Τα επίθετα που φανερώνουν αριθμούς λέγονται αριθμητικά. Τα αριθμητικά επίθετα ανάλογα με τη σημασία τους χωρίζονται σε απόλυτα, τακτικά, πολλαπλασιαστικά και αναλογικά αριθμητικά.
Απόλυτα Αριθμητικά
Τα απόλυτα αριθμητικά φανερώνουν ένα συγκεκριμένο πλήθος από πρόσωπα, ζώα ή πράγματα. Π.χ.: δύο γάτες, επτά μολύβια, δεκατρία τετράδια
Τακτικά Αριθμητικά
Τα τακτικά αριθμητικά επίθετα φανερώνουν τη σειρά, δηλαδή τη θέση που έχει το ουσιαστικό για το οποίο γίνεται λόγος. Π.χ.:
Ο Γιάννης ήρθε πρώτος στον αγώνα στίβου.
Το βιβλίο που ψάχνεις είναι στο τρίτο ράφι.
Μένω στον πέμπτο όροφο της πολυκατοικίας.
Πίνακας απόλυτων και τακτικών αριθμητικών
|
Αριθμοί
|
Απόλυτα Αριθμητικά
|
Τακτικά Αριθμητικά
|
|
1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 30 40 50 60 70 80 90 100 101 102 200 300 400 500 600 700 800 900 1.000 2.000 |
ένας, μία (μια), ένα
δύο τρία τέσσερις, τέσσερα πέντε έξι εφτά, (επτά) οχτώ (οκτώ) εννέα, εννιά δέκα έντεκα δώδεκα δεκατρείς, δεκατρία δεκατέσσερις, δεκατέσσερα δεκαπέντε δεκαέξι (δεκάξι) δεκαεφτά (δεκαεπτά) δεκαοχτώ (δεκαοκτώ) δεκαεννέα (δεκαεννιά) είκοσι είκοσι ένας, είκοσι μία, είκοσι ένα είκοσι δύο τριάντα σαράντα πενήντα εξήντα εβδομήντα ογδόντα ενενήντα εκατό εκατόν ένα, εκατό μία, εκατόν ένα εκατό δύο διακόσιοι, -ες, -α τριακόσιοι, -ες, -α τετρακόσιοι, -ες, -α πεντακόσιοι, -ες, -α εξακόσιοι, -ες, -α εφτακόσιοι, -ες, -α οχτακόσιοι, -ες, -α εννιακόσιοι, -ες, -α χίλιοι, χίλιες, χίλια δύο χιλιάδες |
πρώτος, -η, -ο
δεύτερος, -η, -ο τρίτος, -η, -ο τέταρτος, -η, -ο πέμπτος, -η, -ο έκτος, -η, -ο έβδομος, -η, -ο όγδοος, -η, -ο ένατος, -η, -ο δέκατος, -η, -ο ενδέκατος,-η, -ο / εντέκατος,-η, -ο δωδέκατος, -η, -ο δέκατος τρίτος, -η, -ο δέκατος τέταρτος, -η, -ο δέκατος πέμπτος, -η, -ο δέκατος έκτος, -η, -ο δέκατος έβδομος, -η, -ο δέκατος όγδοος, -η, -ο δέκατος ένατος, -η, -ο εικοστός, -ή, -ό εικοστός πρώτος, -η, -ο εικοστός δεύτερος, -η, -ο τριακοστός, -ή, -ό τεσσαρακοστός, -ή, -ό πεντηκοστός, -ή, -ό εξηκοστός, -ή, -ό εβδομηκοστός, -ή, ό ογδοηκοστός, -ή, -ό ενενηκοστός, -ή,-ό εκατοστός, -ή, ό εκατοστός πρώτος, -η, -ο εκατοστός δεύτερος, -η, -ο διακοσιοστός, -ή, ό τριακοσιοστός, -ή, -ό τετρακοσιοστός, -ή, -ό πεντακοσιοστός, -ή, -ό εξακοσιοστός, -ή, -ό εφτακοσιοστός, -ή, -ό οχτακοσιοστός, -ή, -ό εννιακοσιοστός, -ή, -ό χιλιοστός, -ή, -ό δισχιλιοστός, -ή, -ό |
Προσοχή:
- Τα απόλυτα αριθμητικά από το 13 ως το 19 γράφονται με μία λέξη. πχ: δεκατρία, δεκαέξι
- Το απόλυτο αριθμητικό εννέα (εννιά) γράφεται με δύο -ν-, καθώς και όλες οι λέξεις πουπεριέχουν μέσα τους ολόκληρη τη λέξη εννέα (εννιά). Πχ: δεκαεννέα, εννιακόσια, εννιακοσιοστός. Εξαιρούνται και γράφονται με ένα -ν- τα αριθμητικά ένατος, ενενήντα, ενενηκοστός.
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
Πολλαπλασιαστικά είναι τα αριθμητικά που φανερώνουν από πόσα απλά μέρη αποτελείται κάτι. Παίρνουν τις καταλήξεις -πλος, -πλη, -πλο. Π.χ. απλός κόμπος, διπλός κόπος, τριπλή προσπάθεια κ.λ.π.
ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
Αναλογικά αριθμητικά είναι τα αριθμητικά που δείχνουν πόσεςφορές ένα ποσό είναι μεγαλύτερο από ένα άλλο. Παίρνουν τις καταλήξεις -πλάσιος, -πλάσια, -πλάσιο. Π.χ. αυτός είναι διπλάσιος από τον αδελφό του, τα 50 λεπτά είναι πενταπλάσια από τα 10 λεπτά του ευρώ κ.λ.π.
ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
Παίρνουν τις καταλήξεις -άδα, -αριά. π.χ. δεκαριά, δεκάδα κ.λ.π.
Πηγή: http://users.sch.gr/parantoniou, επιμέλεια Χ. Χαρμπής
Κυρία το τραγούδι γεια σου κύριε Μενεξέ μου αρέσει παρά παρά πολύ