Ξενοφῶντος Ἑλληνικά Κεφάλαιο 3. Παράγραφος 55

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά

Κεφάλαιο 3. Παράγραφος 55

https://filologika.gr/lykio/a-lykiou-2/archaia-ellinika-a-likeiou/xenofontas/xenofon-ellinika-kefalaio-2-paragrafos-4/

Πρωτότυπο Κείμενο

«Παραδίδομεν ὑμῖν͵ ἔφη͵ Θηραμένην τουτονὶ κατακεκριμένον κατὰ τὸν νόμον· ὑμεῖς δὲ λαβόντες καὶ ἀπαγαγόντες οἱ ἕνδεκα οὗ δεῖ τὰ ἐκ τούτων πράττετε. Ὡς δὲ ταῦτα εἶπεν͵ εἷλκε μὲν ἀπὸ τοῦ βωμοῦ ὁ Σάτυρος͵ εἷλκον δὲ οἱ ὑπηρέται. Ὁ δὲ Θηραμένης ὥσπερ εἰκὸς καὶ θεοὺς ἐπεκαλεῖτο καὶ ἀνθρώπους καθορᾶν τὰ γιγνόμενα. Ἡ δὲ βουλὴ ἡσυχίαν εἶχεν͵ ὁρῶσα καὶ τοὺς ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις ὁμοίους Σατύρῳ καὶ τὸ ἔμπροσθεν τοῦ βουλευτηρίου πλῆρες τῶν φρουρῶν͵ καὶ οὐκ ἀγνοοῦντες ὅτι ἐγχειρίδια ἔχοντες παρῆσαν.

Μετάφραση

«Σας παραδίνουμε, είπε, τον Θηραμένη αυτόν εδώ που έχει καταδικαστεί σύμφωνα με το νόμο. Εσείς, αφού τον συλλάβετε και τον οδηγήσετε, όπου πρέπει, να εκτελέσετε τα περαιτέρω. Μόλις είπε αυτά, ο Σάτυρος τον τραβούσε από τον βωμό, τον τραβούσαν και οι υπηρέτες. Ο δε Θηραμένης, όπως ήταν φυσικό, επικαλούνταν και θεούς και ανθρώπους να βλέπουν αυτά που γίνονταν. Οι δε βουλευτές δεν αντιδρούσαν γιατί έβλεπαν και αυτούς που ήταν στα κιγκλιδώματα όμοιους με τον Σάτυρο και το βουλευτήριο ότι ήταν γεμάτο από φρουρούς και γιατί γνώριζαν ότι αυτοί που ήταν παρόντες είχαν εγχειρίδια.

Κείμενο – Μετάφραση σε αντιστοίχιση

«Παραδίδομεν ὑμῖν͵ ἔφη͵

Θηραμένην τουτονὶ

κατακεκριμένον

κατὰ τὸν νόμον·

ὑμεῖς δὲ λαβόντες

καὶ ἀπαγαγόντες οἱ ἕνδεκα

οὗ δεῖ

τὰ ἐκ τούτων πράττετε.

Ὡς δὲ ταῦτα εἶπεν͵

ὁ Σάτυρος εἷλκε μὲν

ἀπὸ τοῦ βωμοῦ͵

εἷλκον δὲ οἱ ὑπηρέται.

 Ὁ δὲ Θηραμένης ὥσπερ εἰκὸς

ἐπεκαλεῖτο

καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους

καθορᾶν τὰ γιγνόμενα.

Ἡ δὲ βουλὴ ἡσυχίαν εἶχεν͵

ὁρῶσα καὶ τοὺς

ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις

ὁμοίους Σατύρῳ

καὶ τὸ ἔμπροσθεν τοῦ βουλευτηρίου

πλῆρες τῶν φρουρῶν͵

καὶ οὐκ ἀγνοοῦντες

ὅτι παρῆσαν

ἔχοντες ἐγχειρίδια.

 

«Σας παραδίνουμε, είπε,

τον Θηραμένη αυτόν εδώ

που έχει καταδικαστεί

σύμφωνα με το νόμο.

Εσείς, αφού τον συλλάβετε

και τον οδηγήσετε,

όπου πρέπει,

να εκτελέσετε τα περαιτέρω.

Μόλις είπε αυτά,

ο Σάτυρος τον τραβούσε

από τον βωμό,

τον τραβούσαν και οι υπηρέτες.

Ο δε Θηραμένης, όπως ήταν φυσικό,

επικαλούνταν

και θεούς και ανθρώπους

να βλέπουν αυτά που γίνονταν.

Οι δε βουλευτές δεν αντιδρούσαν

γιατί έβλεπαν και αυτούς

που ήταν στα κιγκλιδώματα

όμοιους με τον Σάτυρο

και το βουλευτήριο

ότι ήταν γεμάτο από φρουρούς

και γιατί γνώριζαν

ότι αυτοί που ήταν παρόντες

είχαν εγχειρίδια.

Ερμηνευτική προσέγγιση

Φαίνεται εδώ ότι ο Θηραμένης έχει πιαστεί από το βωμό και τον τράβαγαν για να τον απομακρύνουν από εκεί. Οι άνθρωποι του Κριτία δε σεβάστηκαν τον ιερό χώρο του βωμού που παρείχε άσυλο στους ικέτες. Συνεπώς, ο Κριτίας εμφανώς παρουσιάζεται όχι μόνο αδικότατος, αλλά και ασεβέστατος.

καθορᾶνχρησιμοποιήθηκε αυτό το ρήμα γιατί οι θεοί βλέπουν από ψηλά. Ο Θηραμένης είχε φτάσει στο έσχατο σημείο απελπισίας, αφοί οι δήμιοί του τον αποσπούσαν βίαια από το βωμό για να τον θανατώσουν. Η μόνη του δυνατή αντίδραση ήταν να φωνάζει όσο μπορούσε πιο δυνατά και να επικαλεστεί τη βοήθεια των θεών, αλλά και των ανθρώπων που μισούσαν τους Τριάκοντα. Οι δημοκρατικοί όμως Αθηναίοι, παρέμεναν αδρανείς από φόβο για την ίδια τους τη ζωή. Οι βουλευτές δηλαδή ησύχαζαν από φόβο, παρόλο που διαισθάνονταν και έβλεπαν την αδικία. Χαρακτηριστικό είναι ότι κανένας βουλευτής δεν είχε τη δύναμη να υπερασπιστεί το Θηραμένη.

Το πιθανότερο ήταν ότι οι φωνές του Θηραμένη δεν οφείλονταν σε φόβο και δειλία μπροστά στο θάνατο αλλά στην προσπάθειά του να εξεγείρει το λαό κατά των Τριάκοντα τυράννων.

Συντακτική ανάλυση

Παραδίδομεν ὑμῖν͵ ἔφη͵ Θηραμένην τουτονὶ κατακεκριμένον κατὰ τὸν νόμονκύρια πρόταση κρίσεως.

παραδίδομενρήμα / ἡμεῖςενν. υποκείμενο / Θηραμένην – ὑμῖνάμεσο και έμμεσο αντικείμενο/ τουτονίεπιθετικός προσδιορισμός / κατακεκριμένονεπιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός/ κατὰ τὸν νόμονεμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της συμφωνίας.

ἔφηκύρια παρενθετική πρόταση.

ἔφηρήμα/ ὁ Θηραμένηςυποκείμενο.

ὑμεῖς δὲ λαβόντες καὶ ἀπαγαγόντες οἱ ἕνδεκα -τὰ ἐκ τούτων πράττετεκύρια πρόταση επιθυμίας.

πράττετερήμα/ ὑμεῖςενν. υποκείμενο / οἱ ἕνδεκαπαράθεση / τὰ ἐκ τούτωναντικείμενο / λαβόντες καὶ ἀπαγαγόντεςεπιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / αὐτόνενν. αντικείμενο των μετοχών.

οὗ δεῖ (ἀπαγαγείν αὐτόν)δευτερεύουσα αναφορική πρόταση ονοματική.

δεῖρήμα/ ἀπαγαγείντελικό απαρέμφατο, ενν. υποκείμενο με υποκείμενο ὑμάςενν. (ετεροπροσωπία) / αὐτόνενν. αντικείμενο / οὗεπιρρηματικός προσδιορισμός στάσης σε τόπο

ὡς δὲ ταῦτα εἶπενδευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση.

εἶπενρήμα/ ὁ Κριτίαςενν. υποκείμενο / ταῦτασύστοιχο αντικείμενο.

εἷλκε μὲν ἀπὸ τοῦ βωμοῦ ὁ Σάτυροςκύρια πρόταση κρίσεως.

εἷλκερήμα/ ὁ Σάτυροςυποκείμενο / αὐτόνενν. αντικείμενο / ἀπὸ τοῦ βωμοῦεμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει απομάκρυνσης από τόπο.

εἷλκον δὲ οἱ ὑπηρέταικύρια πρόταση κρίσεως.

εἷλκονρήμα / οἱ ὑπηρέταιυποκείμενο/ αὐτόνενν. αντικείμενο.

ὁ δὲ Θηραμένης -καὶ θεοὺς ἐπεκαλεῖτο καὶ ἀνθρώπους καθορᾶν τὰ γιγνόμενακύρια πρόταση κρίσεως.

ἐπεκαλεῖτορήμα/ ὁ δὲ Θηραμένηςυποκείμενο / καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπουςαντικείμενο / καθορᾶναπαρέμφατο του σκοπού με υποκείμενο θεοὺς καὶ ἀνθρώπους (ετεροπροσωπία) / τὰ γιγνόμεναεπιθετική μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της, τὰ ως αντικείμενο στο ρήμα.

ὥσπερ εἰκὸς ἦναναφορική παραβολική πρόταση του τρόπου.

εἰκὸς ἦναπρόσ. Έκφραση / ἐπεκαλεῖσθαιενν. υποκείμενο/ Θηραμένηνενν. υποκείμενο απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία) / αὐτούςενν. αντικείμενο.

ἡ δὲ βουλὴ ἡσυχίαν εἶχεν͵ ὁρῶσα καὶ τοὺς ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις ὁμοίους Σατύρῳ καὶ τὸ ἔμπροσθεν τοῦ βουλευτηρίου πλῆρες τῶν φρουρῶν͵ καὶ οὐκ ἀγνοοῦντεςκύρια πρόταση κρίσεως.

εἶχενρήμα / ἡ δὲ βουλὴυποκείμενο / ἡσυχίαναντικείμενο / ὁρῶσα καὶ οὐκ ἀγνοοῦντεςεπιρρηματικές αιτιολογικές μετοχές, συνημμένες στο υποκείμενο του ρήματος / τοὺς ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοιςαντικείμενο στις μετοχές ὁρῶσα καὶ οὐκ ἀγνοοῦντες / ὁμοίουςκατηγορούμενο στο τοὺς ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις μέσω του συνδετικού ρήματος ὂντας ενν. / Σατύρῳδοτική αντικειμενική / τὸ ἔμπροσθεναντικείμενο στο ὁρῶσα και υποκείμενο στην κατηγορηματική μετοχή ὂν (ενν.) / τοῦ βουλευτηρίουγενική διαιρετική / πλῆρεςκατηγορούμενο / τῶν φρουρῶνγενική αντικειμενική στο πλῆρες.

ὅτι ἐγχειρίδια ἔχοντες παρῆσανδευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση ως αντικείμενο στο οὐκ ἀγνοοῦντες.

παρῆσανρήμα/ οὗτοιυποκείμενο / ἒχοντεςεπιρρηματική τροπική μετοχή / ἐγχειρίδιααντικείμενο.

Αφήστε μια απάντηση