Η Καλαμάτα, είναι πόλη της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, πρωτεύουσα του Νομού Μεσσηνίας και λιμάνι της νότιας ηπειρωτικής Ελλάδας. Η Καλαμάτα έχει πληθυσμό 54.100 κατοίκους, ενώ ο Δήμος Καλαμάτας έχει πληθυσμό 69.849 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.(71.894 κατοίκους σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα της ΕΛΣΤΑΤ που εξήχθησαν στις 19/7/22). Η πόλη είναι κτισμένη στους πρόποδες του όρους Καλάθι (παρυφή του Ταϋγέτου), στην καρδιά του Μεσσηνιακού κόλπου. Απέχει 223 χιλιόμετρα από την Αθήνα, 215 χλμ. από την Πάτρα και 715 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη.
Επανάσταση 1821 και Απελευθέρωση
Στα μέσα Μαρτίου 1821 οι Μικρασιάτες Φιλικοί της Σμύρνης έστειλαν στη Μεσσηνία ένα πλοίο γεμάτο μπαρούτι και πολεμοφόδια για τους Επαναστάτες. Το πολύτιμο φορτίο μεταφέρθηκε από τη Σμύρνη με καπετάνιο τον Χριστόφορο Μέξη. Το πλοίο κατάφερε και πέρασε όλα τα θαλάσσια μπλόκα και αγκυροβόλησε στη Μεσσηνία, στο λιμανάκι Αλμυρού της Βέργας. Το μπαρούτι κατέφτασε μέσα στη νύχτα και μετά πάνω σε μουλάρια, από τον Αλμυρό της Βέργας στη Μονή Μαρδακίου στη Νέδουσα, για να ετοιμάσουν τα φυσέκια για τον Αγώνα. Στις 23 Μαρτίου, έχοντας πλεόν πολεμοφόδια, ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Παπαφλέσσας και άλλοι μπήκαν μέσα στην πόλη της Καλαμάτας ως απελευθερωτές. Συμμετείχαν στην πανηγυρική δοξολογία που τελέστηκε στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων (μικρή βυζαντινή εκκλησία των μέσων του 11ου-12ου αι. που σώζεται μέχρι σήμερα και αποτελεί σύμβολο της πόλης). Από την Καλαμάτα η Μεσσηνιακή Γερουσία συνέταξε την Προειδοποίηση προς τας Ευρωπαϊκάς αυλάς. Έτσι, η 23η Μαρτίου αποτελεί την ημέρα απελευθέρωσης της Καλαμάτας από τους Τούρκους.
Καλαμάτα αξιοθέατα
Η Καλαμάτα έχει εξελιχθεί σε μία πόλη που συνεχώς αναπτύσσεται έχοντας, πλέον, κερδίσει μια θέση στον τουριστικό χάρτη της χώρας υποδεχόμενη χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που δράττονται της ευκαιρίας να επισκεφθούν τα πολλά της αξιοθέατα. Πλατείες, παραλίες, εκκλησίες, αρχοντικά, μουσεία και ένα κάστρο με μεγάλη ιστορία και φοβερή πανοραμική θέα σε ολόκληρη την μεσσηνιακή πρωτεύουσα συνθέτουν την εικόνα μιας σύγχρονης πόλης με πολλά πρόσωπα, αμέτρητες προτάσεις διασκέδασης και ψυχαγωγίας, κι ενός τόπου που χαράσσεται στη μνήμη και την καρδιά κάθε επισκέπτη!
Η κεντρική πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Β΄ ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης, έχει μήκος 397 μέτρα και πλάτος περίπου 45 μέτρα. Αποτελεί σημείο αναφοράς για τη νεότερη ιστορία της. Το όνομα της πλατείας έχει αλλάξει δώδεκα φορές συνολικά.
Η ιστορική πλατεία της 23ης Μαρτίου είναι γεμάτη ζωή αφού διαθέτει πολλές καφετέριες και μπαρ. Στο κέντρο της πλατείας δεσπόζει το Ηρώο που μνημονεύει τη στιγμή του ξεσηκωμού, ενώ βόρεια της πλατείας βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, όπου σύμφωνα με την παράδοση, σε αυτό το ναό κηρύχτηκε η Επανάσταση του 1821.
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ
Στο ιστορικό κέντρο της πόλης της Καλαμάτας, κάτω από το κάστρο των Βιλλαρδουΐνων, στην ομώνυμη πλατεία βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ιερός Ναός Υπαπαντής του Χριστού. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό κτίριο της πόλης, που θεμελιώθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1860 και εγκαινιάστηκε στις 19 Αυγούστου 1873 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μεσσηνίας Προκόπιο Γεωργιάδη. Το σημείο των εγκαινίων είναι πολύ κοντά στο σημείο που βρισκόταν ο παλιός ναός. Για τον λόγο αυτό, στα νοτιοανατολικά του ναού έχει στηθεί ένας πέτρινος σταυρός υπερυψωμένος και με κιγκλίδωμα στο σημείο που θεωρείται οτι ήταν η Αγία Τράπεζα με μια επιγραφή που γράφει:
<<Η πλαξ αυτή ενθυμίζει ιερόν και άδυτον>>.
Από στα σημαντικότερα σημεία του ναού είναι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η επονομαζόμενη ''Παναγία Υπαπαντή'', η οποία είναι προστάτιδα και πολιούχος της Καλαμάτας. Σύμφωνα με τον θρύλο η εικόνα βρέθηκε την περίοδος της τουρκοκρατίας από έναν σταβλίτη, μετά από ένα όραμα που είδε. Ο σταβλίτης αυτός, ιπποκόμος του πασά και κρυφοχριστιανός, έβλεπε για τρεις συνεχόμενες μέρες ένα όραμα. Στο όραμα αυτό μια νεαρή μαυροφορεμένη γυναίκα περπατούσε μέσα στον στάβλο, τον πλησίαζε και του έλεγε να ακούσει αυτά που έχει να του πει το άλογο. Όταν ξυπνούσε το πρωί δεν μπορούσε να καταλάβει τι σήμαινε αυτό το όνειρο. Την τρίτη μέρα παρατήρησε ότι το άλογο χτυπούσε το πόδι του συνέχεια σε ένα σημείο. Αφού πήρε άδεια από τον πασά, έσκαψε μαζί με άλλους άντρες και τότε εμφανίστηκε εκεί η εικόνα της Παναγίας. Στο σημείο, λοιπόν, που βρέθηκε η εικόνα χτίστηκε ο νέος ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος και τοποθετήθηκε μέσα η εικόνα. Αρχικά βέβαια, αμέσως μετά την εύρεσή της, τοποθετήθηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου, που τότε ήταν μητροπολιτικός, το 1843 μεταφέρθηκε στο ναό Αγίων Κωνσταντίνου Ελένης (μονή Καλογραιών), το 1854 στον επισκευασμένο ναό της Υπαπαντής και από το 1873 βρίσκεται στην σημερινό ναό.
Το Λιμένι χαρακτηρίζεται από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μάνης, με τα κτίρια κτισμένα δίπλα στη θάλασσα. Σε λίγο μεγαλύτερο υψόμετρο είναι κτισμένο το λεγόμενο Παλάτι του Πετρόμπεη. Αποτελείται από ένα μακρόστενο κτίριο με την πρόσοψη στραμμένη προς τη θάλασσα και με δίρριχτη στέγη, με διαστάσεις 5,5 επί 17 μέτρα, το οποίο στο νότιο άκρο του έχει τετραόροφο πύργο. Στη βόρεια πλευρά βρίσκεται το μόνοχωρο μαγειρίο. Η κύρια πύλη προστατεύεται με προτείχισμα. Αν και λιτό όσον αφορά τη δομή ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα σπίτια της ίδιας περιόδου χάρις στην ποιότητα κατασκευή και το μέγεθός του και συμβολίζει την προεπαναστατική ακόμη των Μαυρομιχαλέων. Στο Λιμένι για λόγους άμυνας έχει κατασκευαστεί στρογγυλή ντάπια (προμαχώνας) και σπηλιές στους γκρεμούς γύρω από τον κόλπο, τα αποκαλούμενα καταφύγγια, έχουν οχυρωθεί.
Στο βόρειο άκρο του οικισμού σώζεται η ερειπωμένη μονή της Παναγίας Ευρέτριας ή Βρετής. Το παλαιότερο τμήμα της μονής είναι το διώροφο κτίριο στη νότια πτέρυγα, μεγαλιθικής αρχιτεκτονικής. Ο ναός και ο τριώροφος πύργος της μονής χρονολογούνται από το πρώτο μισό του 18ου αιώνα και τα υπόλοιπα τρία διώροφα κτίρια που αποτελούν τα κελιά της μονής είναι μεταγενέστερα. Τα κτίρια σχηματίζουν οχυρό περίβολο με την κύριο είσοδο στην πλευρά της θάλασσας.
Το Σπήλαιο Γλυφάδα (ή Βλυχάδα) Διρού βρίσκεται στα δυτικά παράλια της Λακωνικής Χερσονήσου, στον Ορμο του Διρού, Δήμος Οιτύλου.
Η ύπαρξη του ήταν γνωστή στους ντόπιους από το 1900 περίπου. Το 1949 οι ιδρυτές της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, Γιάννης και Αννα Πετροχείλου, άρχισαν να το εξερευνούν συστηματικά. Εως το 1960 είχαν εξερευνηθεί και χαρτογραφηθεί 1.600 μέτρα ενώ σήμερα το γνωστό μήκος του σπηλαίου ξεπερνά τα 15 χιλιόμετρα. Το 1970 έγινε η πρώτη υποβρύχια εξερεύνηση. Σε ένα σημείο του σπηλαίου το βάθος φτάνει περίπου τα 100 μέτρα.
Το σπήλαιο άρχισε να σχηματίζεται πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες που σήμερα βρίσκονται κάτω από το νερό σχηματίστηκαν όταν η επιφάνεια της θάλασσας βρισκόταν πολύ χαμηλότερα από το σημερινό της επίπεδο. Το νερό μέσα είναι υφάλμυρο και έχει μεγάλη σκληρότητα. Η θερμοκρασία του είναι περίπου 14 C, ενώ του αέρα κυμαίνεται από 16 έως 19 C.
Η φυσική του είσοδος έχει διάμετρο μόλις μισού μέτρου και βρίσκεται πολύ κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας. Σε παλαιότερες εποχές το σπηλαίο είχε και άλλες εισόδους οι οποίες σταδιακά έκλεισαν.
Μέσα στο σπήλαιο έχουν βρεθεί απολιθωμένα οστά πάνθηρα, ύαινας, λιονταριού, ελαφιού, κουναβιού και το μεγαλύτερο κοίτασμα ιπποπόταμων στην Ευρώπη. Κοντά στην φυσική του είσοδο έχουν βρεθεί κεραμικά που υποδηλώνουν την ανθρώπινη παρουσία.
Περούλια: Μια παραλία στη Μεσσηνία με πεντακάθαρα ζεστά νερά και πρόσβαση με ασανσέρ
Στον δρόμο Καλαμάτας- Κορώνης, θα κάνετε μια μικρή παράκαμψη στο χωριό Βουνάρια και μετά από λίγο ακολουθώντας προς το τέλος έναν ιδιαίτερα στενό δρόμο στον οποίο σε κάποια σημεία δεν χωράει πάνω από ένα αυτοκίνητο θα φτάσετε στα Περούλια. Η όποια δυσκολία στην προσέγγιση της παραλίας αποζημιώνεται από αυτό που θα αντικρίσετε.Μία χρυσαφένια αμμουδιά που εκτείνεται για περίπου 1300 μέτρα και μια πραγματικά διάφανη θάλασσα αλλά και πολύ πράσινο με τα φυτά και τα δέντρα, ανάμεσα τους κυπαρίσσια και φοίνικες να μοιάζουν να θέλουν να «εισβάλλουν» στη θάλασσα.
Το Κάστρο της Κορώνης χτίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους (άγνωστη χρονολογία) στη θέση, όπου δέσποζε κάποτε η πόλη της Αρχαίας Ασίνης
Το Κάστρο Κορώνης είναι το λιγότερο καλά διατηρημένο. Χτίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους και στη συνέχεια, δέχθηκε διάφορες τροποποιήσεις από τους εκάστοτε κατακτητές της περιοχής. Με την κατάληψη της Κορώνης από τους Φράγκους, το Κάστρο δόθηκε ως τιμάριο στην οικογένεια του Βιλλεαρδουίνου. Το 1206, οι Βενετοί πέτυχαν την κατάκτηση της Κορώνης,στο πλαίσιο της αναζήτησης νέων ναυτικών εμπορικών σταθμών. Η επικύρωση της κυριαρχίας των Βενετών πραγματοποιήθηκε το 1209, ενώ το 1265 ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγος επικύρωσε αυτή την εξουσία.Οι Βενετοί οργάνωσαν τη ζωή και τη διοίκηση της πόλης, κατασκευάζοντας παράλληλα ισχυρή οχύρωση στο Κάστρο.
Η Πύλος, ιστορικά γνωστή παλαιότερα και με την ενετική-ιταλική ονομασία ως Ναβαρίνο ή Ναυαρίνο, είναι παραθαλάσσια κωμόπολη, η οποία υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος και βρίσκεται στα δυτικά του Νομού Μεσσηνίας, ενώ ως το 2010, αποτελούσε έδρα του ομώνυμου Δήμου.
Είναι γνωστή για την πλούσια αρχαία, μεσαιωνική και σύγχρονη ιστορία της. Επισημαίνεται πάντως ότι η πρώτη και αρχαιότερη πόλη της Πύλου, η Αρχαία Πύλος, δεν ταυτίζεται γεωγραφικά με την σημερινή κωμόπολη, αν και η δεύτερη, αποτελεί τόσο την τιμητική, όσο και την ουσιαστική οικιστική συνέχεια της πρώτης. Επίσης, όσον αφορά την αρχαία Πύλο, αυτή ταυτίζεται, μερικώς μόνο, με διάφορα αρχαιολογικά κατάλοιπα ανακτόρων και λοιπών διοικητικών και οικιστικών υποδομών σε διάφορες άλλες γειτονικές αρχαιολογικές θέσεις της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας, αλλά παραμένει ουσιαστικά αταυτοποίητη, εν συνόλω, σύμφωνα με τους παλαιότερους και τους σύγχρονους ειδικούς-ερευνητές. Χαρακτηριστικό σημείο αναφοράς της μυκηναϊκού περιόδου της αρχαίας πόλης είναι το Ανάκτορο του Νέστορα, αλλά και άλλα ανάκτορα, όπως αυτά που έχουν ανεβρεθεί και ανασκάπτονται στην κοντινή Ίκλαινα.
Η Σφακτηρία βρίσκεται στο λιμάνι της Πύλου και πήρε πιθανότατα το όνομά της από το ρήμα σφάζω που σήμαινε και θυσιάζω,επειδή εκεί πραγματοποιούσαν οι κάτοικοι της Πελοποννήσου θυσίες προς τιμήν του θεού Ποσειδώνα.
Η Σφακτηρία είναι βραχονησίδα της Μεσσηνίας στο νότιο Ιόνιο πέλαγος και συγκεκριμένα κοντά στην Πύλο, μπροστά στο φυσικό της λιμάνι, ως κυματοθραύστης. Είναι ένα μακρόστενο νησί και έχει έκταση 3,2 τ.χλμ. Κατέχει στρατηγική θέση σ' ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Πελοποννήσου. Το γεγονός αυτό συνετέλεσε στο να εξελιχθούν αρκετά ιστορικά γεγονότα στην περιοχή, όπως πολεμικές συγκρούσεις κατά τα αρχαία χρόνια, όπως επίσης και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Σήμερα υπάγεται στο Δήμο της Πύλου.
Η Μεσσήνη ήταν αρχαία πόλη της Μεσσηνίας, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου. Βρίσκεται στο σημερινό χωριό Αρχαία Μεσσήνη,που μέχρι το 2002, ονομαζόταν Μαυρομμάτι Ιθώμης.
Η αρχαία πόλη ιδρύθηκε το χειμώνα του 370 π.Χ.-369 π.Χ. από το Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα, μετά τη νίκη του επί των Σπαρτιατών στη μάχη των Λεύκτρων και την εισβολή του στη Λακωνία. Ο Επαμεινώνδας απελευθέρωσε τη Μεσσηνία από τη σπαρτιατική επιρροή και επέλεξε τους πρόποδες του όρους Ιθώμη για να χτίσει την πρωτεύουσα των ελεύθερων Μεσσηνίων. Χτίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την αρκαδική Μεγαλόπολη, ώστε να αποκλειστεί η Σπάρτη από εχθρικά κράτη και να εκλείψει η επιρροή της έξω από τη Λακωνική.
Το Γύθειο είναι ιστορική κωμόπολη και λιμάνι που βρίσκεται στη νότια Πελοπόννησο κοντά στις εκβολές του ποταμού Ευρώτα, δυτικά του μυχού του Λακωνικού κόλπου. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στους ανατολικούς πρόποδες του όρους Λαρύσιο και αποτελεί το κυριότερο λιμάνι του Λακωνικού κόλπου και το δεύτερο της νότιας Πελοποννήσου, μετά την Καλαμάτα. Η νότια άκρη της πόλης του Γυθείου ενώνεται μέσω μικρού προβλήτα με ένα μικρό νησί, την αρχαία Κρανάη ή Μαραθονήσι, όπου βρίσκονται ο πύργος Τζαννετάκη, ο οκτάγωνος ομώνυμος φάρος (φάρος Κρανάης) και ο μικρός ναός Αγίου Πέτρου. Το Γύθειο αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου που περιλαμβάνει 18 δημοτικά διαμερίσματα, καθώς και έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Μάνης.
Η Βοϊδοκοιλιά είναι παραλία της Μεσσηνίας που θεωρείται από τις ομορφότερες της Μεσογείου. Είναι διάσημη κυρίως για το ολοστρόγγυλο σχήμα της που θυμίζει το γράμμα Ω. Βρίσκεται βόρεια της Πύλου, στις ακτές του Ιονίου, και εφάπτεται με τη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας από την οποία χωρίζεται με μία λωρίδα αμμόλοφων. Η παραλία και η ευρύτερη περιοχή έχει χαρακτηριστεί τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και είναι ενταγμένη στο Δίκτυο Natura 2000. Στο νότιο άκρο της Βοϊδοκοιλιάς αναπτύσσεται το ακρωτήριο Κορυφάσιο, όπου βρίσκονταν τα ερείπια της κλασικής πόλης της Πύλου.
Πολυλίμνιο: Η «Γαλάζια Λίμνη» της Μεσσηνίας
Το Πολυλίμνιο βρίσκεται στο Νομό Μεσσηνίας, στην κοινότητα Χαραυγής του Δήμου Μεσσήνης. Είναι ένα σύμπλεγμα από λίμνες, οι οποίες λόγω του ανώμαλου εδάφους δημιουργούν καταρράκτες
Στην καρδιά της Πελοποννήσου, το εξωτικό Πολυλίμνιο εκπλήσσει. Είναι ένα μέρος αναπάντεχα ονειρικό, κοντά στο χωριό Χαραυγή και 34χλμ από την Καλαμάτα. Αν και το σημείο δεν είναι εμφανές, η πρόσβαση είναι εύκολη. Κατευθυνθείτε από Καλαμάτα προς την Πύλο μέχρι τη Χαραυγή. Από εκεί ξεκινά το μονοπάτι που οδηγεί στο Πολυλίμνιο. Αφήστε το όχημά σας στο πάρκινγκ και συνεχίστε με τα πόδια. Για να βρείτε το φαράγγι θα περάσετε μέσα από πυκνή βλάστηση και θα διαβείτε ξύλινα γεφύρια. Το περπάτημα διαρκεί περίπου 20 λεπτά. Σε κάποια σημεία είναι λίγο πιο δύσβατο, αλλά σίγουρα αξίζει.
Μυστράς ,γνωστός και ως Μυζηθράς
Στο Χρονικόν του Μορέως,ηταν μία οχυρωμένη ελληνική πόλη και πρώην δήμος (Δήμος Μυστρά) στη Λακωνία της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ευρισκόμενος στον Ταΰγετο, κοντά στην αρχαία Σπάρτη, ο Μυστράς υπήρξε πρωτεύουσα του βυζαντινού Δεσποτάτου του Μυστρά τον 14ο και 15ο αιώνα, βιώνοντας μία περίοδο ευημερίας και πολιτιστικής άνθησης. Η περιοχή παρέμεινε κατοικημένη καθ' όλη τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου, όταν εσφαλμένα θεωρήθηκε από τους δυτικούς ταξιδιώτες ότι ήταν η αρχαία Σπάρτη. Τη δεκαετία του 1830, εγκαταλείφθηκε και χτίστηκε η νέα πόλη της Σπάρτης, περίπου 8 χιλιόμετρα ανατολικά
Ο Μυστράς εξελίχθηκε σε μια σπουδαία καστροπολιτεία και έγινε πρωτεύουσα του Δεσποτάτου του Μωρέως. Συνέχισε να είναι σημαντική πόλη στους επόμενους αιώνες μέχρι τα πρώτα μεταεπαναστατικά χρόνια, οπότε εγκαταλείφθηκε.
Είναι πολύ πιθανό, ο βασικός λόγος για την απόφαση των Φράγκων να χτίσουν κάστρο σε αυτό το σημείο να ήταν η γειτνίαση με την αρχαία Σπάρτη. Για τους Φράγκους , πολύ περισσότερο από ό,τι για τους Βυζαντινούς, η κτήση ενός κάστρου ήταν κάτι περισσότερο από στρατηγική επιλογή. Ήταν κυρίως επίδειξη δύναμης και σύμβολο επιτυχίας. Ιδιαίτερα ένα κάστρο στη Σπάρτη θα πρέπει να είχε πρόσθετη συμβολική αξία για τους Δυτικούς και να προσέδιδε ακόμα μεγαλύτερο κύρος και μάλιστα διεθνώς.