Στις 23 Απρίλιου του 1821 ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιοσέ-Μεχμέτ πασάς κατέβηκαν προς την Πελοπόννησο με 9.000 άντρες περίπου με σκοπό να καταπνίξουν την επανάσταση.
Ο Αθανάσιος Διάκος, ο Πανουργιάς και ο Γιάννης Δυοβουνιώτης με περίπου 1.500 πολεμιστές συμφώνησαν να καταληφθούν οι δύο δρόμοι που οδηγούσαν, ο πρώτος στη Λοκρίδα και στη Βοιωτία και ο δεύτερος στη Φωκίδα. Αποφάσισαν λυπών να χωριστούν και έτσι ο Δυοβουνιώτης κατέλαβε με 400 άνδρες τη γέφυρα του Γοργοποτάμου , ο Πανουργιάς με εξακόσιους κατευθύνθηκε στο χωριό Μουσταφάμπεη και στη Χαλκωμάτα και ο Διάκος με περίπου 500 άνδρες ανέλαβε να υπερασπιστεί τη γέφυρα της Αλαμάνας και τα Πουριά, από όπου περνούσε ο δρόμος που οδηγούσε στις Θερμοπύλες.
Ο Ομερ Βρυώνης κατάφερε να τρέψει σε φυγή το σώμα του Δυοβουνιώτη και του Πανουργιά ο οποίος μάλιστα τραυματίστηκε. Οι υπερασπιστές της Αλαμάνας προτείναν και αυτοί να υποχωρήσουν αλλά ο Αθανάσιος Διάκος αρνιόταν λέγοντας μάλιστα
-Φύγετέ εσείς εγώ θα μείνω εδώ.
Έτσι με τα πολλά και τα αλλά ο Αθανάσιος έμεινε με περίπου 48 παλικαριά να υπερασπιστή με σθένος αυτό που είχε αναλάβει. Λέγεται μάλιστα πως στην συγκεκριμένη μάχη σκοτώθηκε ο αδερφός του Διάκου, αλλά ούτε αυτό πτόησε τον ηρώα που πολεμούσε σαν λιοντάρι περικυκλωμένος μαζί με 10 περίπου πολεμιστές από τους τούρκους. Έτσι πολεμούσαν περίπου για μια ώρα ώσπου ο Αθανάσιος τραυματίσθηκε και αιχμαλωτίστηκε από τους τούρκους οι οποίοι τον πήγαν στον Ομέρ Βρυώνη για να τον δικάσει.
Ο Ομερ Βρυώνης θαυμάζοντας την ανδρεία του Διάκου προσπάθησε να τον κάνει πολεμιστή του αλλά μάταια, ο Διάκος αρνιόταν πεισματικά να υποταχθεί λέγοντας
- πάτε κι’ εσείς και η πίστη σας, μουρτάδες να χαθείτε, εγώ γραικός γεννήθηκε, γραικός θε να πεθάνω
Στο τέλος οι δικαστική απόφασή βγήκε και ο Αθανάσιος καταδικάστηκε σε παραδειγματικό θάνατο.
Έτσι ο Διάκος αφού βασανίστηκε εκτελέστηκε με την μέθοδο του ανασκολοπισμού. Αναμεσά στο κοινό λέγεται μάλιστα πως ήταν και η μητέρα του πολεμιστή.
Τα τελευταία λογία του Αθανάσιου Διάκου ήταν:
Για δες καιρό που διάλεξε,
ο χάρος να με πάρει,
τώρα π’ ανθίζουν τα κλαδιά
και βγάζει η γης χορτάρι…
Αναστασία Μαυρίδου