Μπότηδες, Κέρκυρα

Πρόκειται για τα πήλινα κανάτια που σκάνε στα πόδια όσων περπατούν στα καντούνια της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Το έθιμο αυτό σηματοδοτεί την Πρώτη Ανάσταση, στην εκκλησία της Παναγιάς των Ξένων, όπου αναπαριστώντας τον σεισμό που έγινε σύμφωνα με την Βίβλο στον τάφο του Ιησού γίνεται τεχνητός σεισμός. Έπειτα οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών. Στη συνέχεια οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές κυκλοφορούν στην πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια.

Τελετή του Ιερού Νιπτήρα, Πάτμος

Η τελετή του ιερού νιπτήρα είναι ένα θρησκευτικό έθιμο και πρόκειται για την αναπαράσταση της πράξης του Ιησού πριν τον Μυστικό Δείπνο. Ο Χριστός πήρε μια λεκάνη νερό και έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Η αναπαράσταση λαμβάνει χώρα το μεσημέρι της μεγάλης Πέμπτης, στην πλατεία Ξάνθου, μπροστά στο Δημαρχείο. Τους 12 Αποστόλους υποδύονται μοναχοί ή κληρικοί και το ρόλο του Χριστού, ο ηγούμενος της Μονής Θεολόγου, ενώ το ρόλο του Ευαγγελιστή ένας κληρικός. Η αναπαράσταση γίνεται μέσα σε αυστηρά μοναστηριακό κλίμα με τον Απόστολο Πέτρο και τον Ιούδα ως «πρωταγωνιστές» μέχρι την ώρα που ο ηγούμενος θα ραντίσει συμβολικά τα πόδια των μοναχών με νερό. Έπειτα η πομπή επιστρέφει στο Μοναστήρι.

Το κάψιμο του Ιούδα, Θράκη

Όλοι αντιλαμβανόμαστε το περιεχόμενο του εθίμου, αλλά το ενδιαφέρον είναι στον τρόπο εφαρμογής του. Τα παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας από τους κατοίκους κλαδιά τα οποία χρησιμοποιούν τη Μεγάλη Παρασκευή μετά την περιφορά του Επιταφίου για να βάλουν φωτιά και να «κάψουν» τον Ιούδα. Μάλιστα συνηθίζεται να κρατούν μέρος αυτής της στάχτης για να την ρίξουν στα μνήματα.

Τα αερόστατα της Ανάστασης, Λεωνίδιο

Ένα καθόλα εντυπωσιακό έθιμο λαμβάνει χώρα στο Λεωνίδιο της Αρκαδίας αμέσως μετά την Ανάσταση. Οι κάτοικοι κατασκευάζουν μικρά, πολύχρωμα αερόστατα τα οποία αφήνουν στον ουρανό αμέσως μετά την Ανάσταση. Η επικρατέστερη θεωρία για την προέλευση του έθιμου αναφέρει ότι προήλθε από ναυτικούς της περιοχής, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν από αντίστοιχο έθιμο που είδαν σε ασιατική χώρα και στη συνέχεια το μετέφεραν στην πατρίδα τους. Η πρώτη μαρτυρία για την τέλεση του εθίμου έρχεται από το 1910. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι και σήμερα, περισσότερο από ένα αιώνα μετά, τα αερόστατα της Ανάστασης συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα πιο εντυπωσιακά αναστάσιμα έθιμα στην Ελλάδα. Θέλετε να τα δείτε να χάνονται στα ουράνια; Οργανώστε το Πάσχα σας στο Λεωνίδιο, κλείστε το δωμάτιο  από μόλις 35 ευρώ σας εδώ!

Ο «νεκρός» Ζαφείρης, Ήπειρος

Την Κυριακή του Πάσχα και καθόλη τη διάρκεια της Άνοιξης στην Ήπειρο αλλά και σε κάποια μέρη της Μακεδονίας αναβιώνει το έθιμο του Ζαφείρη. Το όνομα δεν είναι σταθερό και μπορεί και να συναντηθεί ώς Μαγιόπουλο ή ακόμα  και Φουσκοδέντρι. Το έθιμο αυτό είναι ουσιαστικά ένα παιδικό παιχνίδι και την αναβίωση του. Το παιδί που έχει το ρόλο του Ζαφείρη παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια και φύλλα. Τον στολίζουν και παράλληλα τον μοιρολογούν κρατώντας στα χέρια τους καλάμια αντί για λαμπάδες. Στο τέλος του μοιρολογιού, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και τα κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας. Αλίμονο στον άτυχο που θα πιάσει ο αναστημένος Ζαφείρης, γιατί θα είναι ο «νεκρός» της επόμενης χρονιάς ή του επόμενου γύρου.

ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ ΤΩΝ ΑΥΓΩΝ

Σύμφωνα με την παράδοση κάθε χρόνο τη Μεγάλη Πέμπτη σε όλη την Ελλάδα (ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Χριστός πρόσφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να ελευθερώσει τον κόσμο από τα δεσμά της αμαρτίας), βάφουμε τα κόκκινα αυγά.

Το αυγό συμβολίζει τη γονιμότητα και τη δημιουργία, αλλά και την αναγέννηση του κόσμου και την ανανέωση της φύσης. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού όταν σταυρώθηκε. Για άλλους τα αυγά βάφονται κόκκινα ως έκφραση χαράς για το ευτυχισμένο γεγονός της Ανάστασης του Κυρίου και συνάμα μέσο αποτρεπτικό κάθε κακού.

Στην Ελλάδα τα Χριστούγεννα είναι μια από τις μεγαλύτερες Θρησκευτικές εορτές των Ελλήνων. Σε όλη τη χώρα τα παιδιά τριγυρνούν από σπίτι σε σπίτι για να πουν τα κάλαντα τις παραμονές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων, ενώ στις δώδεκα τα μεσάνυχτα ανάβουν φωτιές για να διώξουν τους καλικάντζαρους, έθιμο κυρίως της υπαίθρου.Σημαντικά έθιμα στις εορτές των Χριστουγέννων θεωρούνται τα Κάλαντα Χριστουγέννων, τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς και τα κάλαντα Φώτων που ψάλλουν συνήθως μικρά παιδιά. Επίσης πολύ δημοφιλή είναι και τα Χριστουγεννιάτικα τραγούδια (διεθνή και εθνικά).

Στην Ελλάδα που κύριο χριστουγεννιάτικο έδεσμα είναι το χοιρινό, απαντάται και το έθιμο με το χριστουγεννιάτικο καραβάκι που όμως στη Χίο αποτελεί τοπικό έθιμο της Πρωτοχρονιάς με ομοιώματα πλοίων.

Γενικά τα έθιμα στις "εορτές των Χριστουγέννων" προέρχονται από ένα συνδυασμό θρησκευτικών (χριστιανικών και πρότερων), και λαϊκών παραδόσεων που εορτάζονται κυρίως από τους χριστιανούς της Ευρώπης και Αμερικής αλλά και από άλλους λαούς μη χριστιανικούς (Κινέζοι, Ιάπωνες κλπ). Στην Ελλάδα συνδυάζονται διεθνή έθιμα όπως ο Άϊ Βασίλης και η υποδοχή του νέου έτους με ελληνικά έθιμα όπως το πρωτοχρονιάτικο ρόδι και ιστορίες με καλικάντζαρους. Κάθε χώρα έχει τα ιδιαίτερα Χριστουγεννιάτικα έθιμά της.

Ανταλλαγή δώρων

Σημαντικότατο έθιμο στις γιορτές των Χριστουγέννων είναι η ανταλλαγή δώρων. Ιδιαίτερα για τα παιδιά, η εποχή των Χριστουγέννων είναι αυτή κατά την οποία λαμβάνουν σημαντικό αριθμό δώρων από τους γονείς και συγγενείς τους, αλλά και σε πολλές χώρες από τον Άϊ Βασίλη, ο οποίος κατά τη διεθνή παράδοση φέρνει τα δώρα κατεβαίνοντας από την καμινάδα του σπιτιού και τα τοποθετεί μέσα στις κάλτσες που είναι κρεμασμένες μπροστά από το τζάκι (κάλτσες των δώρων). Στην Ελλάδα το έθιμο αυτό γιορτάζεται την Πρωτοχρονιά.

Φαγητά των Χριστουγέννων

Την περίοδο των Χριστουγέννων στην Ελλάδα προετοιμάζονται (και καταναλώνονται) ιδιαίτερα φαγητά και γλυκά, όπως η γαλοπούλα, το χριστόψωμο, η βασιλόπιτα, τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες κλπ. που συμπληρώνουν το πατροπαράδοτο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι.Επίσης τα γλυκά των Χριστουγένων είναι τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες.

Ένα πρωί των καλοκαιρινών μου διακοπών στην Αμμουλιανή, όπως πάντα ξύπνησα, έπλυνα το πρόσωπό μου, είδα λίγο τηλεόραση και μετά ντύθηκα για να πάω με την οικογένειά μου να φάμε πρωινό με θέα την θάλασσα. Αφού φάγαμε, πήγαμε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου και έπαιξα λίγο με το τάμπλετ μου. Όταν πήγε 11:00 η ώρα φορέσαμε τα μαγιό μας για να πάμε στην θάλασσα.

Την ώρα που πήγα να βουτήξω ήρθαν όλοι οι φίλοι μας και έφεραν πολλά φουσκωτά. Αφού παίξαμε με τα φουσκωτά, κολυμπήσαμε και κάναμε βαθιές τρύπες μέσα στην άμμο μέχρι να βρούμε νερό, ξάφνικά μας φώναξαν οι γονείς. Ήθελαν να βγάλουμε μια αναμνηστική φωτογραφία, αντί όμως να βγάλουμε φωτογραφία άρχισαν να μου τραγουδάνε χρόνια πολλά επειδή είχα γενέθλια και μου κάνανε έκπληξη με τούρτα. Η τούρτα μου ήταν Harry Potter.

Αφού την φάγαμε συνεχίσαμε το παιχνίδι και κάναμε βουτιές από μια αποβάθρα. Εγώ και τα κορίτσια κολυμπήσαμε μέχρι μια σημαδούρα 2 φορές μόνες μας και 1 φορά με τις μαμάδες μας. Μετά βγήκαμε από την θάλασσα γιατί ήταν μεσημέρι και πεινούσαμε. Γι΄αυτό παραγγείλαμε μπέργκερ,χάμπουγκερ και ταυτόχρονα παίζαμε διάφορα παιχνίδια με χαρτιά. Όταν πήγε 17:00  η ώρα πήγαμε όλοι στα ξενοδοχεία μας. Εγώ με την μαμά μου πήραμε παγωτό και πήγαμε να ξεκουραστούμε.

Το απόγευμα μετά τις 19:00 πήγαμε στο κέντρο της Αμμουλιανής, κάναμε βόλτες, πήραμε πράγματα από τα μαγαζιά, φάγαμε κρέπες και μετά πήγαμε στο λούνα παρκ. Το βράδυ όλοι πήγαμε στα ξενοδοχεία μας. Πριν κοιμηθώ είδα τηλεόραση για να με πάρει ο  ύπνος.

Αυτή η μέρα θα μου μείνει αξέχαστη:)