Έθιμο στο νησί της Λέσβου: “Οι κούνιες”

Το Πάσχα συνηθίζουν να φτιάχνουν κούνιες με σκοινιά που δένουν ψηλά στα κλαριά των δέντρων. Παλιά, οι νέοι έφτιαχναν μια κούνια σε κάθε γειτονιά και κουνούσαν όλους όσοι κάθονταν και περίμεναν στη σειρά τραγουδώντας τραγούδια «της κούνιας». Για αντάλλαγμα, δέχονταν λαμπριάτικα κουλούρια τα οποία τα κρέμαγαν στην κούνια. Στο τέλος, η κούνια κατέληγε ολοστόλιστη. Tο παιχνίδι αυτό, ιδιαίτερα αγαπητό στα παιδιά, κράταγε ως της Αναλήψεως. Στο Πολιχνίτο και στην Kλειού ακόμα και σήμερα οι κούνιες της Λαμπροδευτέρας συγκεντρώνουν όλο τον κοριτσόκοσμο. Στη Καλλονή, την Λαμπροτρίτη οι κάτοικοι πήγαιναν στο εκκλησάκι του Χριστού στο Μετόχι και αναβίωναν το έθιμο της κούνιας ενώ από την κοσμοσυρροή, έπρεπε να περιμένεις ώρες ώσπου να έρθει η σειρά σου να ανέβεις.

Έθιμα Μεγάλης Πέμπτης ανά την Ελλάδα

Τα έθιμα της Μεγάλης Πέμπτης είναι πολλά και διαφορετικά στις πόλεις της  Ελλάδας.

Βασική ασχολία της ημέρας είναι και το βάψιμο των Αυγών. Πάσχα δίχως κόκκινα αυγά δε γίνεται. Για αυτό και η Μεγάλη Πέμπτη λέγεται επίσης και Κόκκινη Πέμπτη ή "ΚοκκινοΠέμπτη". Το βάψιμο των αυγών γίνεται με ορισμένη εθιμοτυπία.

Σύμφωνα με την παράδοση, η Μαρία Μαγδαληνή πήγε στη Ρώμη και διαμαρτυρήθηκε στον Αύγουστο για το έγκλημα του Πιλάτου, αναφέροντας παράλληλα τα σχετικά με την Ανάσταση του Χριστού. Επειδή όμως ο Αύγουστος δυσπιστούσε, εκείνη του είπε για να πιστέψει στην Ανάσταση, ότι θα κοκκίνιζε μόνο του το αυγό που κρατούσε στα χέρια της.

Όπως και έγινε. Για άλλους, το βάψιμο των αυγών γίνεται σε ανάμνηση του χυμένου αίματος του Χριστού.

Σε πολλά μέρη, είναι συγκεκριμένος ο αριθμός αυγών που θα βάψουν και οι τρόποι και τα μέσα βαφής που θα χρησιμοποιήσουν. Σε ορισμένες περιοχές διατηρούν και κάποιες δεισιδαιμονίες: "π.χ. το δοχείο όπου βάφουν τα αυγά, πρέπει να είναι καινούριο, τη βαφή δεν την βγάζουν από το σπίτι, ούτε επιτρέπεται να τη χύσουν".

Άλλοτε γυναίκες και άντρες ασχολούνταν με το γράψιμο ή το κέντημα των αυγών. Δηλαδή ζωγράφιζαν πάνω στα αυγά με λιωμένο κερί, πουλιά ή διάφορα άλλα σχήματα. Τα κορίτσια βάζουν στα αυγά και φτερά από χαρτί χρωματιστό, τους βάζουν ουρά, μύτη από ζυμάρι σαν πουλί και το κρεμούν από την οροφή.

Το αυγό, που περικλείνει μέσα του μια ζωή, έχει μια δύναμη, που σύμφωνα με μια παλιά αντίληψη, μεταδίδεται σε ανθρώπους, ζώα και φυτά. Την έννοια αυτή έχουν και τα πασχαλινά αυγά, των οποίων η δύναμη ενισχύεται και από κάποια άλλα στοιχεία.

Για παράδειγμα, όλα τα κόκκινα αυγά, δεν έχουν την ίδια χάρη. Θαυμαστές ιδιότητες, έχει κυρίως το αυγό της Παναγίας, το πρώτο αυγό που θα βάψουν και θα το βάλουν στο εικονοστάσι του σπιτιού. Με το αυγό της Παναγίας, οι γυναίκες σταυρώνουν τα παιδιά ενώ μερικές φορές το αυγό έχει και κάποιες ανατρεπτικές ιδιότητες. Όπως για παράδειγμα, αν το αυγό είναι τριών χρόνων και τοποθετηθεί στην κοιλιά εγκύου γυναίκας ή ζώου, αποτρέπεται το ενδεχόμενο αποβολής.

Στην Λήμνο, το πρώτο Πασχαλινό αυγό είναι την Παναγίας και το τοποθετούν στο εικονοστάσι το οποίο πιστεύεται πως προστατεύει την εγκυμοσύνη μιας γυναίκας.

Στην Δυτική Μακεδονία, οι νοικοκυρές απλώνουν στο μπαλκόνι ή στο παράθυρό τους κόκκινα πανιά

Στην Σίφνο, οι γυναίκες φτιάχνουν τα λεγόμενα «Πουλιά της Λαμπρής» που είναι κουλούρες σε διάφορα σχήματα πουλιών και ζώων, τα οποία είναι στολισμένα με κόκκινα αυγά.

 

 

 

Tι γιορτάζει η εκκλησία μας τη Μ. Πέμπτη

Τη Μεγάλη Πέμπτη σύμφωνα με την Χριστιανική πίστη είναι ημέρα ιερή, καθώς γιορτάζεται ο Μυστικός Δείπνος του Χριστού με τους 12 Αποστόλους. Κατά το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά, ο Χριστός έπλυνε τα πόδια των μαθητών του και τους κοινώνησε το Σώμα και το Αίμα του, δηλαδή κρασί και ψωμί, λέγοντάς τους: «Λάβετε φάγετε τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά».

 

Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει αφιερώσει τη Μεγάλη Πέμπτη σε τέσσερα βασικά γεγονότα:

 

 

  • Στο Μυστικό Δείπνο,
  • Στον Ιερό Νιπτήρα, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων,
  • Στην προσευχή του Χριστού προς τον Θεό λίγο πριν την σύλληψή του και
  • Στην προδοσία του Ιούδα που είχε σαν αποτέλεσμα την σύλληψη του Χριστού.