τρία ή τον “κλειδώνει” με τρόπο που δεν μπορεί να κινηθεί άλλο, κερδίζει το παιχνίδι.