Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ & ΕΥΘΥΝΗ

1. Ανθρώπινα Δικαιώματα

«Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική!»  ( Ένα πρόγραμμα για την οικογενειακή πολυμορφία )

• 1o Εργαστήριο: «Η μονα-δική μου οικογένεια»

Πριν ξεκινήσουμε το εργαστήριο ζητήθηκαν από τους μαθητές να συμπληρώσουν ένα σπιτάκι με τον αριθμό μελών της οικογένειάς τους (όσοι ζουν στο ίδιο σπίτι) με τη συνεργασία της μαμάς  - του μπαμπά ή κάποιου ενήλικα στο σπίτι τους και να το επιστρέψουν στο σχολείο:

Στη συνέχεια τα παιδιά ζωγράφισαν στο σχολείο την οικογένειά τους και παρουσιάσαμε και τις δύο εργασίες στην "παρεούλα μας"....Εντοπίσαμε διαφορές και ομοιότητες στις οικογένειες όσον αφορά στη σύνθεσή τους και παίξαμε ένα παιχνίδι αντιστοίχισης με εικόνες από διάφορους τύπους οικογένειας ως πρώτη διερεύνηση:

Κάποιες οικογένειες μας προβλημάτισαν - σε κάποιες άλλες εντοπίσαμε ομοιότητες με τη δική μας οικογένεια.... Όλα τα παιδιά ένιωσαν συμπάθεια και συμπόνοια για τα παιδιά που για οποιονδήποτε λόγο είναι ορφανά ή έχουν χάσει κάποιον γονέα.

Στην επόμενη συνάντησή μας καλέσαμε τα παιδιά αυθόρμητα και με τον δικό τους τρόπο να αναρωτηθούν "Τι είναι οικογένεια" σε μια δραστηριότητα ιδεοθύελλας. Καταγράψαμε όλες τις απαντήσεις (χωρίς καμία παρέμβαση)με τη βοήθεια του διαδικτυακού εργαλείου εννοιολογικής χαρτογράφησης  Bubbl.us 

Στόχος μας ήταν να ανιχνεύσουμε τι πιστεύουν τα παιδιά και τι αντιλήψεις έχουν για τον θεσμό της  οικογένειας.

Σε φύλλο εργασίας ζωγράφισαν τη δική τους οικογένεια την οποία και παρουσίασαν στους φίλους και συμμαθητές τους.

Στο τέλος του εργαστηρίου διαβάσαμε το ψηφιακό παραμύθι: Η μονα-δική μου οικογένεια (πατήστε στο σύνδεσμο για να διαβάσετε το παραμύθι).

Συζητήσαμε για τις οικογένειες των ζώων που πρωταγωνιστούν στο παραμύθι και κλείσαμε το 1ο μας εργαστήριο με την υπόσχεση πως κάθε φορά που θα κάνουμε το εν λόγω πρόγραμμα κάποιο ζωάκι του παραμυθιού θα μας επισκέπτεται στο σχολείο με εκπλήξεις και πολλά ερωτήματα!!!!

• 2ο Εργαστήριο: «Πες μας, Πιγκουίνε!» - Συζητάμε για την πυρηνική οικογένεια (1+1=2)

Στο 2ο Εργαστήριο μας επισκέφθηκε ένα πιγκουινάκι από τον Νότιο Πόλο και εφόσον μας συστήθηκε και γνώρισε τα παιδιά μας ζήτησε να τον βοηθήσουμε στο πρόβλημά του: "Η μαμά και ο μπαμπάς λείπουν αρκετές φορές για ψάρεμα και είμαι μόνος μου.Τι προτείνετε να κάνω για να λύσω το πρόβλημά μου;" Μετά από αρκετή ώρα συζήτησης τα παιδιά του πρότειναν να κάνει παρέα με τα υπόλοιπα παιδιά - πιγκουινάκια όση ώρα λείπουν οι γονείς τους ώστε να μη νιώθουν μοναξιά αλλά και να προστατεύονται καλύτερα από πιθανούς κινδύνους.

Το πιγκουινάκι έμεινε μαζί μας μια βδομάδα και τα παιδιά έπαιξαν μαζί του και μάλιστα του έφτιαξαν ένα σπίτι όλοι μαζί για να μπορεί να κοιμάται το βράδυ που θα λείπαμε. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του μάθαμε πολλά πράγματα για τη ζωή του στον Νότιο Πόλο αλλά και τη ζωή στον Βόρειο Πόλο που οι συνθήκες είναι αρκετά παρόμοιες. Πριν φύγει από το σχολείο μας του χαρίσαμε πολλές ζωγραφίες με τις ευχές μας για ένα ασφαλές ταξίδι.

Κάποιες επιπλέον δραστηριότητες που έγιναν με αφορμή το 2ο Εργαστήριο είναι οι ακόλουθες:

• Βίντεο με πληροφορίες για τον Βασιλικό Πιγκουίνο: ( πληκτρολογήστε για Password: 12345 )

• Χορέψαμε τον χορό του "Freeze":

• Ομαδική εργασία για τα Ζώα των Πόλων:

• 3ο Εργαστήριο: «Πες μας, λύκε!» - Συζητάμε για την εκτεταμένη οικογένεια (1+1=11)

Στο 3ο εργαστήριο μας επισκέφθηκε ένα λυκάκι από το δάσος και εφόσον μας συστήθηκε και γνώρισε τα παιδιά μας ζήτησε να τον βοηθήσουμε στο πρόβλημά του: "Η οικογένειά μου αποτελείται από πολλά μέλη: μαμά και μπαμπάς, θείες και θείοι, γιαγιάδες και παππούδες και μικρότερα αδελφάκια. Αν και αγαπώ την οικογένειά μου πολλές φορές είναι πολύ φασαριόζικη και δεν μπορώ να βρω την ησυχία μου. Τα αδέλφια μου με πειράζουν συνεχώς. Τι λύση μου προτείνετε;". Τα παιδιά συζήτησαν μεταξύ τους και πρότειναν διάφορες λύσεις, όπως να φύγει και να βρει νέα φωλιά, όμως το λυκάκι δεν ήταν πρόθυμο να εγκαταλείψει την οικογένειά του. Κάποιο παιδί ανέφερε πως το ίδιο πήγαινε στο δωμάτιό του να παίξει όταν το ενοχλούσαν τα ξαδέλφια του και έτσι βρέθηκε η λύση! Φτιάξαμε ένα δωμάτιο για το λυκάκι το εξωτερικό του οποίου είναι διακοσμημένο με τρομακτικές εικόνες για να μην πλησιάζουν άλλα ζώα ή τα αδελφάκια του ενώ μέσα στο εσωτερικό του έχει όμορφες ζωγραφιές για να ηρεμεί και να απομονώνεται όποτε το έχει ανάγκη. Έτσι το λυκάκι θα έχει τον προσωπικό του χώρο στην ασφάλεια της μεγάλης οικογένειάς του!

Το λυκάκι έμεινε μαζί μας μια ολόκληρη βδομάδα - έπαιξε μαζί μας και μάθαμε πολλές πληροφορίες για τη ζωή του και για το πόσο παραξηγημένο είναι το είδος του, που πλέον προστατεύεται καθώς ολοένα και περισσότεροι λύκοι εξαφανίζονται από τα δάση της Ελλάδας.

Κάποιες επιπλέον δραστηριότητες που κάναμε με αφορμή το 3ο εργαστήριο είναι οι ακόλουθες:

• Βίντεο με πληροφορίες για τον Λύκο: ( πληκτρολογήστε για Password: 12345 )

• Παιχνίδι: "Λύκε, λύκε είσαι εδώ;"

• Παραμύθι: Τα τρία μικρά λυκάκια

• 4ο Εργαστήριο: «Πες μας, καγκουρό!» - Συζητάμε για τη μονογονεϊκή οικογένεια (1+1=1)

Στο 4ο εργαστήριο μας επισκέφθηκε ένα μικρό καγκουρό πάρα πολύ ντροπαλό που μας είχε έρθει από πολύ μακριά........την Αυστραλία. Εντοπίσαμε με τα παιδιά στην υδρόγειο σφαίρα την ήπειρο που ζει το καγκουρό και αυτό με τη σειρά του πολύ χαμηλόφωνα και ντροπαλά μας ζήτησε βοήθεια για το πρόβλημά του: "Φοβάμαι να αποχωριστώ τη μαμά μου και αν και θέλω να παίξω με τα άλα ζωάκια ντρέπομαι - παγώνω και δεν ξέρω τι να τους πω! Πως θα μπορούσα να τα πλησιάσω;" Εξηγήσαμε στα παιδιά πως το καγκουρό είχε μόνο την μαμά του στην οικογένειά του και πως είχε συνηθίσει να περνάει πολύ χρόνο μαζί της. Τα παιδιά πρότειναν πολλές τεχνικές και ευγενικές "φράσεις" που χρησιμοποιούν τα ίδια όταν θέλουν να "πιάσουν" φιλίες τα οποία και καταγράψαμε σε χαρτί. Το μικρό καγκουρό εξασκήθηκε με τα παιδιά σε ερωταπαντήσεις που περιείχαν αυτές τις τεχνικές ώστε να τις εφαρμόσει πίσω στην πατρίδα του. Σιγά - σιγά απόκτησε παραπάνω αυτοπεποίθηση καθώς τα παιδιά τον προστάτευαν και τον έπαιζαν σε όλα τους τα παιχνίδια κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων!

Το καγκουρό έμεινε μαζί μας μια ολόκληρη βδομάδα κατά τη διάρκεια της οποίας μάθαμε αρκετά πράγματα για τη ζωή του.....

Κάποιες επιπλέον δραστηριότητες που κάναμε με αφορμή το 4ο εργαστήριο είναι οι ακόλουθες:

• Βίντεο με πληροφορίες για το Καγκουρό: ( πληκτρολογήστε για Password: 12345 ):

• Ανάγνωση παραμυθιού"Το μικρό καγκουρό":

• Τραγούδι "Τα καγκουρό":

• Χορός.....

• 5ο Εργαστήριο: «Πες μας, κούκε!» - Συζητάμε για τη θετή οικογένεια (1+1=3)

Στο 4ο εργαστήριο μας επισκέφθηκε ο κούκος που όπως είχαμε δει και στο παραμύθι ζούσε με τη θετή του οικογένεια τη μαμά χελιδόνα και τα χελιδονάκια της. Ο μικρός κούκος ήταν πολύ χαρούμενος με την οικογένειά του και τα αδελφάκια του. Όλα τα μέλη της οικογένειας αγαπιόντουσαν και συνεργάζονταν - όταν όμως ήρθε η ώρα να πάει στο σχολείο, τα υπόλοιπα χελιδονάκια τον αντιμετώπιζαν με καχυποψία και το κορόιδευαν. Έτσι μας ζήτησε βοήθεια στο πρόβλημά του: "Τα υπόλοιπα χελιδόνια δεν με παίζουν! Δεν τους αρέσει το χρώμα μου και νιώθω πολύ μοναξιά. Τι μου προτείνετε να κάνω ώστε να με κάνουν παρέα:" Η αλήθεια είναι πως αυτό το πρόβλημα μας δυσκόλεψε πολύ να βρούμε κάποια λύση. Καταγράφηκαν οι ιδέες των παιδιών χωρίς καμία παρέμβαση όπως φαίνεται και από την εικόνα:

Όμως, αν και ήταν καλό να παρεμβαίνει η κυρία ως διαμεσολαβητής - δεν ήταν πάντοτε εύκαιρη! Επίσης ο μικρός κούκος ήθελε να είναι ο εαυτός του και όχι να προσπαθήσει να μοιάσει στα χελιδόνια! 

Αναζητώντας μια λύση παίξαμε ένα θεατρικό παιχνίδι καθοδηγούμενο εν μέρει...... Τα παιδιά παρίσταναν τα χελιδόνια που έπαιζαν μεταξύ τους και η κυρία παρίστανε τον κούκο που τον έδιωχναν.....(με μεγάλη δυσκολία τον έδιωχναν είναι η αλήθεια γιατι στην πραγματικότητα συμπαθούσαν τον κούκο και ήθελαν να τον αποδέχονται τα χελιδόνια!). Ακόμα και όταν τελείωσαν το παιχνίδι τους κανένα χελιδόνι δεν έκανε χώρο στον κούκο να καθήσει σε φωλίτσα! Τότε αυτός απογοητευμένος "τρύπωσε" στην αίθουσα μουσικής και άρχισε να παίζει στο μεταλλόφωνο ένα ωραίο τραγούδι...Τα χελιδόνια μαγεύτηκαν και μαζεύτηκαν γύρω του με θαυμασμό. Ζήτησαν από τον κούκο να τους μάθει το τραγούδι, ο οποίος με μεγάλη χαρά τους έδειξε την μελωδία... Και από τότε όλα τα χελιδονάκια έπαιζαν τον μικρό κούκο καθώς εκτίμησαν το μοναδικό του ταλέντο και τον αποδέχτηκαν με τη υπέροχη διαφορετικότητά του. 

Ο κούκος έμεινε κι αυτός μια ολόκληρη βδομάδα κατά την οποία μάθαμε αρκετά πράγματα για τη ζωή του και πως για μας στην Ελλάδα είναι ωφέλιμος καθώς τρώει τη βλαβερή κάμπια των πεύκων η οποία καταστρέφει το δέντρο.

Μερικές επιπλέον δραστηριότητες που κάναμε με αφορμή το 5ο εργαστήριο είναι οι ακόλουθες:

• Το τραγούδι του κούκου και τα τραγούδια για τον κούκο!

Password: 12345:

• 6ο Εργαστήριο: «Πες μας, χελωνάκι!» - Συζητάμε για τα ορφανά παιδιά (1+1=0)

Στο 6ο εργαστήριο μας επισκέφθηκε μια χελωνίτσα καρέτα - καρέτα. Η θαλάσσια χελώνα καρέτα – καρέτα γεννάει τα αυγά της στην άμμο, τα σκεπάζει και στη συνέχεια τα αφήνει μόνα τους να εκκολαφθούν και επιστρέφει στη θάλασσα. Τα μικρά χελωνάκια πρέπει μόλις βγουν από το αυγό να βρουν το δρόμο προς τη θάλασσα για να καταφέρουν να επιβιώσουν. Ευτυχώς πολλές φιλοζωικές οργανώσεις έχουν μειώσει τους κινδύνους για τα μικρά χελωνάκια προστατεύοντας τις ακτές και τις φωλιές τους. Η μικρή μας χελωνίτσα αναρωτιέται "τι συμβαίνει με τα παιδιά των ανθρώπων που για κάποιο λόγο μένουν ορφανά". Της εξηγήσαμε πως για αυτά τα παιδιά υπάρχουν χώροι που τα φιλοξενούν και άνθρωποι που τα προσέχουν και φυσικά φοιτούν σε σχολεία όπως το δικό μας. Η χελωνίτσα αναρωτήθηκε πως θα υποδεχόμασταν ένα ορφανό παιδάκι στο σχολείο μας.Τα παιδιά πρότειναν διάφορους τρόπους συμπερίληψης με προστατευτική διάθεση ώστε να ξαναγίνει χαρούμενο και ευτυχισμένο παρά την απώλειά του. Δεν εμβαθύναμε στο θέμα για να μη δημιουργήσουμε ανασφάλεια και φόβο στα παιδιά. Εστιάσαμε στο "πως μπορούμε να βοηθήσουμε" σε περίπτωση που ένα ορφανό παιδάκι συναναστρέφεται μαζί μας είτε στο σχολικό είτε στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Οι ιδέες των παιδιών:

Κάποιες επιπλέον δραστηριότητες που κάναμε με αφορμή το 6ο εργαστήριο είναι οι ακόλουθες:

• Βίντεο για τη θαλάσσια χελώνα (κωδικός: 12345)

• Βίντεο για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χελωνίτσα μας:

• 7ο Εργαστήριο: «Οι μονα-δικές μας οικογένειες» - Αξιολόγηση & Διάχυση δράσεων

Στο τελευταίο εργαστήριο τα παιδιά αξιολόγησαν το πρόγραμμα. Ρωτήθηκαν αν τους άρεσε ο τρόπος που γνώρισαν τις διαφορετικές μορφές οικογένειας και αν απόλαυσαν όλη τη μαθησιακή διαδικασία. Σε όλα τα παιδιά άρεσε πολύ η "κούκλα - ζωάκι" που μας επισκεπτόταν σε κάθε εργαστήριο η οποία κατάφερε να συμμετέχουν ενεργά ακόμα και τα πιο συνεσταλμένα παιδιά. Μόνο στο τελευταίο εργαστήριο που αφορούσε στα ορφανά παιδιά μου ζήτησαν να βγάλω τη φωτογραφία του παιδιού γιατί τα στενοχωρούσε. Συμφωνήσαμε να "ανεβάσουμε" τις δράσεις μας στο διαδίκτυο ώστε να μπορούν να τα παρακολουθήσουν μαζί με τους γονείς τους. Η χαρά τους ήταν ιδιαίτερη κάθε φορά που βοηθούσαν κάποιο ζωάκι και ενθουσιάστηκαν που τα ίδια έπρεπε να βρουν δικές τους λύσεις τις οποίες και υλοποιήσαμε. Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα ήταν μοναδικό και ανεπανάληπτο!