Τι ειναι Χριστουγεννα

Τα Χριστούγεννα (σύνθετη λέξη της δημοτικής Χριστός + γέννα) είναι η ετήσια χριστιανική εορτή της γέννησης του Χριστού και κατ' επέκταση το σύνολο των εορτών από εκείνη την ημέρα, τις 25 Δεκεμβρίου, μέχρι τα Θεοφάνια ("Γιορτές των Χριστουγέννων"). Την ημέρα των Χριστουγέννων γιορτάζουν ο Χρήστος, η Χρυσούλα^[1] και η Χριστίνα.

Jardin du Luxembourg

Το Jardin du Luxembourg  επίσης γνωστή στα αγγλικά ως τα κήπους του Λουξεμβούργου , που βρίσκεται στο 6ο διαμέρισμα του Παρισιού , Γαλλία . Δημιουργήθηκε το 1612 από τη Marie de 'Medici , χήρα του Βασιλιά Henry Henry IV , για μια νέα κατοικία που δημιούργησε, το Παλάτι του Λουξεμβούργου .

 Ο κήπος σήμερα ανήκει στη Γαλλική Γερουσία , η οποία συνέρχεται στο Παλάτι. Καλύπτει 23 εκτάρια και είναι γνωστή για τα γκαζόν, τους δεντρόφυτους περιπάτους, τα παρτέρια, τα μοντέλα ιστιοφόρα στην κυκλική λεκάνη και τη γραφική κρήνη Medici, χτίστηκε το 1620. Το όνομα Λουξεμβούργο προέρχεται από το Λατινικό Μονς Lucotitius, το όνομα του λόφου όπου βρίσκεται ο κήπος.

Το 1611, η Marie de 'Medici , η χήρα του Henry IV και ο αντιβασιλέας του βασιλιά Louis XIII αποφάσισαν να χτίσουν ένα παλάτι για να μιμηθούν το παλάτι Pitti στη μητρική της Φλωρεντία . Αγόρασε το ξενοδοχείο du Luxembourg  και άρχισε την κατασκευή του νέου παλατιού. Έχει αναθέσει Salomon de Brosse να χτίσει το παλάτι και ένα σιντριβάνι, το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται.

 Το 1612 φύτεψε 2.000 ελαιόδεντρα και σκηνοθέτησε μια σειρά από κηπουρούς, κυρίως τον Tommaso Francini , για να χτίσει ένα πάρκο με το στυλ που γνώριζε ως παιδί στη Φλωρεντία. Ο Φρανκίνι σχεδίασε δύο βεράντες με κιγκλιδώματα και παρτέρες που εκτείνονται κατά μήκος του άξονα του πύργου, ευθυγραμμισμένες γύρω από μια κυκλική λεκάνη.

 Κατασκεύασε επίσης τη Κρήνη Medici στα ανατολικά του ανακτόρου ως νυμφαίο, ένα τεχνητό σπήλαιο και κρήνη, χωρίς την παρούσα λίμνη και το αγαλματώδες. Ο αρχικός κήπος είχε μέγεθος μόλις οκτώ εκταρίων. ^[4]

Το 1630 αγόρασε επιπλέον γη και διεύρυνε τον κήπο στα 30 εκτάρια, και ανέθεσε το έργο στον Jacques Boyceau de la Barauderie, τον ανεξάρτητο των βασιλικών κήπων του Tuileries και τον πρώιμο κήπο των Βερσαλλιών . Ήταν ένας από τους πρώτους θεωρητικούς του νέου και πιο επίσημου κήπου à la française , και σχεδίασε μια σειρά από πλατείες κατά μήκος ενός δρόμου ανατολής-δύσης

που έκλεισε στο ανατολικό άκρο από τη Κρήνη του Μεντσί, και ένα ορθογώνιο παρτέρων με επώνυμα λουλούδια και φράκτες μπροστά από το παλάτι. Στο κέντρο τοποθέτησε μια οκταγωνική λεκάνη με σιντριβάνι, με προοπτική προς το σημερινό παρατηρητήριο του Παρισιού .

Αργότερα μονάρχες αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό τον κήπο. Το 1780, το Comte de Provence, το μελλοντικό Louis XVIII , πούλησε το ανατολικό τμήμα του κήπου για ανάπτυξη ακινήτων. Μετά τη Γαλλική Επανάσταση , ωστόσο, οι ηγέτες του Γαλλικού Ευρετηρίου επέκτειναν τον κήπο σε σαράντα εκτάρια, κατασχένοντας τη γη της γειτονικής θρησκευτικής τάξης των Καρθουσιανών μοναχών.

 Ο αρχιτέκτονας Jean Chalgrin , ο αρχιτέκτονας της Αψίδας του Θριάμβου, ανέλαβε το καθήκον της αποκατάστασης του κήπου. Ανακατασκευάστηκε το Σιντριβάνι Medici και έθεσε μια μακρά προοπτική από το παλάτι στο παρατηρητήριο. Διατήρησε το περίφημο πεπινιέρα, ή τον φυτώριο του Καρθουσιανού τάγματος, και τους παλιούς αμπελώνες, και κράτησε τον κήπο σε επίσημο γαλλικό στιλ.

Κατά τη διάρκεια και μετά τη μοναρχία του Ιουλίου του 1848, το πάρκο έγινε το σπίτι ενός μεγάλου πληθυσμού αγαλμάτων. Πρώτα οι βασίλισσες και διάσημες γυναίκες της Γαλλίας, ευθυγραμμισμένες στις βεράντες.

 τότε, το 1880 και το 1890, μνημεία σε συγγραφείς και καλλιτέχνες, ένα μοντέλο μικρής κλίμακας από τον Bartholdi του Liberty Enlightening the World (κοινώς γνωστό ως το άγαλμα της ελευθερίας ) και ένα μοντέρνο γλυπτό του Zadkine .

Το 1865, κατά την ανοικοδόμηση του Παρισιού από τον Louis Napoleon , η rue de l'Abbé de l'Épée, (τώρα rue Auguste-Comte) επεκτάθηκε στο πάρκο, κόβοντας περίπου επτά εκτάρια, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου μέρους του παλιού φυτωρίου κήπος.

 Η κατασκευή νέων δρόμων δίπλα στο πάρκο απαιτούσε επίσης τη μετακίνηση και την ανοικοδόμηση της κρήνης Medici στην παρούσα θέση της. Η μεγάλη λεκάνη της βρύσης προστέθηκε αυτή τη στιγμή, μαζί με τα αγάλματα στους πρόποδες της βρύσης.

Κατά τη διάρκεια αυτής της ανακατασκευής, ο αρχιτέκτονας των πάρκων και των περιπάτων του Παρισιού, Gabriel Davioud , υπό την ηγεσία του Adolphe Alphand , έχτισε νέες διακοσμητικές πύλες και περιφράξεις γύρω από το πάρκο, καθώς και σπίτια από πολύχρωμα τούβλα στον κήπο.

 Επίσης, μετέτρεψε ό, τι απέμεινε από τον παλιό φυτώριο Chartreux, στο νότιο άκρο του πάρκου, σε αγγλικό κήπο με μονοπάτια, και φύτεψε έναν κήπο φρούτων στη νοτιοδυτική γωνία. Διατήρησε το κανονικό γεωμετρικό σχέδιο των μονοπατιών και των δρομών, αλλά δημιούργησε ένα διαγώνιο δρομάκι κοντά στη βρύση των Μεδίκων που άνοιξε μια θέα του Πάνθεον .

Ο κήπος στα τέλη του 19ου αιώνα περιείχε ένα θέατρο μαριονέτας, ένα μουσικό περίπτερο, θερμοκήπια, ένα μελισσοκομείο ή μια μέλισσα. ένα πορτοκαλί χρησιμοποιήθηκε επίσης για την προβολή γλυπτικής και μοντέρνας τέχνης (χρησιμοποιείται μέχρι το 1930). έναν κήπο με τριανταφυλλιές, τον οπωρώνα και περίπου εβδομήντα έργα γλυπτικής. 

Centre Pompidou

Ο διαδεδομένου φήμης Γάλλος πρόεδρος Ζορζ Πομπιντού το 1969,  επιθυμούσε την δημιουργία ενός νέου πολιτιστικού κέντρου στο Παρίσι αφιερωμένο στη σύγχρονη τέχνη.

Η ιδέα εξελίχθηκε σε πράξη, συντελώντας έτσι στην δημιουργία του ανατρεπτικού και περίεργου θα έλεγε κανείς κτιρίου που είναι γνωστό ως Κέντρο Ζορζ Πομπιντού.

Το  παγκοσμίου φήμης Πολιτιστικό Κέντρο Ζορζ Πομπιντού εγκαινιάστηκε το 1977 και στεγάζει μια μεγαλειώδης βιβλιοθήκη, ένα βιβλιοπωλείο, εκθεσιακούς χώρους και φυσικά το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, γύρω από το οποίο χτίστηκε ενώ δέχεται καθημερινά πάνω από 25.000 επισκέπτες.

Η βιβλιοθήκη καταλαμβάνει τους πρώτους τρεις ορόφους του κτιρίου, ενώ η εντυπωσιακή μόνιμη συλλογή του μουσείου τοποθετείται στους δύο τελευταίους ορόφους.

Ο πρώτος και τελευταίος όροφος αξιοποιούνται επιπλέον και για να στεγάζουν μεγάλες εκθέσεις και πολιτιστικά δρώμενα που οργανώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Το μουσείο περιλαμβάνει μια από τις πιο βαρυσήμαντες συλλογές σύγχρονης τέχνης με περισσότερα από 59.000 έργα καλύπτουν ένα αρκετά ευρύ μήκος κύματος των τεχνών της περιόδου του 20ου αιώνα. Ο 4ος όροφος στεγάζει πληθώρα έργων μεταξύ της περιόδου 1905 και του 1965 και καλύπτει μορφές τέχνης όπως αφηρημένη,

Φωβισμός, σουρεαλισμός και κυβισμός. Μεταξύ των καλλιτέχνες που εκτίθενται, μπορείτε να θαυμάστε έργα των Ματίζ, Πικάσο, Μιρό και Καντίνσκι. Ο 5ος όροφος εκθειάζει την περίοδο μεταγενέστερη του 1965.

Η πλατεία μπροστά από το Κέντρο Ζωρζ Πομπιντού, το «Πλάς Ζωρζ Πομπινοτού» ή αλλιώς «Μπομπούρ», είναι εξαιρετικά δημοφιλής τουριστική ατραξιόν. Ακόμα και έξω από το ιδιαίτερο αυτό κτίριο, η τέχνη πρεσβεύει σε κάθε γωνία με παραστάσεις μιμητικής και πλανόδιους ζωγράφους πορτρέτων και κάθε λογής καλλιτέχνες, ένα κύτταρο τέχνης και το μουσείο ο πυρήνας του.

Η σύγχρονη τέχνη ωστόσο δεν σταματάει εκεί καθώς επεκτείνεται και προς τα δεξιά της πλατείας Μπομπούρ. Εκεί υπάρχει η περίφημη πλατεία «Ιγκόρ Στραβίνσκι» όπου υπάρχει το πρώτο σύγχρονο σιντριβάνι του Παρισιού με τα πρωτοποριακά κινητικά γλυπτά από τους αρχιτέκτονες Νίκι Ντε Σάν Φάλ και Ζάν Τινγκλί.

Το Κέντρο Ζωρζ Πομπιντού λειτουργεί καθημερινά από τις 11 π.μ μέχρι τις 10μ.μ εκτός από τις Πέμπτες, στις οποίες παραμένει ανοιχτό μια ώρα παραπάνω. Η τιμή απλού εισιτηρίου είναι στα 14 ευρώ και του μειωμένου στα 11 ευρώ. Το μουσείο παραμένει κλειστό τις Τρίτες καθώς και την Πρωτομαγιά.

Πάνθεον

Το Πάνθεον  του Παρισίου είναι ένα κτίσμα στο Καρτιέ Λατέν της πόλης. Κτίσθηκε αρχικώς ως ναός αφιερωμένος στην Αγία Γενοβέφα (Ζενεβιέβ), την πολιούχο των Παρισίων, με σκοπό να φιλοξενήσει τη λειψανοθήκη με το λείψανό της. Ωστόσο, μετά από πολλές τροποποιήσεις, χρησιμεύει σήμερα ως ένα μη θρησκευτικό μαυσωλείο που περιέχει τα λείψανα διακεκριμένων Γάλλων πολιτών.

Αρχιτεκτονικώς, αποτελεί πρώιμο παράδειγμα νεοκλασικισμού, με πρόσοψη που έχει ως πρότυπο το Πάνθεον της Ρώμης, ενώ επιστέφεται από θόλο που έχει στοιχεία του Tempietto του Ντονάτο Μπραμάντε στη Ρώμη (στο San Pietro in Montorio).

Το Πάνθεον βρίσκεται στο 5ο Διαμέρισμα, στον Λόφο της Σαιν Ζενεβιέβ, από όπου έχει θέα προς όλη την πόλη. Ο αρχιτέκτονας Ζακ-Ζερμαίν Σουφλό είχε την πρόθεση να συνδυάσει το φως και τη λεπτότητα του γοτθικού καθεδρικού ναού με τις κλασικές αρχές, αλλά ο ρόλος του κτίσματος ως μαυσωλείου απαίτησε την κατάργηση των μεγάλων γοτθικών παραθύρων.

Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΕ΄ της Γαλλίας ορκίσθηκε το 1744 ότι, αν θεραπευόταν από την ασθένειά του, θα αντικαθιστούσε τον κατεστραμμένο ναό του Αββαείου της Αγίας Γενοβέφας με ένα κτίσμα αντάξιο της πολιούχου αγίας των Παρισίων.

Πράγματι, έγινε καλά και εμπιστεύθηκε στον Αμπέλ-Φρανσουά Πουασόν, μαρκήσιο του Μαρινύ, με την εκπλήρωση του όρκου του. Το 1755 ο Μαρινύ ανέθεσε στον Ζακ-Ζερμαίν Σουφλό να σχεδιάσει ένα ναό και η κατασκευή άρχισε περίπου δύο χρόνια αργότερα, το 1758.

Το συνολικό σχέδιο ήταν ενός «ελληνικού σταυρού» με ογκώδη είσοδο από κίονες Κορινθιακού ρυθμού. Οι φιλόδοξες γραμμές ήθελαν ένα τεράστιο οικοδόμημα με μήκος 110 μέτρα, πλάτος 84 και ύψος 83. Εξίσου εντυπωσιακή θα ήταν και η κρύπτη του.

Η πιο αριστοτεχνική «πινελιά» του Σουφλό δεν είναι άμεσα αντιληπτή: ο τριπλός θόλος, με το κάθε του κέλυφος ταιριασμένο μέσα στα άλλα, επιτρέπει μία ματιά μέσα από το εσωτερικό προς τον δεύτερο θόλο, με την τοιχογραφία του Αντουάν Γκρος.

Τα θεμέλια τέθηκαν το 1758, αλλά εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων της εποχής οι εργασίες προχωρούσαν αργά. Το 1780 ο Σουφλό πέθανε και αντικαταστάθηκε από ένα μαθητή του, τον Ζαν-Μπατίστ Ροντελέ (1743-1829). Το επανασχεδιασμένο Αββαείο της Αγίας Γενοβέφας ολοκληρώθηκε τελικώς μετά την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης, και συγκεκριμένα το 1790.

Με τον θάνατο του δημοφιλούς Γάλλου πολιτικού και ρήτορα Μιραμπώ στις 2 Απριλίου 1791, η Εθνοσυνέλευση, της οποίας ο Μιραμπώ ήταν πρόεδρος, διέταξε να μετατραπεί το κτήριο από εκκλησία σε μαυσωλείο για τους επιφανείς Γάλλους, κρατώντας τον θεωρητικό της αρχιτεκτονικής Quatremère de Quincy ως επικεφαλής αυτού του σχεδίου.

Το Δάσος της Βενσέν  βρίσκεται στο 12ο διαμέρισμα στην ανατολική άκρη του Παρισιού και είναι το μεγαλύτερο δημόσιο πάρκο της πόλης. Δημιουργήθηκε μεταξύ 1855 και 1866 από τον αυτοκράτορα ΝαπολέονταΓ

Το δάσος βρίσκεται δίπλα στο κάστρο της Βενσέν, μια πρώην κατοικία των βασιλέων της Γαλλίας  αρχικά, το δάσος της Βενσέν ήταν ένας χώρος για κυνήγι που προοριζόταν για τους βασιλιάδες της Γαλλίας, οι οποίοι κατείχαν επίσης το κάστρο της Βενσέν, που βρίσκεται στην άκρη του δάσους.

Μετατράπηκε σε δημόσιο πάρκο από το 1855 έως το 1866, κατά τον μετασχηματισμό του Παρισιού κατά τη Δεύτερη Γαλλική Αυτοκρατορία, εποχή κατά την οποία δημιουργήθηκαν και πολλές παρισινές πλατείες και πάρκα: το δάσος της Βουλώνης, το πάρκο Μπυτ-Σωμόν και άλλα.

ο δάσος της Βενσέν διαθέτει ένα δίκτυο τεχνητών ρυακιών και 4 λιμνών διακοσμημένων με γέφυρες και νησάκια.^[3] Η μεγαλύτερη λίμνη είναι η λίμνη Ντωμενίλ, που είναι διακοσμημένη με σπήλαιο και ένα μικρό στρογγυλό ναό.

Όλα τα ρυάκια και οι λίμνες τροφοδοτούνται από τα νερά του Σηκουάνα. Έχει επιφάνεια 995 εκτάρια και είναι ο μεγαλύτερος πράσινος χώρος στο Παρίσι.^[4]

Το δάσος περιλαμβάνει πάρκο αγγλικού τύπου με τέσσερις λίμνες, ζωολογικό κήπο, δενδρόκηπο, βοτανικό κήπο, ορνιθολογικά παρατηρητήρια, ιππόδρομο, πίστα ποδηλατοδρομιών για αγώνες ποδηλάτων και εγκαταστάσεις του Γαλλικού εθνικού ινστιτούτου αθλητισμού και φυσικής αγωγής.

Υπάρχουν επίσης εστιατόρια και καφέ και πραγματοποιούνται πολλές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, ιδιαίτερα το καλοκαίρι.^[5]

Ο ζωολογικός κήπος της Βενσέν δημιουργήθηκε το 1934.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας μερικές περιοχές του δάσους αλλάζουν όψη και μετατρέπονται σε περιοχή σκοτεινών δοσοληψιών.

1854 ο αυτοκράτορας Ναπολέων Γ' και ο νέος του Νομάρχης του Σηκουάνα Ζωρζ-Εζέν Οσμάν, αποφάσισαν να μετατρέψουν το δάσος της Βενσέν σε δημόσιο πάρκο. Στα σχέδια του Οσμάν για το Παρίσι περιλαμβάνονταν τρία μεγάλα έργα:

η βελτίωση της κυκλοφορίας της πόλης, τόσο για πρακτικούς όσο και για στρατιωτικούς λόγους, η δημιουργία ενός νέου συστήματος υδροδότησης και αποχέτευσης της πόλης και η κατασκευή ενός δικτύου πάρκων και κήπων σε όλη την πόλη.

Μόνα Λίζα

Μόνα Λίζα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Μόνα Λίζα
Ονομασία	Μόνα Λίζα
Δημιουργός	Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Έτος δημιουργίας	1503-1519
Είδος	Ελαιογραφία σε ξύλο λεύκης
Ύψος	77 εκατοστά
Πλάτος	53 εκατοστά
Πόλη	Παρίσι
Μουσείο	Μουσείο του Λούβρου
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Μόνα Λίζα (γνωστή και ως Τζιοκόντα, ή Πορτραίτο της Λίζα Γκεραρντίνι, συζύγου του Φρανσέσκο ντελ Τζιοκόντο^[1]) είναι προσωπογραφία που ζωγράφισε ο Ιταλός καλλιτέχνης Λεονάρντο ντα Βίντσι. Πρόκειται για ελαιογραφία σε ξύλο λεύκης, που ολοκληρώθηκε μέσα στη χρονική περίοδο 1503-1519. Αποτελεί ιδιοκτησία του Γαλλικού Κράτους, και εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι. Ο πίνακας, διαστάσεων 77 εκ. × 53 εκ., απεικονίζει μία καθιστή γυναίκα, τη Λίζα ντελ Τζοκόντο, η έκφραση του προσώπου της οποίας χαρακτηρίζεται συχνά ως αινιγματική.^[2] Η Μόνα Λίζα θεωρείται το πιο διάσημο έργο ζωγραφικής

Ιστορικά στοιχεία

Ο Λεονάρντο ξεκίνησε να ζωγραφίζει τη Μόνα Λίζα το έτος 1503 ή το 1504 στη Φλωρεντία της Ιταλίας.^[4] Σύμφωνα με τον σύγχρονο του Λεονάρντο, Τζόρτζιο Βαζάρι, "...αφότου ασχολήθηκε επί τέσσερα χρόνια με το έργο, το άφησε ημιτελές..."^[5] Αυτή ήταν μια συνήθης συμπεριφορά του Λεονάρντο ο οποίος, αργότερα, μετάνιωσε που "δεν ολοκλήρωσε ποτέ ούτε ένα έργο".^[6] Θεωρείται πως συνέχισε να ασχολείται με τη Μόνα Λίζα για τρία χρόνια αφότου εγκαταστάθηκε στη Γαλλία και πως την τελείωσε λίγο πριν πεθάνει το 1519.^[7] Ο καλλιτέχνης μετέφερε τον πίνακα από την Ιταλία στη Γαλλία το 1516 όταν ο βασιλιάς Φραγκίσκος Α΄ τον προσκάλεσε να εργαστεί στο Clos Lucé κοντά στο βασιλικό κάστρο στην Αμπουάζ. Πιθανότατα μέσω των κληρονόμων του βοηθού του Λεονάρντο, Σαλάι,^[8] ο βασιλιάς αγόρασε τον πίνακα για 4.000 écu και τον τοποθέτησε στο παλάτι της Fontainebleau, όπου παρέμεινε έως ότου δόθηκε στον Λουδοβίκο ΙΔ΄. Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ μετέφερε το έργο στο Παλάτι των Βερσαλλιών. Μετά τη Γαλλική Επανάσταση, μεταφέρθηκε στο Μουσείο του Λούβρου. Ο Ναπολέοντας τοποθέτησε το έργο στο δωμάτιό του, στο Παλάτι του Κεραμεικού. Αργότερα ο πίνακας επεστράφη στο Μουσείο του Λούβρου. Κατά τη διάρκεια του Γαλλοπρωσικού Πολέμου (1870-1871) μεταφέρθηκε από το Λούβρο στο Brest Arsenal.^[9]

Το αντικείμενο του έργου

Σημείωμα του Αγκοστίνο Βεσπούτσι (1503) στο οποίο ισχυρίζεται πως ο Λεονάρντο ζωγράφιζε το πορτραίτο της Λίζα ντελ Τζιοκόντο (Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης)

Ο πίνακας πήρε το όνομά του από τη Λίζα ντελ Τζοκόντο^[10][11], που ήταν μέλος της οικογένειας Γκεραρντίνι από τη Φλωρεντία και την Τοσκάνη και σύζυγος του εύπορου έμπορου μεταξιού Φρανσέσκο ντελ Τζιοκόντο.^[8] Ο πίνακας ήταν παραγγελία για το καινούριο τους σπίτι και για να γιορτάσουν τη γέννηση του δεύτερου γιου τους, Αντρέα.^[12] Η ταυτότητα της εικονιζόμενης γυναίκας αναγνωρίστηκε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης το 2005 από έναν ειδικό που ανακάλυψε ένα σημείωμα του 1503 το οποίο είχε γράψει ο Αγκοστίνο Βεσπούτσι.^[13]

Διάφορες εναλλακτικές απόψεις έχουν εκφραστεί σχετικά με το θέμα. Κάποιοι μελετητές θεωρούν πως η Λίζα ντελ Τζιοκόντο ήταν το αντικείμενο μιας άλλης προσωπογραφίας, και εντοπίζουν τουλάχιστον άλλους τέσσερις πίνακες στους οποίους αναφέρεται ο Βασσάρι αποκαλώντας τους Μόνα Λίζα.^[14][15] O Σίγκμουντ Φρόυντ πίστευε πως το περιώνυμο μειδίαμα της Μόνα Λίζα ήταν αποτέλεσμα ανάκλησης ανάμνησης της μητέρας του Λεονάρντο. Άλλες προτάσεις για την ταυτότητα της εικονιζόμενης γυναίκας είναι: η μητέρα του Λεονάρντο Κατερίνα,^[16] η Isabella από τη Νάπολη,^[17] η Cecilia Gallerani,^[18] η Costanza d'Avalos, Δούκισσα της Francavilla, η Ισαβέλλα των Έστε,^[19] η Pacifica Brandano or Brandino, η Isabela Gualanda, η Κατερίνα Σφόρτσα^[20][21], η Βιτόρια Κολόνα, η Ισαβέλλα της Αραγώνας, η Φιλιμπέρθα του Σαβόι, η Πατσίφικα Μπραντάνο^[22] και ο ίδιος ο Λεονάρντο.^[23][24] Σήμερα οι απόψεις των ιστορικών της τέχνης συγκλίνουν στην ιδέα πως ο πίνακας απεικονίζει τη Λίζα ντελ Τζιοκόντο, που πάντα ήταν η παραδοσιακή άποψη.

Η κλοπή του πίνακα

Το σημείο του τοίχου του Λούβρου, στο οποίο βρισκόταν η Μόνα Λίζα, όπως φωτογραφήθηκε αφού κλάπηκε ο πίνακας

Η φήμη του πίνακα αυξήθηκε όταν η Μόνα Λίζα κλάπηκε στις 21 Αυγούστου του 1911.^[25] Την επόμενη μέρα, ο Λουί Μπερού (Louis Béroud), ένας ζωγράφος, περπατώντας στο Λούβρο, πήγε στο Salon Carré όπου εκτίθονταν η Μόνα Λίζα επί πέντε χρόνια. Ωστόσο στο σημείο όπου έπρεπε να βρίσκεται ο πίνακας, υπήρχαν τέσσερις σιδερένιοι πάσσαλοι. Ο Μπερού ενημέρωσε τον υπεύθυνο της ασφάλειας εκείνου του τομέα, οι οποίος νόμιζε πως ο πίνακας φωτογραφιζόταν για εμπορικούς λόγους. Λίγες ώρες αργότερα, ο Μπερού μαζί με τον επικεφαλής της ασφάλειας του τομέα επικοινώνησαν με τον επικεφαλής του τομέα, και επιβεβαιώθηκε πως η Μόνα Λίζα δεν βρισκόταν με τους φωτογράφους. Το Λούβρο έκλεισε για μια εβδομάδα για να διευκολυνθεί η έρευνα για την κλοπή.

Ο Γάλλος ποιητής Γκιγιώμ Απολλιναίρ, θεωρήθηκε ύποπτος, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Ο Απολλιναίρ προσπάθησε να εμπλέξει στην υπόθεση τον φίλο του, Πάμπλο Πικάσο, ο οποίος επίσης ανακρίθηκε, αλλά αργότερα και οι δύο απαλλάχθηκαν των κατηγοριών.^[26][27] Εκείνη τη χρονική περίοδο επικράτησε η εντύπωση πως ο πίνακας είχε χαθεί οριστικά, ωστόσο δύο χρόνια αργότερα ανακαλύφθηκε ο πραγματικός δράστης. Η Μόνα Λίζα είχε κλαπεί από τον Βιντσέντσο Περούτζια (Vincenzo Peruggia), υπάλληλο του Λούβρου, ο οποίος μπήκε στο μουσείο κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας, κρύφτηκε σε μία ντουλάπα και βγήκε από το μουσείο αφού αυτό είχε κλείσει, κρύβοντας τον πίνακα κάτω από το παλτό του.^[28]. Ο Περούτζια ήταν ένας Ιταλός πατριώτης που πίστευε πως ο πίνακας του Λεονάρντο έπρεπε να επιστραφεί στην Ιταλία και να εκτίθεται σε ιταλικό μουσείο. Ένα από τα κίνητρα του Περούτζια πιθανόν να ήταν και το γεγονός ότι ένας φίλος του πουλούσε αντίγραφα του πίνακα, η αξία των οποίων θα αυξανόταν ραγδαία μετά την κλοπή του αυθεντικού. Αφού κράτησε τον πίνακα στο διαμέρισμά του για δύο χρόνια, τελικά συνελήφθη όταν προσπάθησε να τον πουλήσει στους διοικητές της πινακοθήκης Ουφίτσι στη Φλωρεντία. Ο πίνακας εκτέθηκε σε διάφορα μέρη σε όλη την Ιταλία και επεστράφη στο Μουσείο του Λούβρου το 1913. Ο Περούτζια επικροτήθηκε στην Ιταλία για τον πατριωτισμό του και εξέτισε ποινή φυλάκισης έξι μηνών για το έγκλημα που διέπραξε.^[26]

Το αντίγραφο του πίνακα στο Μουσείο ντελ Πράδο

Το αντίγραφο του πίνακα Μόνα Λίζα που δημιουργήθηκε την ίδια χρονική περίοδο με το αυθεντικό έργο, όπως αποκαλύφθηκε μετά την συντήρηση.

Το 2012 ανακοινώθηκε πως στο Μουσείο ντελ Πράδο υπάρχει πίνακας που είναι αντίγραφο της Μόνα Λίζα και δημιουργήθηκε την ίδια χρονική περίοδο με τον αυθεντικό πίνακα. Ο πίνακας παλαιότερα θεωρούνταν ως ένα από τα πολλά μεταγενέστερα αντίγραφα του αρχικού έργου, ωστόσο μετά από επεξεργασία προέκυψε πως πιθανότατα δημιουργήθηκε παράλληλα με τον πρωτότυπο. Ο δημιουργός του αντιγράφου δεν ήταν ο Λεονάρντο, αλλά πιθανότατα κάποιος μαθητής του, ίσως ο Φραντσέσκο Μέλτσι, που εργαζόταν στο ίδιο εργαστήριο με τον Ντα Βίντσι και ζωγράφισε το έργο την ίδια περίοδο που ο Ντα Βίντσι ζωγράφισε την Τζιοκόντα. Ο πίνακας απεικονίζει τη Μόνα Λίζα αρκετά νεότερη σε σχέση με την πρωτότυπη απεικόνισή της. Επίσης η εικονιζόμενη δεν παρουσιάζεται εξιδανικευμένη στο αντίγραφο το οποίο για αυτό το λόγο ίσως αποτελεί μια πιο ακριβή περιγραφή της συγκεκριμένης γυναίκας. Χαρακτηριστικό του δεύτερου πίνακα είναι πως ο δημιουργός του έχει σχεδιάσει και φρύδια στην εικονιζόμενη, κάτι που λείπει πλήρως από τον αρχικό πίνακα.^[29][30][31]

Η Μόνα Λίζα στο διάστημα

Υπό τον παραπάνω δημοσιογραφικό τίτλο ανακοινώθηκε η επιλογή της NASA να στείλει μέσω λέιζερ σε σεληνιακό δορυφόρο την εικόνα της Μόνα Λίζα. Πρόκειται για την πρώτη επίδειξη της νέας δυνατότητας αποστολής δεδομένων εικόνας από τη Γη μέσω οπτικής τεχνολογίας σε τόση μεγάλη απόσταση, περίπου 384.000 χλμ.^[32]