6-ΑΙΡΕΤΩΝ ΛΟΓΟΙ

Αφηγητής

ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

Αφηγηματικοί τρόποι

Διήγηση/αφήγηση: εξιστόρηση γεγονότων, αφήγηση (ο αφηγητής περιγράφει τι συνέβη με δικά του λόγια ή εκθέτει σκέψεις και συναισθήματα των προσώπων, χωρίς άμεση παράθεση των λόγων τους).
Περιγραφή ***: λεπτομερής απόδοση, αναπαράσταση τόπων, καταστάσεων και χαρακτήρων.
Διάλογος*** :
- Διάλογος σε αφηγηματικό κείμενο, όπου αποδίδεται πιστά ο λόγος των προσώπων (ύφος, ιδίωμα, λεξιλόγιο κτλ.) με τη χρήση παύλας /εισαγωγικών.
- Θεατρικός διάλογος, όπου απουσιάζει εντελώς ο αφηγητής και η υπόθεση εξελίσσεται με διαλογικό τρόπο - θεατρική τεχνική (π.χ. «Μνήμη» Στρ. Τσίρκα).
Σχόλιο: γνώμες, κρίσεις, σχόλια του αφηγητή που οδηγούν σε γενικεύσεις.
Μονόλογος /εσωτερικός μονόλογος (λόγος χωρίς ακροατή, «ροή της συνείδησης» - ακραία περίπτωση απόσυρσης του αφηγητή).
Ελεύθερος πλάγιος λόγος: πιστή απόδοση από τον αφηγητή σκέψεων και συναισθημάτων ενός προσώπου της ιστορίας σε τρίτο πρόσωπο και σε χρόνο παρελθοντικό. Σύμμειξη του λόγου του αφηγητή και του λόγου των ηρώων

Πιο αναλυτικά :  ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ  (έντυπο   ή   ηλεκτρονικό  ).

Ρόλος - λειτουργία του διαλόγου
--  Προσδίδει στην αφήγηση δραματικότητα, φυσικότητα και ζωντάνια.
-- Συντελεί στην πειστικότερη διαγραφή των χαρακτήρων - τα πρόσωπα αποκτούν αληθοφάνεια.
-- Προσιδιάζει στην ανθρώπινη ιδιότητα του αφηγητή, που δεν μπορεί να είναι παντογνώστης. Ο αναγνώστης αντλεί μέσω του διαλόγου πληροφορίες για πρόσωπα και γεγονότα.
-- Εξυπηρετεί την εξέλιξη της δράσης - προετοιμάζει σκηνές που θα ακολουθήσουν.

Ρόλος - λειτουργία της περιγραφής 
-- Σκιαγραφεί τα πρόσωπα, στήνει το σκηνικό της δράσης και γενικά φωτίζει την αφήγηση με διάφορες άμεσες ή έμμεσες πληροφορίες.
-- Συντελεί στη μετάβαση από το ένα αφηγηματικό μέρος στο άλλο.
-- Προκαλεί αγωνία και αναμονή στον αναγνώστη με την επιβράδυνση της δράσης.
-- Προσφέρει αισθητική απόλαυση στον αναγνώστη.

Ηθογραφία προσώπων
Τα πρόσωπα μιας αφήγησης ηθογραφούνται – ψυχογραφούνται μέσω των ακόλουθων τεχνικών:
-- Μέσα από την περιγραφή και τα σχόλια που κάνει γι’ αυτά ο αφηγητής.
-- Μέσα από τη διήγηση/αφήγηση των πράξεών τους.
-  Μέσα από τον μονόλογο (ή τον εσωτερικό μονόλογο – ενδοσκόπηση), τον διάλογο και τη σχέση τους με τα άλλα πρόσωπα της αφήγησης.
--  Μέσα από τα λόγια και τις κρίσεις των άλλων προσώπων της αφήγησης.

Ο λόγος των προσώπων είναι δυνατόν να εκφέρεται /αποδίδεται:
 Σε ευθύ λόγο, μέσω του διαλόγου ή του μονολόγου.
 Σε πλάγιο λόγο, εξαρτημένο ή ανεξάρτητο.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ

1.Ο επιστημονικός λόγος είναι λόγος περιγραφικός, ερμηνευτικός, αποδεικτικός. Έχει στόχο , φυσικά , να πείσει.  Οι απόψεις τεκμηριώνονται προσεκτικά με έγκυρα επιστημονικά δεδομένα: ο συγγραφέας  αναφέρεται στη βιβλιογραφία που χρησιμοποιεί παραπέμποντας στις σχετικές έρευνες

2.Ο επιστημονικός λόγος είναι απρόσωπος και αντικειμενικός, δηλαδή χρησιμοποιεί ένα απρόσωπο, επίσημο και τυπικό ύφος, στο πλαίσιο μιας αντικειμενικής και ουδέτερης σκοπιάς και μέσα από μια εξωτερική οπτική γωνία προσέγγισης και ανάλυσης των φαινομένων, ενώ η λειτουργία της γλώσσας είναι αναφορική (κυριολεκτική σημασία των λέξεων).  [ -->  Επικρατεί η λογική χρήση της γλώσσας (επίκληση στη λογική) και όχι η συγκινησιακή. ]

3.Συνήθως περιλαμβάνει ειδικές λέξεις(ειδικό λεξιλόγιο)

4.Η σαφήνεια και η ακρίβεια στη διατύπωση είναι ζητούμενα στον επιστημονικό λόγο. Συχνά ο συγγραφέας χρησιμοποιεί πολύ προσεκτικά λέξεις ή εκφράσεις με τις οποίες δηλώνει με ακρίβεια τη στάση του απέναντι στο θέμα που θίγει ( π.χ. « ασφαλώς » , « να αντιμετωπιστούν περισσότερο ως διερευνητικά » κ.τ.λ. )

5. Η αυστηρή λογική οργάνωση χαρακτηρίζει γενικά ένα επιστημονικό κείμενο. Είναι ευδιάκριτα τα βασικά μέρη του κειμένου (πρόλογος, κύριο μέρος , επίλογος ). Εύκολα μπορεί κανείς στα επιστημονικά κείμενα να διακρίνει τις νοηματικές ενότητες οι οποίες συνήθως προεξαγγέλλονται στην αρχή του κειμένου.

.

Κειμενικό είδος : ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Χρήσιμο λεξιλόγιο για επίσημες επιστολές

>        Στην εισαγωγή κάνουμε επίκληση στο ήθος του δέκτη

Απευθυνόμαστε σε σας

• • • • • • • ως το πλέον αρμόδιο πρόσωπο...
            • γιατί πιστεύουμε ότι είστε το πιο αρμόδιο άτομο...
            • ως άτομο που έχετε αποδείξει με τις ως τώρα πράξεις σας/ έργο σας.
            • ως Πρόεδρο του/της... / ως κύριο εκπρόσωπο του/της ...
            • ως ενεργό μέλος. / ως άτομο με ενεργό δράση στο .
            • ως προασπιστή των αρχών.

>       Στη συνέχεια και πάλι κάνουμε επίκληση στο ήθος του δέκτη

• • • • Εμπιστευόμαστε / εμπιστευόμενοι την υπευθυνότητα και το ήθος σας.
      • Επικαλούμαστε το ήθος και την εντιμότητά σας.
      • Επικαλούμαστε τα ανθρωπιστικά σας συναισθήματα.
      • Επικαλούμαστε τις ιδιαίτερές σας ευαισθησίες στο ζήτημα .
      • Γνωρίζοντας ότι διακατέχεστε από ειλικρινή ανθρωπιστικά συναισθήματα και από μια εντονότατη αίσθηση του δικαίου.
      • Γνωρίζοντας το ενδιαφέρον και τη μέχρι τώρα δράση σας στο χώρο .
      • Πιστεύοντας ότι διαθέτετε την απαραίτητη γνώση και εμπειρία.

>       Ανάλογα κάνουμε επίκληση στο ήθος του πομπού

• • • • Ως νέοι της Ελλάδας / ως μαθητές
        o ανήσυχοι για το μέλλον…
        o που αγρυπνούμε… / που ενδιαφερόμαστε…

• • • • Αισθανόμαστε βαρύτατη την ευθύνη / το χρέος απέναντι...
      • Πιστεύοντας
        o στις αρχές του δικαίου / της έννομης τάξης / της ελευθερίας…
        o στις προαιώνιες αξίες...
      • Μας προβληματίζει, μας ανησυχεί, μας εξεγείρει το γεγονός ότι ...

>       Εκφράζουμε με ευγένεια τις εισηγήσεις ή τις διαμαρτυρίες μας

• • • Επιτρέψτε μας / θα θέλαμε / θα επιθυμούσαμε / αισθανόμαστε έντονη την ανάγκη / αισθανόμαστε ως χρέος μας…

o να εκφράσουμε / να εισηγηθούμε...
o να καταθέσουμε τις απόψεις μας / τις ενστάσεις μας / τις έντονες διαμαρτυρίες / τις    διαφωνίες μας...
o να καταδικάσουμε / να καταγγείλουμε τη στάση / το γεγονός ότι / το απαράδεκτο φαινόμενο...

>       Προσπαθούμε να συνδέσουμε τον πομπό με το δέκτη

• • • • • Θα θέλαμε να ενισχύσουμε τις προσπάθειές σας στον αγώνα…
        • Συμμεριζόμαστε την αγωνία σας, τις απόψεις σας, τις ανησυχίες σας...
        • Αντιλαμβανόμαστε τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεστε...
        • Έχοντας πλήρη επίγνωση των δυσκολιών...
        • Είμαστε βέβαιοι πως συμφωνείτε μαζί μας.

>       Εκφράζουμε την επιθυμία μας

• • • • Επιθυμούμε / θα θέλαμε...
      • Αναμένουμε τη θετική σας ανταπόκριση.

Χρήσιμο λεξιλόγιο για φιλικές επιστολές_ 

> Εξηγούμε γιατί γράφουμε στο συγκεκριμένο πρόσωπο

Παρευρέθηκα στο Συνέδριο με θέμα. και αυτά που άκουσα με συγκίνησαν / με ενθουσίασαν / με προβλημάτισαν, γι' αυτό θα 'θελα να μοιραστώ μαζί σου/σας κάποιους προβληματισμούς.

>  Επικαλούμαστε με φυσικότητα τους δεσμούς φιλίας που μας ενώνουν

• Πόσο θα ' θελα να ήσουν εδώ, για να ανταλλάξουμε τις απόψεις μας στο επίμαχο θέμα.
• Περίμενα πώς και πώς τη στιγμή αυτή, όπου πάνω σε μια κόλλα χαρτί θα ξεδιπλώσω τις σκέψεις μου σ' έναν άνθρωπο που είμαι σίγουρος /η πως θα με καταλάβει.
• Σου γράφω γνωρίζοντας πως μπορείς να καταλάβεις τις ανησυχίες μου.
• Θυμάμαι τις πολύωρες συζητήσεις μας πάνω στο θέμα .
• Θυμάσαι τις πολύωρες συζητήσεις μας πάνω στο θέμα .

>  Επικαλούμαστε με φυσικότητα το ήθος του δέκτη

• Σου γράφω, γιατί γνωρίζω πως και συ ανησυχείς/προβληματίζεσαι για το θέμα αυτό.
• Θέλω (θα 'θελα) να μοιραστώ μαζί μ' ένα πραγματικό/ή φίλο/η κάποιες σκέψεις.
• Εμπιστεύομαι την κρίση σου/την άποψή σου και θα ' θελα την κριτική σου.
• Γνωρίζοντας ότι κι εσύ ανησυχείς για τους ίδιους λόγους.
• Γνωρίζοντας τα ανθρωπιστικά σου συναισθήματα.
• Γνωρίζοντας το ενδιαφέρον σου για τα θέματα.
• Πιστεύοντας ότι διαθέτεις πολλές γνώσεις και εμπειρίες, θέλω να μοιραστώ μαζί σου τις σκέψεις μου/να ζητήσω τις απόψεις σου.

>  Ανάλογα κάνουμε επίκληση στο ήθος του πομπού

• Γνωρίζεις πόσο με προβληματίζει / με ανησυχεί το θέμα...
• Ξέρεις πόσο σημαντικό ήταν πάντοτε για μένα να δραστηριοποιούμαι / να εμπλέκομαι σε συλλογικές δράσεις.

>  Συνδέουμε το ήθος ή τις απόψεις του πομπού με αυτά του δέκτη

• Είμαι βέβαιος/η πως συμφωνείς μαζί μου ότι.
• Οι αντιρρήσεις σου και οι θέσεις σου στο συγκεκριμένο θέμα μου είναι γνωστές, επίτρεψέ μου, όμως, να.
• Μπορώ, βέβαια, να φανταστώ τις αντιρρήσεις σου για το θέμα.

> Εκφράζουμε την επιθυμία μας

• Αναμένω με αγωνία την απάντησή σου.
• Θα με ενδιέφερε πολύ η γνώμη σου

Διαβάστε δείγματα επιστολών που δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο :

1. Επιστολή προς Δήμαρχο από σωματείο...

2.  Αποσπάσματα επιστολών μαθητών (και μιας μητέρας) προς την Υπουργό Παιδείας 

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ : ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ

Για να παρακολουθήσετε ζωντανά μέσω Facebook την εκδήλωση -->  εδώ

Για όσες/ους δεν έχουν λογαριασμό στο facebook η εκδήλωση θα προβληθεί και από την κεντρική ιστοσελίδα της Διεθνούς Αμνηστίας   -->   εδώ 

Μαθητές και Μαθήτριες από όλη την Ελλάδα συζητούν για την ελευθερία του λόγου, της έκφρασης και του τύπου. Διαδικτυακή Εκδήλωση της Διεθνούς Αμνηστίας για την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στο πλαίσιο του Εκπαιδευτικού προγράμματος "Εγώ κι Εσύ Μαζί: Εκπαίδευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα". 

Η Ελευθερία της Γνώμης και η Ελευθερία της Έκφρασης αποτελούν απαράγραπτους όρους για την πλήρη ανάπτυξη του ατόμου, καθώς και τον ακρογωνιαίο λίθο για κάθε ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία. Αυτές είναι στενά συνδεδεμένες, με την ελευθερία της έκφρασης και του τύπου να αποτελούν το εχέγγυο για την ανταλλαγή και ανάπτυξη των απόψεων. Υπάρχει ελευθερία της έκφρασης, ελευθερία του λόγου, ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα; Τι συμβαίνει στην καθημερινότητα; Τι συμβαίνει στο σχολείο; Στις τάξεις; Στην αυλή του σχολείου; Στα αθλήματα και στις εξωσχολικές δραστηριότητες; Στο παιχνίδι; Στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης; Στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης; Στο Instagram; Στο TIK-TOK; Στο σπίτι;

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Εγώ κι Εσύ Μαζί: Εκπαίδευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα" χρηματοδοτείται με την ευγενική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Η φτώχεια διώχνει τα παιδιά από το σχολείο

1.  Οι επίσημες διακηρύξεις περί «συμμετοχής όλου του πληθυσμού σχολικής ηλικίας στις βασικές εκπαιδευτικές διαδικασίες του εννιά­χρονου υποχρεωτικού σχολείου» και περί «ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων» απέχουν κατά πολύ από την πραγματικότητα. Γιατί; Γιατί είναι φανερό πια ότι, όπως και πολλά άλλα ανθρώπινα δικαιώ­ματα, έτσι και το δικαίωμα στην εκπαίδευση προϋποθέτει την ύπαρ­ξη άλλων δικαιωμάτων, χωρίς τα οποία η άσκηση του καθίσταται αδύ­νατη από το δικαιούχο. Τα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα αποκαλύπτουν τον κόσμο της ανισότητας στην εκπαίδευση ακόμη και σήμερα, στο λυκαυγές του 21ου αιώνα.

2.  Αν παρακολουθήσει κανείς την πορεία του μαθητικού πληθυσμού από την εγγραφή του στην Α' τάξη του Γυμνασίου ως την έξοδο του -Γ Γυμνασίου-, θα διαπιστώσει ότι χιλιάδες μαθητές «χάνονται» σ' αυτή την πορεία. Π.χ., ενώ για το σχολικό έτος 1998-1999 γράφηκαν (στην Α' τάξη του Γυμνασίου 131.000 παιδιά, τρία χρόνια αργότερα, στην Γ' Γυμνασίου, βρέθηκαν λιγότεροι κατά 19.000. Αν αφαιρέσου­με από αυτόν τον αριθμό ένα ποσοστό μαθητών, που παρουσιάζονται μόνιμα στα μαθητολόγια ως εγγραφέντες και μη φοιτήσαντες, τότε -με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς- μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι στα στοιχεία της τελευταίας απογραφής πληθυσμού -2001- θα κα­ταγραφούν περίπου 150.000 νέοι 15-24 ετών, οι οποίοι δεν θα έχουν ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, παρ' όλο που στη δεκαετία του 1990 βρίσκονταν σε σχολική ηλικία.

3.  Σε ποιες όμως περιοχές συγκεντρώνονται τα υψηλότερα ποσοστά εγκατάλειψης του σχολείου; Ποιοι εκπροσωπούνται στη στρατιά των παιδιών που εγκαταλείπουν πρόωρα τη σχολική αίθουσα; Σύμφωνα με την έρευνα, τα μεγαλύτερα ποσοστά μαθητικής διαρροής από την υποχρεωτική εκπαίδευση συγκεντρώνονται σε ορισμένες περιοχές. Γεγονός που «αιχμαλωτίζει» το εκπαιδευτικό τους μέλλον στην προ­οπτική της παραγωγής και αναπαραγωγής του αναλφαβητισμού.

4.  Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των παραπάνω περιοχών; Ου­σιαστικά ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες: Σε περιφερειακούς νο­μούς, κατά βάση αγροτικούς και οικονομικά στερημένους, που έχουν το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων τους χωρίς απολυτήριο τριτάξιου γυμνασίου. Στα οικονομικά, κοινωνικά και εκπαιδευτικά αυτά χαρακτηριστικά έρχεται να «βαρύνει», στην περίπτωση των νομών Ροδό­πης και Ξάνθης, η εγκατάλειψη του σχολείου μετά το δημοτικό της πλειονότητας των μειονοτικών μαθητών, που αποτελούν το μισό περίπου του συνολικού μαθητικού πληθυσμού. Παράλληλα, επειδή ο πα­ράγων φτώχεια συντελεί σημαντικά στην πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και στην εκπαιδευτική αποστέρηση, μαζί με χιλιάδες παιδιά των απομακρυσμένων και των αγροτικών περιοχών βρίσκονται και χιλιάδες παιδιά των υποβαθμισμένων αστικών περιοχών. Παιδιά οικογενειών με χαμηλό ή μη τακτικό εισόδημα. Παιδιά με αγράμματους γονείς. Παιδιά μεταναστών, προσφύγων, τσιγγάνων.

5 Στην απόφαση για εγκατάλειψη του σχολείου ο οικονομικός πα­ράγων είναι καθοριστικός. Οι μαθητές αυτοί έχοντας την αγωνία της επαγγελματικής τους αποκατάστασης -αφού το επάγγελμα αποτελεί τη μοναδική πηγή εισοδήματος- και παράλληλα ζώντας με τις συσσωρευμένες ενδείξεις της κακής επίδοσης τους και με φιλοδοξίες προσαρμοσμένες στην αντικειμενική πραγματικότητα, εξαναγκάζο­νται σε παραίτηση.

6    Η δεύτερη κατηγορία αναφέρεται στις περιοχές με υψηλούς δείκτες τουριστικής ανάπτυξης. Είναι γνωστό ότι τα Ιόνια Νησιά, τα Δωδε­κάνησα και η Κρήτη θεωρούνται από τις αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές. Οικονομικά αναπτυγμένες -τουλάχιστον όσον αφορά τα εισοδήματα των κατοίκων. Παρ' όλο όμως που η τουριστική ανάπτυξη θεωρείται ότι ευνοεί τη διεκδίκηση καλύτερης εκπαίδευσης, όλα τα ερευνητικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο τουρισμός λειτούργησε ανταγωνιστικά προς την εκπαίδευση χιλιάδων νέων αυτών των πε­ριοχών.

7 Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι: τα παιδιά που αποκλείονται από το σχολείο, στη συντριπτική πλειονότητα τους, προ­έρχονται από τα φτωχά αγροτικά στρώματα του πληθυσμού, ενώ πολ­λά απ' αυτά βρίσκουν στον τουρισμό δυνατότητα απασχόλησης. [532]

Κ. Τσαρουχάς, Το ΒΗΜΑ, 16/6/2002

1.  α)  Γράψτε έναν πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφο του κύριου μέρους. β) Χωρίστε το κείμενο σε νοηματικές ενότητες και δώστε πλαγιότιτλο σε καθεμιά.

ΝΕΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ  (2013-2017) ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΙΕΠ (Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής) για τη μαθητική διαρροή μπορείτε να δείτε εδώ.

Παρακάτω παραθέτω ένα ενδεικτικό διάγραμμα από την έρευνα του ΙΕΠ.  Σε ποιες περιοχές περιορίστηκε περισσότερο η μαθητική διαρροή από το 2000 έως το 2014; 

Δείτε και συγκριτικά στοιχεία μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών ως το 2007

___________________________________________________________________________________________________

  Φακιόλας, Αίτια ..Αντιμετώπιση Αναλφαβητισμού

 ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ

Ο ορισμός της UNESCO (27.11.1978) που αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1987) κατατάσσει ως «αναλφάβητα τα άτομα που δεν είναι ικανά να διαβάσουν και να γράψουν κατανοώντας μια απλή και σύντομη έκθεση γεγονότων σχετική με την καθημερινή τους ζωή». Δεν έχουν δυνατότητα να γράψουν μία επιστολή, να συμπληρώσουν ένα έντυπο, να διαβάσουν ένα λογαριασμό ή έναν τηλεφωνικό κατάλογο (Μ. Παπαδόπουλος, 1990, σ. 69). Μορφές αναλφαβητισμού είναι:

α. Ο οργανικός αναλφαβητισμός προσδιορίζεται ως πλήρη στέρηση στοιχειωδών γνώσεων γραφής, ανάγνωσης, βασικών αριθμητικών πράξεων και κατανόησης απλών μορφών προφορικού λόγου σε θέματα της καθημερινής ζωής.

β. Ο λειτουργικός αναλφαβητισμός ορίζεται ως απώλεια της ικανότητας ενός ατόμου, που έχει παρακολουθήσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, να κατανοεί με επάρκεια τον προφορικό και γραπτό λόγο, να διατυπώνει με σαφήνεια τη σκέψη του, να κάνει αφαιρετικούς συνειρμούς, να αναπτύσσει κριτική σκέψη, να εκμεταλλεύεται ευκαιρίες για βελτίωση των γνωστικών του δεξιοτήτων (ΕΕΚ, UNESCO, 1987).

γ. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας οι ενήλικες απειλούνται διαρκώς από τον τεχνολογικό ή ψηφιακό αναλφαβητισμό, καθώς δεν μπορούν να χειριστούν ή δεν διαθέτουν πόρους για να προμηθευτούν ηλεκτρονικές, ψηφιακές ή ηλεκτρικές συσκευές βελτιώνοντας έτσι τις προσωπικές και επαγγελματικές τους δεξιότητες

Σημεία στίξης

****  ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 

Ως σχόλιο, χρησιμοποιούνται δηλώνοντας:

α) μεταφορική χρήση μιας λέξης του κειμένου:      Γερή «γροθιά» δέχτηκε ο αθλητισμός προχθές την Κυριακή από τη δράση ταραχοποιών στοιχείων στα γήπεδα.

β)  ειρωνεία :                 Ο υπεύθυνος έφτασε στο χώρο με τη «συντροφιά» αστυνομικών δυνάμεων.

γ)  αποστασιοποίηση του γράφοντος από τα γραφόμενα, απαξίωση μιας έννοιας: Περιορισμένα «κέρδη» άφησε στο λαό μας η μεταναστευτική πολιτική που ακολούθησε ως τώρα.

δ) αμφισβήτηση:  Έτσι, οι ντόπιοι πληθυσμοί σ' αυτές τις χώρες του πλανήτη, έπεσαν θύματα της απληστίας των «πολιτισμένων» λευκών.

ε) έμφαση:  Αρχίζω την κάθε μέρα μου προφέροντας τη λέξη «Ελευθερία»

ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ 

Πιο αναλυτικά :

ΔΙΠΛΗ  ΠΑΥΛΑ

ΠΡΟΣΟΧΗ!  Σύγκριση παρένθεσης και διπλής παύλας 
Η παρένθεση και η διπλή παύλα έχουν παρόμοια λειτουργία. Όμως τα σχόλια της παρένθεσης θα μπορούσαν να παραλειφθούν χωρίς να αλλάξει το συνολικό νόημα  ενώ της διπλής παύλας  θεωρούνται πιο σημαντικά ώστε να μην μπορούν να παραλειφθούν χωρίς να αλλοιωθεί το συνολικό νόημα της περιόδου.

Κ. Θεοτόκης, “Η Τιμή και το Χρήμα”

Στην εφαρμογή "Αρχεία" μπορείτε να βρείτε  ένα αρχείο pdf με ολόκληρη τη νουβέλα "Η Τιμή και το Χρήμα" του Κ. Θεοτόκη.

Στον παρακάτω υπερδεσμό μπορείτε να δείτε την ταινία "Η τιμή της αγάπης" της Τώνιας Μαρκετάκη.

https://www.youtube.com/watch?v=EV7dx_kMFz

Ο Κερκυραίος Κωνσταντίνος Θεοτόκης (1872-1923), αν και αριστοκρατικής καταγωγής, με μεγάλη μόρφωση και πολυταξιδεμένος, ασκεί με τα κείμενά του κριτική στην πολιτική και στους πολιτικούς της εποχής του. Τα κοινωνικά ζητήματα είναι αυτά που κυρίως τον απασχολούν και γι' αυτό θεωρείται ο βασικός εκπρόσωπος του κοινωνικού ή ιδεολογικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα. Ο Θεοτόκης [...] και χρησιμοποιεί το ρεαλισμό για να περιγράψει τη φτώχεια, την αθλιότητα και τη θέση της γυναίκας στην εποχή του.   [ Όπως είδαμε και στη νουβέλα ¨Η Τιμή και το Χρήμα" προσπαθεί να δείξει ότι με το κοινωνικό σύστημα που ισχύει, το χρήμα και το συμφέρον αλλοιώνουν το χαρακτήρα των ανθρώπων και κατευθύνουν τις πράξεις τους. ]

Ο ρεαλισμός είναι ένα λογοτεχνικό ρεύμα που εμφανίστηκε αρχικά στη Γαλλία από τα μέσα του 19ου αιώνα και συνδέθηκε με την ανάπτυξη των θετικών επιστημών. Η λογοτεχνία οφείλει τώρα να αφήσει κατά μέρος τη φαντασία και τα συναισθήματα και να υιοθετήσει στη γραφή τη μέθοδο των θετικών επιστημών (παρατήρηση και περιγραφή των γεγονότων με στόχο την πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας).

Στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα εμφανίστηκε στη Γαλλία επίσης ο νατουραλισμός με εισηγητή τον πεζογράφο Εμίλ Ζολά (Émile Zola). Πρόκειται για το κορύφωμα του ρεαλισμού, που όπως και αυτός ασκεί κριτική στην κοινωνία της εποχής. Ο νατουραλισμός υπερτονίζει τις άσχημες πλευρές της ζωής και ασχολείται με θέματα όπως η ανθρώπινη αθλιότητα, η διαφθορά και οι απάνθρωπες συνθήκες ζωής. Οι νατουραλιστές λογοτέχνες επιλέγουν συνήθως ήρωες του περιθωρίου και επιμένουν στη φωτογραφική απόδοση της πραγματικότητας.
Στο νατουραλισμό η κριτική της κοινωνίας εμφανίζεται πολύ σκληρή καταγγέλλοντας την κοινωνική εξαθλίωση και τις απαράδεκτες συνθήκες, στις οποίες είναι υποχρεωμένοι να ζουν οι άνθρωποι.
Πηγή :  Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας  (Ενότητα 6η,  Β. Πεζογραφία)

Αν κάποιος θέλει, μπορεί να διαβάσει στο "Λεξικό Λογοτεχνικό Όρων"  μια πιο αναλυτική παρουσίαση των λογοτεχνικών ρευμάτων του Ρεαλισμού και του Νατουραλισμού.