KΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ’ 1. Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ – Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΗΕ

 Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος επέφερε αλλαγές στη δομή του διεθνούς
συστήματος. Η σκυτάλη πέρασε σε εξωευρωπαϊκές δυνάμεις.

 Οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ κατέστησαν υπερδυνάμεις, που είχαν συμφέροντα σε
όλες τις περιοχές της υφηλίου. Αυτές εκπροσωπούσαν διαφορετικές μορφές
οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης:

Οι ΗΠΑ ακολούθησαν την ελεύθερη οικονομία η ΕΣΣΔ υιοθέτησε την κρατική και
πολυκομματικό πολιτικό σύστημα ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής &
μονοκομματικό πολιτικό σύστημα, βασισμένο στην παντοδυναμία του Κομμουνιστικού Κόμματος.
 Μετά το 1945 διαμορφώθηκαν δύο συνασπισμοί: ο Δυτικός συνασπισμός, με ηγέτη τις ΗΠΑ, στον οποίο μετείχαν κράτη της Δυτ. Ευρώπης, ο Καναδάς, η
Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, κ.ά. και ο Ανατολικός συνασπισμός, με ηγέτη την ΕΣΣΔ και μέλη του χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, η
Τσεχοσλοβακία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Αυτό ονομάστηκε  διπολικό σύστημα.
 Κατά τη μεταπολεμική περίοδο αναπτύχθηκε ανάμεσα στις δυο υπερδυνάμεις ανταγωνισμός, ο οποίος, όμως, επειδή δεν κατέληξε σε πολεμική αναμέτρηση,
ονομάστηκε Ψυχρός Πόλεμος.
 Οι δύο υπερδυνάμεις διέθεταν μεγάλα πυρηνικά οπλοστάσια, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί μια κατάσταση στην οποία κάθε υπερδύναμη απειλούσε την
άλλη με πυρηνική καταστροφή, η οποία ονομάστηκε η ισορροπία του τρόμου.
Στην Ευρώπη την ίδια περίοδο αναπτύχθηκε το κίνημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, που θα συνέβαλε στη συνεργασία, τη συμφιλίωση και την ευημερία.
Έτσι, το 1957 δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), προδρόμου της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 Στη δεκαετία του 1960 οι περισσότερες αποικίες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. Η πλειονότητα των νέων αυτών κρατών συγκρότησε τον Τρίτο Κόσμο,
χωρίς, ωστόσο να θιγεί ο διπολικός χαρακτήρας του μεταπολεμικού διεθνούς συστήματος.
 Απρίλιος - Ιούνιος 1945: Συγκλήθηκε στον Άγιο Φραγκίσκο των ΗΠΑ η ιδρυτική διάσκεψη του νέου Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), με τη
συμμετοχή 50 χωρών που πολεμούσαν τον Άξονα, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ αποτελεί υποχρεωτικό Διεθνές Δίκαιο, βασίζεται
στην αρχή της κυρίαρχης ισότητας μεταξύ των κρατών και απαγορεύει τη χρήση βίας, παρά μόνο για σκοπούς αυτοάμυνας.
Τα βασικά όργανα του ΟΗΕ είναι ο Γενικός Γραμματέας, η Γενική Συνέλευση και το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Στο Συμβούλιο Ασφαλείας μετέχουν, ως μόνιμα μέλη, 5 χώρες: ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Βρετανία, Γαλλία και Κίνα.
Ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ όρισε ότι για να ληφθεί απόφαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των πέντε μόνιμων μελών. Αν ένα από αυτά διαφωνεί ρητά, τότε απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί (δικαίωμα βέτο). Συχνά, έγινε κατάχρηση του βέτο λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων.
Στο πλαίσιο του ΟΗΕ λειτουργούν και υπηρεσίες, όπως η UNICEF (για την προστασία των παιδιών) και η UNESCO (με αντικείμενο την πολιτιστική ανάπτυξη
και κληρονομιά). Ο ΟΗΕ, πάντως, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία διάφορα διεθνή προβλήματα, μεταξύ των οποίων και το Κυπριακό Ζήτημα.

Leave a Reply