Η Αυτοκρατορία χωρίζεται σε Ανατολική και Δυτική

Η Αυτοκρατορία χωρίζεται
σε Ανατολική και Δυτική

Η βυζαντινή αυτοκρατορία μένει ενωμένη έως τα τέλη του 4ου μ.Χ. αιώνα. Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Θεοδόσιου όμως μετακινούμενοι λαοί – Ούννοι, Γότθοι και Βανδάλοι - παραβιάζουν τα βόρεια σύνορα και απειλούν την αυτοκρατορία.

Τότε ο Θεοδόσιος, λίγο πριν από το θάνατό του (395 μ.Χ.), μοίρασε την αυτοκρατορία στους δυο γιους του, πιστεύοντας ότι έτσι θα κυβερνιόταν καλύτερα. Ο Αρκάδιος πήρε το ανατολικό της τμήμα και ο Ονώριος το δυτικό.

Ο Αρκάδιος και ο γιος του Θεοδόσιος Β’ που τον διαδέχτηκε, οργάνωσαν το ανατολικό κράτος και αντιμετώπισαν τον κίνδυνο με πολεμικά και διπλωματικά μέσα:

1. Οχύρωσαν με διπλό τείχος την Πόλη.

2. Έβαλαν πλωτές φρουρές στο Δούναβη.

3. Έκλεισαν πολυδάπανες συμφωνίες ειρήνης με τους γείτονες που του απειλούσαν.

4. Σε κάποιους γείτονες έδωσαν επιπλέον γη για καλλιέργεια και άλλους τους πήραν ως μισθοφόρους στο βυζαντινό στρατό.

5. Ίδρυσαν (η Ευδοκία, σύζυγος του Θεοδοσίου Β”) το Πανδιδακτήριο (Πανεπιστήμιο της εποχής).

6. Ενίσχυσαν την ελληνική γλώσσα, γεγονός που συνετέλεσε στον βαθμιαίο εξελληνισμό της αυτοκρατορίας.

Οι κάτοικοι του Ανατολικού κράτους εκτιμούσαν όλα αυτά, ένιωθαν ασφαλείς και βοηθούσαν το έργο των αυτοκρατόρων. Αν και ανήκαν σε διαφορετικά έθνη, αποδέχονταν όλοι:

1. τον ρωμαϊκό νόμο

2. τη χριστιανική θρησκεία

3. την ελληνική γλώσσα.

Ήταν τα κοινά στοιχεία που τους ένωναν.

Στο δυτικό κράτος όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Εκεί, οι Γότθοι με αρχηγό τον Αλάριχο κατάφεραν να κυριεύσουν τη Ρώμη, να τη λεηλατήσουν επί τρεις ημέρες και ν’ αποχωρήσουν παίρνοντας μαζί τους μεγάλο μέρος των θησαυρών της (410 μ.Χ.).

Το ίδιο σχεδίαζαν να κάνουν, λίγα χρόνια αργότερα, και οι Ούννοι, που με αρχηγό τον Αττίλα απειλούσαν τα σύνορα του Δυτικού ρωμαϊκού κράτους. Ο Ρωμαίος στρατηγός Αέτιος όμως, αφού συμμάχησε πρώτα με τους Γότθους, νίκησε τους Ούννους και συνέτριψε το στρατό τους στα Καταλαυνικά Πεδία.

Τα επόμενα χρόνια οι οργανωμένες γοτθικές φυλές επιτέθηκαν πάλι κατά των δυτικών επαρχιών. Το Δυτικό ρωμαϊκό κράτος, αδύναμο οικονομικά και στρατιωτικά, δεν μπόρεσε αυτή τη φορά να τους αντιμετωπίσει. Έτσι, μια απ’ αυτές τις φυλές, οι Βάνδαλοι, με αρχηγό τους το Γελίμερο, πέρασαν το Ρήνο και μέσα από τη Γαλλία και την Ισπανία έφτασαν στο Γιβραλτάρ. Από εκεί, σχεδόν ανεμπόδιστοι, πέρασαν στη βόρεια Αφρική, κατέλαβαν την Καρχηδόνα και την έκαναν πρωτεύουσά τους.

Με την ίδια ευκολία οι Γότθοι κατάκτησαν τις δυτικές επαρχίες, της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Στην τελευταία μάλιστα, ο αρχηγός των Οστρογότθων Θευδέριχος ίδρυσε το «γοτθικό βασίλειο της Ιταλίας» με πρωτεύουσα τη Ραβέννα.