Ξενοφῶντος Ἑλληνικά Κεφάλαιο 3. Παράγραφος 51

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά

Κεφάλαιο 3. Παράγραφος 51

https://filologika.gr/lykio/a-lykiou-2/archaia-ellinika-a-likeiou/xenofontas/xenofon-ellinika-kefalaio-2-paragrafos-4/

Πρωτότυπο Κείμενο

Πάλιν δὲ εἰσελθὼν εἶπεν· «Ἐγώ͵ ὦ βουλή͵ νομίζω προστάτου ἔργον εἶναι οἵου δεῖ͵ ὃς ἂν ὁρῶν τοὺς φίλους ἐξαπατωμένους μὴ ἐπιτρέπῃ. Καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ποιήσω. Καὶ γὰρ οἵδε οἱ ἐφεστηκότες οὔ φασιν ἡμῖν ἐπιτρέψειν͵ εἰ ἀνήσομεν ἄνδρα τὸν φανερῶς τὴν ὀλιγαρχίαν λυμαινόμενον. Ἒστι δὲ ἐν τοῖς καινοῖς νόμοις τῶν μὲν ἐν τοῖς τρισχιλίοις ὄντων μηδένα ἀποθνῄσκειν ἄνευ τῆς ὑμετέρας ψήφου͵ τῶν δ΄ ἔξω τοῦ καταλόγου κυρίους εἶναι τοὺς τριάκοντα θανατοῦν. Ἐγὼ οὖν͵ ἔφη͵ Θηραμένην τουτονὶ ἐξαλείφω ἐκ τοῦ καταλόγου͵ συνδοκοῦν ἅπασιν ἡμῖν. Καὶ τοῦτον͵ ἔφη͵ ἡμεῖς θανατοῦμεν».

Μετάφραση

Και αφού ξαναμπήκε, είπε: «Εγώ, κύριοι βουλευτές, νομίζω ότι είναι καθήκον κάθε άξιου πολιτικού ηγέτη, όταν βλέπει ότι οι φίλοι του εξαπατούνται, να μην το επιτρέπει. Και εγώ αυτό θα κάνω. Γιατί και αυτοί που έχουν σταθεί εδώ λένε ότι δεν θα μας επιτρέψουν, εάν αθωώσουμε ένα άνδρα που φανερά βλάπτει την ολιγαρχία. Αναγράφεται, βέβαια, στους νέους νόμους να μην θανατώνεται κανείς από όσους ανήκουν στις τρεις χιλιάδες, χωρίς την δική σας ψήφο, αυτοί, όμως, που βρίσκονται εκτός καταλόγου οι τριάκοντα να έχουν το δικαίωμα να τους καταδικάζουν σε θάνατο. Εγώ, λοιπόν, είπε, τον Θηραμένη, αυτόν εδώ, τον διαγράφω από τον κατάλογο με τη σύμφωνη γνώμη όλων σας. Και αυτόν, είπε, εμείς τον καταδικάζουμε σε θάνατο».

Κείμενο – Μετάφραση σε αντιστοίχιση

Πάλιν δὲ εἰσελθὼν εἶπεν·

«Ἐγώ͵ ὦ βουλή͵

νομίζω εἶναι ἔργον

προστάτου οἵου δεῖ͵

ὃς ἂν ὁρῶν

τοὺς φίλους ἐξαπατωμένους

μὴ ἐπιτρέπῃ.

Καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ποιήσω.

Καὶ γὰρ οἵδε οἱ ἐφεστηκότες

φασιν οὔ ἡμῖν ἐπιτρέψειν͵

εἰ ἀνήσομεν ἄνδρα

τὸν φανερῶς

λυμαινόμενον τὴν ὀλιγαρχίαν.

Ἒστι δὲ

ἐν τοῖς καινοῖς νόμοις

ἀποθνῄσκειν μηδένα

τῶν μὲν ἐν τοῖς τρισχιλίοις

ὄντων

ἄνευ τῆς ὑμετέρας ψήφου͵

τῶν δ΄ ἔξω

τοῦ καταλόγου

τοὺς τριάκοντα εἶναι κυρίους

θανατοῦν.

Ἐγὼ οὖν͵ ἔφη͵

Θηραμένην τουτονὶ

ἐξαλείφω ἐκ τοῦ καταλόγου͵

συνδοκοῦν ἅπασιν ἡμῖν.

Καὶ τοῦτον͵ ἔφη͵

ἡμεῖς θανατοῦμεν».

 

Και αφού ξαναμπήκε, είπε:

«Εγώ, κύριοι βουλευτές,

νομίζω ότι είναι καθήκον

κάθε άξιου πολιτικού ηγέτη,

όταν βλέπει

ότι οι φίλοι του εξαπατούνται,

να μην το επιτρέπει.

Και εγώ αυτό θα κάνω.

Γιατί και αυτοί που έχουν σταθεί εδώ

λένε ότι δεν θα μας επιτρέψουν,

εάν αθωώσουμε ένα άνδρα

που φανερά

βλάπτει την ολιγαρχία.

Αναγράφεται, βέβαια,

στους νέους νόμους

να μην θανατώνεται κανείς

από όσους ανήκουν

στις τρεις χιλιάδες,

χωρίς την δική σας ψήφο,

αυτοί, όμως, που βρίσκονται

εκτός καταλόγου

οι τριάκοντα να έχουν το δικαίωμα

να τους καταδικάζουν σε θάνατο.

Εγώ, λοιπόν, είπε,

τον Θηραμένη, αυτόν εδώ,

τον διαγράφω από τον κατάλογο

με τη σύμφωνη γνώμη όλων σας.

Και αυτόν, είπε,

εμείς τον καταδικάζουμε σε θάνατο».

Ερμηνευτική Προσέγγιση

Θεματικό κέντρο ενότητας:

Ο Κριτίας αδιάντροπα και αυθαίρετα διαγράφει το Θηραμένη από τον κατάλογο των τριών χιλιάδων έμπιστων ολιγαρχικών και τον καταδικάζει σε θάνατο.

ἐν τοῖς καινοίς νόμοις: πρόκειται για τους νόμους που συνέταξαν οι ίδιοι οι Τριάκοντα και φυσικά και ο Κριτίας. Οι τύραννοι δεν τηρούν ούτε τους  νόμους που ψήφισαν οι ίδιοι. Έτσι, καταλύεται κάθε έννοια νομιμότητας και ο νόμος γίνεται παιχνίδι στα χέρια του ισχυρού της στιγμής.

(Τους απλούς πολίτες μπορούσε να τους θανατώσει οποιοσδήποτε από τους Τριάκοντα και τα όργανά τους με την κατηγορία ότι είναι επικίνδυνοι για το καθεστώς).

κατάλογος: ο κατάλογος αυτός περιλάμβανε τα ονόματα τριών χιλιάδων ανθρώπων που ήταν έμπιστοι οπαδοί των Τριάκοντα. Αν κάποιος από τους «εντός του καταλόγου» είχε κατηγορηθεί, άδικα ή δίκαια, για ανατρεπτικές ενέργειες, για να καταδικαστεί σε θάνατο έπρεπε να αποφασίσουν οι πεντακόσιοι βουλευτές. Για τους «εκτός του καταλόγου» αποφάσιζαν μόνο οι Τριάκοντα.

Συντακτική ανάλυση

πάλιν δὲ εἰσελθὼν εἶπενκύρια πρόταση κρίσεως.

εἶπενρήμα/ ὁ Κριτίαςενν. υποκείμενο / εἰσελθὼνεπιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / πάλινεπιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου-επανάληψης

Ἐγώ͵ ὦ βουλή͵ νομίζω προστάτου ἔργον εἶναικύρια πρόταση κρίσεως.

νομίζωρήμα / ἐγώυποκείμενο / ἒργον εἶναιειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο / προστάτουγενική κτητική στο ἒργον / τοιοῦτουενν. επιθετικός προσδιορισμός.

οἵου δεῖδευτερεύουσα αναφορική παραβολική της ποιότητας.

δεῖρήμα / εἶναιτελικό απαρέμφατο, ενν. υποκείμενο / τὸν προστάτηνενν. υποκείμενο στο απαρέμφατο / οἵου (αντί οἷον)κατηγορούμενο στο υποκείμενο του απαρέμφατου, έλξη του αναφορικού.

ὃς ἂν ὁρῶν τοὺς φίλους ἐξαπατωμένους μὴ ἐπιτρέπῃαναφορική ονοματική πρόταση, προσδιοριστική στο (τοιούτου) προστάτου οἳου. Λειτουργεί ως υποκείμενο στο ἒργον εἶναι.

ἂν μὴ ἐπιτρέπῃρήμα/ ὃςυποκείμενο / ὁρῶνεπιρρηματική χρονικοϋποθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος / τοὺς φίλουςαντικείμενο / ἐξαπατωμένουςκατηγορηματική μετοχή, συνημμένη στο φίλους.

καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ποιήσωκύρια πρόταση κρίσεως.

ποιήσωρήμα / ἐγώυποκείμενο / τοῦτοαντικείμενο.

καὶ γὰρ οἵδε οἱ ἐφεστηκότες οὔ φασιν ἡμῖν ἐπιτρέψειν κύρια πρόταση κρίσεως.

φασινρήμα/ οἳδευποκείμενο / οἱ ἐφεστηκότεςπαράθεση, επιθετική μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της, οἱ / οὒ ἐπιτρέψεινειδικό απαρέμφατο, άμεσο αντικείμενο με υποκείμενο οἳδε (ταυτοπροσωπία) ἡμῖνέμμεσο αντικείμενο.

εἰ ἀνήσομεν ἄνδρα τὸν φανερῶς τὴν ὀλιγαρχίαν λυμαινόμενονδευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση.

ἀνήσομενρήμα/ ἡμεῖςενν. υποκείμενο / ἄνδρααντικείμενο / τὸν λυμαινόμενονεπιθετική μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της τὸν, ως επιθετικός προσδιορισμός στο ἂνδρα / τὴν ὀλιγαρχίαναντικείμενο / φανερῶςεπιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου.

ἔστι δὲ ἐν τοῖς καινοῖς νόμοις τῶν μὲν ἐν τοῖς τρισχιλίοις ὄντων μηδένα ἀποθνῄσκειν ἄνευ τῆς ὑμετέρας ψήφου͵ τῶν δ΄ ἔξω τοῦ καταλόγου κυρίους εἶναι τοὺς τριάκοντα θανατοῦνκύρια πρόταση κρίσεως.

ἔστιαπρόσ. έκφραση, ρήμα/ μὴ ἀποθνήσκειν μεν — εἶναι δετελικά απαρέμφατα, υποκείμενα της απρόσωπης έκφρασης με υποκείμενο στο ἀποθνήσκειν μηδένα (ετεροπροσωπία), στο εἶναι τοὺς τριάκοντα (ετεροπροσωπία) / τῶν ὂντωνεπιθετική μετοχή ως γενική διαιρετική στο μηδέ­να ἐν τοῖς τρισχιλίοιςεμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του μεταξύ / ἄνευ τῆς ψήφουεμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της στέρησης-τρόπου/ ὑμετέραςεπιθετικός προσδιορισμός / κυρίουςκατηγορούμενο στο τοὺς τριάκοντα μέσω του συνδετικού ρήματος εἶναι τῶν δ΄ ἔξωγενική αντικειμενική στο κυρίουςτοῦ καταλόγουγενική της αναφοράς στο ἒξωθανατοῦναπαρέμφατο του σκοπού / ἐν τοῖς νόμοιςεμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει στάση σε τόπο μεταφορικά / καινοῖςεπιθετικός προσδιορισμός.

ἐγὼ οὖν-Θηραμένην τουτονὶ ἐξαλείφω ἐκ τοῦ καταλόγου͵ συνδοκοῦν ἅπασιν ἡμῖνκύρια πρόταση κρίσεως.

ἐξαλείφωρήμα/ ἐγώυποκείμενο / Θηραμένηναντικείμενο/ τουτονίεπιθετικός προσδιορισμός/ ἐκ τοῦ καταλόγουεμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της απομάκρυνσης / συνδοκοῦνεπιρρηματική αιτιολογική μετοχή με υποκείμενο τοῦτο (απόλυτη)/ ἡμῖνδοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου στη μετοχή/ ἅπασινκατηγορηματικός προσδιορισμός

ἔφηκύρια παρενθετική πρόταση.

ἔφηρήμα/ ὁ Κριτίαςενν. υποκείμενο.

καὶ τοῦτον-ἡμεῖς θανατοῦμενκύρια πρόταση κρίσεως.

Θανατοῦμενρήμα / ἡμεῖςυποκείμενο / τοῦτοναντικείμενο.

ἔφηκύρια παρενθετική πρόταση.

ἔφηρήμα/ ὁ Κριτίαςενν. υποκείμενο.

Αφήστε μια απάντηση