English

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (12) //ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ

    Ο συγγραφέας της Φόνισσας, εν προκειμένω ο Παπαδιαμάντης, προσπαθεί να παρουσιάσει τις ψυχικές διακυμάνσεις της ηρωίδας του για να μας δώσει να καταλάβουμετον λόγο-αιτία που την  οδήγησε στον πρώτο φόνο της και έπειτα και στους υπόλοιπους που θα είναι υπεύθυνοι για τα ψυχικά αποτελέσματα που θα έχει  αργότερα η Φραγκογιαννού.

    Η Φόνισσα ειναι ενα αξιολυπητο και ψυχολογικά βασανισμένο ατομο. Στον πρώτο της φόνο πίστευε πως εκτελούσε ένα θεάρεστο έργο, όμως αργότερα αποκτά τύψεις απ’την πράξη της αυτήν, και φοβάται εντέλει την θεία τιμωρία. Βέβαια αυτό έρχεται σε αντίφαση με τις ενέργειές της,  καθώς είχε πλήρη γνώση των πράξεων της. Επομένως η προσπάθειά της
να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των φόνων της με την θρησκεία έρχεται σε αντίθεση, άρα εύκολα θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε και ως κατα συρροή δολοφόνο.

      Η Φιλοσοφία που θέλει να μας περάσει το κείμενο αυτό είναι οι πολλές μορφές που μπορεί να έχει το κακό. Η Φραγκογιανού ,για παράδειγμα, με τους φόνους της πιστεύει πως σώζει τις ζωές των μικρών κοριτσιών από κάποιες εξαναγκαστικές υποχρεώσειςκαι την εκμετάλευση μιας πατριαρχικής κοινωνίας. 'Αρα είναι δικαιολογημένη η
Φραγκογιαννού; Φυσικά και όχι!

      Είναι προφανές ότι πρέπει να τιμωρηθεί από την κοινωνία , και εδώ φάινεται και η φιλοσοφία του μυθιστορήματος σε κοινωνικό επίπεδο  όσον αφορά στο δίκαιο και στο άδικο , στην ισότητα των δυο φίλων και στη θέση της
γυναίκας στην κοινωνία.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (11) /// ΑΡΗΣ ΚΑΝΑΚΑΡΗΣ

ΝΑ ΑΝΑΛΥΣΕΤΕ ΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ
ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΦΟΝΙΣΣΑΣ
   Η Φραγκογιαννού  είναι μια ηλικιωμένη χήρα,  που έζησε βασανισμένη ζωή σαν παιδί, ως σύζυγος, ως μήτηρ και ως γιαγιά, μαθημένη πάντα να υπηρετεί χωρίς αντιρρήσεις τους  ανθρώπους του περιβάλλοντός της.  Η πείρα τής  δίδαξε ότι η ζωή για μια γυναίκα είναι γεμάτη βάσανα και πίστευε ότι η γέννηση ενός κοριτσιού δεν φέρνει τίποτα άλλο παρά δυστυχία, όχι μόνο στο ίδιο το παιδί, αλλά και στην οικογένειά του, ιδίως εάν είναι φτωχή.
    Η Φραγκογιαννού ανήκει στις λεγόμενες «προψυχωτικές προσωπικότητες ή χαρακτήρες». Συγκεκριμένα συνδυάζει: στοιχεία παρανοϊκής
προσωπικότητας, όπως διάχυτη καχυποψία και αμφισβήτηση καθώς και εχθρικότητα. Στοιχεία σχιζοειδούς προσωπικότητας όπως συναισθηματική ψυχρότητα. Η φιλοσοφία της αντιπροσωπεύει μια εικόνα η οποία θύγει το θέμα του σεξισμού εκείνη την εποχή.Έχει την άποψη ότι αν δεν ανήκεις στο αντρικό φύλο, τότε δεν υπάρχει το νόημα της ζωής.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (10) ΒΑΣΙΛΗΣ ΖΗΣΗΣ

    Η Φραγκογιαννού έχει περάσει δύσκολα στην ζωή της υπηρετώντας πάντα τους άλλους. Υπάρχει μέσα της η αίσθηση της αδικίας.  Τον  χαρακτήρα της τον έχει επηρεάσει αρνητικά το γεγονός πως ακόμα και σε μεγάλη ηλικία συνεχίζει να  υπηρετεί την οικογένεια της. Μαζί με αυτό συμβάλει και η φτώχεια και η μίζερη διαβίωσή της. Έτσι η φόνισσα παρουσιάζεται ως μια γυναίκα χωρίς ευαισθησίες και ανούσιους  συναισθηματισμούς.Απίστευτα σκληρή και με μεγάλη υπομονή. Τέλος, κυριεύεται από έντονο μισογυνισμό και βλέπει απ΄όλα τα θηλυκά μόνο την δική της επίπονη πορεία, γι΄αυτό και οδηγείται στην διαπίστωση πως είναι προτιμότερο να μην γεννιούνται κορίτσια.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (9) ΕΙΡΗΝΗ ΜΟΤΑΚΗ

Να αναλύσετε την ψυχολογία και την φιλοσοφία της φόνισσας
    Η ηρωίδα της νουβέλας είναι μια καταπιεσμένη γυναίκα που στην εποχή της η θέση των γυναικών ήταν υποβαθμισμένη. Έζησε σε μια κοινωνία όπου οι γυναίκες υπηρετούσαν τους άλλους από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους ως τον θάνατο τους.
     Αρχικά υπηρετούσε τους  γονείς της, έπειτα τον άβουλο άντρα της, μετά τα παιδιά της  και τέλος τα εγγόνια της. Από νωρίς ένιωσε την απόρριψη και την αδικία αφού οι ίδιοι οι γονείς της την ξεχώρισαν από τα  αδέλφια της και της έδωσαν μικρή προίκα με αποτέλεσμα να κάνουν όλη τη ζωή της δύσκολη, περιόρισαν την ελευθερία της και επηρέασαν την προσωπικότητά της.  Ο νους της θολώνει και αποτελεί μια διαταραγμένη προσωπικότητα.
    Η Χαδούλα κάθεται και ξαγρυπνά κοντά στο μικρό εγγόνι της και η κούραση και η ξαγρύπνια ημερών την κάνουν να σκέφτεται την άδικη ζωή που έζησε και να ξυπνήσει τη δολοφονική της διάθεση. Συνειδητοποιεί ότι σε όλη της τη ζωή υπηρετεί ανθρώπους χωρίς να έχει χαρεί ποτέ στη ζωή της. Καταβεβλημένη θεωρεί όλο και λιγότερο την επιβίωση του μικρού κοριτσιού. Οι πικρές αναμνήσεις της τις νύχτες ξαγρύπνιας την οδηγούν στον παραλογισμό. Η ηρωίδα παρόλο που αισθάνεται τύψεις, από την άλλη πιστεύει ότι έχει πράξει σωστά, γιατί απάλλαξε το μικρό από το βάσανό του. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι πηγαίνει στο ξωκκλήσι και ζητά σημάδι από τον Άγιο αν έπραξε σωστά.
      Η βεβαρυμένη διάθεση και η απογοήτευση της ηρωίδας μεγαλώνει βλέποντας το κοριτσάκι να είναι άρρωστο από τη μέρα που γεννήθηκε, την κόρη της που είναι ταλαιπωρημένη από τη γέννα αλλά και τον μεθυσμένο γαμπρό της που δε δίνει σημασία και νιώθει ότι και αυτό το παιδί όταν θα μεγαλώσει θα γνωρίσει  όλες τις πίκρες που περιμένουν μια γυναίκα, ενώ αρχίζει να σκέφτεται ότι μακάρι να μην είναι καλά το
μωρό και να πεθάνει για να γλιτώσουν από το άρρωστο παιδί.
        Αρχίζει δηλαδή η  ταλαιπωρία και η αναπόληση στο άσχημο και άδικο παρελθόν  και οδηγείται σε αρνητικές  σκέψεις που θα την φέρουν σε παραλογισμό, ο οποίος θα κορυφωθεί με το πνίξιμο του  παιδιού.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ 8 ///ΜΑΡΙΛΙΝΑ ΜΠΑΧΟ

Να αναλύσετε την ψυχολογία και την φιλοσοφία της φόνισσας με στοιχεία από το κείμενο
Της Μαριλίνας Μπάχο
   Σύμφωνα με το κείμενο η φιλοσοφία της Φραγκογιαννούς έγκειται στο ότι δεν σκοτώνει μικρά κορίτσια απλώς για να απαλλάξει τους γονείς τους από το φορτίο της προίκας, καθώς όπως πιστεύει η ίδια “ο άνθρωπος δεν συμφέρει να κάνει πολλά κορίτσια”, αλλά για να απαλλάξει τα ίδια από το βάρος της ύπαρξής τους. Kαι κυρίως, για να τα γλιτώσει από το δύσκολο μέλλον που τα περιμένει, καθώς οι γυναίκες είναι υπεύθυνες για την φροντίδα της οικογένειάς τους, δηλαδή του άντρα τους και των παιδιών τους, ακόμα και όταν αυτά παντρευτούν και αποκτήσουν δική τους οικογένεια.
    Όλη αυτή η  καταπιεστική κατάσταση όμως που και η ίδια η Φραγκογιαννού έχει υποστεί “για να μεγαλώσει τα παιδιά της και να προικήσει τις κόρες της, όπως όλοι οι φτωχοί γονείς που έχουν θυγατέρες” την οδηγεί ύστερα από τον απολογισμό της ζωής της να παραλογίζεται.“Ο νους ψηλώνει”, πνίγει την άρρωστη εγγονή της νομίζοντας ότι κάνει καλή πράξη.
       Προσπαθώντας να κατανοήσουμε την ψυχολογία της φόνισσας διαπιστώνουμε ότι η Φραγκογιαννού είναι ταυτόχρονα θύτης και θύμα. Θύτης γιατί κάνει έγκλημα πνίγοντας  την εγγονή της αλλά και θύμα του κοινωνικού περιβάλλοντός της. Η οικογένειά της δεν της
πρόσφερε μόρφωση ούτε αξίες, την παντρεύουν με κάποιον που αποδεικνύεται ανίκανος
και άβουλος με αποτέλεσμα να αναγκαστεί η ίδια να δουλέψει σκλήρα για την επιβίωση
όλων.
     Αισθάνεται την καταπίεση του φίλου της, όπου “οι γαμπροί απαιτούν υπέρμετρη προίκα για να παντρευτούν” και έτσι δεν συμφέρει κάποιον να κάνει κορίτσι. Ο βεβαρυμένος ψυχισμός της και η συνειδητοποίηση πως δεν μπορεί να αλλάξει την μοίρα των κοριτσιών την οδηγούν σε φόνους.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (7) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΑΝΙΩΤΗ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΦΡΑΓΚΟΓΙΑΝΝΟΥΣ  της Παρασκευής Μανιώτη
Οι δύσκολες προσωπικές εμπειρίες της Φραγκογιαννούς, που έχει
περάσει τη ζωή της να υπηρετεί τους άλλους, η αίσθηση ότι οι δικοί της
την αδίκησαν δίνοντάς της μιαν ασήμαντη προίκα, η φτώχεια και η
μίζερη διαβίωσή της, το γεγονός ότι ακόμη και τώρα συνεχίζει να
υπηρετεί την οικογένειά της, έχουν συμβάλλει αρνητικά στη
διαμόρφωση του χαρακτήρα της. Έτσι, η φόνισσα παρουσιάζεται ως μια
γυναίκα εξαιρετικά σκληρή, χωρίς ευαισθησίες και συναισθηματισμούς.
Διακατέχεται από έντονο μισογυνισμό, καθώς σε όλα τα θηλυκά παιδιά
βλέπει τη δική της επίπονη πορεία. Για τη Φραγκογιαννού δεν υπάρχει
τίποτε το θετικό στη ζωή μιας γυναίκας, γι' αυτό και θεωρεί
προτιμότερο να μη γεννιούνται καν κορίτσια. Εδώ γίνεται βέβαια σαφές
πως η Φραγκογιαννού προβάλλει στα μικρά κορίτσια την απόλυτα
αρνητική εικόνα που έχει η ίδια για τον εαυτό της. Η έντονη, αλλά
ανομολόγητη επιθυμία της να μην είχε γεννηθεί η ίδια,
αντικατοπτρίζεται στον τρόπο με τον οποίο βλέπει τα θηλυκά παιδιά. Γι'
αυτό άλλωστε όταν εκφράζεται θετικά για τα αρσενικά παιδιά,
εκφράζει έμμεσα τη σκέψη πως η ζωή της θα ήταν σαφώς καλύτερη αν
δεν ήταν γυναίκα. Η φόνισσα είναι επιπλέον κυνική καθώς, χωρίς να
λαμβάνει καθόλου υπόψη της τα συναισθήματα των γονιών θεωρεί πως
ο θάνατος των κοριτσιών θα αποτελέσει γι' αυτούς μια μεγάλη
ανακούφιση. Πίσω βέβαια από τη σκληρότητα και την απανθρωπιά της
φόνισσας κρύβεται ένας άνθρωπος εξαιρετικά πληγωμένος, που
πέρασε μια ζωή γεμάτη βάσανα και πίκρες. Στοιχείο που δεν την
αθωώνει βέβαια αλλά μας βοηθά να κατανοήσουμε τη μεγάλη σημασία
που έχουν τα βιώματα και οι εμπειρίες του ανθρώπου στην τελική
διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. στο χαρακτήρα της Φόνισσας
δεν διακρίνεται η σύναψη στενών δεσµών µε τους οικείους της.
Αντιθέτως, οι σχέσεις της στηρίχτηκαν στην εκµετάλλευση και την
εξαπάτηση, µε µόνο σκοπό την επιβίωσή της από τα παιδικά της χρόνια.
∆εν διαφαίνεται στοργή και αγάπη προς τους γονείς της και τα αδέλφια
της αλλά ούτε και προς την δική της οικογένεια. Το ψυχολογικό
αποτέλεσµα ήταν να νιώθει ότι η αιτία των ταλαιπωριών, της
δυστυχίας, της καταπίεσης και της υποδούλωσής της ήταν το γυναικείο
φύλο της, στο οποίο είχε προβάλει όλη την οργή και το µίσος της. Το
µίσος και η οργή για το φύλο της µετατέθηκαν και στράφηκαν στα
πρόσωπα των µικρών κοριτσιών, τα οποία δεν ήθελε να δει να
µεγαλώνουν, για να σταµατήσει έτσι τη συµφορά της µητέρας τους και
να τη λυτρώσει από τις υποχρεώσεις της όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Απ’ όλα τα στοιχεία που αναφέρθηκαν προκύπτει ότι η πρωταγωνίστρια
του διηγήµατος πάσχει από αντικοινωνική διαταραχή της
προσωπικότητας. Χαρακτηρίζεται από σκληρότητα και κυνικότητα,
έντονα χειριστική συµπεριφορά, επιθετικότητα, βιαιότητα και
αναλγησία, που αποτελούν στοιχεία και κριτήρια της αντικοινωνικής ή
ψυχοπαθητικής συµπεριφοράς. Υπάρχει επιπρόσθετα η δυσκολία του
ατόµου να δηµιουργήσει και να διατηρήσει στενές σχέσεις µε άλλους
ανθρώπους, καθώς και η εµπλοκή του σε δραστηριότητες που
παραβιάζουν βασικούς νόµους της κοινωνίας. ∆εν προκύπτει από το
κείµενο ψυχοπαθολογία άλλης ψυχιατρικής διαταραχής ή νόσου πέρα
από τη διαταραχή αυτή της προσωπικότητας. Τα εφιαλτικά όνειρα µε
θέµα τα πρόσωπα νεκρών κοριτσιών είναι συνέπεια των έντονων
βιωµάτων των εγκληµατικών της πράξεων και όχι ψυχικής νόσου.
Συνολικά είχε συνείδηση και επίγνωση των πράξεών της καθώς και των
συνεπειών τους και ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι προσπάθησε να
διαφύγει από τις αρχές, όταν την κατεδίωξαν.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (6) ΗΛΙΑΣ ΜΠΑΜΗΣ

Να αναλύσετε την ψυχολογία και την φιλοσοφία της Φόνισσας με
αφορμή τη νουβέλα του Παπαδιαμάντη -και τον πρώτο φόνο που διεπράχθη.
          Η Φόνισσα ήταν μια γυναίκα απογοητευμένη από τη ζωή της, επειδή δεν
έχει ζήσει πραγματικά. Το μόνο πράγμα που είχει καταφέρει ήταν να υπηρετεί
την οικογένειά της λες και ήταν καμιά δούλα τους. 
           'Ολοι δηλαδή την  εκμεταλλευόντουσαν (ακόμα και η οικογένειά της)
για τις υπηρεσίες της, μέχρι που αυτή αποφάσισε να βάλει ένα τέλος
σε αυτό με το να   σκοτώσει το ίδιο της το εγγόνι-έτσι νόμιζε.
'Ηταν όμως αυτή η σωστή απόφαση  που έπρεπε να πάρει ;
Η Φραγκογιαννου ήταν μια γυναίκα με τη ψυχή  της δαρμένη απο την ζωή της
και  από όλα τα βάσανα που πέρασε . 'Ηταν θύμα εκμετάλλευσης, κακοποιημενη,
ανάξια στα μάτια των υπολοίπων και  γενικά  δεν έπαιρνε χαρά.
             Δεν έπρεπε όμως να  δολοφονήσει το εγγόνι της, καθώς δεν φταίει αυτό
που ήρθε στη ζωή  ούτε φταίει που η γιαγιά του το προσέχει συνεχώς, άρα θα έπρεπε όλο
το  θυμό, όλη την οργή που είχε να την αποδώσει στη κόρη και στον γαμπρό της.
Αλλά εκείνη την επόχή οι γυναίκες  σιωπούσαν. Και οι φόνοι της θα συνεχιστούν.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (5) /// ΑΡΤΕΜΗΣ ΜΕΡΝΤΑΝΙ

ΑΡΤΕΜΗΣ ΜΕΡΝΤΑΝΙ

Ερώτηση 2 για την Φόνισσα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

   Η Φραγκογιαννού ξενυχτώντας δίπλα στο άρρωστο εγγόνι της θυμάται όλα όσα έχει περάσει απ’ όταν ήταν μικρή κι αισθάνεται μεγάλη πίκρα για τις ταλαιπωρίες και τις κακοτυχίες της ζωής της.

    Όπως κάθε γυναίκα εκείνης της εποχής πέρασε όλα της τα χρόνια να υπηρετεί και να φροντίζει τα μέλη της οικογένειάς της, ξεκινώντας στα παιδικά χρόνια της να υπηρετεί τους γονείς της, στη συνέχεια τον άντρα και τα παιδιά της και κατόπιν τα εγγόνια της. Η σκληρή αυτή παιδικη ζωή  έχει επηρεάσει καταλυτικά όχι μόνο την ψυχολογία της αλλά και τις σκέψεις της για τα κορυσια, τα οποία θεωρεί άτυχα και καταδικασμένα να υποφέρουν όπως κι εκείνη. Η Χαδούλα, επιπλέον, μεγάλωσε με μια αυστηρή μητέρα που θεωρούνταν μια από τις στρίγγλες της εποχής της, αποκτώντας έτσι ένα ιδιαιτέρως κακό πρότυπο, το οποίο τελικά ακολούθησε στην προσωπική της ζωή. Άλλωστε, όταν η Χαδούλα παντρεύτηκε οι γονείς της, της έδωσαν ελάχιστη προίκα σε σχέση με την περιουσία που κράτησαν για τα αγόρια της οικογένειας, “σκληραινοντας” έτσι την αίσθηση της αδικίας που είχε ήδη αρχίσει να δημιουργείται μέσα της. 

       Η Φραγκογιαννού   έχει  ως επιβαρυντικούς παράγοντες όχι μόνο τις πικρές εμπειρίες από την ως τότε ζωή της κι από τη στάση των γονιών της απέναντί της, αλλά και τη γενικότερη κατάσταση που επικρατούσε στην τότε ελληνική κοινωνία. Η φτώχια και η ανέχεια που μάστιζαν τις περισσότερες οικογένειες καθιστούσαν την επιβίωση δύσκολη και ιδίως αρνητική για τα κορίτσια που αποτελούσαν για τους γονείς μια επιπλέον υποχρέωση, μιας κι έπρεπε να τα προικίσουν προκειμένου να τα αποκαταστήσουν. Η Φραγκογιαννού έχοντας ήδη αρνητική εικόνα για τη μοίρα των γυναικών, αντιμετωπίζει πλέον τα θηλυκά παιδιά ως ανεπιθύμητο βάρος που περισσότερο δυσκολεύουν τη ζωή των γονιών τους παρά τους προσφέρουν κάποια βοήθεια ή χαρά. 

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ (4) Αφροδίτη Δανομάρα

ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΔΑΝΟΜΑΡΑ
Άσκηση: Να αναλύσετε την ψυχολογία και την φιλοσοφία της φόνισσας
      Ως Φόνισσα χαρακτηρίζεται η Χαδούλα ή αλλιώς Φραγκογιαννού,
εξαιτίας των εγκλημάτων που διέπραξε.
     Αρχικά, μεγάλο μέρος στην διαμόρφωση του χαρακτήρα της Φόνισσας
διαδραμάτισαν  οι συνθήκες ανατροφής και διαβίωσής της, αφού είναι γνωστό
πως από την παιδική της ηλικία υπηρετούσε τους γονείς της, μετά τον άντρα της και
αργότερα τα παιδιά και τα εγγόνια της. Ακόμα, η φτώχια και το αίσθημα
της αδικίας από τους γονείς λόγω της προίκας της, αλλά και το γεγονός
ότι μέχρι και στα γεράματα της δεν σταμάτησε να βάζει τις ανάγκες των
άλλων σε προτεραιότητα παρά τις δικές της, είχαν συνέπειες στην
ψυχολογία της.
         Είναι γνωστό πως θεωρούσε τα κορίτσια ως αδύναμα και προτιμούσε να γεννιούνται
μόνο αγόρια, πιθανόν εξαιτίας των  δυσκολιών που χρειάστηκε να περάσει η ίδια
ως γυναίκα εκείνης της  εποχής. Επίσης, τις απόψεις που την διακατείχαν-και  που φανερώνουν
μισογυνισμό- τις εξέφραζε ελεύθερα κάθε φορά που κάποιος που γνώριζε
έφερνε  στον κόσμο ένα κορίτσι. Συνοψίζοντας, η κοπιαστική και επίπονη ζωή
της φόνισσας, την μετέτρεψε σε μια σκληρή, μίζερη γυναίκα χωρίς
συναισθηματισμούς και αυτή η αρνητική της ψυχολογία και απαισιοδοξία
την οδήγησαν στον πρώτο της φόνο, γεγονός που  παρ’όλα αυτά δεν δικαιολογείται.

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΝΙΣΣΑ( 3 )// ΣΤΕΛΛΙΝΑ ΜΙΚΕΔΗ

Η φόνισσα
Στελλίνα Μικέδη, Β2
Ο χαρακτήρας της φόνισσας
      Η ηρωίδα του έργου του  Παπαδιαμάντη, η φόνισσα, της οποίας το πραγματικό όνομα είναι Φραγκογιαννού, ζει στην κλειστή και επαρχιώτικη κοινωνία της Σκιάθου τον 20 ο αιώνα. Η Σκιάθος είναι ένα αρκετά απομακρυσμένο μέρος από την Αθήνα και γενικά τις μεγάλες πόλεις εκείνης της εποχής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι και οι αντιλήψεις για διάφορα κοινωνικά θέματα θα ήταν παλαιές και απαρχαιωμένες.
       Ο Παπαδιαμάντης γενικά σε αυτή τη νουβέλα προσπαθεί να δείξει το αδιέξοδο της κοινωνίας του, να αμφισβητήσει την ιδέα της προόδου  και να υποστηρίξει την ιδέα της επιστροφής σε μια πιο αγνή προκοινωνική συνθήκη. H Φραγκογιαννού ζει σε μια κοινωνία στην οποία η γυναίκα έχει εξαιρετικά μειονεκτική θέση και περιθωριοποιείται συνεχώς. Επίσης, ένα ακόμα έντονο στοιχείο της εποχής εκείνης ήταν η προικοδοσία από το οποίο δυστυχώς λαμβάνει μια ασήμαντη προίκα σε σχέση με τα αδέλφια της. Αυτό υποδηλώνει την προτίμηση της οικογένειας προς τα αγόρια και
ταυτόχρονα σημαίνει έναν κατώτερο γαμπρό για τη Χαδούλα. Η κατώτερη προίκα άφησε τα στίγματά της στη Χαδούλα μέχρι το τέλος της ζωής της, καθώς ο φτωχός γάμος την καθήλωσε σε μια ζωή δυστυχίας, που την οδήγησε στον   παραλογισμό .
        Όλα αυτά σε  συνδυασμό με τις συνέπειες της μετανάστευσης, καθώς οι γιοι της ξενιτεύτηκαν για λόγους οικονομικούς και μάλιστα, από τότε που έφυγαν,  δεν έδωσαν σημεία ζωής, αλλά «έριξαν μαύρη πέτρα πίσω τους», δεν βοήθησαν στην καλλιέργεια ενός σώφρονος ανθρώπου. Η φόνισσα μπορεί να θεωρηθεί από πολλούς ως ένα άτομο ψυχικά διαταραγμένο, αλλά η πραγματικότητα απέχει πολύ από αυτό. Στο έργο . φαίνεται καθαρά πως κατά τη διάπραξη των φονικών η Φραγκογιαννού έχει απόλυτη διαύγεια πνεύματος, πλήρη συναίσθηση των πράξεών της. Τα φονικά δηλαδή δεν αποτελούν ένδειξη ψυχικής ανισορροπίας της δράστιδος. Επίσης, πριν το πρώτο φονικό, τον πνιγμό της νεογέννητης εγγονής της , δεν παρουσιάζει κάποια στοιχεία διαταραγμένης προσωπικότητας. Όλες οι σκέψεις και τοlash back που επιχειρεί στο παρελθόν της δεν μαρτυρούν διαταραχή, αλλά είναι μια λογική περιδιάβαση στις αναμνήσεις μιας ηλικιωμένης γυναίκας. Αλλά και μετά το φονικό «έζησε ζωήν τύψεων, ανησυχίας» και «εφόρει την μαύρην μανδήλαν της ως σάκκον μετανοίας» . Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι «ήρχισε να συχνάζη εις την εκκλησίαν, έκαμνε πολλάς και βαθείας γονυκλισίας, εμελέτα να εξομολογηθή...» και κυρίως «εντρέπετο να βλέπη την κόρην της, τη Δελχαρώ και απέφευγε να αντικρύση το βλέμμα της».
        Η όλη αυτή συμπεριφορά υποδηλώνει πως η ίδια είχε επίγνωση της πράξης της, ότι έκανε συνειδητοποιημένα το  φονικό που έκανε, και ότι δεν ήταν άτομο μειωμένου καταλογισμού. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι αν επρόκειτο για άτομο που είχε χάσει τα λογικά του και γι’αυτό διέπραττε φρικτά εγκλήματα, τότε δε θα ένιωθε τύψεις. Αντιθέτως οι τύψεις που αισθάνεται και τα ταραγμένα όνειρα – εφιάλτες δείχνουν το συνειδησιακό βασανισμό της, το ότι δηλαδή έχει
σαφή επίγνωση του επιτρεπόμενου και μη επιτρεπόμενου, των ορίων του καλού και του κακού, σαφή επίγνωση του ότι υπερβαίνει αυτά τα όρια. Ωστόσο η εμμονή της στην ιδέα ότι με τις πράξεις της απαλλάσσει τα κορίτσια από μια  δυστυχισμένη – σαν τη δική της – ζωή δεν της επιτρέπει να επιστρέψει στα όρια της ηθικής.
         Ο συγγραφέας βέβαια  τονίζει πως η Φραγκογιαννού «είχε παραλογίσει επιτέλους». Αυτός όμως ο παραλογισμός που υπαινίσσεται ο Παπαδιαμάντης δεν έχει την ετυμολογική και προφανή σημασία του όρου. Μάλλον δεν μπορούμε να
τον χαρακτηρίσουμε ως τρέλα, αλλά ως μια «διαστροφή της λογικής». Συνοψίζοντας, σε όλη της τη ζωή υπηρετούσε κάποιον, είτε αυτός ήταν οι γονείς της, είτε αυτός ήταν ο άντρας της, είτε αυτά ήταν τα παιδιά της και τώρα τα εγγόνια της . Γι` αυτό και κάτω από τα «φοβερότερα βάθη και πάθη της ανθρώπινης ψυχής», στα όρια του παραλογισμού
προσπαθεί να σώσει κάθε άλλο θηλυκό που βρίσκεται αβοήθητο στο δρόμο της. Έτσι, λοιπόν, διαπράττει μια σειρά από φόνους μικρών κοριτσιών θέλοντας με αυτό τον τρόπο να τα απαλλάξει όπως και τις μητέρες τους από μια βασανιστική ζωή σαν τη δική της. Νιώθει έτσι πως διαπράττει κοινωνικό καλό. Γίνεται θύτης για να προλάβει να μην γίνουν θύματα της μοίρας τους τα θύματά της.
             Επομένως, δεν φαίνεται  να διαπράττει τους φόνους από κακία και μίσος προς τα μικρά κορίτσια, αλλά μέσα στα πλαίσια ενός παραλογισμού  από υποσυνείδητη «καλοσύνη» για να τα «σώσει»  από τη «μαρτυρική» ζωή που επρόκειτο να κάνουν. Λειτουργεί, συνεπώς καλοπροαίρετα εμμέσως απέναντι στα κορίτσια. Σκοτώνει για να τα ελευθερώσει. Προσπαθεί να λυτρώσει τους φτωχούς γονείς από την κακή τύχη που είχαν γεννώντας κορίτσια.
               Όταν πρόκειται να βοηθήσεις τους φτωχούς και τους βασανισμένους, από το βάρος ενός θηλυκού και το φονικό παύει να έχει αρνητική διάσταση. Ωστόσο, ένας φόνος είναι σε κάθε περίπτωση ένας φόνος, η αφαίρεση μιας ανθρώπινης ζωής. Άρα, παρουσιάζεται και σκληρή και ατάραχη απέναντι στα εγκλήματα που διαπράττει. Αυτή η προσωπικότητα βέβαια δεν προέκυψε από μόνη της. Η Φραγκογιαννού έζησε μια δύσκολη παιδική ηλικία, με έναν πατέρα άβουλο, σχεδόν
ανύπαρκτο και μια μητέρα σκληρή και αυταρχική. Μα και τη δική της οικογένεια με αυτά τα πρότυπα την έχτισε: ο Γιάννης ο Σκούφος, ο σύζυγός της, ήταν άβουλος και σχεδόν διακοσμητικός, ενώ η ίδια κρατούσε τα ηνία της οικογένειας με μοναδικό δυναμισμό και σκληρότητα. Με άλλα λόγια στην τωρινή ζωή της, στη δική της οικογένεια, αναπαράγει όσα τραυματικά είχε ζήσει στα παιδικά της χρόνια και τα οποία τη σημάδεψαν ανεπανόρθωτα, καθορίζονταςνομοτελειακά και την ενήλικη ζωή της.