Ελληνικά

I I I . Ε Λ Λ Η Ν Ι Σ Τ Ι Κ Ο Ι Χ Ρ Ο Ν Ο Ι 2. Ο ελληνιστικός πολιτισμός

I I I . Ε Λ Λ Η Ν Ι Σ Τ Ι Κ Ο Ι   Χ Ρ Ο Ν Ο Ι
2. Ο ελληνιστικός πολιτισμός

 

2.1. Τα ελληνιστικά πνευματικά κέντρα:
 Οι πόλεις που ιδρύθηκαν εξελίχθηκαν σε αστικά, οικονομικά και
πολιτιστικά κέντρα.
 Διέθεταν πολεοδομικό σύστημα, τείχη, ανάκτορα, αγορές, γυμνάσια,
παλαίστρες, στάδια, θέατρα, βιβλιοθήκες, ιερούς χώρους και αρχιτεκτονικά μνημεία
(ναούς, στοές, μεγάλους βωμούς).
 Η Αλεξάνδρεια:
 Ίδρυση: Αλέξανδρος (331 π.Χ.).
 Κάτοικοι: Έλληνες, Αιγύπτιοι, Εβραίοι.
 Ανάπτυξη: μεγάλο λιμάνι με το νησάκι Φάρο στην είσοδό του. Πάνω στο
νησάκι κατασκευάστηκε ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου: πύργος με
φανό στην κορυφή.
 Οικοδομήματα:
1. Μουσείο: οικοδομικό συγκρότημα αφιερωμένο στις Μούσες, που
περιελάμβανε βοτανικό, ζωολογικό κήπο και χώρους για αστρονομικές μελέτες.
2. Βιβλιοθήκη: γραμματικοί, μεγάλος αριθμός χειρογράφων (500.000
χειρόγραφα).

 

 Η Αντιόχεια:
 Ίδρυση: Σέλευκος (300 π.Χ.).
 Διαίρεση: τέσσερις συνοικισμούς (Τετράπολις). Καθένας τους
περιβαλλόταν με τείχος, όπως και όλη η πόλη.
 Εξωραϊσμός: λαμπρά οικοδομήματα + αγάλματα.
 Κάτοικοι: Μακεδόνες, Αθηναίοι, Κρήτες, Κύπριοι + ασιατικά έθνη =
πολυπολιτισμικό κέντρο.

 

 Η Πέργαμος:
 Η πρωτεύουσα του κράτους των Ατταλιδών στη Μικρά Ασία.
 Οικοδόμηση: οχυρωμένη ακρόπολη σε τρία κλιμακωτά επίπεδα.
 Βιβλιοθήκη: 200.000 χειρόγραφα.
 Η έλλειψη παπύρου (= φυτού από την επεξεργασία του οποίου παραγόταν χαρτί)
οδήγησε στην ανακάλυψη και χρησιμοποίηση της περγαμηνής (= δέρμα από
έμβρυο κατσίκας).
 Μουσείο: λειτουργία ίδια με τα σημερινά μουσεία.
 Βωμός του Διός: έργο μεγάλων διαστάσεων - ανάμνηση απόκρουσης
Γαλατών.

2.2. Η γλώσσα:
 Η οικουμενικότητα του ελληνιστικού πολιτισμού διαφαίνεται από τη
χρήση της ελληνικής γλώσσας μεταξύ των Ελλήνων και των εξελληνισμένων
γηγενών.
 Κοινή Ελληνική ή απλώς Κοινή γλώσσα (οφείλεται στη συγχώνευση των
ελληνικών διαλέκτων, βάση η αττική διάλεκτος).
 Χρήση της κοινής ελληνικής ή κοινής γλώσσας:

1. Από το λαό για την καθημερινή επικοινωνία.
2. Από συγγραφείς της εποχής.
 Αποτέλεσε όργανο διάδοσης του χριστιανισμού (η Βίβλος).

2.3. Η θρησκεία:
 Ανάμειξη των Ελλήνων με τους λαούς της Ανατολής  αλληλεπίδραση και στο
θρησκευτικό τομέα.
 Διαμορφώνονται νέες θρησκευτικές πεποιθήσεις και λατρείες. Οι λόγοι:
1. Κοινωνικοί και πολιτικοί (υιοθέτηση τοπικών δοξασιών και λατρειών).
2. Θρησκευτικοί (αναζήτηση έντονων συγκινήσεων μέσω της θρησκείας και
καλλιέργεια ελπίδας για καλύτερη μεταθανάτια «ζωή»).
 Συνυπάρχουν με παραδοσιακές λατρείες:
1. Λατρείες με μυστηριακό χαρακτήρα (Ελευσίνια μυστήρια, Διονυσιακές τελετές,
μυστήριας της Ίσιδας, της Κυβέλης κ.ά.).
2. Νέες λατρείες, όπως του Σάραπη.
 Η συνένωση θρησκευτικών δοξασιών και η διαμόρφωση νέων λατρειών είναι
γνωστή ως «θρησκευτικός συγκρητισμός».

2.4. Τα γράμματα:
 Μαζική παραγωγή βιβλίων. Αίτια:
1. Η ευρεία χρήση γραφικής ύλης (πάπυρος, περγαμηνή).
2. Η δημιουργία πνευματικών κέντρων (βιβλιοθήκες Αλεξάνδρειας και
Περγάμου).
 Οι περισσότεροι συγγραφείς ήταν μιμητές των κλασικών έργων, πολλοί
συγκέντρωναν έργα παλαιοτέρων, ενώ στις βιβλιοθήκες οι γραμματικοί
αντέγραφαν και σχολίαζαν τα κείμενα των κλασικών.

 

α. Ποίηση:
 Στερείται πρωτοτυπίας και έμπνευσης.
 Πολλοί ποιητές κολάκευαν τους ισχυρούς (Καλλίμαχος) και άλλοι ήταν μιμητές
παλαιών ποιητικών ειδών (Απολλώνιος ο Ρόδιος με τα «Αργοναυτικά»).
 Καινούριο ποιητικό είδος ήταν η βουκολική ποίηση με τον Θεόκριτο
(«Ειδύλλια»), οι «Μίμοι» με τον Ηρώνδα, το επίγραμμα και η Νέα
Κωμωδία με τον Μένανδρο, που σατίριζε καθημερινούς ανθρώπινους
χαρακτήρες.

β. Ιστοριογραφία: Σπουδαίος εκπρόσωπος ο Πολύβιος ο
Μεγαλοπολίτης, ο οποίος έγραψε την ιστορία της εποχής του και προσπάθησε να
εξηγήσει τους λόγους επικράτησης των Ρωμαίων.

γ. Φιλοσοφία:
 Αθήνα: πόλος έλξης για την απόκτηση φιλοσοφικής παιδείας.
 4ος αιώνας π.Χ.: Τέσσερις σημαντικές και ανταγωνιστικές σχολές:
1. Η Ακαδημία του Πλάτωνα (387 π.Χ.).
2. Το Λύκειο του Αριστοτέλη (335 π.Χ.).
3. Η Στοά του Ζήνωνος (306 π.Χ.).
4. Ο Κήπος του Επίκουρου (301 π.Χ.).

 Ο φιλόσοφος Ζήνων:
 Το πρόβλημα της αξίας της ζωής.

 Έδρα της φιλοσοφικής του σχολής η Ποικίλη Στοά.
 Ιδρυτής της στωικής φιλοσοφίας.
 Η ανθρώπινη ζωή έχει μικρή αξία, γι’ αυτό ο άνθρωπος πρέπει να είναι
αυτάρκης και εγκρατής. Η ευτυχία του δεν εξαρτάται από τα επίγεια.

 Ο φιλόσοφος Επίκουρος :
 Έδρα της φιλοσοφικής του σχολής ο Κήπος.
 Η γνώση της φύσης οδηγεί τον άνθρωπο στην ψυχική ηρεμία. Μόνο με
την πνευματική απόλαυση ο άνθρωπος μπορεί να οδηγηθεί στην ευτυχία.

2.5. Οι επιστήμες:
 Γεωγραφία:
 Οι γεωγραφικές γνώσεις διευρύνθηκαν.
 Ο Νέαρχος περιέγραψε τον παράπλου των ακτών του Ινδικού ωκεανού.
 Ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης έφτασε στο βορειότερο άκρο της Αγγλίας.
 Ο Ερατοσθένης σχεδίασε τον πρώτο παγκόσμιο χάρτη.

 Αστρονομία:
 Βαθύτερη μελέτη των γνώσεων για τα αστέρια.
 Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος διατύπωσε τη θεωρία για τη σφαιρικότητα της Γης
και τη διπλή κίνησή της γύρω από τον Ήλιο.

 Μαθηματικά:
 Σημαντικό κέντρο ανάπτυξης η Αλεξάνδρεια.
 Σπουδαιότερος εκπρόσωπος ο Ευκλείδης. Το έργο του «Στοιχεία» είναι το
πιο πολυδιαβασμένο μετά την Αγία Γραφή.

 

 Φυσικές επιστήμες:
 Ο Αρχιμήδης ο Συρακούσιος: ασχολήθηκε με το ειδικό βάρος των
σωμάτων, τους μοχλούς και τα κάτοπτρα.

 Φυσιογνωστικές επιστήμες:
 Κέντρο η Αλεξάνδρεια.
 Ζωολογικός και βοτανικός κήπος.

 

 Βιολογία:
 Εξελίχθηκε με τον Ηρόφιλο: έρευνες για το νευρικό σύστημα και την
κυκλοφορία του αίματος.

 Ιατρική:
 Ιπποκράτης 5ος αιώνας π.Χ.
 Γαληνός 2ος αιώνας π.Χ.: συστηματοποίηση των ιατρικών γνώσεων.

2.6. Οι τέχνες:
Η πρωτοτυπία και η παραγωγικότητα των καλλιτεχνών συνεχίστηκε.
 Στόχος:
1. Θαυμασμός και κατάπληξη.
2. Προβολή ανθρωπίνων συναισθημάτων.
 Καλλιτεχνικά κέντρα:
Στην κυρίως Ελλάδα, η Ρόδος, η Πέργαμος.

 

 

α. Η αρχιτεκτονική:
 Στόχος της ήταν να εξυπηρετήσει τις ανάγκες και την πολιτική των ηγεμόνων.
 Για το λόγο αυτό χτίζονταν ανάκτορα, αγορές, γυμνάσια και στοές, με
μεγάλη έκταση και πληθωρική διακόσμηση.
 Μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον για τις ογκώδεις και πολυτελείς κατοικίες.

β. Η πλαστική:
 Οι καλλιτέχνες εξωτερίκευσαν τον ψυχικό κόσμο των ανθρώπων της
εποχής τους, σε αντίθεση με την κλασική εποχή (ηρεμία και εξιδανικευμένη απόδοση
των αισθημάτων).
 Η αγωνία, ο πόνος και το πάθος απεικονίζονταν στις γλυπτές μορφές.
 Το σύμπλεγμα του Λαοκόωντα, ο «θνήσκων» Γαλάτης, η Νίκη της Σαμοθράκης
και το σύμπλεγμα της Αφροδίτης και του Πάνα είναι χαρακτηριστικά δείγματα της
τάσης αυτής.

γ. Η ζωγραφική:
 Αναπτύχθηκε κυρίως η τεχνική του ψηφιδωτού.
 Χαρακτηριστικά δείγματα βρίσκονται σε οικίες της Πέλλας, της Δήλου και της
Ρόδου.

δ. Η μικροτεχνία:
 Οι νέοι ηγεμόνες προτιμούσαν τα πολύτιμα μέταλλα.
 Κατασκευάζονταν αργυρά και χρυσά αγγεία, κοσμήματα και χρυσά
στεφάνια.

ε. Η ζωγραφική:
 Προς το τέλος της εποχής αυτής διαδόθηκε η τέχνη της «φυσητής»
υαλουργίας.

 

ΠΗΓΗ:Kατερίνα Πόθου

https://e-didaskalia.blogspot.com/2021/10/istoria-a-lykeiou.html

 

https://e-didaskalia.blogspot.com/2021/10/istoria-a-lykeiou.html

Αφήστε μια απάντηση