Συνοπτικά     Προφίλ      Χώρα     Άνθρωποι    Ζώα και φυτά     Οικονομία      Ιστορία και πολιτική      Καθημερινότητα        Φαγητά        Παιδιά και σχολείο   Τυπικά     Χριστούγεννα

Αγγλική ιστορία

Η αρχή της ιστορίας της Αγγλίας: από την ηπειρωτική χώρα στο νησί

Η Μεγάλη Βρετανία δεν ήταν νησί στο παρελθόν! Πριν από περίπου 6.000 χρόνια, η Μεγάλη Βρετανία ήταν συνδεδεμένη με την ηπειρωτική Ευρώπη μέσω μιας λωρίδος γης που ονομαζόταν Doggerland. Η λωρίδα αυτή επέτρεψε τη μετανάστευση ανθρώπων και ζώων από την ηπειρωτική Ευρώπη στη Μεγάλη Βρετανία. Η Doggerland κατακλύστηκε από την αύξηση της στάθμης της θάλασσας, η οποία προκλήθηκε από την τήξη των παγετώνων στη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου. Κατά τη νεολιθική περίοδο, οι άνθρωποι στη Μεγάλη Βρετανία άρχισαν να καλλιεργούν τη γη και να εκτρέφουν ζώα. Αυτό οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, καθώς άρχισαν να ζουν σε μόνιμους οικισμούς και να αναπτύσσουν νέες τεχνολογίες. Μάλιστα την περίοδο εκείνη χτίστηκαν τεράστιες μεγαλιθικές κατασκευές και κυκλικοί πέτρινοι σχηματισμοί όπως το Στόουνχεντζ.

Κέλτες και Ρωμαίοι στη Βρετανία

Από τον 5ο αιώνα και μετά, οι Κέλτες (ένα αρχαίο φυλετικό σύνολο που ζούσε κυρίως στην κεντρική και δυτική Ευρώπη κατά την προϊστορική και την αρχαία περίοδο) από τη σημερινή Γαλλία μετανάστευσαν στη Βρετανία. Ήρθαν σε επαφή με τους τοπικούς πληθυσμούς και τελικά συγχωνεύτηκαν μαζί τους. Ήταν χωρισμένοι σε διάφορες φυλές, όπως οι Βρετανοί, οι Ιρλανδοί και οι Ουαλοί. Κάθε φυλή είχε τη δική της γλώσσα, πολιτισμό και παραδόσεις. Οι Κέλτες στη Μεγάλη Βρετανία ήταν κυρίως αγρότες και κτηνοτρόφοι. Ωστόσο, ήταν επίσης επιδέξιοι πολεμιστές και συχνά μάχονταν μεταξύ τους για τον έλεγχο του εδάφους. Ακόμη ήταν γνωστοί για τον πολιτισμό τους. Έκαναν όμορφα έργα τέχνης, όπως κεραμικά, κοσμήματα και μεταλλικά αντικείμενα. Επίσης, ήταν ταλαντούχοι μουσικοί και ποιητές.

Το 43 μ.Χ., οι Ρωμαίοι υπό τον αυτοκράτορα Κλαύδιο κατάφεραν να κατακτήσουν τη Βρετανία. Η χώρα έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Οι Ρωμαίοι ονόμασαν τους κατοίκους "Britanni", πιθανώς προερχόμενο από την κελτική φυλή των Brythones.Οι Ρωμαίοι έφεραν μαζί τους τον πολιτισμό τους, την τεχνολογία τους και τη γλώσσα τους. Τα ιαματικά λουτρά στο Μπαθ, για παράδειγμα, χρονολογούνται από τη ρωμαϊκή εποχή. Το Λονδίνο ιδρύθηκε επίσης από τους Ρωμαίους, οι οποίοι ονόμασαν την πόλη Londinium λόγω της ευνοϊκής θέσης της στον ποταμό Τάμεση.

Στα βόρεια, οι Ρωμαίοι προχώρησαν σχεδόν μέχρι τη σημερινή Σκωτία. Η ρωμαϊκή επικράτεια τερματίστηκε στο τείχος του Αδριανού στα σύνορα με τη Σκωτία.

Η ρωμαϊκή κυριαρχία έληξε εντελώς το 410, όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατέρρευσε. Οι Ρωμαίοι αποσύρθηκαν από τη Βρετανία. Παρεμπιπτόντως, την είχαν ονομάσει "Μεγάλη Βρετανία", σε αντίθεση με τη "Μικρή Βρετανία" στη Γαλλία, τη Βρετάνη.

Οι Αγγλοσάξονες και οι Δανοί

Μετά την αποχώρηση των Ρωμαίων από τη Βρετανία το 410 μ.Χ., μια σειρά από γερμανικές φυλές εισέβαλαν στο νησί: οι Ίουτες (από τη Σκανδιναβία), οι Άγγελοι και οι Σάξονες. Οι εκχριστιανισμένοι Βρετανοί πολέμησαν εναντίον των ειδωλολατρικών γερμανικών φυλών. Ο θρύλος του βασιλιά Αρθούρου αφηγείται αυτά τα γεγονότα. Οι γερμανικές φυλές τελικά συγχωνεύτηκαν και σχημάτισαν τους Αγγλοσάξονες.

Στη συνέχεια οι  Δανοί εισέβαλαν στη Μεγάλη Βρετανία πολλές φορές μεταξύ του 8ου και του 11ου αιώνα. Οι πρώτες εισβολές ήταν περιστασιακές επιδρομές, αλλά σταδιακά οι Δανοί άρχισαν να εγκαθίστανται μόνιμα στη Βρετανία από το 866 μ.Χ. Οι Δανοί κυβέρνησαν ως βασιλείς μέχρι το 1042. Μόνο τότε ένας άλλος Αγγλοσάξονας ανέβηκε στον αγγλικό θρόνο, ο Εδουάρδος ο Ομολογητής ο οποίος πέθανε στις 5 Ιανουαρίου 1066, χωρίς να αφήσει νόμιμο γιο. Μετά το θάνατό του, ξέσπασε διαμάχη για το ποιος θα τον διαδεχθεί. Ο Harold Godwinson, ο κόμης του Γουέσσεξ, στέφθηκε βασιλιάς, αλλά ο Γουλιέλμος, δούκας της Νορμανδίας, διεκδίκησε επίσης τον θρόνο.

Οι Νορμανδοί έρχονται - Γουλιέλμος ο Κατακτητής

Ο Γουλιέλμος εισέβαλε στη Μεγάλη Βρετανία το 1066 και νίκησε τον Harold στη μάχη του Χάστινγκς στις 14 Οκτωβρίου 1066. Ο Γουλιέλμος έγινε ο νέος βασιλιάς της Αγγλίας και ίδρυσε τη Δυναστεία των Πλανταγενετών. .

Δυναστεία Πλανταγενετών

Οι Πλανταγενέτες κυβέρνησαν την Αγγλία για πάνω από 200 χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Αγγλία έγινε μια ισχυρή και πλούσια χώρα. Οι Πλανταγενέτες επέκτειναν τα εδάφη της Αγγλίας στην Ιρλανδία και στη Γαλλία. Επίσης, προώθησαν την ανάπτυξη της οικονομίας και του πολιτισμού της Αγγλίας. Ποιο γνωστός βασιλιάς αυτής της δυναστείας είναι ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος που συμμετείχε στην Γ΄ Σταυροφορία

Η δυναστεία των Πλανταγενετών έληξε το 1399, όταν ο Ριχάρδος Β' δολοφονήθηκε από τον ξάδερφό του, τον Ερρίκου Τυδώρ. Ο Ερρίκος Τυδώρ ίδρυσε τη Δυναστεία των Τυδώρ, η οποία θα κυβερνούσε την Αγγλία για τα επόμενα 118 χρόνια.

 

Εκατονταετής Πόλεμος και Πόλεμος των Ρόδων

Ο Εκατονταετής Πόλεμος ήταν μια μακροχρόνια σύγκρουση μεταξύ της Αγγλίας και της Γαλλίας, που διήρκεσε από το 1337 έως το 1453. Ο πόλεμος ξεκίνησε ως διαμάχη για την κυριαρχία του Δουκάτου της Γασκώνης, το οποίο βρισκόταν υπό αγγλική κυριαρχία. Ωστόσο, εξελίχθηκε σε μια ευρύτερη σύγκρουση για την κυριαρχία στη Γαλλία.Έληξε με τη νίκη των Γάλλων.

Ο Πόλεμος των Ρόδων ήταν ένας εμφύλιος πόλεμος στην Αγγλία που διήρκεσε από το 1455 έως το 1487. Ο πόλεμος ονομάστηκε έτσι από τα εμβλήματα των δύο αντιμαχόμενων Οίκων, το λευκό ρόδο του Οίκου της Υόρκης και το κόκκινο ρόδο του Οίκου των Λάνκαστερ. Ο πόλεμος ξεκίνησε ως διαμάχη για τη διαδοχή στον αγγλικό θρόνο. Ο Ερρίκος VI, ο οποίος ανήκε στον Οίκο των Λάνκαστερ, ήταν ένας ασθενικός και αδύναμος βασιλιάς. Αυτό οδήγησε σε μια σειρά από εξεγέρσεις από τον Οίκο της Υόρκης, ο οποίος διεκδικούσε το στέμμα. Ο πόλεμος ήταν μακρύς και βίαιος. Οι δύο πλευρές ήρθαν αντιμέτωπες σε μια σειρά από μάχες, με πολλές εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Ο πόλεμος έληξε με τη μάχη του Μπόσγουορθ το 1485, στην οποία ο Ερρίκος Τυδώρ, ο οποίος ανήκε στον Οίκο της Υόρκης, νίκησε και σκότωσε τον Ριχάρδο Γ', τον τελευταίο βασιλιά του Οίκου των Λάνκαστερ.

Με τους Τυδώρ στη σύγχρονη εποχή

Ο πιο διάσημος Τυδώρ είναι ο Ερρίκος Η΄. Οι Άγγλοι θυμούνται την τύχη των έξι συζύγων του με τη φράση: Χώρισε, αποκεφάλισε, πέθανε. Χώρισε, αποκεφαλίστηκε, πέθανε. Χώρισε, αποκεφαλίστηκε, επέζησε. Ο Ερρίκος έμεινε επίσης στην ιστορία ως ο ιδρυτής της αγγλικανικής κρατικής εκκλησίας. Επειδή ο Πάπας στη Ρώμη δεν συμφωνούσε στο διαζύγιό του με την Αικατερίνη της Αραγωνίας, η Αγγλία αποσχίστηκε από την Καθολική Εκκλησία. Ο Ερρίκος διέλυσε όλα τα μοναστήρια.

Το 1536, η Ουαλία έγινε μέρος του αγγλικού βασιλείου.

 

Ελισαβετιανή εποχή

Η περίοδος βασιλείας της Ελισάβετ Α΄, κόρης του Ερρίκου Η΄, έμεινε γνωστή με τον όρο Ελισαβετιανή Εποχή. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της (1558-1603), η Αγγλία γνώρισε μια άνευ προηγουμένου περίοδο ευημερίας. Οικονομικά και πολιτιστικά η χώρα προόδευσε. Η Αγγλία έγινε η μεγαλύτερη ναυτική δύναμη.

Μετά τις μεγάλες ανακαλύψεις των Πορτογάλων και των Ισπανών, η Αγγλία εισήλθε και στο υπερπόντιο εμπόριο. Ο Φράνσις Ντρέικ έγινε ο δεύτερος άνθρωπος που έκανε τον περίπλου του πλανήτη (1577-1580). Η Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών έφερε μεγάλη οικονομική άνθιση στη χώρα. Δεν εμπορεύονταν μόνο τσάι και μπαχαρικά με μεγάλα κέρδη, αλλά και σκλάβους. Ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ έγραψε περισσότερα από 30 θεατρικά έργα και τα παρουσίασε στο θέατρο Globe του Λονδίνου.

Οι Στιούαρτ στην εξουσία

Η Ελισάβετ Α΄ πέθανε άτεκνη και έτσι το 1603 ένας Σκωτσέζος βασιλιάς, ο Ιάκωβος Α΄, ανέβηκε στο θρόνο της Αγγλίας. Το 1605, μια παλιά διαμάχη φούντωσε ξανά: αυτή μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών. Ο καθολικός Γκάι Φωκς είχε επιχειρήσει να ανατινάξει το Κοινοβούλιο στη λεγόμενη Συνωμοσία της Πυρίτιδας στις 5 Νοεμβρίου - αλλά απέτυχε. Οι Καθολικοί διώχθηκαν.

Υπήρχαν επίσης συνεχείς προστριβές μεταξύ του Κοινοβουλίου και της μοναρχίας τον 17ο αιώνα. Το 1642 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος: τα κοινοβουλευτικά στρατεύματα του Όλιβερ Κρόμγουελ νίκησαν και η Αγγλία έγινε δημοκρατία για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία της. Η μοναρχία αποκαταστάθηκε το 1660. Το 1701, η διαδοχή των Προτεσταντών στο θρόνο ρυθμίστηκε με την Πράξη του Διακανονισμού (Act of Settlement). Το 1707, η Σκωτία και η Αγγλία έγιναν το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας.

Γερμανοί βασιλείς στο θρόνο: ο Οίκος του Ανόβερου

Ο Γεώργιος Α΄ ανέβηκε στο θρόνο το 1714. Ο εκλέκτορας του Ανόβερου ήταν εγγονός της Ελισάβετ Στιούαρτ και εξασφάλισε την προτεσταντική διαδοχή στον θρόνο. Ο 18ος αιώνας είναι γνωστός ως Γεωργιανός αιώνας - τον Γεώργιο Α΄ ακολούθησαν τρεις συνονόματοι μέχρι το 1820: ο Γεώργιος Β΄, ο Γ΄ και ο Δ΄. Υπό την κυριαρχία τους, η αγροτική χώρα μετατράπηκε στη μητέρα πατρίδα της βιομηχανικής επανάστασης.

Ως εμπορική και αποικιακή δύναμη, η Αγγλία βρέθηκε επανειλημμένα σε σύγκρουση με τη Γαλλία. Το 1800, η Ιρλανδία ενώθηκε με το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και ονομαζόταν πλέον επίσημα Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας. Το 1805, ο Νέλσον νίκησε τους Γάλλους στο ακρωτήριο του Τραφάλγκαρ, και το 1815, ένα καταστροφικό πλήγμα δόθηκε στη μάχη του Βατερλό.

Βικτωριανή εποχή

Τον Γουλιέλμο Δ΄ διαδέχθηκε στο θρόνο η βασίλισσα Βικτωρία. Βασίλεψε από το 1837 έως το 1901 και έδωσε το όνομά της σε μια ολόκληρη εποχή. Η εκβιομηχάνιση οδήγησε σε οικονομική άνθηση. Η αποικιοκρατία οδήγησε στη δημιουργία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Ο γιος της Βικτωρίας, ο Εδουάρδος Ζ΄, ανήκε στον Οίκο των Σαξών-Κόμπουργκ και Γκότα. Αυτή η δυναστεία εξακολουθεί να βασιλεύει στη Μεγάλη Βρετανία - αν και ο Γεώργιος Ε' άλλαξε το όνομα σε Οίκο των Ουίνδσορ κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, επειδή το παλιό όνομα ακουγόταν πολύ γερμανικό.

 

Η Μεγάλη Βρετανία στον Α' Παγκόσμιος πόλεμο

Η Μεγάλη Βρετανία συμμετείχε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ως μέλος της Αντάντ, μαζί με τη Γαλλία, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 28 Ιουλίου 1914, όταν η Αυστροουγγαρία κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία. Η Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία στις 4 Αυγούστου 1914, μετά την εισβολή της Γερμανίας στο Βέλγιο, το οποίο ήταν ουδέτερο κράτος. Παρόλο που ήταν στις νικητήριες δυνάμεις υπέστη σημαντικές απώλειες στον πόλεμο. Πάνω από 900.000 Βρετανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν. Ο πόλεμος επίσης είχε σημαντικό οικονομικό κόστος για τη Βρετανία.Ο πόλεμος οδήγησε σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής αναταραχής στη χώρα.

Η Ιρλανδία αποσχίστηκε εκ νέου από τη Μεγάλη Βρετανία το 1922, με μόνη τη Βόρεια Ιρλανδία να παραμένει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι βρετανικές αποικίες αγωνίστηκαν για ανεξαρτησία. Αυτό οδήγησε τελικά στην ίδρυση της Κοινοπολιτείας των Εθνών το 1931. Η Κοινοπολιτεία των Εθνών είναι μια εθελοντική - ελεύθερη ένωση 56 ανεξάρτητων κρατών, τα οποία είναι πρώην αποικίες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και κάποια της Γαλλίας, εκτός της Μοζαμβίκης, της Ρουάντας και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η Μεγάλη Βρετανία στον Β' Παγκόσμιος πόλεμο

Το 1951, ο συντηρητικός Ουίνστον Τσόρτσιλ επανεξελέγη πρωθυπουργός. Ο βασιλιάς Γεώργιος ΣΤ΄ πέθανε το 1952 και η κόρη του Ελισάβετ τον διαδέχθηκε ως Ελισάβετ Β

΄. Ως βασίλισσα Ελισάβετ, βασίλευσε μέχρι το 2022. Οι δεκαετίες του 1950 και του 1960 οδήγησαν επίσης σε οικονομική ανάκαμψη στη Μεγάλη Βρετανία. Άλλες αποικίες ανεξαρτητοποιήθηκαν, όπως η Βρετανική Σομαλιλάνδη (Η Βρετανική Σομαλιλάνδη έγινε ανεξάρτητη το 1960 και ακολούθησε η Ιταλική Σομαλιλάνδη. Μαζί, έγιναν ενιαίο κράτος την 1η Ιουλίου του 1960 ως Σομαλική Δημοκρατία. (Somali Republic). Η Σομαλιλάνδη ενώθηκε με τη Σομαλία και διαλύθηκε)  η Νιγηρία το 1961, η Σιγκαπούρη το 1963 και ο Μαυρίκιος και η Σουαζιλάνδη (σημερινή Βασίλειο του Εσουατίν) το 1968.

Η Βρετανία προσχώρησε στην ΕΕ το 1973. Στη δεκαετία του 1970, η χώρα υπέφερε από πληθωρισμό, υψηλά ποσοστά ανεργίας και οικονομική κρίση. Το 1979, η Μάργκαρετ Θάτσερ έγινε πρωθυπουργός και, ως "Σιδηρά Κυρία", χαρακτήρισε μια ολόκληρη εποχή. Το 1982, η Μεγάλη Βρετανία παρέμεινε επιτυχής στον πόλεμο των Φόκλαντς. Το 1997, η αποικία του βρετανικού στέμματος του Χονγκ Κονγκ επέστρεψε στην Κίνα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν εισήγαγε το ευρώ. Η Σκωτία, η Ουαλία και η Βόρεια Ιρλανδία έχουν τα δικά τους κοινοβούλια από το 1999. Ο Ντέιβιντ Κάμερον ήταν πρωθυπουργός από το 2010. Αντικαταστάθηκε από την Τερέζα Μέι το 2016.

Νέος βασιλιάς

Νέος βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου και 14 άλλων κρατών της Κοινοπολιτείας των Εθνών είναι ο Κάρολος Γ΄. Γεννήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1948 και είναι ο μεγαλύτερος γιος της Ελισάβετ Β΄ και του Φιλίππου, Δούκα του Εδιμβούργου. Ο Κάρολος Γ΄ ανακηρύχθηκε βασιλιάς στις 9 Σεπτεμβρίου 2022, μετά τον θάνατο της μητέρας του.