ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ ΜΟΥ - 4ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ

ΑΙΓΑΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ – ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

Με ιδιαίτερο χρώμα και με διαφορετικά έθιμα από νησί σε νησί και από χωριό σε χωριό γιορτάζονται τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά στα νησιά του Αιγαίου.

Δωδεκάνησα

• Χοιροσφάγεια, «γιαπράκια» και δίπλες: Οι κάτοικοι της Δωδεκανήσου τιμούν το πατροπαράδοτο χοιρινό κρέας για τις ημέρες των Εορτών ενώ σε αρκετά χωριά της Ρόδου, το σφάξιμο του χοίρου που μεγάλωναν οι οικογένειες γινόταν σε παρέες και με ειδική ιεροτελεστία.Την τιμητική τους έχουν και τα παραδοσιακά «γιαπράκια» τα οποία δεν λείπουν από το γιορτινό τραπέζι καθώς και οι δίπλες.
• «Μπουλουστρίνα»: Πρόκειται για ένα πολύ παλιό έθιμο της Πρωτοχρονιάς, όπου τα μικρά παιδιά την πρώτη ημέρα του χρόνου επισκέπτονται τους συγγενείς και παίρνουν από αυτούς χρηματικό ποσό εν είδει δώρου το οποίο ονομάζεται μπουλουστρίνα.
  Χίος
• Πρωτοχρονιάτικα καραβάκια: κάθε χρόνο στη Χίο αναβιώνει την Πρωτοχρονιά από την Περιηγητική Λέσχη Χίου σε συνεργασία με το Δήμο Χίου, το έθιμο με τα καραβάκια. Ομάδες ατόμων που εκπροσωπούν συνοικίες της πρωτεύουσας του νησιού κατασκευάζουν απομιμήσεις εμπορικών και πολεμικών πλοίων φτιαγμένα με ιδιαίτερη προσοχή. Το μέγεθος των πλοίων είναι μέχρι 5,5 μέτρα όπως ορίζουν οι κανονισμοί.
  Σάμος
• «Πηχτή» και «Προβέντα»: Η πηχτή είναι βρασμένο χοιρινό κρέας με λεμόνι που αποτελεί κλασσικό γεύμα των Χριστουγέννων για τους Σάμιους. Την Πρωτοχρονιά προσφέρεται η  «Προβέντα» ένα πιάτο με βασιλόπιτα και γλυκά στους γονείς θέλοντας να τους δείξουν την αγάπη τους και την φροντίδα τους ενώ εκείνοι θα τους δώσουν την λεγόμενη «Μπουπιστρίνα» δηλαδή χρήματα και γλυκά

Λήμνος

Στη Λήμνο τα εθιμα δεν ήταν ριζικά διαφορετικά από το υπόλοιπο Αιγαίο. Οι νοικοκυρές έψηναν Χριστόψωμα, έσφαζαν χοίρους. Μάλιστα η σφαγή ήταν κοινωνικό δρώμενο, οι λεγόμενες «αποσορτές». Ενδιαφέρον είναι ακόμα ότι οι Λήμνιοι απέφευγαν να  λουστούν κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου θεωρώντας πως τα νερά είναι μολυσμένα από τα στοιχειά και τους καλικαντζάρους. Το μπάνιο επιτρεπόταν πλέον από τις 5 Ιανουαρίου οπότε και είχε τελεστεί ο πρώτος καθαγιασμος των υδάτων πριν την εορτή των Θεοφανείων.

Λέσβος

Το έθιμο στη Λέσβο δεν είναι ο στολισμός δέντρου αλλά ελιάς. H Πρωτοχρονιά συνοδεύεται από έθιμα όπως το «ποδαρικό», με το σπάσιμο του ροδιού (σύμβολο αφθονίας) στην είσοδο του σπιτιού, την μεταφορά «αμίλητου» νερού (αγιασμό από εκκλησία της Παναγίας, αυτός που τον φέρνει στο σπίτι δεν πρέπει να μιλήσει καθόλου στον δρόμο) για καλή τύχη τη νέα χρονιά, καθώς και το κόψιμο της παραδοσιακής βασιλόπιτας με το φλουρί που θεωρείται σημάδι τύχης σε όποιον το βρει.
Στο χωριό Πλωμάρι κυρίως, αλλά και σε άλλα χωριά, συνηθίζουν να κρεμάνε ένα κλαδί ελιάς στην είσοδο του σπιτιού για να έχουν καλή σοδιά την νέα χρονιά.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΛΑΤΑΝΟ

Π- Γειά σας κύριε Πλάτανε! Μπορώ να σας κάνω κάποιες ερωτήσεις;

πλ.  -  Ναι, φυσικά.

Π. - Που μεγαλώσατε ;

πλ. -   Μεγάλωσα δίπλα σε ένα ποτάμι

Π. - Πως είναι ο κορμός σας και πως ο καρπός σας ;

πλ. -  Ο καρπός μου είναι 2 - 2,5 εκατοστά και λέγεται πλατανόμηλο. Ο κορμός μου φτάνει από 30 έως 50 μέτρα ύψος

Π. - Τι χρώμα έχουν τα φύλλα σας ;

πλ. -  Τα φύλλα μου έχουν χρώμα πράσινο.

Π. – Τι σκέφτεστε και τι νιώθετε για τους ανθρώπους και για τα άλλα δέντρα ;

πλ. - Νιώθω όμορφα που δροσίζω τους ανθρώπους με τον ίσκιο μου. Βλέπω τα άλλα δέντρα σαν παιδιά μου γιατί είμαι πολύ ψηλός και ζώ πολλά χρόνια.

Π.- Έχετε ακούσει κάποια ιστορία από τα πουλιά που κάθονται στα κλαδιά σας ;

πλ.- Έχω ακούσει πολλές ιστορίες από τα ταξίδια των πουλιών.

Π.- Ευχαριστώ πολύ κύριε Πλάτανε για τη συνάντηση.

πλ.- Παρακαλώ!

«Χριστόκλουρα» – Θράκη

Οι γυναίκες των Σαρακατσάνων στη Θράκη συνήθιζαν να ζυμώνουν και να φτιάχνουν την «Χριστόκλουρα» , η οποία είναι κεντημένη. Τα κεντήματα στην «Χριστόκλουρα» αναπαριστούν πρόβατα , άλογα , την στάνη , την στρούγκα και άλλα στοιχεία του παλαιού καθημερινού τους βίου. Τη «Χριστόκλουρα» την τρώνε όλοι μαζί με μέλι , περιμένοντας την γέννηση του Χριστού.

Στο τραπέζι των Θρακιωτών ακόμη και σήμερα , το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων , βρίσκονται εννέα διαφορετικά τρόφιμα , που το καθένα συμβολίζει στιγμές της καθημερινότητας. Το έθιμο των Μπαμπουσιαραίων στο Ρήγιο της επαρχίας Διδυμότειχου αναβιώνει την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων. Δυο παλικάρια μεταμφιέζονται το ένα σε Μπαμπούσιαρο και το άλλο σε γυναίκα του Μπαμπούσιαρου. Το πρώτο φορά μια νεροκολοκύθα στο πρόσωπο με τρύπες στα μάτια και στο στόμα , προβιές προβάτων και κρεμά στην μέση κουδούνια και στην ζώνη του ένα μεγάλο μαχαίρι. Ζουρνατζήδες ή Γκαϊτατζήδες συνοδεύουν το ζευγάρι καθώς και έναν Νταουλτζή. Η άγρια και χαρακτηριστική μουσική των οργανοπαιχτών ξεσηκώνει όλο το χωριό.

Ομάδα 2^η – Ευγένιος , Μελίνα , Ιουλία , Μαριάννα , Κωνσταντίνος.

Ραγκουτσάρια Μακεδονίας

Τα Ραγκουτσάρια , όπως ονομάζονται τα καρναβάλια , γίνονται στην Καστοριά και γιορτάζονται από τις 6 μέχρι τις 8 Ιανουαρίου. Διατελούν αναβίωση των αρχαίων Διονυσιακών  τελετών , που γίνονταν από αρχαιοτάτων χρόνων και σύμφωνα με τους ντόπιους είναι γιορτή που σκοπό έχει να ξεχάσουν τα προβλήματα της χρονιάς. Στα Ραγκουτσάρια παίρνουν μέρος όλοι , Καστοριανοί και επισκέπτες και ξεχύνονται στους δρόμους και τα σοκάκια της πόλης με σημείο αναφοράς την οδό Μητροπόλεως και την πλατεία Ομόνοια , γιορτάζοντας με χορούς , τραγούδια , πειράγματα  και άφθονο κρασί. Στα Ραγκουτσάρια επίσης παίρνουν μέρος πολλές ορχήστρες με χάλκινα όργανα , προερχόμενες από τις γύρω περιοχές της Μακεδονίας , αλλά και χώρες της Βαλκανικής όπως Σερβία , Βουλγαρία και FYROM , αποτελούμενες από 5 έως 12 άτομα.

Η προέλευση του ονόματος :

Η ονομασία Ραγκουτσάρια , προέρχεται από το λατινικό rogatores,  δηλαδή ζητιάνοι , (ακόμη rogatio στα Λατινικά σημαίνει ζητώ) αφού οι μεταμφιεσμένοι ζητούν από τους νοικοκύρηδες , τους οποίους τα σπίτια επισκέπτονται να τους δώσουν δώρα προκειμένου να διώξουν τα κακά πνεύματα.

Συνέντευξη στο Έλατο !

Μ. - Γεια σου καλό μου Έλατο ! Μπορώ να σου πάρω μια συνέντευξη ;

Ε.  -  Βεβαίως και μπορείς !

Μ. - Που μεγάλωσες ;

Ε. -   Μεγάλωσα σε ένα βουνό. Για να μπορέσω να ζήσω πρέπει το βουνό να είναι πάνω από    800 μέτρα και το έδαφος γόνιμο και υγρό.

Μ. - Πως είναι ο κορμός σου και πως ο καρπός σου ;

Ε. -  Ο κορμός μου είναι ίσιος , που φτάνει σε ύψος των 15 – 25 μέτρων και ο καρπός μου είναι τα κουκουνάρια. Τα κουκουνάρια είναι μικρά και όρθια.

Μ. - Τι χρώμα έχουν τα φύλλα σου ;

Ε. -  Τα φύλλα μου είναι μικρές βελόνες , με πράσινο χρώμα. Στο κάτω μέρος έχουν δύο λευκές γραμμές.

Μ. – Τι σκέφτεσαι και τι νιώθεις για τους ανθρώπους και για τα άλλα δέντρα ;

Ε. – Μερικοί άνθρωποι με φροντίζουν , όμως κάποιοι άνθρωποι με κόβουν για να με στολίζουν τα Χριστούγεννα ή για να βάζουν τα ξύλα μου στο τζάκι. Αυτό με πληγώνει αλλά και με θυμώνει. Συγκατοικώ με Οξιές και Καστανιές και είμαστε όλοι μαζί πολύ καλοί φίλοι.

Μ.- Έχεις ακούσει κάποια ιστορία από τα πουλιά που κάθονται στα κλαδιά σου ;

Ε.- Ναι , κάθε μέρα. Μου λένε τα νέα του δάσους , τι διαδρομές έχουν περάσει και μου περιγράφουν ωραία μέρη , που ταξιδεύει η φαντασία μου.

Μ.- Σε ευχαριστώ πολύ Έλατο !

Ε.- Παρακαλώ ! Τώρα πρέπει να κοιμηθώ. Αντίο ! Καλό δρόμο!

Μ.- Αντίο ! Καληνύχτα !

Συνέντευξη απο μια αμυγδαλιά

- Γειά σας κυρία αμυγδαλιά τι κάνετε;

- Καλά είμαι. Εσείς τι κάνετε;

- Καλά είμαι, ευχαριστώ! Θα μπορούσα να σας πάρω μια συνέντευξη;

- Ναι, Βεβαίως!

- Πολύ ωραία, ας ξεκινήσουμε λοιπόν με την πρώτη μας ερώτηση.

Πού μεγάλωσες;

- Μεγάλωσα σε ένα χωριό της Θεσσαλίας, σε μια πολύ όμορφη αυλή!

- Πολύ ωραία, ας συνεχίσουμε στην δεύτερη ερώτηση.

Πώς είναι ο κορμός σου και πώς ο καρπός σου;

- Ο κορμός μου είναι λεπτός και φτάνει μέχρι τα 12 μέτρα, επίσης είναι καλυμμένος από μαυριδερή φλούδα. Ο καρπός  μου αποτελείται από μια παχιά, πράσινη φλούδα καλυμμένη από λεπτό χνούδι, μέσα υπάρχει ο πυρήνας που είναι σαν τσόφλι, που μέσα υπάρχει το αμύγδαλο. Την άνοιξη τα ανθάκια μου είναι ροζ και είμαι πολύ όμορφη!

- Πολύ ενδιαφέρον, τώρα ας πάμε στην τρίτη ερώτηση!

Τι χρώμα είναι τα φύλλα σου;

- Τα φύλλα μου είναι μακριά, πράσινα, γυαλιστερά στην πάνω επιφάνεια και γκριζωπά στην κάτω με πριονωτή παρυφή.

- Αυτό και αν είναι ενδιαφέρον. Τώρα πάμε στην τέταρτη ερώτηση.

Τι σκέφτεσαι και τι νοιώθεις για τους ανθρώπους και για τα άλλα δέντρα;

- Οι σκέψεις μου και τα συναισθήματά μου για τους ανθρώπους είναι τόσα πολλά,  που θα σας τα πω μια άλλη φορά. Τα δέντρα είναι φίλοι μου και συζητάμε διάφορα πράγματα μαζί και τα αγαπώ!

- Μάλιστα! Τώρα ας περάσουμε στην τελευταία ερώτηση.

Έχεις ακούσει κάποια ιστορία από τα πουλιά που κάθονται στα κλαδιά σου;

- Η αλήθεια είναι ότι τα πουλιά λένε πολλές ιστορίες αλλά είναι μπερδεμένες κι έτσι κάποιες  φορές δεν καταλαβαίνω τι λένε αν και θα ήθελα πολύ!

- Πολύ ωραία! Ευχαριστούμε κυρία αμυγδαλιά για αυτή την τόσο υπέροχη συνέντευξη!

- Παρακαλώ!

Κρητικά έθιμα!

Ήθη και έθιμα που οι ρίζες φθάνουν μέχρι την αρχαία εποχή αναβιώνουν τις Γιορτές στην Κρήτη 

 Από αυτά ξεχωρίζουν: Το σφάξιμο του χοίρου ,το χριστόψωμο, τα γλυκίσματα, το ποδαρικό και τα κάλαντα που λένε τα παιδιά την παραμονή της κάθε γιορτής , γυρίζοντας,  από σπίτι σε σπίτι κρατώντας τρίγωνα, λύρες και λαούτα. Με αυτή την διαλεκτό μνημονεύουν τα γεγονότα των εορτών και καταλήγουν με ευχές για τον νοικοκύρη του σπιτιού.

    Εκτός από αυτά τα παιδιά που φέρνουν στο σπίτι καλοτυχία , ανάλογες ιδιότητες στο σπίτι έχουν κατά τη λαϊκή μας παράδοση και τα ζώα. Μάλιστα σε κάποιες περιοχές έβαζαν στο σπίτι τους ένα ζώο τους. Σε πολλές περιοχές της Κρήτης το βόδι είναι ευλογία και εξασφαλίζει την καλή χρονιά! Σε άλλες περιοχές έβαζαν τα παιδιά να χτυπούν στην πλάτη νεόνυμφη γυναίκα για να κάνει παιδιά. Πίστευαν μάλιστα ότι με το χτύπημα μεταδίδεται στη γυναίκα η γονιμοποιός δύναμη, που κρύβει μέσα της το χλωρό κλαρί.

    Το έθιμο της ζύμης στην Κρήτη 

   Τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων έβαζαν λίγη κοινή ζύμη σ' ένα πιάτο και κάποια στιγμή, ενώ βεγγέριζαν (ξενυχτούσαν συζητώντας) περιμένοντας, η ζύμη ανέβαινε και γίνονταν, κατά την πίστη των ανθρώπων, ήταν η ώρα που γεννάται ο Χριστός. Συνδεδεμένο με το έθιμο αυτό είναι και εκείνο με τα κλαδιά και τους βλαστούς που οι νοικοκυρές έκοβαν τα βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων και τα πήγαιναν στο σπίτι. Τα έβαζαν σε ποτήρι με νερό να ανθίσουν την ώρα της θείας Γέννησης.

Έθιμα των Χριστουγέννων : Ήπειρος ,Κρήτη, Επτάνησα-Κολόνιες-Κάλαντα, Χριστόψωμο: Δήμητρα, Σίσσυ, Μανώλης, Γιώργος, Μαριλένα.

Καλές γιορτές και καλά Χριστούγεννα!!!!!!!

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ

Το χριστουγεννιάτικο  δέντρο αποτελεί σήμερα διεθνές  χριστουγεννιάτικο έθιμο. Ως χριστουγεννιάτικο σύμβολο -έθιμο φέρεται από τον  8ο αιώνα ,όταν ο Άγιος  Βονιφάτιος θέλησε να αντικαταστήσει την βελανιδιά με το έλατο δηλαδή το δέντρο των Χριστουγέννων.

Ο στολισμός του δέντρου είναι καθαρά συμβολικός της ευτυχίας των ανθρώπων και της φύσεως με τη Γέννηση του Θεανθρώπου. Το πρώτο στολισμένο δένδρο εμφανίστηκε στη Γερμανία το 1539 και τα πρώτα στολίδια ήταν συσκευασμένα φαγητά  ή είδη  ρουχισμού ή άλλα χρήσιμα είδη. Κατά την παράδοση ο πρώτος που στόλισε δέντρο ήταν ο Μαρτίνος Λούθηρος.

Στην  Ελλάδα το έθιμο αυτό του έλατου ως χριστουγεννιάτικη διακόσμηση ήρθε για πρώτή φορά με τον Βαυαρό Βασιλιά  Όθωνα   το 1833. Αρχικά στολίστηκε στα ανάκτορα του Ναυπλίου και στην συνέχεια στην Αθήνα, όπου οι κάτοικοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν.

Τα χριστουγεννιάτικα δέντρα μπορεί να είναι φυσικά, κυρίως έλατα, είτε τεχνητά των οποίων η παραγωγή είναι  σημαντική.

Τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα δένδρα  στον κόσμο είναι αυτά που στολίζονται στα Ανάκτορα  του Μπάκιγχαμ στο Λονδίνο και στον Λευκό  Οίκο στις ΗΠΑ .

Στην Αθήνα το μεγαλύτερο δέντρο βρίσκεται στην πλατεία Συνάγματός.