Οδύσσεια Α΄ Γυμνασίου

Ραψωδία ε 165-248

Ραψωδία ε 165-310

Ραψωδία ε 165-248

• Υπόθεση: Αφού έφυγε ο Ερμής η Καλυψώ πήγε να βρει τον Οδυσσέα. Εκείνος ήταν στο περιγιάλι και έκλαιγε γιατί ήθελε να επιστρέψει στην οικογένειά του. Τότε η νεράιδα του είπε πως θα φύγει για την πατρίδα του. Για να γίνει αυτό έπρεπε να κατασκευάσει μια σχεδία για να μπορέσει να πραγματοποιήσει το ταξίδι του. Εκείνη θα του έδινε τρόφιμα και ρούχα. Ακόμη θα του έστελνε ούριο άνεμο ώστε να φτάσει με ασφάλεια στην πατρίδα του, αν αυτό το επιθυμούσαν και οι θεοί. Ο Οδυσσέας όμως φοβήθηκε πως η θεά είχε κάτι άλλο στο μυαλό της και της ζήτησε να του ορκιστεί πως δεν είχε κάτι κακό στο μυαλό της για τον ίδιο. Η Καλυψώ τότε τον βεβαίωσε πως δεν σκέφτεται κάτι κακό για τον ίδιο και τον κατανοεί. Έπειτα, έφαγαν μαζί και η Καλυψώ προσπάθησε με τα επιχειρήματά της να τον πείσει να μείνει μαζί της. Αρχικά, του είπε πως τα βάσανά του δεν είχαν τελειώσει ακόμη. Επίσης αν έμενε κοντά της θα γινόταν αθάνατος και του ανέφερε πως και η ίδια δεν ήταν κατώτερη από την Πηνελόπη. Στα λόγια της αυτά ο Οδυσσέας απάντησε πως δεν υπολειπόταν σε τίποτα απέναντι στην Πηνελόπη αλλά ο ίδιος ήταν πρόθυμος να υπομείνει όλα τα εμπόδια προκειμένου να επιστρέψει στο σπίτι του.
• Ανθρωπομορφισμοί: στίχοι 171, 199- 205, 215-221.
• Προοικονομίες: στίχοι 227- 228, 243- 246.
• Στίχοι 227- 233: τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί η Καλυψώ για να πείσει τον Οδυσσέα να μείνει κοντά της.

Δραστηριότητες

1. Να διαβάσετε τους στίχους 165- 248 στις σελίδες 57- 59 του σχολικού βιβλίου.
2. Να λύσετε το κρυπτόλεξο.

Ραψωδία ε 57-165

Ραψωδία ε 1-165

Ραψωδία ε 57-165

• Υπόθεση: Μετά το συμβούλιο των θεών ο Ερμής πέταξε την Ωγυγία, το νησί της Καλυψώς. Πήγε στη σπηλιά που ήταν η νεράιδα και τη βρήκε εκεί να υφαίνει στον αργαλειό και να τραγουδά. Το τοπίο γύρω από τη σπηλιά ήταν πολύ ωραίο. Υπήρχε δάσος με λεύκες, σκλήθρες και κυπαρίσσια, διάφορα είδη πουλιών, κρήνες, λιβάδια και μια όμορφη κληματαριά. Ο Ερμής στάθηκε και θαύμαζε το τοπίο. Έπειτα μπήκε στην σπηλιά και μόλις τον είδε η Καλυψώ τον αναγνώρισε. Ο Οδυσσέας ωστόσο έλειπε από εκεί, καθώς βρισκόταν στην ακτή και έκλαιγε κοιτάζοντας το πέλαγος. Η Καλυψώ αφού ζήτησε από τον Ερμή να καθίσει και του προσέφερε νέκταρ και αμβροσία μετά ήθελε να μάθει τον λόγο της επίσκεψής του. Της είπε λοιπόν πως τον έστειλε ο Δίας να της ανακοινώσει πως πρέπει να αφήσει τον Οδυσσέα να φύγει για να γυρίσει στην Ιθάκη. Μόλις τα άκουσε αυτά η Καλυψώ οργίστηκε και κατηγόρησε τους θεούς πως δεν μπορούσαν να δεχτούν τη σχέση της με έναν θνητό και γι’ αυτό της ζητούσαν να τον αφήσει να φύγει. Συνέχισε τον λόγο της αναφέροντας πως οι θεοί κατέστρεψαν το καράβι του και πως η ίδια τον φρόντισε και ήθελε να τον κάνει αθάνατο και αγέραστο και να μείνει κοντά της. Ωστόσο συμφώνησε με τον Ερμή πως κανείς δεν τόλμησε να παραβεί τις εντολές του Δία και έτσι και η ίδια θα έκανε αυτό που της ζητά. Είπε μάλιστα στον Ερμή πως θα συμβουλεύσει τον Οδυσσέα χωρίς να του κρατήσει τίποτα κρυφό. Ο Ερμής της απάντησε τότε πως καλά θα κάνει να ακολουθήσει την εντολή του Δία για να μην δεχτεί αργότερα την οργή του και έπειτα έφυγε.

Δραστηριότητες

1. Να διαβάσετε τις σελίδες 53- 55 του σχολικού βιβλίου.
2. Να λύσετε το κρυπτόλεξο.

Ραψωδία ε 1-54

Ραψωδία ε 1-165

Ραψωδία ε 1-54

• Υπόθεση: Έγινε συμβούλιο των θεών και ξεκίνησε να μιλά η Αθηνά παρουσιάζοντας την κατάσταση σχετικά με τον Οδυσσέα και τον Τηλέμαχο. Τότε απάντησε ο Δίας λέγοντας πως η Αθηνά μπορούσε να φροντίσει για την ασφαλή επιστροφή του Τηλέμαχου στην Ιθάκη και από την άλλη έδωσε οδηγίες στον Ερμή σχετικά με όσα έπρεπε να γίνουν για να ξεκινήσει η επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη. Μόλις ολοκλήρωσε τον λόγο του ο Δίας ο Ερμής ξεκίνησε για την Ωγυγία.

Δραστηριότητες:

1. Να διαβάσετε τις σελίδες 51- 52 του σχολικού βιβλίου.
2. Τι λέει ο Δίας στον Ερμή στους στίχους 35-49 σχετικά με την επιστροφή του Οδυσσέα;
3. Να λύσετε το κρυπτόλεξο

Περίληψη ραψωδίας γ και ραψωδίας δ

Περίληψη ραψωδίας γ και ραψωδίας δ

(σελ. 46- 47 σχολικού βιβλίου)

Περίληψη ραψωδίας γ

• Υπόθεση: ο Τηλέμαχος μαζί με τον «Μέντορα» έφτασαν στην Πύλο. Αφού δέχτηκαν τη φιλοξενία του Νέστορα ο Τηλέμαχος ζήτησε να μάθει ό,τι ήξερε ο Νέστορας για τον πατέρα του. Ο Νέστορας ξεκίνησε να μιλά για τους ήρωες που σκοτώθηκαν στην Τροία, για το πρόβλημα του νόστου λόγω της οργής της Αθηνάς, για εκείνους που γύρισαν στην πατρίδα αλλά και για τον Αγαμέμνονα και τον Μενέλαο. Του είπε ότι ο πατέρας του ταξίδεψε μαζί του ως την Τένεδο αλλά μετά γύρισε στην Τροία για να βοηθήσει τον Αγαμέμνονα και να προσφέρουν θυσίες στην Αθηνά προσπαθώντας να την ηρεμήσουν. Έτσι του λέει να πάει στην Σπάρτη γιατί είναι πιθανό ο Μενέλαος να γνωρίζει περισσότερα. Το βράδυ ο Τηλέμαχος έμεινε στο παλάτι της Πύλου και η Αθηνά- Μέντορας πέταξε σαν αετός και όλοι έμειναν έκπληκτοι. Ο Νέστορας κατάλαβε ότι ήταν η θεά και το θεώρησε καλή τύχη για τον Τηλέμαχο. Το επόμενο πρωί ο Τηλέμαχος μαζί με τον Πεισίστρατο (γιο του Νέστορα) ξεκίνησαν για τη Σπάρτη. Το βράδυ σταμάτησαν στις Φηρές και την επομένη έφτασαν στη Σπάρτη.

Περίληψη ραψωδίας δ

• Υπόθεση: Το βράδυ έφτασαν στη Σπάρτη όπου φιλοξενήθηκαν από τον Μενέλαο. Εκεί ο Τηλέμαχος έμαθε για τα κατορθώματα του πατέρα του στην Τροία. Την επόμενη μέρα ζήτησε πληροφορίες από τον Μενέλαο και εκείνος αφού του είπε όσα έζησε και έμαθε και για άλλους ήρωες ολοκλήρωσε τον λόγο του λέγοντας πως τον Οδυσσέα τον κρατά στο νησί της παρά τη θέλησή του η νεράιδα Καλυψώ. Μετά από αυτά ο Τηλέμαχος βιαζόταν να γυρίσει στην Ιθάκη. Εκεί η μνηστήρες έμαθαν για το ταξίδι του Τηλέμαχου και ετοιμάζονταν να του στήσουν δολοφονική ενέδρα.

Δραστηριότητες

1. Να διαβάσετε τις σελίδες 46- 47 (στην αρχή) του σχολικού βιβλίου.

Περίληψη ραψωδίας β

Περίληψη ραψωδίας β

• Υπόθεση: ο Τηλέμαχος καλεί σε συνέλευση τους κατοίκους της Ιθάκης για να τους μιλήσει για την κατάσταση που επικρατεί στο παλάτι. Επικαλούμενος τους θεούς ζητά από τους μνηστήρες να φύγουν από το παλάτι. Ο Δίας τότε στέλνει σημάδι από τον ουρανό το οποίο ερμηνεύει ο μάντης Αλιθέρσης. Μόλις ολοκληρώσει τον λόγο του ο μάντης ο Ευρύμαχος τον απειλεί. Έπειτα ο Τηλέμαχος ζητά ένα καράβι για να πραγματοποιήσει το ταξίδι του στην Πύλο και στη Σπάρτη. Το ταξίδι αυτό αναλαμβάνει να ετοιμάσει ο Μέντορας, στον οποίο ο Οδυσσέας φεύγοντας είχε εμπιστευτεί το σπιτικό του. Με την ολοκλήρωση της συνέλευσης οι μνηστήρες γυρίζουν στο παλάτι και ο Τηλέμαχος πηγαίνει στην ακρογιαλιά για να προσευχηθεί στην Αθηνά. Η Αθηνά, με τη μορφή του Μέντορα, του υπόσχεται συμπαράσταση και φροντίζει να συνοδεύσει τον Τηλέμαχο στο ταξίδι αυτό με τη μορφή του Μέντορα. Ο Τηλέμαχος πηγαίνοντας στο παλάτι ζητά από την Ευρύκλεια να του ετοιμάσει ό,τι χρειάζεται για το ταξίδι και να μην πει τίποτα στην Πηνελόπη γι’ αυτό.

Δραστηριότητες

1. Να διαβάσετε την περίληψη της ραψωδίας β στη σελίδα 45 του σχολικού βιβλίου.
2. Ποιο ήταν το σημάδι που έστειλε ο Δίας στον Τηλέμαχο;
3. Να περιγράψετε σε λίγες γραμμές πώς φαντάζεστε τη συνέλευση των κατοίκων της Ιθάκης.

Ραψωδία α 361-497

Ραψωδία α 361-497

• Υπόθεση: η Πηνελόπη κατεβαίνει στην αίθουσα που ήταν όλοι συγκεντρωμένοι και άκουγαν το τραγούδι του Φήμιου. Τότε η Πηνελόπη ζήτησε από τον Φήμιο να τους τραγουδήσει άλλα τραγούδια γιατί αυτό την πληγώνει πολύ. Αμέσως παίρνει τον λόγο ο Τηλέμαχος λέγοντάς της πως η θεοί φταίνε για τα βάσανα των ανθρώπων και όχι ο αοιδός που τους τραγουδά. Έτσι της ζητά να αποχωρήσει και να πάει στην κάμαρή της ενώ δηλώνει πως ο σημαντικότερος λόγος μέσα στο παλάτι είναι ο δικός του γιατί αυτός είναι τώρα κυβερνήτης εκεί. Κατάπληκτη η Πηνελόπη αποχωρεί και όταν έφτασε στο δωμάτιό της άρχισε να θρηνεί για τον Οδυσσέα μέχρι που η Αθηνά της έστειλε έναν γλυκό ύπνο. Η εμφάνιση όμως της Πηνελόπης τάραξε τους μνηστήρες που ήθελαν να πλαγιάσουν μαζί της. Τότε πήρε τον λόγο ο Τηλέμαχος και τους ζήτησε να συνεχίσουν το δείπνο τους ακούγοντας τον αοιδό, αλλά αύριο θα καλέσει συνέλευση και θα ζητήσει να φύγουν οριστικά από το παλάτι και να σταματήσουν να σπαταλούν την περιουσία του έτσι ατιμώρητα. Αν αρνηθούν να φύγουν θα ζητήσει την τιμωρία τους από τον Δία. Ο Αντίνοος απαντά στον Τηλέμαχο σχετικά με το κληρονομικό αξίωμα της βασιλείας. Ο Τηλέμαχος του λέει ότι είναι κι άλλοι πολλοί Αχαιοί που θα μπορούσαν να βασιλεύσουν στο νησί. Μετά πήρε τον λόγο ο Ευρύμαχος και αφού μίλησε για τους θεούς και τη βασιλεία καθώς και για την περιουσία του Τηλέμαχου, ήθελε να μάθει ορισμένα πράγματα για τον ξένο. Εκείνος του είπε ότι ήταν ο Μέντης, ένας πατρικός φίλος, αν και είχε αναγνωρίσει την θεά. Μετά αποσύρθηκαν όλοι για να ξεκουραστούν.
• Στίχοι 361- 400: υπάρχει η αντίληψη ότι ο άντρας είναι ο κύριος του σπιτιού και αυτός που αποφασίζει για όλα.
• Στίχοι 387- 388: φαίνεται η αντίληψη ότι οι θεοί είναι υπαίτιοι για τα βάσανα των ανθρώπων.
• Στίχοι 417- 422: η συμπεριφορά των μνηστήρων είναι ανάρμοστη, άνανδρη και κατακρίνεται.
• Στίχοι 423- 424: προοικονομία σχετικά με την τιμωρία των μνηστήρων που θα δούμε στη συνέχεια μέσα στο παλάτι του Οδυσσέα. Η τιμωρία αυτή προέρχεται από τους θεούς οι οποίοι οργίζονται με τους ανθρώπους που είναι αλαζόνες.
• Στίχοι 430- 431, 434- 437: βλέπουμε την αντίληψη που υπήρχε για τη βασιλεία ως κληρονομικό αξίωμα.
• Στίχοι 434, 446- 447: ο Δίας είναι αυτός που χαρίζει το αξίωμα της βασιλείας.
• Στίχοι 438- 441: η παρακμή της βασιλείας.

Χαρακτηρισμοί

• Πηνελόπη: είναι αρχοντική, επιβλητική, ευαίσθητη, σεμνή, σοβαρή, ευγενική, μεγαλοπρεπής και αγαπά τον Οδυσσέα.
• Τηλέμαχος: είναι θαρραλέος, αποφασιστικός, ψύχραιμος, σοβαρός, συνετός.
• Μνηστήρες: δεν αισθάνονται καμία ντροπή για όλα αυτά που κάνουν, είναι ασεβείς, αλαζόνες και υβριστές.
• Αντίνοος: είναι ηγέτης και αλαζόνας.
• Ευρύμαχος: είναι ύπουλος, προβληματισμένος, ταραγμένος και ειρωνικός.

Δραστηριότητες

1. Να διαβάσετε το κείμενο σελ. 39-42 του σχολικού βιβλίου.
2. Τι νομίζετε ότι θα απαντούσε ο Φήμιος στην Πηνελόπη, αν δεν προλάβαινε να απαντήσει ο Τηλέμαχος; (ερώτηση 1 σελ. 43 σχολικού βιβλίου)
3. Πώς ήταν ο Τηλέμαχος και πώς παρουσιάζεται τώρα;

Οδύσσεια: ραψωδία α 1-108 (ενότητες 1 και 2)

Ενότητα 1^η

• Υπόθεση: ο ποιητής επικαλείται τη Μούσα και της ζητά να του πει τα πάθη και τις περιπέτειες του Οδυσσέα, πώς έμεινε μόνος του και πού βρίσκεται τώρα.
• Στο κυρίως προοίμιο αναφέρεται πως είναι πολυταξιδεμένος και πως έχει ταλαιπωρηθεί πολύ από τη στιγμή που τελείωσε ο πόλεμος της Τροίας και ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής μαζί με τους συντρόφους του.
• Στίχοι 9-11: γίνεται αναφορά στους συντρόφους του και στον λόγο για τον οποίο χάθηκαν. Έτσι δικαιολογείται το γεγονός πως αυτή τη στιγμή είναι μόνος του.
• Η επίκληση του ποιητή στη Μούσα θέλει να δείξει ότι όλα αυτά που γράφει ο ποιητής του τα έχει πει η θεά.
• Στην αρχή του προοιμίου δίνονται πληροφορίες για τον ήρωα και για το ήθος του.
• Ανθρωπομορφισμός: η εμφάνιση ανθρώπινων στοιχείων (συμπεριφορά, συναισθήματα, συνήθειες, μορφή κλπ.) από τους θεούς. Στίχος 19: στον στίχο αυτό έχουμε ανθρωπομορφισμό της Καλυψώς καθώς εμφανίζει συναισθήματα και συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους.
• Προοικονομία: υπάρχει όταν γνωρίζουμε από πριν κάτι που πρόκειται να συμβεί παρακάτω. Στίχοι 23-25: υπάρχει προοικονομία καθώς μαθαίνουμε από την αρχή ότι ο Ποσειδώνας θα κάνει δύσκολη την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη λόγω του θυμού του προς αυτόν.
• Το όνομα του Οδυσσέα αναφέρεται σκόπιμα στο τέλος του προοιμίου γιατί ήταν εύκολο να το καταλάβει κανείς και γιατί με αυτό τον τρόπο μπορούσε να προσελκύσει το ενδιαφέρον.
• Χαρακτηρισμός Οδυσσέα: είναι πολύτροπος, εφευρετικός, σπουδαίος πολεμιστής, οξυδερκής, έμπειρος, πολυταξιδεμένος, πολύπαθος και πολυβασανισμένος.

Ενότητα 2^η

• Υπόθεση: ο Ποσειδώνας έλειπε στους Αιθίοπες και τότε οι υπόλοιποι θεοί πραγματοποιούν το πρώτο τους συμβούλιο σχετικά με το θέμα του Οδυσσέα. Πρώτος πήρε τον λόγο ο Δίας, ο οποίος ξεκίνησε να μιλά θυμίζοντας σε όλους τον Αίγισθο που η συμπεριφορά του οδήγησε στην τιμωρία του. Το παράδειγμα αυτό το αναφέρει ο Δίας για να θυμίσει πως οι άνθρωποι κατηγορούν τους θεούς για αυτά που παθαίνουν ενώ το φταίξιμο είναι δικό τους καθώς οι θεοί τους προειδοποιούν και εκείνοι συνεχίζουν να αδιαφορούν. Στη συνέχεια η Αθηνά παίρνει τον λόγο. Συμφωνώντας με τον Δία συνεχίζει μιλώντας για τον Οδυσσέα. Λέει ότι βρίσκεται στο νησί της Καλυψώς θλιμμένος μακριά από το σπίτι του και δεν μπορεί να επιστρέψει αφού η θεά τον κρατά εκεί. Τότε ζητά από τον Δία να της εξηγήσει γιατί είναι τόσο θυμωμένος με τον Οδυσσέα και δεν τον βοηθά. Ο Δίας της απαντά ότι ο Ποσειδώνας έχει οργιστεί μαζί του και πως τώρα είναι καιρός κι εκείνος να επιστρέψει στην Ιθάκη. Έτσι η Αθηνά προτείνει το σχέδιό της που είναι να πάει ο Ερμής στην Καλυψώ και να της μιλήσει και η ίδια θα πάει στην Ιθάκη για να βρει και να μιλήσει στον Τηλέμαχο.
• Στην ενότητα αυτή υπάρχουν αρκετοί ανθρωπομορφισμοί (στ. 26-29, 53, 56,61,64-65, 74, 79- 81, 97- 98).
• Στους στίχους 40-47, 89- 91 και 97-108 υπάρχει προοικονομία καθώς γίνεται αναφορά σε γεγονότα που πρόκειται να δούμε στη συνέχεια.
• Υστεροφημία: η φήμη που αφήνει κανείς μετά τον θάνατό του είχε πολύ μεγάλη σημασία για τους αρχαίους. (στίχοι 106-108).

Δραστηριότητες

Να γίνει ανάγνωση των κειμένων στις σελ. 18-19 και 21-23.

Ενότητα 1^η

Ποιοι θεοί βοηθούν και ποιοι εμποδίζουν την επιστροφή του Οδυσσέα;

Ενότητα 2^η

Τι πρέπει να κάνει η Αθηνά και τι ο Ερμής με βάση το σχέδιο της Αθηνάς στους στίχους 97- 108;

Εισαγωγή στην Οδύσσεια

Εισαγωγή

• Έπος:  είναι το αφηγηματικό ποίημα με μυθολογικό, ηρωικό και διδακτικό περιεχόμενο.
• Ηρωικά έπη: Ιλιάδα και Οδύσσεια. Αφηγούνται κατορθώματα ηρώων αλλά και θεών, οι οποίοι συχνά υπάρχουν μαζί με τους ανθρώπους και κατευθύνουν τις δράσεις τους.
• Γνωρίσματα ηρωικού έπους: α) παρουσιάζει μυθοποιημένα γεγονότα ενός μακρινού παρελθόντος σαν να είναι αληθινά, β) έχει αντικειμενικό χαρακτήρα, εκφράζει δηλαδή όλη την κοινωνία μέσα στην οποία δημιουργείται.
• Επικός κύκλος: περιλαμβάνει έπη που αρχίζουν από τη δημιουργία του κόσμου και τελειώνουν με τον θάνατο του Οδυσσέα. Όσα από αυτά σχετίζονται με τον Τρωικό πόλεμο αποτελούν τον τρωικό κύκλο και είναι τα εξής: τα Κύπρια, η Αἰθιοπὶς, η Μικρὰ Ἰλιάς, η Ἰλίου πέρσις, οι Νόστοι και η Τηλεγόνεια ή Τηλεγονία.
• Η Οδύσσεια εξιστορεί τον δεκαετή αγώνα του Οδυσσέα να γυρίσει στην Ιθάκη, ο ποιητής όμως αναφέρει όλες τις περιπέτειές του μετά τον πόλεμο μέσα σε 41 μέρες.
• Τα ομηρικά έπη αναφέρονται σε μυθοποιημένα γεγονότα της Μυκηναϊκής εποχής (Τρωικός πόλεμος), ενώ γράφονται τη Γεωμετρική εποχή.
• ἀοιδοὶ:είναι παλαιοί επικοί ποιητές και ονομάζονται έτσι γιατί τραγουδούσαν τα έπη τους με τη συνοδεία φόρμιγγας/ κιθάρας. Τα συνέθεταν αυτοσχεδιάζοντας προφορικά με τη βοήθεια της Μούσας, η οποία τάχα τους υπαγόρευε τα θέματα που επέλεγαν να τραγουδήσουν. Τραγουδούσαν σε συμπόσια στα ανάκτορα και σε γιορτές. Έγιναν περιζήτητοι και κάθε ανάκτορο ήθελε να έχει τον δικό του αοιδό. Απομνημόνευαν θρύλους, σημαντικά γεγονότα και τους ήρωες του λαού και σε συνδυασμό με τον εξάμετρο στίχο (στίχος του έπους) έφτιαχναν τα τραγούδια τους.
• Ραψωδοί:διαδέχτηκαν τους αοιδούς. Δεν αυτοσχεδίαζαν, αλλά απομνημόνευαν ρυθμικά έτοιμα καταγεγραμμένα ποιήματα (δικά τους ή άλλων) κρατώντας ραβδί που συμβόλιζε την εξουσία που τους έδωσαν οι θεοί. Δεν ζούσαν σε ανάκτορα, αλλά ανήκαν σε επαγγελματικά σωματεία και ταξίδευαν σε διάφορα μέρη και γιορτές για να παρουσιάσουν τα έπη.
• Όμηρος: ταξίδευε για να απαγγείλει τα ποιήματά του, τα οποία συνέθεσε με γραφή. Μάλλον ήταν ο πρώτος που κράτησε ραβδί εγκαινιάζοντας έτσι το είδος των ραψωδών. Εφτά πόλεις τον διεκδικούν με πιθανότερες τη Σμύρνη και τη Χίο.
• Επίσημη καταγραφή των ομηρικών επών φαίνεται ότι έγινε στην Αθήνα κατά τον 6^ο αι. π.Χ. (τότε κυβερνούσε μάλλον ο τύραννος Πεισίστρατος ή ο γιός του Ίππαρχος) για να υποχρεώνονται οι ραψωδοί να απαγγέλλουν τα έπη στη γιορτή των Παναθηναίων με βάση το κείμενο της επίσημης, ας πούμε, έκδοσης και να αποφεύγονται οι παρεμβολές.
• Η Οδύσσεια αποτελείται από 12.110 στίχους, ενώ η Ιλιάδα από 15.693. Είναι χωρισμένες σε 24 ραψωδίες η καθεμία. Διακρίνονται με τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου (τα μικρά η Οδύσσεια α-ω, και τα κεφαλαία η Ιλιάδα Α-Ω).

Ερωτήσεις:

1. Τι ονομάζεται έπος;
2. Ποιες είναι οι διαφορές των αοιδών και των ραψωδών;