Μερικά έθιμα του Πάσχα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας

Μπότηδες, Κέρκυρα

Πρόκειται για τα πήλινα κανάτια που σκάνε στα πόδια όσων περπατούν στα καντούνια της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Το έθιμο αυτό σηματοδοτεί την Πρώτη Ανάσταση, στην εκκλησία της Παναγιάς των Ξένων, όπου αναπαριστώντας τον σεισμό που έγινε σύμφωνα με την Βίβλο στον τάφο του Ιησού γίνεται τεχνητός σεισμός. Έπειτα οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών. Στη συνέχεια οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές κυκλοφορούν στην πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια.

botides-photoby-corfutimes εθιμα πασχα ελλαδα-πασχαλινα-εθιμα-ελλαδα

Μπότηδες, Κέρκυρα

 


Τελετή του Ιερού Νιπτήρα, Πάτμος

Η τελετή του ιερού νιπτήρα είναι ένα θρησκευτικό έθιμο και πρόκειται για την αναπαράσταση της πράξης του Ιησού πριν τον Μυστικό Δείπνο. Ο Χριστός πήρε μια λεκάνη νερό και έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Η αναπαράσταση λαμβάνει χώρα το μεσημέρι της μεγάλης Πέμπτης, στην πλατεία Ξάνθου, μπροστά στο Δημαρχείο. Τους 12 Αποστόλους υποδύονται μοναχοί ή κληρικοί και το ρόλο του Χριστού, ο ηγούμενος της Μονής Θεολόγου, ενώ το ρόλο του Ευαγγελιστή ένας κληρικός. Η αναπαράσταση γίνεται μέσα σε αυστηρά μοναστηριακό κλίμα με τον Απόστολο Πέτρο και τον Ιούδα ως «πρωταγωνιστές» μέχρι την ώρα που ο ηγούμενος θα ραντίσει συμβολικά τα πόδια των μοναχών με νερό. Έπειτα η πομπή επιστρέφει στο Μοναστήρι.


Το κάψιμο του Ιούδα, Θράκη

Όλοι αντιλαμβανόμαστε το περιεχόμενο του εθίμου, αλλά το ενδιαφέρον είναι στον τρόπο εφαρμογής του. Τα παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας από τους κατοίκους κλαδιά τα οποία χρησιμοποιούν τη Μεγάλη Παρασκευή μετά την περιφορά του Επιταφίου για να βάλουν φωτιά και να «κάψουν» τον Ιούδα. Μάλιστα συνηθίζεται να κρατούν μέρος αυτής της στάχτης για να την ρίξουν στα μνήματα.

 

Anastasi-Leonidio-Arkadia-Pasxa εθιμα πασχα πασχαλινα-εθιμα-ελλαδα

Ανάσταση στο Λεωνίδιο


Τα αερόστατα της Ανάστασης, Λεωνίδιο

Ένα καθόλα εντυπωσιακό έθιμο λαμβάνει χώρα στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας αμέσως μετά την Ανάσταση. Οι κάτοικοι κατασκευάζουν μικρά, πολύχρωμα αερόστατα τα οποία αφήνουν στον ουρανό αμέσως μετά την Ανάσταση. Η επικρατέστερη θεωρία για την προέλευση του έθιμου αναφέρει ότι προήλθε από ναυτικούς της περιοχής, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν από αντίστοιχο έθιμο που είδαν σε ασιατική χώρα και στη συνέχεια το μετέφεραν στην πατρίδα τους. Η πρώτη μαρτυρία για την τέλεση του εθίμου έρχεται από το 1910. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι και σήμερα, περισσότερο από ένα αιώνα μετά, τα αερόστατα της Ανάστασης συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα πιο εντυπωσιακά αναστάσιμα έθιμα στην Ελλάδα. Θέλετε να τα δείτε να χάνονται στα ουράνια; Οργανώστε το Πάσχα σας στο Λεωνίδιο, κλείστε το δωμάτιο  από μόλις 35 ευρώ σας εδώ!


Ο «νεκρός» Ζαφείρης, Ήπειρος

Την Κυριακή του Πάσχα και καθόλη τη διάρκεια της Άνοιξης στην Ήπειρο αλλά και σε κάποια μέρη της Μακεδονίας αναβιώνει το έθιμο του Ζαφείρη. Το όνομα δεν είναι σταθερό και μπορεί και να συναντηθεί ώς Μαγιόπουλο ή ακόμα  και Φουσκοδέντρι. Το έθιμο αυτό είναι ουσιαστικά ένα παιδικό παιχνίδι και την αναβίωση του. Το παιδί που έχει το ρόλο του Ζαφείρη παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια και φύλλα. Τον στολίζουν και παράλληλα τον μοιρολογούν κρατώντας στα χέρια τους καλάμια αντί για λαμπάδες. Στο τέλος του μοιρολογιού, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και τα κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας. Αλίμονο στον άτυχο που θα πιάσει ο αναστημένος Ζαφείρης, γιατί θα είναι ο «νεκρός» της επόμενης χρονιάς ή του επόμενου γύρου.

ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ ΤΩΝ ΑΥΓΩΝ

Σύμφωνα με την παράδοση κάθε χρόνο τη Μεγάλη Πέμπτη σε όλη την Ελλάδα (ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Χριστός πρόσφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να ελευθερώσει τον κόσμο από τα δεσμά της αμαρτίας), βάφουμε τα κόκκινα αυγά.

Το αυγό συμβολίζει τη γονιμότητα και τη δημιουργία, αλλά και την αναγέννηση του κόσμου και την ανανέωση της φύσης. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού όταν σταυρώθηκε. Για άλλους τα αυγά βάφονται κόκκινα ως έκφραση χαράς για το ευτυχισμένο γεγονός της Ανάστασης του Κυρίου και συνάμα μέσο αποτρεπτικό κάθε κακού.