Η Καθημερινή ζωή των Ελλήνων στα χρόνια της Τουρκοκρατίας

Η Καθημερινή ζωή των Ελλήνων

Κατά τη διάρκεια της οθωµανικής κυριαρχίας η καθηµερινή ζωή οργανώνεται γύρω
από την οικογένεια. Οι οικογένειες είναι πολυµελείς και στηρίζονται στην προσφορά και
τη συνεργασία των µελών τους για τις καθηµερινές ανάγκες. Τα παιδιά µαθαίνουν συνήθως το επάγγελµα των γονιών τους για να εξασφαλίσουν τη ζωή τους.
Η κτηνοτροφία, η γεωργία µε την αµπελουργία και την καλλιέργεια δηµητριακών, ελιάς και βαµβακιού, η αλιεία, η οικοτεχνία κυρίως µε την υφαντική, αποτελούν τις βασικές ασχολίες των υπόδουλων πληθυσµών για τη διαβίωσή τους.
Το σπίτι είναι η βασική απασχόληση των γυναικών της οικογένειας. Το σπίτι όµως
δεν είναι µόνο το µαγείρεµα, το ζύµωµα, η καθαριότητα, η φροντίδα των παιδιών αλλά
και ο αργαλειός, το κέντηµα, ακόµα και τα ζωντανά και τα χωράφια.
Η γέννηση του παιδιού, ο γάµος αλλά και ο θάνατος αποτελούν σηµαντικά γεγονότα
και συνδέονται µε πλήθος έθιµα που φέρνουν κοντά τους ραγιάδες. Έθιµα που έχουν
σχέση µε τις καθηµερινές ασχολίες και τη θρησκευτική ζωή προσφέρουν ευκαιρίες για
κοινωνική συναναστροφή. Τα τοπικά πανηγύρια γίνονται αφορµή για ψυχαγωγία και
βοηθούν στη διατήρηση της παράδοσης, ενώ τονώνουν και την οικονοµική δραστηριότητα των περιοχών.
Οι συνθήκες ζωής δεν είναι βέβαια παντού και για όλους τους υπόδουλους πληθυσµούς οι ίδιες. Αλλιώς ζουν για παράδειγµα οι εύπορες οικογένειες των νησιών και αλλιώς οι κολίγοι στη Θεσσαλία

Το παιδομάζωμα ήταν ένας ακόμη φόρος που είχαν επιβάλει στους χριστιανούς οι Οθωμανοί στη διάρκεια των πρώτων αιώνων της Τουρκοκρατίας, μέχρι το 1638. Ο σουλτάνος αποφάσιζε πού και πότε θα γινόταν στρατολόγηση αγοριών για τις ανάγκες του στρατού και της διοίκησης. Ο Τούρκος απεσταλμένος εμφανιζόταν στα χωριά και απαιτούσε να παρουσιαστούν μπροστά του όλοι οι πατεράδες με τους γιους τους. Από αυτούς διάλεγε τους πιο καλοφτιαγμένους και δυνατούς, για να γίνουν γενίτσαροι. Στην αρχή οι Τούρκοι έπαιρναν παιδιά ηλικίας 6-7 χρόνων και μόνο ένα παιδί από κάθε οικογένεια. Αργότερα όμως η στράτευση επεκτάθηκε στις ηλικίες των 8-10 ετών και σιγά σιγά αυξήθηκε ο αριθμός των παιδιών ανά οικογένεια, μέχρι που ήταν ενδεχόμενο να δοθούν όλα τα αρσενικά παιδιά. Οι χριστιανοί έφτασαν στο σημείο να παντρεύουν τα αγόρια τους σε μικρή ηλικία ή να αλλάζουν την πίστη τους με τη θέλησή τους, ώστε να αποφύγουν το παιδομάζωμα. Κι αυτό όμως δεν ωφελούσε πάντοτε, αφού οι Τούρκοι ελάχιστα υπολόγιζαν τέτοιου είδους λεπτομέρειες....

Το παιδομάζωμα ήταν ίσως η μεγαλύτερη πληγή για τον ελληνισμό στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Τα παιδιά που αρπάζονταν θεωρούντο οριστικά χαμένα. Στην Ήπειρο μάλιστα, την πρώτη Κυριακή μετά την αρπαγή, οι γονείς τους πήγαιναν  μαυροφορεμένοι στην εκκλησία, όπου ψαλλόταν νεκρώσιμη ακολουθία. Σε αυτήν εκφωνούνταν τα ονόματα των παιδιών που λογιάζονταν πια νεκρά. Όταν οι απεσταλμένοι του σουλτάνου συμπλήρωναν με το παιδομάζωμα τον αριθμό των αγοριών που επρόκειτο να γίνουν γενίτσαροι, τα έστελναν στην Πόλη. Εκεί, τους ξύριζαν το κεφάλι και διάλεγαν τα πιο γερά και όμορφα, στα οποία άφηναν πιο πάνω από το αυτί μια τούφα μαλλιά, που την έλεγαν «τζουλούφι». Ο σουλτάνος στη συνέχεια έπαιρνε στο παλάτι αυτά τα παιδιά και τα υπόλοιπα μοιράζονταν στους πασάδες και στους άλλους άρχοντες των Τούρκων της Πόλης. Οι πιο άξιοι γενίτσαροι κατέληγαν στο παλάτι, όπου περνούσαν από πολλές δοκιμασίες, αλλά ταυτόχρονα εκπαιδεύονταν και μάθαιναν την τέχνη του πολέμου. Οι πιο έμπιστοι μπορούσαν να γίνουν προσωπικοί φρουροί του σουλτάνου. Δύο από αυτούς έμεναν το βράδυ ξάγρυπνοι, ο ένας στο κεφάλι κι ο άλλος στα πόδια του κρεβατιού, κρατώντας αναμμένους πυρσούς για να διώχνουν μακριά τους επίδοξους δολοφόνους και τα φαντάσματα. Όταν το πρωί έντυναν τον σουλτάνο, του έβαζαν 500 δουκάτα στη μία τσέπη και 1.000 άσπρα στην άλλη, για να δίνει φιλοδωρήματα. Τη νύχτα είχαν το ελεύθερο να κρατούν ό,τι είχε περισσέψει από την απλοχεριά του σουλτάνου. Στο στρατόπεδο των γενίτσαρων την πειθαρχία επέβαλλε ο αρχιμάγειρας του παλατιού,  που έκανε μάλιστα και χρέη δήμιου. Ωστόσο, δεν εκτελούσε συχνά τους απείθαρχους γενίτσαρους, ούτε τους έστελνε τακτικά στη φυλακή. Η πιο συνηθισμένη τιμωρία ήταν να τους βάζει να κάνουν τη λάντζα στα μαγειρεία....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/ti-ginontan-ta-christianopoula-pou-arpazan-i-othomani-tin-periodo-tis-tourkokratias-i-gonis-tous-ta-theorousan-nekra-i-pio-axii-genitsari-kateligan-sto-palati-stin-ipiresia-tou-soultanou

Πνευματική ζωή

Κάτω από την οθωµανική απειλή, πολλοί Έλληνες λόγιοι µετακινούνται προς τις ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στην Ιταλία. Εκεί, αναπτύσσουν σηµαντική συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα.
Εµπορικά κέντρα όπως η Χίος και η Κωνσταντινούπολη, αναδεικνύονται και σε σηµαντικά
πνευµατικά κέντρα. Ιδιαίτερη πνευµατική και καλλιτεχνική κίνηση παρατηρείται στα Ιόνια
νησιά, καθώς σε όλη τη διάρκεια της οθωµανικής κυριαρχίας βρίσκονται σε διαρκή επαφή µε
τη ∆ύση.
Στην Κρήτη, στα τέλη του 16ου αιώνα, παρατηρείται πνευµατική και καλλιτεχνική άνθηση,
που ονοµάζεται Κρητική Αναγέννηση. Αναπτύσσεται ιδιαίτερα η ποίηση και το θέατρο. Τα
έργα που δηµιουργούνται επηρεάζονται από την ιταλική Αναγέννηση. Σηµαντικοί εκπρόσωποι
της Κρητικής Αναγέννησης είναι ο Βιτσέντζος Κορνάρος και ο Γεώργιος Χορτάτζης.
Στις τέχνες κυριαρχεί η εκκλησιαστική ζωγραφική, ιδιαίτερα στα µεγάλα θρησκευτικά κέντρα της εποχής, το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα. Ξεχωρίζουν σηµαντικοί αγιογράφοι όπως ο
Θεοφάνης και ο Μ. ∆αµασκηνός. Παράλληλα, λαϊκοί ζωγράφοι δηµιουργούν αξιόλογα έργα.
Ο λαός εκφράζεται κυρίως µέσα από το δηµοτικό τραγούδι. Θέµατα όπως η ξενιτιά, η
σκλαβιά, οι κλέφτες εµπνέουν τους ανώνυµους δηµιουργούς. Το δηµοτικό τραγούδι συνδέεται
µε την καθηµερινή ζωή των ραγιάδων και την ελπίδα τους για λευτεριά.
Τα χρόνια πριν την Επανάσταση, µε το κίνηµα του Νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού, διευρύνεται η πνευµατική και η καλλιτεχνική ζωή των Ελλήνων. Τα ενδιαφέροντά τους περιλαµβάνουν θεατρικές παραστάσεις, µεταφράσεις βιβλίων και αρχαίων ελληνικών κειµένων, ποιητικές συλλογές, λογοτεχνικά έργα αλλά και έργα τέχνης και αρχιτεκτονικής

Οι σχέσεις µε τον υπόλοιπο κόσµο

Στην Οθωµανική Αυτοκρατορία οι άνθρωποι µετακινούνται και ταξιδεύουν, κυρίως όµως
οι χριστιανοί. Ο πόλεµος, η αναζήτηση οικονοµικών πόρων, το εµπόριο, τα γράµµατα, τους
αναγκάζουν να αλλάζουν τόπους και να αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες. Πολλές από αυτές τις
ευκαιρίες βρίσκονται έξω από τα σύνορα της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, στην κεντρική και
δυτική Ευρώπη καθώς και στη Ρωσία και τις παραδουνάβιες ηγεµονίες.
Στις αρχές του 18ου αιώνα, οι οικονοµικές ευκαιρίες πληθαίνουν. Κατά µήκος των εµπορικών δρόµων, των δρόµων διακίνησης των εµπορευµάτων, δηµιουργούνται οι ελληνικές παροικίες. Στη Βιέννη, τη Βουδαπέστη, τη Βενετία, τη Μασσαλία, την Οδησσό, το Λιβόρνο και
αλλού, οι Έλληνες της ∆ιασποράς έρχονται σε επαφή µε τον έξω κόσµο. Στους ξένους αυτούς τόπους εξελίσσονται και προοδεύουν. Γνωρίζουν διαφορετικά ήθη και έθιµα και συναντούν τις νέες ιδέες που διακινούνται στην Ευρώπη των νεότερων χρόνων.
Οι Έλληνες της ∆ιασποράς - λόγιοι και έµποροι - ιδρύουν τυπογραφεία, µεταφράζουν βιβλία, εκδίδουν περιοδικά και εφηµερίδες. ∆εν ξεχνούν όµως και τον τόπο τους. Βρίσκονται σε
συνεχή επαφή µε τη γενέτειρά τους, την υποστηρίζουν οικονοµικά αλλά και διοχετεύουν σ’
αυτήν νέες ιδέες και τρόπους ζωής. Με αυτό τον τρόπο οι υπόδουλοι ελληνικοί πληθυσµοί επικοινωνούν µε τις αλλαγές, που συµβαίνουν στις ευρωπαϊκές χώρες.
Τα κρίσιµα χρόνια, πριν την Ελληνική Επανάσταση, η επαφή των υπόδουλων Ελλήνων µε τον υπόλοιπο κόσµο γίνεται ιδιαίτερα χρήσιµη. Βοηθά την πορεία προς την εθνική ανεξαρτησία.