Κ.Ε.Σ.Υ. ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ: ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Μεσολόγγι,10.06.2021

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ

ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Στο πλαίσιο των πανελλαδικών εξετάσεων των μαθητών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναφορικά με τον τρόπο αξιολόγησής τους, σας υπενθυμίζουμε τα παρακάτω:

Γενικές επισημάνσεις

• Οι εξεταζόμενοι μαθητές εμπίπτουν στις διατάξεις για προφορική εξέταση επειδή, λόγω της υφιστάμενης φυσικής αδυναμίας τους (δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, φάσμα αυτισμού, κινητική αδυναμία άνω άκρων ή προβλήματα στην όραση), αδυνατούν να εκφράσουν γραπτά τις γνώσεις τους.
• Η αξιολόγηση με προφορικές δοκιμασίες συνιστά μια διαφοροποιημένη προσέγγιση που απορρέει από τις διαφοροποιημένες διδακτικές πρακτικές που έχουν εφαρμοστεί προκειμένου να υποστηρίξουν μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
• Πρόκειται για μαθητές ικανούς να παρακολουθήσουν το αναλυτικό πρόγραμμα αλλά εμποδίζονται από δυσκολίες στη διαχείριση του χρόνου, του γραπτού λόγου και στην απόδοση των γνώσεων τους με τους κοινούς τρόπους εξέτασης.
• Υπάρχουν εξεταζόμενοι των οποίων οι παθήσεις γίνονται οπτικά αντιληπτές όπως είναι η κινητική αναπηρία, υπάρχουν όμως και εξεταζόμενοι που παρουσιάζουν δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, φάσμα αυτισμού, των οποίων όμως η πάθηση δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή αφού δεν συνδέεται με εξωτερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα και μπορεί να δημιουργήσει αμφιβολία για το αν χρειάζονται πραγματικά ιδιαίτερη αντιμετώπιση. Κατά τη διάρκεια ωστόσο της εξέτασης καλό είναι να αποφεύγεται αυτού του είδους η αμφιβολία και να τηρούνται οι προτάσεις των σχετικών γνωματεύσεων.
• Επισημαίνεται ότι η ιδιαίτερη μεταχείριση των εξεταζόμενων δε συνιστά σε καμία περίπτωση επιεική αξιολόγηση ή άλλης μορφής ιδιαίτερη μεταχείριση, αλλά σκοπεύει μόνο στην παροχή της δυνατότητας να εξωτερικεύσουν τις γνώσεις, τις οποίες λόγω της πάθησης αυτής αδυνατούν να εξωτερικεύσουν με το γραπτό λόγο.
• Στην Επιτροπή μπορεί να παρίσταται και εκπρόσωπος του ΚΕΣΥ για παροχή επεξηγήσεων σε θέματα ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών ή για ενημέρωση σχετικά με τη φύση των δυσκολιών των μαθητών.

Οδηγίες κατά την αξιολόγηση

Ι. Προσπάθεια να αξιολογηθούν οι γνώσεις, η ανάπτυξη σκεπτικού και στρατηγικής επίλυσης των προβλημάτων πέραν των υπολογιστικών και διαχειριστικών δυσκολιών (π.χ. αναριθμητισμό).

1. ΙΙ. Οι εξεταστές καλό είναι να υποδεικνύουν στον εξεταζόμενο τυχόν λάθη που δεν οφείλονται σε έλλειψη της απαιτούμενης γνώσης αλλά είναι συμπτώματα των ειδικών δυσκολιών τους. Για παράδειγμα:

• Οι μαθητές/τριες που αντιμετωπίζουν Ε.Μ.Δ. του τύπου δυσαριθμησίας, αστοχούν πολλές φορές στη χρήση των συμβόλων και των προσήμων. Προκειμένου να μην καταναλώσουν όλο τον χρόνο τους στη λάθος κατεύθυνση μπορεί να υποδειχθεί με μια γενική παραίνεση να προσέξουν τα σύμβολα και τα πρόσημα.
• Αντίστοιχη υπόδειξη μπορεί να υπάρξει σε περίπτωση αναριθμητισμού, τον οποίο θα διορθώσει ο εξεταζόμενος και θα αποφευχθεί η δημιουργία σύγχυσης, η οποία θα οδηγήσει σε λάθος αποτέλεσμα.

ΙΙΙ. Αν στην απάντηση κάποιου θέματος απαιτείται γραφική παράσταση και ο υποψήφιος αδυνατεί να γράψει, ο εξεταστής μπορεί να σχεδιάσει τη γραφική παράσταση καθ΄ υπόδειξη του εξεταζόμενου.

Στην αξιολόγηση μαθημάτων όπως η Ιστορία, η Βιολογία κλπ.

Ι. Εφόσον ο εξεταστής διαπιστώνει ότι ο εξεταζόμενος αδυνατεί να αποδώσει το εξεταζόμενο αντικείμενο με συνεχή λόγο, μπορεί να τον εξετάσει με την υποβολή ερωτήσεων, οι οποίες θα τον διευκολύνουν στην διατύπωση των γνώσεων.

ΙΙ. Οι ερωτήσεις δεν θα πρέπει να είναι τέτοιας μορφής που να υποδεικνύουν την απάντηση.

• Ανάγνωση θεμάτων

Ι. Αν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των θεμάτων ή κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο εξεταζόμενος ζητήσει την ανάγνωση κάποιου θέματος, τότε ο επιτηρητής ή ο εξεταστής αντίστοιχα θα μπορούσε να επαναλάβει άλλη μία φορά την ανάγνωση κάποιου θέματος.

ΙΙ. Η ανάγνωση καλό είναι να γίνεται με κανονικό ρυθμό και σωστό επιτονισμό.

• Παροχή χρόνου

Ι. Η επιτροπή έχει την δυνατότητα, παροχής εύλογου διαστήματος έως 30 λεπτά, εφόσον από την πορεία αξιολόγησης-βαθμολόγησης του εξεταζομένου διαπιστώσει ότι είναι βάσιμο το αίτημά του για παράταση του χρόνου.

• Ανάπτυξη απαντήσεων

I. Ο/Η εξεταζόμενος/η αναπτύσσει προφορικά τις απαντήσεις του στα θέματα, με όποια σειρά επιθυμεί.

II. Μπορεί να επανέλθει σε ένα ερώτημα, ενώ έχει προχωρήσει στο επόμενο.

III. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των απαντήσεών του μπορεί να συμβουλεύεται τις σημειώσεις του στο τετράδιο.

IV. Στην περίπτωση που επιθυμεί να απαντήσει γραπτά σε κάποια ερωτήματα, εκφράζει αυτή την επιθυμία του στους βαθμολογητές, όταν προσέρχεται ενώπιον της Επιτροπής και το δηλώνει εγγράφως στο γραπτό του δοκίμιο, (π.χ. γράφει «επιθυμώ να εξεταστώ γραπτώς στο ερώτημα 2.1.»). Έτσι οι σχετικές απαντήσεις θα αξιολογηθούν γραπτά και όχι προφορικά.(Στην περίπτωση των υποψηφίων με δυσλεξία ή δυσορθογραφία και εκτός από την περίπτωση των ασκήσεων γραμματικής δεν λαμβάνονται υπόψη τα ορθογραφικά λάθη.)

V. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στο αν έχουν απαντηθεί όλα τα υποερωτήματα, η ύπαρξη των οποίων μπορεί να έχει διαφύγει από τον μαθητή ενώ θα μπορούσε να απαντήσει σε αυτά.

Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος

• Κατά την τρίωρη αξιολόγηση των μαθητών/τριών με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος επιτρέπονται οι ρουτίνες που επιθυμούν και δεν παραβιάζουν τους γενικούς κανονισμούς (π.χ. ένα συγκεκριμένο αντικείμενο πάνω στο θρανίο ή μια συγκεκριμένη θέση σε σχέση με το φωτισμό κλπ).
• Επίσης φροντίζουμε για την αποφυγή ερεθισμάτων που παρενοχλούν τους μαθητές με Δ.Α.Φ. να συγκεντρωθούν και αφορούν στην ιδιαίτερη λειτουργικότητά τους ως προς τις αισθήσεις τους (θόρυβοι ή συζητήσεις στο φόντο της αίθουσας, αποφυγή βλεμματικής επαφής, μεταβολές του φωτισμού κλπ)..
• Κατά την αξιολόγηση – βαθμολόγηση οι μαθητές/τριες με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος έχουν ανάγκη από πολύ συγκεκριμένες και προβλέψιμες διαδικασίες οι οποίες βοηθούν στη μέγιστη απόδοσή τους (π.χ. μπορεί να ζητήσουν να σταθούν όρθιοι/ες ή να καθίσουν πιο πλάγια, μπορεί να αποδιοργανώνονται από το επίμονο βλέμμα, μπορεί να χρειάζονται να συμβουλεύονται το γραπτό τους).
• Οι ερωτήσεις που απευθύνονται από τον/τη βαθμολογητή/τρια χρειάζεται να είναι σύντομες και συγκεκριμένες, να δίνονται κατά μικρότερες περιόδους και να αποφεύγονται οι γενικού τύπου ερωτήσεις – παρατηρήσεις.
• Χρειάζεται να απευθύνονται παραινετικές ερωτήσεις, σε κάθε φάση της αξιολόγησης – βαθμολόγησης
• και να μεσολαβεί μικρός χρόνος αναμονής ή σιωπής προκειμένου ο/η μαθητής/τρια να απαντήσει.
• Οι μαθητές/τριες με Δ.Α.Φ. που συνοδεύονται από εκπαιδευτικό Παράλληλης Στήριξης (Π.Σ.) δικαιούνται να συνοδεύονται από τον/τη συγκεκριμένο/η εκπαιδευτικό και στην αξιολόγηση – βαθμολόγηση, ώστε να επιτυγχάνουν την εξοικείωση που χρειάζονται. Οι εκπαιδευτικοί Π.Σ. δεν παρεμβαίνουν, δεν εξηγούν, δεν βοηθούν τον/την εξεταζόμενο/η αλλά μπορούν να υποστηρίζουν τον/τη μαθητή/τρια με τις μη λεκτικές παραινέσεις και τους οπτικούς δείκτες που έχουν καθιερώσει μεταξύ τους προκειμένου να επιτυγχάνεται η συνεργασία.
• Αντίστοιχα μπορεί να παρευρίσκεται στην αίθουσα εκπρόσωπος του ΚΕΣΥ

Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες

• Οι μαθητές αυτοί είναι άτομα με κανονική νοημοσύνη που αντιμετωπίζουν κυρίως δυσκολίες στη διαχείριση του γραπτού λόγου και στην αυθόρμητη παραγωγή γραπτού και ρέοντος λόγου
• Τα κύρια συμπτώματα της δυσλεξίας είναι η αργή και με πολλά λάθη ανάγνωση-κάποιες φορές άλλα βλέπουν και άλλα διαβάζουν – η υπερβολική ανορθογραφία και δυσανάγνωστη γραφή, καθώς και η δυσκολία απόδοσης με συνεχή λόγο του περιεχομένου του αντικειμένου στο οποίο εξετάζονται.
• Συχνά συνεμφανίζουν δυσκολίες στην συγκέντρωση και στην επικέντρωση προσοχής και απορροφούνται από τους θορύβους του «φόντου» (συζητήσεις στον διάδρομο, θορυβώδης κινητικότητα κλπ).

Αντιμετώπιση μαθητών

• Οι μαθητές με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες όταν αντιμετωπίζονται με τον κατάλληλο τρόπο, ψυχοσυναισθηματικά και διδακτικά επιτυγχάνουν υψηλά μαθησιακά και ακαδημαϊκά επιτεύγματα.
• Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να αντιμετωπίζονται κατά τη διάρκεια της εξέτασης με τέτοιο τρόπο που

I. Να ξεχνούν αν είναι δυνατόν τα προσωπικά τους προβλήματα που προέρχονται από την ιδιαιτερότητα τους και

II. Να είναι σε σωστή ψυχολογική κατάσταση ώστε να αποδώσουν σύμφωνα με τις γνώσεις και τις ικανότητες τους.

• Είναι αυτονόητο ότι, όλοι οι συμμετέχοντες στην επιτροπή εξέτασης των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες δεν επιτρέπεται να συμπεριφέρονται περιφρονητικά ή απαξιωτικά έναντι των εξεταζόμενων..
• Η εκδήλωση θετικού συναισθήματος από τους βαθμολογητές (π.χ. χαμόγελο), η ενίσχυση και η ενθάρρυνση μέσω λεκτικών προτροπών, συντελούν στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας.

Περαιτέρω ενημέρωση παρέχουν οι σχετικές εγκύκλιοι του Υπουργείου Παιδείας

Κ.Ε.Σ.Υ. Αιτ/νίας