Ο ανοιξιάτικος καιρός πέρα από ωραία διάθεση και ήλιο φέρνει μαζί του τις γνωστές σε όλους μας αλλεργίες με συμπτώματα που μας δυσκολεύουν σε μεγάλο βαθμό. Και σαν να μην έφτανε αυτό, τις τελευταίες μέρες παρατηρείται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας μια πορτοκαλί – κόκκινη απόχρωση στην ατμόσφαιρα, η λεγόμενη Αφρικανική Σκόνη! Το φαινόμενο αυτό που, αν και φαινομενικά είναι αθώο, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την υγεία, το περιβάλλον και σίγουρα την καθημερινότητά μας. Πρόκειται για ένα σύννεφο σκόνης και άμμου που έρχεται από την έρημο Σαχάρα και ταξιδεύει χιλιάδες χιλιόμετρα, φτάνοντας μέχρι και την Ελλάδα. 

                                                              ΠΟΙΟΥΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ; 

• Άτομα με αναπνευστικά προβλήματα: Άτομα με άσθμα, βρογχίτιδα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και άλλα αναπνευστικά προβλήματα είναι πιο ευάλωτα στις επιπτώσεις.
• Καρδιοπαθείς: Άτομα με καρδιαγγειακές ασθένειες, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, στεφανιαία νόσος και καρδιακή ανεπάρκεια, είναι επίσης πιο ευάλωτα.
• Ηλικιωμένοι: Οι ηλικιωμένοι έχουν πιο ευαίσθητο αναπνευστικό σύστημα και καρδιά, καθιστώντας τους πιο ευάλωτους στις επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης.
• Παιδιά: Τα παιδιά έχουν αναπνευστικό σύστημα που βρίσκεται ακόμα υπό ανάπτυξη, καθιστώντας τα πιο ευαίσθητα στην εισπνοή σωματιδίων σκόνης.
• Άτομα με αλλεργίες: Άτομα με αλλεργίες στη γύρη ή άλλα αλλεργιογόνα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν συμπτώματα όταν έρχονται σε επαφή με τη σκόνη.

                                   ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΒΛΑΒΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ; 

Η σκόνη ανυψώνεται από την επιφάνεια της γης λόγω ισχυρών ανέμων, φαινομένων ξηρασίας αλλά και ανθρώπινης δραστηριότητας. Στη συνέχεια, μεταφέρεται από τα ατμοσφαιρικά ρεύματα προς την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την ανατολική Μεσόγειο. Η μεταφορά της Αφρικανικής σκόνης επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η ένταση και η κατεύθυνση των ανέμων, η ύπαρξη υψηλών ατμοσφαιρικών πιέσεων, η θερμοκρασία και η υγρασία.

Έπειτα από αναλύσεις που έγιναν, διαπιστώθηκε ότι η σκόνη μεταφέρει δηλητηριώδεις ουσίες στη χώρα μας όπως μόλυβδος, ψευδάργυρος, χαλκός, χρώμιο, σίδηρος, αρσενικό, μόλυβδος, κ.α.)  που είναι επικίνδυνες για την υγεία μας.  Η κατάσταση γίνεται πιο ανησυχητική όταν η σκόνη αιωρείται πάνω από αστικά κέντρα. Εκεί, έλκεται και προσκολλάται σε αστικούς ρύπους και αλλεργιογόνα, όπως η γύρη. Το ανησυχητικό είναι ότι η μορφή της αφρικανικής σκόνης την καθιστά άμεσα εισπνεύσιμη και απορροφήσιμη από τον ανθρώπινο οργανισμό.

                                                        ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως όσοι πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα (ΧΑΠ, άσθμα, κλπ) και εμφανίσουν έντονα συμπτώματα θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να επικοινωνήσουν με τον θεράποντα ιατρό τους για πιθανή τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγή τους και λήψη συμπληρωματικής ιατρικής φροντίδας. Ορισμένες γενικές οδηγίες που είναι καλό να ακολουθούμε όλοι προκειμένου να προστατευτούμε περιλαμβάνουν:

• Ενυδάτωση - Ανοσοποιητικό
• Προστασία ματιών
• Χρήση μάσκας
• Αποφυγή εξωτερικών δραστηριοτήτων
• Πλύσιμο ρούχων
• Σωστός αερισμός σπιτιού
• Καθαρισμός   

Η Αφρικανική σκόνη, ιδιαίτερα για όσους ταλαιπωρούμαστε από αλλεργίες, είναι ένα καμπανάκι κινδύνου. Όμως δε χρειάζεται να πανικοβαλλόμαστε. Το μόνο που χρειάζεται είναι να εστιάσουμε λίγο περισσότερο στην προστασία μας ακολουθώντας τις παραπάνω συμβουλές. Σε κάθε περίπτωση αν παρατηρήσουμε κάτι διαφορετικό στα συμπτώματα μας ή οτιδήποτε άλλο μας ανησυχήσει επικοινωνούμε αμέσως με τον γιατρό μας, ειδικά αν ανήκουμε σε ευπαθείς ομάδες.

Μία από τις πολλές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι καύσωνες, ισχυρές βροχοπτώσεις, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν σε πυρκαγιές και πλημμύρες. Τις τελευταίες ημέρες η Ελλάδα και πολλές χώρες στην Ευρώπη ζουν ή έζησαν έναν πύρινο εφιάλτη.

Τον Ιούνιο, καπνός από τις μαινόμενες δασικές πυρκαγιές του Καναδά ήταν ορατός σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη. Η αιθαλομίχλη ταξίδεψε στον Ατλαντικό Ωκεανό λαμβάνοντας ώθηση από τις ευνοϊκές μετεωρολογικές συνθήκες. Η εκδήλωση μιας μεγάλης πυρκαγιάς δεν αποτελεί μόνο απειλή για το περιβάλλον και το οικοσύστημα αλλά και για την ανθρώπινη υγεία. Αυτή τη στιγμή, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, η ποιότητα του αέρα έχει υποβαθμιστεί λόγω των πυρκαγιών.

Η φωτιά απαιτεί τρία συστατικά για να ανάψει: καύσιμο, οξυγόνο και θερμότητα. Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τις προοπτικές και των τριών. Οι έντονες περίοδοι ξηρασίας, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και τα ερημοποιημένα εδάφη που προκαλούνται από τις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες παράγουν άφθονα εύφλεκτα καύσιμα (το οργανικό υλικό που καταναλώνεται από τις πυρκαγιές, συμπεριλαμβανομένων των χόρτων, των θάμνων και των δέντρων). Αυτές οι συνθήκες δημιουργούν ένα ιδανικό περιβάλλον για να ευδοκιμήσει η φωτιά και θέτουν σε κίνδυνο ορισμένα οικοσυστήματα.

«Με την κλιματική αλλαγή, τα καύσιμα και τα δάση για τα οποία πραγματικά νοιαζόμαστε καταλήγουν να πλήττονται από μεγαλύτερη ξηρασία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού», επισημαίνει η Δρ. Σούζαν Πρίσαρντ, δασική οικολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον που ειδικεύεται στην οικολογία των πυρκαγιών. «Οι αυξημένοι άνεμοι (οξυγόνο) και η δραστηριότητα των κεραυνών (πηγή θερμότητας/ανάφλεξης) παίζουν επίσης τεράστιο ρόλο».

Η ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός προειδοποιούν για ακραία κύματα ζέστης την οποία δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει ο ανθρώπινος οργανισμός.

Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη ολοένα και συχνότερα με κύματα ακραίας ζέστης, την οποία δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει ο ανθρώπινος οργανισμός, καθώς λόγω της κλιματικής αλλαγής εξακολουθεί να αυξάνεται η θερμοκρασία, προειδοποίησε η ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, σε έκθεσή τους για τις κλιματικές συνθήκες στην Ευρώπη οι δύο υπηρεσίες αναφέρθηκαν στις ακραίες συνθήκες που παρατηρήθηκαν το 2023, περιλαμβανομένου του καύσωνα που σημειώθηκε τον Ιούλιο και προκάλεσε στο 41% της νότιας Ευρώπης ισχυρή, πολύ ισχυρή ή ακραία θερμική επιβάρυνση. Πρόκειται για μεγαλύτερη έκταση της Ευρώπης που έχει αντιμετωπίσει τέτοιες συνθήκες από τότε που διατηρούνται αρχεία.

Η ακραία ζέστη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την υγεία όσων εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, για τους ηλικιωμένους και τα άτομα που πάσχουν από νοσήματα όπως καρδιαγγειακές παθήσεις ή διαβήτη. Σε κάποιες περιοχές της Ιταλίας καταγράφηκε πέρυσι τον Ιούλιο αύξηση 7% στον αριθμό των θανάτων σε σχέση με το κανονικό. Η θερμική επιβάρυνση μετρά τις επιπτώσεις του περιβάλλοντος στο ανθρώπινο σώμα, συνδυάζοντας παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η υγρασία και η αντίδραση του σώματος για να ορίσει την «αισθητή» θερμοκρασία.

Η ευρωπαϊκή υπηρεσία κάλεσε τις κυβερνήσεις τον προηγούμενο μήνα να προετοιμάσουν τα συστήματα υγείας τους για την κλιματική αλλαγή και ζήτησε να υιοθετηθεί νομοθεσία για την προστασία από την ακραία ζέστη όσων εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους.

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλες τις περιοχές του κόσμου. Οι πάγοι στις πολικές περιοχές λιώνουν και η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει. Σε ορισμένες περιοχές, ακραία καιρικά φαινόμενα και έντονες βροχοπτώσεις εμφανίζονται όλο και συχνότερα, ενώ άλλες περιοχές δοκιμάζονται από καύσωνες και ξηρασίες μεγάλης έντασης. Πρέπει να αναληφθούν δράσεις για το κλίμα τώρα, διαφορετικά οι επιπτώσεις αυτές θα ενταθούν.Η κλιματική αλλαγή αποτελεί πολύ σοβαρή απειλή και οι συνέπειές της επηρεάζουν πολλές διαφορετικές πτυχές της ζωής μας.

Ποιες είναι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής για τον φυσικό κόσμο;

• Υψηλές θερμοκρασίες
• Ξηρασία και δασικές πυρκαγιές
• Διαθεσιμότητα γλυκού νερού
• Πλημμύρες
• Άνοδος της στάθμης της θάλασσας και παράκτιες περιοχές
• Βιοποικιλότητα
• Εδάφη
• Εσωτερικά ύδατα

Με τον όρο κλιματική αλλαγή αναφερόμαστε στη μεταβολή του παγκοσμίου κλίματος και ειδικότερα σε μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα. Τέτοιου τύπου μεταβολές περιλαμβάνουν στατιστικά σημαντικές διακυμάνσεις ως προς τη μέση κατάσταση του κλίματος ή τη μεταβλητότητά του, που εκτείνονται σε βάθος χρόνου δεκαετιών ή περισσότερων ακόμα ετών. Οι κλιματικές αλλαγές οφείλονται σε φυσικές διαδικασίες, καθώς και σε ανθρώπινες δραστηριότητες με επιπτώσεις στο κλίμα, όπως η τροποποίηση της σύνθεσης της ατμόσφαιρας.

Στη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές (UNFCC), η κλιματική αλλαγή ορίζεται ειδικότερα ως η μεταβολή στο κλίμα που οφείλεται άμεσα ή έμμεσα σε ανθρώπινες δραστηριότητες, διακρίνοντας τον όρο από την κλιματική μεταβλητότητα που έχει φυσικά αίτια Τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της υπερκατανάλωσης προϊόντων του πρωτογενή τομέα, της αλόγιστης υπερκατανάλωσης των φυσικών πόρων και την αύξηση του πληθυσμού της Γης υποβαθμίστηκε το φυσικό περιβάλλον με αποτέλεσμα να υπάρχει μια ανισορροπία μεταξύ των χωρών του ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου.

Παγκόσμιος σκοπός των κρατών, φορέων και συλλόγων είναι η συνεργασία μεταξύ τους για την αειφόρο ανάπτυξη σε όλα τα γεωγραφικά επίπεδα και την καταπολέμηση της ανισότητας σε διεθνές επίπεδο. Ταυτόχρονα, είναι χαρακτηριστικό ότι έχει αναπτυχθεί ένα παγκόσμιο κίνημα που ζητά την ισοκατανομή των περιβαλλοντικών βαρών και την κλιματική δικαιοσύνη. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού το 2020, η θερμοκρασία θα συνεχίσει να ανεβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο για τα επόμενα 5 χρόνια, και το ενδεχόμενο προσωρινής αύξησης κατά περισσότερο από 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, είναι ισχυρό.