ύ.
Updated on November 30, 2025
15 Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής για την Τροπικότητα
1. Η τροπικότητα αναφέρεται:
A. Στη χρονική διάρκεια ενός γεγονότος
B. Στο αν κάτι είναι απαραίτητο, δυνατό ή αδύνατο
C. Στο ποιος μιλάει σε ένα κείμενο
D. Στη μορφή της πρότασης
2. Αναγκαία είναι μια πρόταση όταν:
A. Μπορεί να συμβεί αλλά δεν είναι σίγουρο
B. Δεν μπορεί να συμβεί ποτέ
C. Πρέπει να ισχύει σε κάθε περίπτωση
D. Ισχύει μόνο μερικές φορές
3. Δυνατή πρόταση είναι εκείνη που:
A. Δεν μπορεί να συμβεί με τίποτα
B. Είναι υποχρεωτικά αληθινή
C. Μπορεί να είναι αληθής ή ψευδής
D. Πρέπει να είναι πάντα ψευδής
4. Η πρόταση «Ο κύκλος έχει 360°» είναι:
A. Αναγκαία
B. Δυνατή
C. Αδύνατη
D. Τυχαία
5. Η πρόταση «Ένας άνθρωπος μπορεί να τρέξει 500 χλμ. χωρίς στάση» είναι:
A. Αναγκαία
B. Δυνατή
C. Αδύνατη
D. Ενδεχόμενη
6. Η πρόταση «Αύριο ίσως βρέξει» είναι:
A. Αναγκαία
B. Αδύνατη
C. Ενδεχόμενη
D. Αντιφατική
7. Ποια πρόταση είναι αδύνατη;
A. Το νερό βράζει στους 100°C
B. Το τρίγωνο έχει τέσσερις πλευρές
C. Ο άνθρωπος αναπνέει οξυγόνο
D. Ο σκύλος είναι ζώο
8. Η τροπική έννοια της «αναγκαιότητας» εκφράζει ότι:
A. Κάτι είναι πιθανό
B. Κάτι δεν μπορεί να συμβεί
C. Κάτι πρέπει οπωσδήποτε να είναι αληθές
D. Κάτι είναι ψευδές
9. Η πρόταση «Ο Σωκράτης ήταν Αθηναίος» είναι:
A. Αναγκαία
B. Τυχαία (ενδεχόμενη)
C. Αδύνατη
D. Λογικά αδύνατη
10. Η φράση «είναι δυνατόν να συμβεί» δηλώνει:
A. Αποκλείεται να συμβεί
B. Δεν αλλάζει ποτέ
C. Μπορεί να συμβεί, αλλά δεν είναι βέβαιο
D. Πρέπει να συμβεί
11. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι τυχαία / ενδεχόμενη;
A. 2+2=4
B. Η Γη έχει μία Σελήνη
C. Ένα τετράγωνο έχει τέσσερις πλευρές
D. Κανένα ον δεν μπορεί να είναι και ζωντανό και νεκρό ταυτόχρονα
12. Η τροπικότητα ανήκει κυρίως στο πεδίο:
A. Της ηθικής
B. Της λογικής
C. Της αισθητικής
D. Της μεταφυσικής
13. Η πρόταση «Είναι αδύνατον να υπάρχει τετράγωνος κύκλος» είναι:
A. Λογικά αδύνατη
B. Ενδεχόμενη
C. Δυνατή
D. Αναγκαία
14. Μια αναγκαία πρόταση είναι πάντα:
A. Ψευδής
B. Τυχαία
C. Αληθής
D. Δυνατή αλλά όχι αληθής
15. Η πρόταση «Μπορεί να κερδίσει η ομάδα μου σήμερα» εκφράζει:
A. Αναγκαιότητα
B. Δυνατότητα
C. Αδυνατότητα
D. Αντιφατικότητα
✅ Απαντήσεις
-
Β
-
Γ
-
Γ
-
Α
-
Γ
-
Γ
-
Β
-
Γ
-
Β
-
Γ
-
Β
-
Β
-
Α
-
Γ
-
Β
Posted on November 18, 2025
H MOΔΑ ΚΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1: Η ΜΟΔΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ
Α. Εισαγωγή
- Η μόδα ως κοινωνικό φαινόμενο που επηρεάζει ιδιαίτερα τους νέους.
- Η σχέση ενδυμασίας – ταυτότητας.
Β. Κυρίως θέμα
1. Αίτια που επηρεάζουν τη μόδα των νέων
- ΜΜΕ – διαφήμιση – social media (influencers, trends).
- Ανάγκη για κοινωνική αποδοχή / ένταξη σε ομάδες.
- Μίμηση προτύπων (καλλιτέχνες, celebrities).
- Αναζήτηση προσωπικής ταυτότητας και μοναδικότητας.
- Οικονομικοί παράγοντες – καταναλωτισμός.
2. Θετικές επιδράσεις της μόδας
- Έκφραση προσωπικότητας και αισθητικής.
- Ανάπτυξη δημιουργικότητας (mix & match, DIY).
- Ενίσχυση αυτοπεποίθησης.
- Επαφή με καλλιτεχνικά ρεύματα και πολιτισμό.
3. Αρνητικές επιδράσεις
- Πίεση για μίμηση και απώλεια αυθεντικότητας.
- Υπερκαταναλωτισμός – οικονομική επιβάρυνση οικογενειών.
- Κοινωνικός αποκλεισμός όσων δεν ακολουθούν τα trends.
- Εξάρτηση από social media («πρέπει να είμαι μέσα στη μόδα»).
Γ. Επίλογος
- Η μόδα μπορεί να είναι δημιουργική και θετική όταν λειτουργεί με μέτρο.
- Σημασία της προσωπικότητας και όχι της τυφλής μίμησης.
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2: Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ
Α. Εισαγωγή
- Η γλώσσα αλλάζει συνεχώς, και οι νέοι αποτελούν βασικό παράγοντα ανανέωσής της.
- Εμφάνιση νεανικών ιδιωμάτων, slang, εκφράσεων internet.
Β. Κυρίως θέμα
1. Χαρακτηριστικά της γλώσσας των νέων
- Χρήση αγγλικών λέξεων και συντομογραφιών (lol, omg, κτλ.).
- Δημιουργία νέων λέξεων/εκφράσεων (slang, internet memes).
- Χρήση υπερβολής, χιούμορ, ειρωνείας.
- Γρήγορος ρυθμός, οικονομία λόγου.
2. Αίτια διαμόρφωσης
- Επίδραση social media – ψηφιακής επικοινωνίας.
- Ανάγκη διάκρισης από τον «κόσμο των ενηλίκων».
- Ομαδική ταυτότητα / κοινωνική ένταξη.
- Εξερεύνηση ιδεών, επανάσταση, χιούμορ.
3. Θετικές συνέπειες
- Ζωντάνια και ανανέωση της γλώσσας.
- Δημιουργικότητα – γλωσσικά παιχνίδια.
- Ενίσχυση επικοινωνίας μεταξύ συνομηλίκων.
4. Αρνητικές συνέπειες
- Στενότητα λεξιλογίου σε ορισμένες περιπτώσεις.
- Δυσκολία επικοινωνίας με μεγαλύτερες ηλικίες.
- Κίνδυνος να περάσει το ιδίωμα στη σχολική γραπτή έκφραση.
Γ. Επίλογος
- Η νεανική γλώσσα είναι φυσική και δημιουργική, αρκεί να γίνεται διάκριση ανάμεσα στον καθημερινό και τον επίσημο λόγο.
- Ανάγκη ισορροπίας ανάμεσα στη γλωσσική εξέλιξη και στη σωστή χρήση της γλώσσας.
Updated on October 24, 2025
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ- ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ —ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ
ΕΦΗΒΕΙΑ-ΝΕΟΙ
[https://sites.google.com/view/filologika-anatolikis-attikis/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1/%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%B6%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CE%BC%CE%B1%CF%84%CF%89%CE%BD/%CE%B1-%CE%BB%CF%85%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CF%85/%CE%B5%CF%86%CE%B7%CE%B2%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%BD%CE%B5%CE%BF%CE%B9]
Posted on October 24, 2025
EΦΗΒΕΙΑ -ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ
Eφηβεία
Τι όμορφο που ήτανε
το παραμύθι της άνοιξης
τα κυριακάτικα πρωινά
με τις καμπάνες του Άη-Σπυρίδωνα
σε μιαν εξαίσια μουσική συναυλία-
όταν ανεβαίναμε
τα μαρμάρινα σκαλοπάτια
όταν κατεβαίναμε
τους κήπους με τις τριανταφυλλιές
όταν δεν υπήρχε χτες
ούτε σήμερα
ούτε αύριο
παρά μονάχα τα ηλιοκαμένα μας σώματα
με τα πλατιά στέρνα, τα γερά μπράτσα
τα εφηβικά μας όνειρα
που δεν υποψιάζουνταν τα δόντια της φθοράς
ο δίχως σύνορα ουρανός
κι ο στρατηλάτης άνεμος
που “φερνε τα μηνύματα
μιας άνοιξης αιώνιας
Τι όμορφο που ήτανε
το παραμύθι της άνοιξης!
ΠΗΓΗ: https://schoolpress.sch.gr/grafeisgalatinis/?p=1062
Επιλέγει η Νάσια Τσιτσιγάνη
Φωτογραφία: https://symvstathmos.wordpress.com
Updated on May 26, 2025
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Αγαπητοί μου καλησπέρα,
Ας πούμε μερικά πράγματα σχετικά με το μάθημά μας!
Βασικά, καλό είναι να διαβάσετε (μερικοί να ξαναδιαβάσετε, δεν βλάπτει) τα πάντα όλα (φυλλάδια, τετράδια, προτζεκτ τετραμήνου, ΤΟ BLOG που τα εσωκλείει και λειτουργεί ως σημειωματάριο/αποθετήριο)
Όταν σας έρθουν τα θέματα, διαβάστε τα προσεκτικά, δύο και τρεις φορές για να κατανοήσετε το βασικό θέμα και τον κεντρικό νοηματικό άξονα. Παράλληλα υπογραμμίζετε με το μολύβι σας τις λέξεις φράσεις- κλειδιά.
Διαβάστε προσεκτικά τις ερωτήσεις, πολύ προσεκτικά.
Είναι καλύτερα να απαντήσετε πρώτα τις ερωτήσεις κατανόησης ή όσες έχουν αναφορά στο κείμενο. Και μετά αμέσως να γράψετε την παραγωγή λόγου, της οποίας το θέμα είναι σύμφυτο συνήθως με αυτό των κειμένων. Αυτό σας το λέω, γιατί έχει αυτή η σειρά έχει ειρμό και θα σας βοηθήσει να μην διασπαστείτε. Eπίσης αυτή η πρόταση έχει να κάνει και με τη σωστή διευθέτηση του χρόνου σας....το προτείνουμε και στις Πανελλήνιες.
ΑΡΑ: Η πορεία: Aνάγνωση -απάντηση ερωτήσεων -παραγωγή λόγου- υπόλοιπες ασκήσεις
Να μην ξεχνάτε πως τα κείμενα έχουν τις απαντήσεις. Μην κοιτάτε στον ουρανό ή στη γη για τις απαντήσεις. Τα κείμενα σας κατευθύνουν, αρκεί να μην τα αγνοήσετε.
ΦΡΕΣΚΑΡΕΤΕ ΠΑΛΙ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ (ρηματικά πρόσωπα, στίξη, τίτλος, εκφραστικά μέσα, μέτρο, ρίμα, αφηγητής κ.λ.π.) (σουπερ sos)
Σχετικά με το ερμηνευτικό σχόλιο, έχω να σας πω τα εξής. Μπορείτε να εκφράσετε τις απόψεις σας ελεύθερα, αρκεί να έχετε επειχειρήματα γι’ αυτές. Μην απαντάτε κάτι παράλογο, κάτι που δεν μπορείτε να υποστηρίξετε ή κάτι απίθανο. Επίσης, για να έχει ενδιαφέρον το σχόλιό σας, κάντε ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ. Αναφερθείτε σε περιστατικά, στοιχεία, θέματα επιμέρους, πρόσωπα που συνδέονται με το θέμα σας και το ενισχύουν. Χρειάζεται να ξεδιπλώσετε τις ευρύτερες γνώσεις που διαθέτετε, γι’ αυτό λέμε ότι χρειάζεται να διαβάζουμε συνεχώς βιβλία, να ενημερωνόμαστε, να μελετάμε άρθρα από εφημερίδες και άλλα παρόμια.
Σχετικά με την περίληψη. Μπορεί να ζητηθεί η σύντομη, η εκτεταμένη ή η εστιασμένη. Είπαμε λέξεις-φράσεις-πλαγιότιτλοι ( ευθύβολοι) - περίληψη.
Εστιασμένη θυμίζω είναι αυτή που αναφέρεται σε ένα μέρος από το κείμενο μόνο. Σας ζητάνε να συνοψίσετε μόνο ένα ειδικό μέρος, όχι όλόκληρο.
Σχετικά με τη δημιουργική γραφή, αν συναντήσετε τέτοιο θέμα μην το φοβηθείτε, έχουμε κάνει αρκετά. Μπορεί να είναι μια μεταγραφή σε άλλο είδος κειμένου, π.χ. από γράμμα/επιστολή να γράψετε ημερολόγιο. Μπορεί να είναι μια διασκευή κάποιων στίχων. Ή να σας ζητηθεί να γράψετε έναν φανταστικό διάλογο ανάμεσα σε δύο λογοτεχνικά πρόσωπα. Να συμπληρώσετε έναν στίχο...όπως είχαμε κάνει με το Εγώ στη θέση σου...Ακόμα και να βάλετε άλλο τίτλο στο κείμενο κ.α. Η δημιουργική γραφή έχει τη δική της λογική. Το νέο κείμενο βαθμολογείται ανάλογα με την ανταπόκριση που έχει με το αρχικό. Επίσης, ανάλογα με το πόσο ευφάνταστο είναι και πόσο σε αυτό αποτυπώνεται η δημιουργική σας σκέψη.
Προσοχή στη ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΑΣ, ΠΑΡΑΚΑΛΩ!!!Να έχουν αρχή, μέση και τέλος. Μην παραλείπετε τα στάδια για κανένα λόγο. Προσοχή στη δομή της κάθε παραγράφου ξεχωριστά (10- 15 γραμμές) (ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ-ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ-ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ)
Προσοχή στη στίξη. Οχι τεράστιες προτάσεις χωρίς νόημα. Βάλτε τελείες, κόμματα, άνω τελείες, θαυμαστικά όπου χρειάζονται.
ΟΧΙ ΑΣΧΗΜΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΕΡΑΝΤΕΣ ΜΟΥΤΖΟΥΡΕΣ
ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ.
ΑΝ ΔΕΙΤΕ ΚΑΠΟΙΟ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΞΕΡΕΤΕ...ΝΙΩΣΤΕ ΧΑΡΑ!ΑΛΛΆ ΣΙΩΠΗΛΑ.
Αυτά προς το παρόν!
Στη διάθεσή σας...αν κάτι χρειαστείτε.
Updated on April 14, 2025
Νεοελληνική Γλώσσα Α´ Λυκείου: Επιλεγμένες ασκήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων (μέρος 1ο)
- Εκφώνηση: Στην περίοδο λόγου «Στις νέες προκλήσεις συγκαταλέγονται η ανάγκη για μια γενικότερη αλλαγή της αντιμετώπισης του γήρατος από την κοινωνία και η ανάγκη να δοθούν κίνητρα στους ηλικιωμένους για δραστήρια ζωή όσο αντέχουν.» ο τρόπος με τον εκφέρεται το μήνυμα δηλώνει: α.βεβαιότητα β. πιθανότητα γ. αναγκαιότηταδ. προτροπή.ΚΡΙΤΗΡΙΟ: 19539/Γεροντολυμπιακοί:Oι Ολυμπιακοί της Τρίτης Ηλικίας***
2.Εκφώνηση: Στην πρόταση «Σε βάθος χρόνου, όταν οι γονείς τους θα φτάσουν τα 80, θα δημιουργηθεί ένα κενό φροντίδας που δεν ξέρω αν είμαστε έτοιμοι να καλύψουμε» ο τρόπος με τον οποίο αποδίδεται το μήνυμα είναι με:
α. βεβαιότητα
β. πιθανότητα
γ. αναγκαιότητα
δ. υπόθεση
ΚΡΙΤΗΡΙΟ:14447/ Tα παιδιά στο εξωτερικό, οι ηλικιωμένοι γονείς μόνοι
3.Εκφώνηση: Στην περίοδο λόγου «Ενημερώσου, άπλωσε το χέρι σου και μοίρασε απλόχερα αγάπη και σεβασμό σε αυτούς που μας φρόντισαν» (τελευταία παράγραφος), η χρήση της προστακτικής έγκλισης κάνει το ύφος:α. οικείο
β. προτρεπτικό
γ. επιτακτικό
δ. αποτρεπτικό
ΚΡΙΤΗΡΙΟ: 17161:TΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ :Mπορεί η κοινωνία να φροντίσει αυτούς ππου τη φρόντισαν;
***
4.Εκφώνηση: «Το ζήτημα είναι προφανώς, και ως συνήθως, να βρεθεί ισορροπία»: ο αρθρογράφος με την επιλογή της υποτακτικής έγκλισης:
α. απαγορεύει
β. αποτρέπειγ. επιβάλλει
δ. προτείνει
KΡΙΤΗΡΙΟ: 17158 / ;Εφηβοι στην πρίζα
5.Εκφώνηση: Να εντοπίσεις στα παρακάτω χωρία του Κειμένου 1 τις περιπτώσεις στις οποίες το μήνυμα διατυπώνεται με βεβαιότητα και τις αντίστοιχες στις οποίες ο συνεντευξιαζόμενος εκφράζει αναγκαιότητα. Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου με κριτήριο τους γραμματικούς ή λεκτικούς τύπους που επιλέγονται, για να δηλωθεί η βεβαιότητα ή η αναγκαιότητα.
1.η ελληνική γλώσσα είναι υγιέστατη. (1η παράγραφος)2.οι Έλληνες πρέπει να βρουν έναν τρόπο να επιλύσουν αυτό το ζήτημα. (2η παράγραφος)3.Η εκμάθηση της γλώσσας είναι ο ασφαλέστερος τρόπος ένταξης των μεταναστών στον πολιτισμό και στην κοινωνία μιας χώρας. (3η παράγραφος) 4.Και παλαιότερα λίγα παιδιά μάθαιναν σωστά το πολυτονικό. (4η παράγραφος)5.Για λόγους εκπαίδευσης και συνεννόησης είναι επιβεβλημένο το μονοτονικό. (4η παράγραφος)
- ΚΡΙΤΗΡΙΟ:28116/ Πίτερ Μάκριτζ: Kοιτάτε προς τα πίσω,χάνετε το μέλλον
- 6.Εκφώνηση: Στην τρίτη παράγραφο του Κειμένου 1 παρατηρούμε ρηματική διατύπωση που σε δύο σημεία δηλώνει δυνατότητα και σε ένα σημείο αναγκαιότητα. Να εντοπίσεις τις διατυπώσεις αυτές και να δικαιολογήσεις την επιλογή τους με κριτήριο το νόημα των προτάσεων ή περιόδων λόγου στις οποίες βρίσκονται.
Ένας επαναστατημένος έφηβος μπορεί να σαμποτάρει τον εαυτό του εγκαταλείποντας δραστηριότητες που τον ευχαριστούσαν, γιατί πια τις καταγράφει ως παιδικές. Μπορεί να εκδηλώσει αυτοκαταστροφική συμπεριφορά και να πέσουν οι επιδόσεις του στο σχολείο ή ακόμα και να εμπλακεί σε ριψοκίνδυνες δραστηριότητες. Οι γονείς όμως πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνουν για ποιους λόγους τα παιδιά τους εξεγείρονται και να ξεπεράσουν την αίσθηση ότι πλήττεται ο ρόλος της αυθεντίας που μέχρι πρότινος κατείχαν.
ΚΡΙΤΗΡΙΟ:14.427/ O Σιμόεις με τις ασημένιες δίνες
7.Εκφώνηση: Να εντοπίσεις στις απαντήσεις της παιδοψυχολόγου στο Κείμενο 1 τρεις (3) εκφράσεις που δείχνουν αναγκαιότητα και να εξηγήσεις πώς συμβάλλουν στην πειστικότητα του κειμένου.Η εφηβεία είναι το ενδιάμεσο στάδιο, όπου το παιδί σταδιακά χάνει την παιδικότητά του και μπαίνει στην ενηλικίωση. Σε αυτή την μεταβατική και άκρως σημαντική περίοδο στη ζωή ενός παιδιού συμβαίνουν πάρα πολλές αλλαγές τόσο στο χαρακτήρα του και στη συμπεριφορά του όσο και στο σώμα του. Η Αλεξάνδρα Καππάτου στο βιβλίο της δίνει απαντήσεις και συμβουλές στους γονείς, ώστε να κατανοήσουν τις αλλαγές των παιδιών τους.
- Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για να παραμείνουν κοντά στα παιδιά τους;
Η εφηβεία είναι μια μεγάλη πρόκληση και μια συναρπαστική εμπειρία για τους γονείς. Στην επικοινωνία με τον έφηβο εκείνος που έχει την κύρια ευθύνη είναι ασφαλώς ο ενήλικας που είναι και ωριμότερος. Οι γονείς πρέπει να καταλάβουν ότι ο έφηβός τους μεγαλώνει και σταδιακά δεν θα έχουν τον πρώτο ρόλο στη ζωή του. Οι φίλοι του θα είναι το καταφύγιό του και οι γονείς το στήριγμά του στις δύσκολες στιγμές. Να δεχθούν ότι ο έφηβος θα αμφισβητήσει τον ρόλο και την εξουσία τους, ίσως συγκρουστεί και μαζί τους κάποιες φορές. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να γίνει ενήλικος. Να συζητούν για τα ενδιαφέροντά του και να είναι δεκτικοί στις παρέες του. Τέλος, να βοηθήσουν τον έφηβο να κατανοήσει ότι η αποδοχή τους είναι δεδομένη, ανεξάρτητα αν διαφωνούν με συγκεκριμένες πράξεις του.
- Στον έφηβο χρειάζεται να μπαίνουν όρια; Πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Τα όρια είναι απαραίτητα, ανάλογα όμως με την ηλικία του παιδιού, την φάση που βρίσκεται και μετά από συζήτηση μαζί του. Ανά περιόδους αυτά μπορεί να αλλάζουν, μετά από διάλογο με τον έφηβο και σύμφωνα πάντα με την ωριμότητα που διαθέτει. Είναι αναγκαίο όμως τα όρια να μην είναι ασφυκτικά και να μην προκαλούν αντιδράσεις στον έφηβο, γιατί τότε δεν θα επιφέρουν το ποθητό αποτέλεσμα. […]
- ΚΡΙΤΗΡΙΟ:19492/ H εφηβεία είναι μια μεγάλη πρόκληση και μια συναρπαστική εμπειρία για τους γονείς
- 8.Εκφώνηση: Σε αρκετά σημεία του Κειμένου 1 η συντάκτριά του πιθανολογεί, δεν εκφράζει δηλαδή τις θέσεις της με βεβαιότητα. Να βρεις δύο τέτοια σημεία και να δικαιολογήσεις αυτή την επιλογή.Η σχολική επίδοση είναι ένα ζήτημα που απασχολεί συχνά τόσο τους έφηβους μαθητές όσο και τους γονείς τους. Το άγχος για τη βαθμολογία συνήθως εντείνεται σε περιόδους εξετάσεων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τις Πανελλήνιες εξετάσεις οι οποίες πολλές φορές συνδέονται με την μελλοντική επαγγελματική εξειδίκευση του εφήβου.Το άγχος έχει, τις περισσότερες φορές, αρνητική χροιά όμως δεν αποτελεί εξ ορισμού πρόβλημα. Μπορεί, δηλαδή, να λειτουργήσει καταλυτικά, ώστε να βάλουμε προτεραιότητες, να οργανώσουμε και τελικά να επιτύχουμε τους στόχους που μας ενδιαφέρουν, αλλά που ίσως τους αναβάλλουμε για καιρό.Από την άλλη πλευρά, το άγχος δεν είναι πια παραγωγικό, όταν είναι τόσο έντονο που δυσκολευόμαστε να το διαχειριστούμε. Στην περίπτωση των μαθητών, το άγχος δε βοηθάει, όταν συνδέεται με αρνητικές σκέψεις. Έτσι, το διάβασμα μπορεί να είναι λιγότερο αποδοτικό, όταν ο μαθητής σκέφτεται πως δε μπορεί να απομνημονεύσει τίποτα ή ότι θα αποτύχει ούτως ή άλλως. Ακόμα περισσότερο, την ώρα των εξετάσεων, το άγχος μπορεί να είναι τόσο αυξημένο που ο μαθητής να νομίζει ότι αδυνατεί να θυμηθεί έστω και το παραμικρό από αυτά που έχει μελετήσει. Δεν είναι λίγες οι φορές, άλλωστε, που το άγχος εκδηλώνεται μέσα από σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκεφάλους, κοιλιακούς πόνους, δύσπνοια κτλ.Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους σε μια τόσο αγχογόνα περίοδο τηρώντας, καταρχήν, οι ίδιοι μια ψύχραιμη και υποστηρικτική στάση. Είναι χρήσιμο να συνειδητοποιήσουν οι γονείς τις δικές τους προσδοκίες. Κατά πόσο οι προσδοκίες αυτές συνάδουν με την επιθυμία, αλλά και την προετοιμασία του μαθητή; Είναι ξεκάθαρο για τον έφηβο ότι θα έχει την αποδοχή, τον σεβασμό και την εκτίμηση των γονέων του γι’ αυτό που είναι ως άνθρωπος, ανεξαρτήτως της επιτυχίας του ως μαθητής; Επίσης, είναι βοηθητικό να εστιάζουμε στην προσπάθεια αντί για το αποτέλεσμα. Έτσι, ακόμα κι όταν ένα μάθημα δεν πάει καλά, η προσπάθεια συνεχίζεται και ολοκληρώνεται μόνο στο τέλος των εξετάσεων.Το ήρεμο περιβάλλον, η σωστή διατροφή, ο καλός ύπνος, όπως και τα συχνά διαλείμματα από το διάβασμα είναι παράγοντες που διευκολύνουν τον έφηβο κατά την απαιτητική περίοδο των εξετάσεων.
Κριτήριο 28047(Το άγχος των σχολικών εξετάσεων)
- 9.Εκφώνηση: Στην 3η παράγραφο του Κειμένου 1 να βρεις τις ρηματικές διατυπώσεις, οι οποίες σε τρία σημεία δηλώνουν βεβαιότητα και σε δύο σημεία δηλώνουν πιθανότητα. Να εντοπίσεις και να καταγράψεις τις διατυπώσεις αυτές και να δικαιολογήσεις την επιλογή τους με κριτήριο το νόημα των προτάσεων ή περιόδων λόγου στις οποίες βρίσκονται.Βεβαίως, μια σχέση ερωτική – συναισθηματική δεν εξελίσσεται πάντα ομαλά. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως σε μια σχέση ουσιαστικά προσπαθούν να «συμβιώσουν» δυο διαφορετικές προσωπικότητες, πράγμα που σημαίνει ότι, κάποια στιγμή ή κάποιες στιγμές, οι διαφορές τους θα βγουν στην επιφάνεια και η σύγκρουση μπορεί να είναι το πιθανότερο ενδεχόμενο. Τα προσωπικά βιώματα, ο χώρος και ο τόπος ανάπτυξης του καθενός, το μορφωτικό του επίπεδο, είναι μερικά από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον τρόπο συμπεριφοράς του κάθε συντρόφου. Η αλληλεπίδραση, όμως, των δύο προσωπικοτήτων στον δεσμό τους μπορεί είτε να οδηγήσει σε μια τελική ωρίμανση και να εγκαταστήσει ένα στέρεο status σχέσης είτε να οδηγήσει στην τελική απομάκρυνση και συνεπώς να προκαλέσει τη διάλυση της σχέσης αυτής.Κριτήριο 16232 (Το πλαίσιο μιας σχέσης)
- 10.Εκφώνηση: Η συγγραφέας χρησιμοποιεί κυρίως οριστική έγκλιση στα ρήματα, πετυχαίνοντας υψηλό βαθμό βεβαιότητας για όσα υποστηρίζει μέσα στο Κείμενο. Στις περιόδους λόγου που ακολουθούν να μετασχηματίσεις την έγκλιση των ρημάτων και να κάνεις όλες τις απαιτούμενες αλλαγές (π.χ. προσθήκη/αφαίρεση επιρρημάτων και άλλων λέξεων), ώστε οι περίοδοι λόγου να εκφράζουν τον ζητούμενο κάθε φορά τρόπο απόδοσης του νοήματος.Παράδειγμα: Η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία. (αναγκαιότητα, υποχρέωση) → Είναι αναγκαίο να εξελιχθεί ραγδαία η τεχνολογία.
- Η δραστηριοποίηση των ηλικιωμένων στις νέες τεχνολογίες διευκολύνει την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες και αγαθά. (ευχή)
- Οι ΤΠΕ αποτελούν πηγή κοινωνικής υποστήριξης και βελτίωσης της ζωής των ηλικιωμένων.
(επιθυμία)
- Βέβαια, η συγκεκριμένη στάση απέναντι στην τεχνολογία, οφείλεται και σε άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα στις στερεοτυπικές αντιλήψεις. (πιθανότητα)
- Η τεχνολογία εισέρχεται ξαφνικά στη ζωή των ηλικιωμένων. (απαγόρευση)
- Τα εμπόδια των ηλικιωμένων κατά την εκπαίδευσή τους στις νέες τεχνολογίες δεν περιορίζονται στους σωματικούς και γνωστικούς παράγοντες. (αναγκαιότητα, υποχρέωση)
- Κριτήριο 14446 (Τρίτη Ηλικία και νέες τεχνολογίες )
- 11.Εκφώνηση: Να εντοπίσεις στα παρακάτω χωρία του Κειμένου 1 τις περιπτώσεις στις οποίες το μήνυμα διατυπώνεται με βεβαιότητα και τις αντίστοιχες στις οποίες ο συγγραφέας μετριάζει τη βεβαιότητά του. Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου με κριτήριο τους γραμματικούς ή λεκτικούς τύπους που επιλέγονται, για να δηλωθεί η βεβαιότητα ή να μετριαστεί.Η αντίληψη αυτή έχει αλλάξει… (1η παράγραφος)Ορισμένοι εκπαιδευτικοί φαίνεται να το χρησιμοποιούν… (2η παράγραφος)Οι εκπαιδευτικοί, από την άλλη, που αποφεύγουν το χιούμορ στη διδασκαλία ενδεχομένως το κάνουν για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. (3η παράγραφος)Είναι, επίσης, πιθανό να πιστεύουν ότι το χιούμορ συνιστά μια έμφυτη ικανότητα… (3η παράγραφος)Ένας πρόσθετος λόγος είναι ότι δεν έχουν πειστεί για τις θετικές επιδράσεις του χιούμορ στις διαδικασίες της διδασκαλίας και της μάθησης. (3η παράγραφος)
- Κριτήριο 15126 [Χιούμορ και εκπαίδευση]
- Κριτήριο 15126 [Χιούμορ και εκπαίδευση]
Posted on February 11, 2025
Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
Νεοελληνική Γλώσσα/Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
Σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα και τη σχετική υπουργική απόφαση για τις γενικές εξετάσεις λυκείων, με την έκθεση ο καθηγητής ελέγχει και αξιολογεί την πνευματική συγκρότηση του μαθητή και ειδικά την ικανότητά του να κατανοεί ένα πρόβλημα, που αφορά τον άνθρωπο και τον κόσμο του, να παίρνει ορισμένη θέση απέναντι σ’ αυτό και να εκφράζει με σαφήνεια και ακρίβεια τις προσωπικές του σκέψεις.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξει ο διορθωτής με την προσεκτική ανάγνωση του γραπτού δοκιμίου είναι αν ο μαθητής κατανόησε σωστά όλες τις απαιτήσεις του θέματος και αν ανταποκρίνεται σ’ αυτές. Γραπτά που δείχνουν ολοφάνερα ότι η σκέψη του μαθητή κινείται έξω από το θέμα βαθμολογούνται από 0-12,5.
Γενικά στα γραπτά ο διορθωτής πρέπει να προσέξει:
Α) Το περιεχόμενο, δηλ. το σύνολο των οργανωμένων σκέψεων που διατυπώνει ο μαθητής πάνω στο δεδομένο πρόβλημα.
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
- Η ξεκάθαρη θέση που παίρνει ο μαθητής απέναντι στο πρόβλημα, η προσωπική του άποψη που μπορεί να είναι και αντίθετη με τις ως τώρα γνωστές και παραδεκτές απόψεις, αρκεί να είναι τεκμηριωμένη. Ο βαθμολογητής δεν πρέπει να επηρεάζεται από την προσωπική του άποψη.
- Το είδος των γνώσεων-σκέψεων, που χρησιμοποιεί ο μαθητής, για να στηρίξει τη θέση του, και μαζί η κριτική του ικανότητα και η ορθότητα επιλογής των προσφορότερων γνώσεων. Ο βαθμολογητής δηλαδή πρέπει να προσέξει: αν οι γνώσεις είναι αφομοιωμένες και αποτελούν κτήμα του μαθητή· αν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του θέματος κι έχουν λειτουργική σχέση μ’ αυτό· αν βασίζονται στα ουσιαστικά γνωρίσματα των δεδομένων εννοιών.
- Ο τρόπος που οργανώνει τις σκέψεις του· η ικανότητά του να τους δίνει μορφή λογικών επιχειρημάτων με αποδεικτική δύναμη και αξία.
- Ο πλούτος και η ορθότητα των επιχειρημάτων που χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει τις απόψεις του. Η ικανότητα να αιτιολογούμε και να τεκμηριώνουμε τις απόψεις μας
- Η ελευθερία, η ευρύτητα, η άνεση και η σοβαρότητα της σκέψης· η έλλειψη προκατάληψης και εριστικής διάθεσης.
- Ισομερής ανάπτυξη των δεδομένων, των ερωτημάτων ή των ζητουμένων του θέματος (αξιολογείται θετικά και στο περιεχόμενο και στη δομή).
- Σύνδεση με την επικαιρότητα – όπου αυτό είναι εφικτό { Βλ. παραδείγματα από ειδήσεις, τρέχοντα θέματα που απασχολούν την κοινή γνώμη κ.ά…}
- Όλα τα θέματα της Έκθεσης σχετίζονται με το χαρακτήρα της εποχής μας. Πρέπει να χειριζόμαστε με άνεση τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου πολιτισμού και του τρόπου ζωής {γενικά γνωρίσματα της εποχής μας, κοινωνικά φαινόμενα, πρότυπα, κοινωνική παθογένεια…}. Αυτά τα γνωρίσματα να τα συνδέουμε με το εκάστοτε ζητούμενο του θέματος.
- Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με το χαρακτήρα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, τα ιδιαίτερα προβλήματα, τη νοοτροπία και τα ήθη του Νεοέλληνα, εάν το θέμα μας είναι παρμένο από τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
- Τα στοιχεία αυτά ως σύνολο έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα και βαθμολογούνται από (0-20).
Σφάλματα για το περιεχόμενο θεωρούνται:
- Η προβολή μιας φανερά παράλογης ή ακαθόριστης θέσης.
- Η μη λογική “στήριξη” μιας ορθής θέσης.
- Η φτωχή και περιορισμένη επιχειρηματολογία.
- Η απλή παράθεση ξένων, αναφομοίωτων γνώσεων.
- Ο περιττός φόρτος ιστορικών και άλλων παραδειγμάτων.
- Η αναπλήρωση της έλλειψης επιχειρημάτων με παραγγέλματα, συμβουλές, ρητά, γνώμες στοχαστών. Των στοιχείων αυτών είναι αποδεκτή η μετρημένη χρήση και μάλιστα όταν έρχονται σε ενίσχυση των λογικών επιχειρημάτων.
- Τα παρείσακτα στοιχεία που δεν περιέχονται στις απαιτήσεις του θέματος.
- Τα γενικά και αυθαίρετα συμπεράσματα.
- Η ανάπτυξη δευτερευόντων σε σημασία σημείων σε βάρος των πρωτευόντων.
- Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η αδυναμία του μαθητή να δει την ουσία του προβλήματος και η κίνηση της σκέψης του στην περιφέρεια του θέματος.
Α. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ (επίπεδα γραπτών)
Επίπεδο 1
Άριστο 19-20 Ο μαθητής πραγματεύεται το θέμα από όλες τις δυνατές οπτικές γωνίες. Υπάρχει πλούτος ιδεών, οι οποίες συνδέονται απόλυτα με το θέμα που αναπτύσσεται. Αναφέρονται πρωτότυπες σκέψεις που εντυπωσιάζουν τον αναγνώστη. (Το τελευταίο αυτό στοιχείο διαφοροποιεί το επίπεδο 1 από το επίπεδο 2). Το κείμενο ανταποκρίνεται στο κατάλληλο επικοινωνιακό πλαίσιο και στο σύνολό του κινείται εντός του καθορισμένου ορίου λέξεων.
Επίπεδο 2
Πολύ καλό 16-18 Όλες οι πτυχές του θέματος αναπτύσσονται. Υπάρχει πλούτος ιδεών, σε μικρότερο πάντως βαθμό απ’ ό,τι στην προηγούμενη περίπτωση και σχέση όλων όλα γράφονται με το θέμα. Δεν παρατηρείται εντυπωσιακή πρωτοτυπία. Το κείμενο ανταποκρίνεται στο κατάλληλο επικοινωνιακό πλαίσιο (σε μικρότερο βαθμός σε σχέση με το προηγούμενο επίπεδο) και στο σύνολό του κινείται εντός του καθορισμένου ορίου λέξεων.
Επίπεδο 3
Καλό 13-15 Όσα αναφέρονται από το μαθητή έχουν άμεση σχέση με το θέμα και είναι ορθά και λογικά. Μερικές όμως πτυχές του θέματος δεν αναπτύσσονται αρκετά, Γίνεται μόνο μια απλή αναφορά χωρίς διεξοδική ανάλυση. Ο πλούτος των ιδεών δεν είναι πολύ μεγάλος και οι πρωτότυπες σκέψεις απουσιάζουν παντελώς. Το κείμενο μόνο τυπικά ανταποκρίνεται στο επικοινωνιακό πλαίσιο, υφολογικά ωστόσο είναι απρόσωπο. Η έκταση είναι λίγο μικρότερη ή μεγαλύτερη απ’ ό,τι απαιτείται.
Επίπεδο 4
Μέτριο 10-12
Μια ή περισσότερες πλευρές του θέματος που θεωρούνται βασικές δεν αναπτύσσονται ούτε σχολιάζονται καθόλου. Υπάρχει ένδεια ιδεών και η τεκμηρίωση των διαφόρων απόψεων δεν θεωρείται ικανοποιητική. Το κείμενο ελάχιστα εντάσσεται στο επικοινωνιακό πλαίσιο και η έκταση οριακά είναι η απαιτούμενη.
Επίπεδο 5
Χαμηλό 9 και κάτω Αναφέρονται πράγματα που δε σχετίζονται με το θέμα καθόλου σε μεγάλη έκταση. Υπάρχει φτώχεια ιδεών και η τεκμηρίωση όσων αναφέρονται είναι στοιχειώδης ή ανύπαρκτη. Ο μαθητής δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη του το επικοινωνιακό πλαίσιο και η έκταση δεν είναι η προσδοκώμενη (συνήθως πολύ μικρή).
Β) Τη διάρθρωση των σκέψεων ή δομή που καθορίζουν το σχέδιο και την οικονομία της έκθεσης.
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
1.Η λογική διάταξη των σκέψεων, η οργανική και αρμονική σύνδεση μεταξύ τους, έτσι που να βγαίνει η μια μέσα από την άλλη κατά λογική ακολουθία και ακόμη η συγκρότηση των σκέψεων σε πειστικά επιχειρήματα (Σύνδεση νοημάτων- Συνεκτικότητα. Βλ. συνδετικές λέξεις και φράσεις- Η μια παράγραφος να είναι λογική συνέχεια της προηγούμενης, ώστε το κείμενο να έχει φυσική ροή). Σε γενικές γραμμές αξιολογείται θετικά η ποικιλομορφία στους τρόπους μετάβασης, όχι μόνο από τον πρόλογο στο κυρίως θέμα αλλά και από παράγραφο σε παράγραφο και κυρίως από το α’ ζητούμενο του θέματος στο β. Δεν μας ενδιαφέρει τόσο η μετάβαση να είναι μια ολόκληρη, ξεχωριστή παράγραφος, καθώς η πετυχημένη μετάβαση μπορεί να γίνει και με 1-2 προτάσεις. Θέλουμε ωστόσο να είναι σαφής ο τρόπος με τον οποίο ο μαθητής συνδέει τις σκέψεις του ώστε το κείμενο να “ρέει”. 2.Η ορθή κατάταξη των επιχειρημάτων σε κλιμακωτή μορφή. ( Να σημειώσω εδώ ότι πρόταση τύπου: “Και τώρα που σας μίλησα για τα αίτια του προβλήματος, θα σας μιλήσω και τις συνέπειές του” ΔΕΝ θεωρούνται πετυχημένη μετάβαση ).
- Η προοδευτική αποκάλυψη και δικαιολόγηση της προσωπικής θέσης.
- Η φυσική και αβίαστη κατάληξη σ’ ένα λογικό συμπέρασμα.
- Η ανεξαρτησία από προκαθορισμένα γενικά πρότυπα (καλούπια) και η πρωτοτυπία.
Τα στοιχεία αυτά βαθμολογούνται σαν σύνολο από 0-8.
Σφάλματα στη διάρθρωση των σκέψεων θεωρούνται:
- Η έλλειψη καθορισμένης πορείας και η άτακτη παράθεση των σκέψεων.
- Η έλλειψη ενότητας είτε ανάμεσα στα μέρη (πρόλογο, κύριο θέμα, επίλογο) είτε ανάμεσα στις επιμέρους σκέψεις και επιχειρήματα.
- Η κυκλική πορεία στην ανάπτυξη, που δεν προωθεί τη σκέψη με νέες εμπνεύσεις, αλλά την επαναφέρει στο σημείο αφετηρίας με επαναλήψεις.
Β. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ – ΔΟΜΗ
Επίπεδο 1:
Άριστο 19-20 Η οργάνωση των ιδεών είναι σχεδόν τέλεια. Ο μαθητής φαίνεται ότι ακολουθεί στη διάταξη των νοημάτων ένα συγκεκριμένο και σαφές σχέδιο. Προτάσσονται τα σπουδαιότερα επιχειρήματα και ακολουθούν τα λιγότερα σημαντικά. Υπάρχει αλληλουχία στις σκέψεις και οργανική σύνδεση, νοηματική και λεκτική μεταξύ των παραγράφων και των προτάσεων του κειμένου. Ο πρόλογος και ο επίλογος διακρίνονται με σαφήνεια από το κύριο μέρος της έκθεσης.
Επίπεδο 2:
Πολύ καλό 16-18 Η οργάνωση των σκέψεων και ιδεών είναι πολύ καλή. Ο αναγνώστης διαπιστώνει ότι υπάρχει ειρμός σκέψεων, αλληλουχία και λογική συνέπεια στη διάταξή τους. Οι παράγραφοι και οι προτάσεις συνδέονται οργανικά μεταξύ τους σε ικανοποιητικό βαθμό. Μερικές όμως παράγραφοι παρουσιάζουν χαλαρή συνάφεια προς τα προηγούμενα και ιδιαίτερα ως προς τη λεκτική σύνδεσή τους προς αυτά (δε λειτουργούν ικανοποιητικά οι συνοχικοί μηχανισμοί). Ο πρόλογος και ο επίλογος διακρίνονται από το κύριο μέρος. Τα επιχειρήματα και τα άλλα αποδεικτικά στοιχεία τοποθετούνται σε σωστή αξιολογική σειρά.
Επίπεδο 3
Καλό 13-15 Ο αναγνώστης διακρίνει ότι ο μαθητής επιδιώκει να ακολουθήσει κάποιο σχέδιο στη διάταξη των σκέψεών του, αλλά δεν επιτυγχάνει πάντοτε να το τηρήσει. Αναφέρει, για παράδειγμα, επιχειρήματα ή παραδείγματα, για να υποστηρίξει τις ιδέες του, χωρίς να τα έχει αξιολογικά ιεραρχήσει. Μερικές παράγραφοι ή προτάσεις δεν έχουν οργανική σύνδεση με τα προηγούμενα, με αποτέλεσμα σε μερικά σημεία να παρουσιάζεται κάποια διακοπή στον ειρμό των σκέψεων. Μεγάλη αδυναμία παρατηρείται και στη μορφική συνύφανση των παραγράφων.
Επίπεδο 4
Μέτριο 10-12
Παρά την προσπάθεια του μαθητή να ακολουθήσει κάποια λογική σειρά στην έκθεσή του, επικρατεί αταξία στην παράθεση των νοημάτων. Δεν υπάρχει αυστηρή αλληλουχία στους συλλογισμούς που εκτίθενται και ο ειρμός των σκέψεων διακόπτεται σε αρκετά σημεία. Η σύνδεση των παραγράφων είναι ατελής.
Επίπεδο 5
Χαμηλό 9 και κάτω Υπάρχει πλήρης αταξία στην παράθεση των σκέψεων και ιδεών του μαθητή. Ουσιώδη επιχειρήματα σημειώνονται τελευταία, χωρίς να αναφέρεται ότι αυτό γίνεται για να τονιστούν περισσότερο. Διαπιστώνεται σύγχυση και ανακάτεμα σκέψεων σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορεί να γίνει καθόλου λόγος για παραγράφους με ολοκληρωμένο νοηματικό περιεχόμενο. Ο ειρμός των σκέψεων είναι υποτυπώδης και σε μερικά σημεία ολότελα ανύπαρκτος. Πρόλογος και επίλογος δεν υπάρχουν καθόλου.
Γ) Την έκφραση ή μορφή. Αυτή αποτελεί το είδος, την ποιότητα του λόγου, που χρησιμοποιεί ο μαθητής, για να διαρθρώσει και να παρουσιάσει το σύνολο των σκέψεών του.
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
- Η ακρίβεια της διατύπωσης, η σαφήνεια και η καθαρότητα, η μετρημένη χρήση των εκφραστικών τρόπων.
- Η συμφωνία του λόγου με τις απαιτήσεις του περιεχόμενου.
- Η ομοιομορφία του λόγου σ’ ολόκληρη την έκθεση, που δείχνει ότι οι διατυπωμένες σκέψεις είναι προσωπικό κτήμα του μαθητή.
- Ο λογικός, λεκτικός και εκφραστικός πλούτος.
- Τα γραπτά με προσωπικό στίγμα ξεχωρίζουν
- Οτιδήποτε (στο περιεχόμενο αλλά και στην έκφραση) δίνει στο γραπτό μας βιωματικότητα (βλ. κατάθεση προσωπικής εμπειρίας), προσωπικό στιλ, πρωτοτυπία απόψεων, αξιολογείται θετικά.
- Ύφος ανάλογο με το είδος του κειμένου που μας ζητείται να γράψουμε {π.χ. Άρθρο, Εισήγηση, Επιστολή κ.λ.π.}
- Ύφος σοβαρό, δοκιμιακό, άμεσο, σαφές, αλλά όχι εξεζητημένο, επιτηδευμένο και “παραφορτωμένο”.
- Η συγκρότηση, ο ειρμός και η ωριμότητα της σκέψης μας [αυτό ξεκινά με τον έλεγχο της κατανόησης του θέματος]
- Τα στοιχεία μορφής στο σύνολο βαθμολογούνται από 0-12.
Σφάλματα στην έκφραση θεωρούνται:
- Η εκφραστική ανακρίβεια, π.χ. → «πρέπει να τονιστεί η συμμετοχή του θεσμού της οικογένειας που συμβάλλει στο πρόβλημα» αντί του «πρέπει να τονιστεί η συμμετοχή του θεσμού της οικογένειας, της οποίας η λανθασμένη λειτουργία…».
- Η ασάφεια και αοριστία, π.χ. → η χρήση εννοιών όπως: καλό, κακό, σωστό, λάθος[1]
- Γενίκευση, π.χ. «Η αξιοκρατία, παγιώνεται σε όλες τις δημοκρατικές κοινωνίες»,
«Όλοι οι άνθρωποι, πιστεύουν σε ηθικές αξίες». - To σκοτεινό ύφος και o επιφανειακός εκφραστικός πλούτος (βερμπαλισμός, κενολογία).
- Ο ιστορισμός, ο ρητορισμός, ο λογοτεχνισμός[2], η φλυαρία, η ωραιολογία.
- Η εκφραστική ανομοιομορφία.
- Η εκφραστική δυσκαμψία και φτώχεια[3] , που συχνά συνοδεύεται από τη μονότονη επανάληψη λέξεων και εκφράσεων.
- Κατάχρηση ονοματικής διατύπωσης π.χ. Η εξασφάλιση της δυνατότητας της δυναμικής επιρροής των επιστημόνων της εποχής μας…
- Η απεραντολογία και η αοριστολογία, π.χ. «Έχουν ήδη αρχίσει κάποιες προσπάθειες για ένα καλύτερο αύριο», «Ήδη έχουν αρχίσει κάποια παγκόσμια κινήματα να ενδιαφέρονται για την ομαλή εξέλιξη του ανθρώπου, του νέου στην κοινωνία μας. Όλοι μαζί προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν -καλύτερο, πιο ανθρώπινο και πιο προσιτό στους νέους κόσμο», «Χρειάζεται η αναπροσαρμογή και αναθεώρηση ορισμένων θέσεων, απόψεων, ώστε να γίνει η ζωή ομαλή και ν’ αποκτήσει νόημα»
- Οι φορτικές επαναλήψεις νοημάτων και λέξεων, π.χ. «Αυτή η πορεία προσφέρει γνώσεις και εμπειρίες, οι οποίες προσφέρουν γαλήνη και ευτυχία στον άνθρωπο (προσδίδουν, οδηγούν στην… δημιουργούν συνθήκες…)
Δεν έχει πολιτικές απόψεις, αφού δεν έχει την ικανότητα να συγκρίνει (δεν είναι σε θέση να…)». - Η ανάμειξη της δημοτικής και της καθαρεύουσας.
- Τα γραμματικά[4] και συντακτικά[5] λάθη. Η επισήμανσή τους πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες που περιέχουν τα σχολικά εγχειρίδια (Νεοελληνική Γραμματική, Συντακτικό της νέας ελληνικής)
- Ο Μακροπερίοδος λόγος (καλύτερα να αποφεύγονται οι μακροσκελείς περίοδοι του λόγου, οι μεγάλες προτάσεις και η καθ’ υπόταξη σύνδεση πολλών προτάσεων). Είναι προτιμότερες οι μικρές-μεστές προτάσεις, διότι κάνουν πιο άμεσο το ύφος μας και δεν κουράζουν τον αναγνώστη. Επίσης, διότι έτσι αποφεύγουμε τυχόν συντακτικά σφάλματα, όπως γίνεται συχνά. Εξάλλου, στο μακροπερίοδο λόγο πολύ συχνά χάνουμε το υποκείμενο της πρότασης – περιόδου, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ασάφειες και ερωτήματα.
- Πομπώδες ύφος : π.χ. «Η χώρα μας, ο τηλαυγής φάρος του πολιτισμού, πρωτοστατεί στο διεθνές στερέωμα».
- Αδόκιμες για το γραπτό λόγο λέξεις – φράσεις[6], π. χ. → Ρίχνω το επίπεδο → (αντί) υποβιβάζω, Να παρθούν μέτρα → να ληφθούν , Χαζοκούτι → τηλεόραση
- Όχι «κλισέ», (κοινοτοπίες) και χιλιοειπωμένες φράσεις.
- Όχι ευχολόγιο, ιδιαίτερα στον Επίλογο, π.χ. Ας ευχηθούμε να εξαλειφθεί αυτό το φαινόμενο..
- Όχι υπερβολική κινδυνολογία – Όχι υποκριτικοί μελοδραματισμοί
- Ακυριολεξία – λανθασμένη σημασιολογία χρήση λέξεων, π.χ. «Οι δημοκρατικές διαδικασίες χάνουν έδαφος και στη θέση τους τοποθετείται ένα αυταρχικό κλίμα (διαμορφώνεται/ καλλιεργείται / δημιουργείται).
-Η αποκατάσταση του ανθρώπου από τη μηχανή (αντί η υποκατάσταση).
-Ο πολιτισμός έδωσε γερές προσβάσεις για την ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου». - Λεξιθηρία (κατάχρηση συνωνύμων) π.χ. Η αδιέξοδη, αντιφατική, πολυτάραχη και αντινομική εποχή μας κατατρύχεται και ταλανίζεται…
- Αδόκιμοι εμπρόθετοι προσδιορισμοί π .χ. «…μέσα από τη διερεύνηση αυτή … Οι νέοι παρασύρονται με τα ναρκωτικά…»
- Ξενισμοί , π.χ. «Κυριεύεται τότε από κόμπλεξ και αποκτά ένα στιλ…»
- Διδακτισμός – Καθηκοντολογικό ύφος, π. χ. «Χρέος έχουμε να αντιδράσουμε στην εκμετάλλευση του ανθρώπου από το συνάνθρωπο και να αντισταθούμε στη λαίλαπα της ηθικής αναλγησίας…»
- Αλλαγή προσώπου – ασυμφωνία αριθμών, π.χ. «Η τηλεόραση μας οδηγεί στην παραπληροφόρηση. Μας τρέφουν δηλαδή και μας διαποτίζουν με….
-Η πολιτεία και οι πνευματικοί άνθρωποι πρέπει ν’ αναλάβει την ευθύνη για…» - Πλεονασμός και περιττολογία π. χ. -Η ικανοποίηση του “εγώ” και ο ατομικισμός έχουν εισβάλει στη ζωή μας.
-Στη σημερινή κοινωνία ο σύγχρονος άνθρωπος…
-Πολλοί μετανάστες εισβάλλουν μέσα στη χώρα… - Απολυτότητα στη διατύπωση – κινδυνολογία , π. χ. → «κανείς δεν θέλει την ειρήνη… η σημερινή ανθρωπότητα αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και οδεύει προς την καταστροφή… κανείς δεν ενδιαφέρεται για το κοινωνικό συμφέρον… η πολιτεία έχει εγκαταλείψει τους νέους! …το σχολείο σήμερα δεν προσφέρει τίποτα στους μαθητές… ο ανταγωνισμός απεργάζεται την αποσύνθεση της κοινωνίας… τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί σε αξία με τη μόρφωση.
- Πολιτικολογία – αιχμηρή διατύπωση, π.χ. «Οι πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις της κυβέρνησης είναι άδικες και. αντιλαϊκές…»
- Παρενθέσεις, Συντομογραφίες, Αριθμητική σύμβολα
π.χ. -Τα μεγάλα προβλήματα του καιρού μας (ανεργία, οικολογικό…)
Þ όπως η ανεργία ,οικολογικό…
-π. χ. Þ για παράδειγμα
-κ. ά. Þ και διάφοροι άλλοι παράγοντες…
-Οι 2 βασικότεροι λόγοι… Þ Οι δύο…
-Ο 20ος αιώνας … Þ Ο εικοστός αιώνας… - Συχνά λάθη ορθογραφίας[7], π.χ.
Διακήρυξη, κήρυγμα
Μήνυμα
Δίλημμα
Επηρεάζω – επήρεια – επιρροή
Άμεσος – έμμεσος
Ωφελώ – ωφέλεια – ωφελιμισμός / οφείλω – όφελος
Άλλωστε – άλλοτε
Επανειλημμένα
Εύνοια – έννοια
Συνδυασμός
Παράλειψη – επανάληψη
Έλλειψη – ελλιπής
Υγεία – υγιής - Απαριθμήσεις (εξής: …) – Κατηγοριοποιήσεις (α…β…) π.χ. «Οι μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται ο φανατισμός είναι οι εξής: θρησκευτικός, εθνικός…
-Οι παράγοντες που ωθούν το νέο σε αντικοινωνική συμπεριφορά είναι α) η κρίση της οικογένειας, β) η ανεργία…» - Α & Β ενικό πρόσωπο, Β πληθυντικό πρόσωπο
- Ανανταπόδοτο και πρωθύστερο σχήμα π.χ. «Από τη μια μεριά τα Μ.Μ.Ε μας ενημερώνουν και μας ψυχαγωγούν προσφέροντας… (δεν υπάρχει η φράση στην άλλη) -Η προσπάθειά του υπήρξε αποτελεσματική και εντατική (πρώτα εντατική υπήρξε)».
- Άστοχη χρήση της χρονικής βαθμίδας στα ρήματα της περιόδου , π.χ. «…πρέπει, να προσπαθούμε αδιάλειπτα, για να έχουμε καρπωθεί τα αποτελέσματα».
- Η συχνή και κουραστική χρήση του «πρέπει» ( φράσεις – λέξεις που αντικαθιστούν το «πρέπει»:
Είναι ανάγκη, κρίνεται αναγκαίο, προβάλλει επιτακτικό το αίτημα, είναι / κρίνεται απαραίτητο, καλό είναι, χρήσιμο είναι, επιβάλλεται, αρμόζει, χρειάζεται, καθήκον – υποχρέωση αποτελεί.
ΑΡΧΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ:
Πρωταρχική αιτία, η ρίζα του φαινομένου κυρίως βρίσκεται, στη διαμόρφωση του… σημαντικότατο ρόλο διαδραματίζεται, η βασικότερη αιτία του φαινομένου είναι…
ΑΡΧΗ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ:
Βασική συνέπεια όλων αυτών είναι, οι πρώτες συνέπειες αυτού διαφαίνονται, επόμενο λοιπόν είναι, απόρροια αυτών είναι…
ΣΥΝΔΕΣΗ ΟΜΟΙΩΝ ΟΡΩΝ:
Εκτός από αυτό, επιπλέον, ακόμα, επίσης, αξίζει να τονιστεί ότι, οφείλουμε ακόμη, να επισημάνουμε ότι, το κυριότερο όμως απ’ όλα είναι, χρειάζεται επίσης να σημειωθεί ότι, εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι, θα ήταν παράλειψη να μην τονίσουμε ότι, αξίζει επιπλέον να αναφερθούμε στο γεγονός ότι…
ΑΡΧΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ ΓΕΝΙΚΑ:
Είναι γεγονός ότι, είναι φανερό, χωρίς αμφιβολία, αναντίρρητα, είναι αναμφισβήτητο ότι, αξίζει ακόμη να σημειωθεί αποτελεί κοινό τόπο η άποψη πως, δεν μπορεί κανείς να διατυπώσει αντίρρηση σε ότι, αποτελεί πραγματικότητα το γεγονός, αναμφίβολα, παράλληλα.
ΑΡΧΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ:
Για να αρθεί το φαινόμενο, χρειάζεται πρώτα, πρωταρχικό τρόπο αντιμετώπισης αποτελεί, είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν, ο βασικότερος τρόπος επίλυσης του προβλήματος είναι, το φαινόμενο θα αντιμετωπιστεί ριζικά αν.
Γ. ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ
Επίπεδο 1:
Άριστο 19-20 Ο αναγνώστης έχει την εντύπωση ότι διαβάζει κείμενο δόκιμου συγγραφέα. Η γλώσσα ρέει και συναρπάζει. Υπάρχει ποικιλία ύφους που επιτυγχάνεται με τις εναλλαγές στις εικόνες που παρουσιάζονται, τις αντιθέσεις, τις μεταφορές και τα υπόλοιπα σχήματα λόγου, η τέχνη των οποίων καταπλήσσει.
Επίπεδο 2:
Πολύ καλό 16-18 Οι βασικές αρετές του ύφους, όπως σαφήνεια στη διατύπωση, κυριολεξία, ακρίβεια και φυσικότητα υπάρχουν. Η γλώσσα είναι ρέουσα χωρίς περιττολογίες και βερ-μπαλισμούς. Οι προτάσεις έχουν μέγεθος κανονικό και τα σχήματα λόγου δεν απουσιάζουν, αλλά η τεχνική τους είναι κατώτερη από εκείνη του προηγούμενοι επιπέδου. Δεν υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο ύφος.
Επίπεδο 3
Καλό 13-15 Οι βασικές αρετές του ύφους που αναφέρθηκαν στο προηγούμενο επίπεδο υπάρχουν, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Η ποικιλία του ύφους είναι μικρή και σε μερικά σημεία διαπιστώνονται ακυριολεξίες. Μερικές προτάσεις θα μπορούσαν να είχαν καλύτερα διατυπωθεί, αν διασπώνταν σε μικρότερες προτάσεις ή αν χρησιμοποιούνταν άλλη διατύπωση.
Επίπεδο 4
Μέτριο 10-12
Μερικές από τις παραπάνω υφολογικές αρετές απουσιάζουν, χωρίς όμως να δυσκολεύεται η ανάγνωση και κατανόηση του κειμένου. Τα σχήματα λόγου είναι σπάνια. Οι προτάσεις ομοιόμορφες και μονότονες, συχνά μακροσκελείς με περιπεπλεγμένα νοήματα και οι ακυριολεξίες αρκετές.
Επίπεδο 5
Χαμηλό 9 και κάτω Ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται αμέσως ότι η γλώσσα δεν είναι ρέουσα. Δυσκολεύεται να κατανοήσει ορισμένες προτάσεις ή υπάρχει τόση απλοϊκότητα στο κείμενο που έχει την εντύπωση πως σε ορισμένα σημεία διαβάζει παιδικό κείμενο. Εναλλαγή ύφους δεν υπάρχει καθόλου. Οι περιττολογίες, οι βαρβαρισμοί και οι ακυριολεξίες αφθονούν.
Δ. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ – ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ – ΣΥΝΤΑΞΗ
Επίπεδο 1:
Άριστο 19-20 Απουσία οποιουδήποτε λάθους, συντακτικού, γραμματικού, στίξεως κ.τ.λ. Επιτρέπεται η παράβλεψη 1-2 λαθών στίξεως και κυρίως κομμάτων.
Επίπεδο 2:
Πολύ καλό 16-18 Σπάνια λάθη (όχι περισσότερα από 2 ανά σελίδα), μεταξύ των οποίων δεν περιλαμβάνεται κανένα σοβαρό λάθος (καταληκτικό, γνωστή λέξη κ.τ.λ.)
Επίπεδο 3
Καλό 13-15 Σπάνια λάθη (όχι περισσότερα από 2-3 ανά σελίδα), ανάμεσα στα οποία όμως περι-λαμβάνονται και ορθογραφικά και συντακτικά λάθη μέσης βαρύτητας (λάθη σε θέματα λέξεων κάπως γνωστών ή άλλα ανάλογης βαρύτητας).
Επίπεδο 4
Μέτριο 10-12: 2-3 λάθη ανά σελίδα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται σοβαρά ορθογραφικά λάθη, όπως καταληκτικά λάθη, λάθη τονισμού, ασυνταξίες κ.τλ.
Επίπεδο 5
Χαμηλό 9 και κάτω: Πολλά λάθη, μεταξύ των οποίων και σοβαρά , ανά σελίδα.
Θεώρηση του συνόλου
Η προσπάθεια για αξιολόγηση της έκθεσης με την πρόσθεση των επιμέρους βαθμών μπορεί να μην ανταποκρίνεται στο αίτημα για δίκαιη βαθμολόγηση. O ίδιος ο διορθωτής αισθάνεται πολλές φορές την ανάγκη να δει το γραπτό στο σύνολό του. Άλλωστε περιεχόμενο, σχέδιο και μορφή, ουσιαστικά δε διαχωρίζονται. Γι’ αυτό, καλό είναι η βαθμολογία να στηρίζεται στη θεώρηση του συνόλου σε συνδυασμό με την εκτίμηση των επιμέρους στοιχείων. Με την ευκαιρία αυτή μπορεί ο διορθωτής να λάβει υπόψη του και τη γενική εικόνα του γραπτού[8].
Θετικά στοιχεία θεωρούνται: η ευανάγνωστη γραφή, το καθαρογραμμένο γραπτό, η ορθή χρήση των σημείων στίξης, η ορθή διάκριση παραγράφων.
Αρνητικά στοιχεία είναι: η ακαταστασία του γραπτού, η κακή χρήση της στίξης, η έλλειψη παραγράφων, οι συχνές διαγραφές λέξεων και φράσεων, οι μουντζούρες.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Γενικές αρχές και τεχνικές υποδείξεις για την αξιολόγηση των γραπτών δοκιμίων των Γενικών Εξετάσεων
Ε. ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Επίπεδο 1:
Άριστο 19-20 Άψογη εμφάνιση. Καμιά μουτζούρα. Ευανάγνωστα, καλλιγραφικά σχεδόν γράμματα. Σαφής διάκριση των παραγράφων. Το όλο σύνολο δημιουργεί άριστη εξωτερική αισθητική εντύπωση.
Επίπεδο 2:
Πολύ καλό 16-18 Γράμματα καθαρά, όχι καλλιγραφικά, γραπτό προσεγμένο χωρίς μουτζούρες. Διάκριση των παραγράφων. Γενικό σύνολο κάπως κατώτερο του προηγούμενου.
Επίπεδο 3
Καλό 13-15 Τα γράμματα εξακολουθούν να είναι ευανάγνωστα. Υπάρχουν μερικά σβησίματα και σε πολλά σημεία δε φαίνεται καλά η διάκριση των παραγράφων.
Επίπεδο 4
Μέτριο 10-12
Η αισθητική εντύπωση που δίνει το σύνολο του κειμένου είναι μικρή. Υπάρχουν λιγοστές μουτζούρες (1-2) οι οποίες όμως δυσκολεύουν την ανάγνωση του κειμένου. Τα γράμματα δε διακρίνονται για την καλλιγραφία τους, αλλά είναι με κάποια προσπάθεια αναγνώσιμα. Απουσία εξωτερικού χωρισμού παραγράφου.
Επίπεδο 5
Χαμηλό 9 και κάτω Δυσανάγνωστα γράμματα. Πολλά σβησίματα και γραψίματα που καθιστούν δύσκολη των ανάγνωση του κειμένου. Παράγραφοι δεν υπάρχουν.
[Σημείωση: Η βαθμολόγηση στο εσωτερικό κάθε επιπέδου επαφίεται στην κρίση του διορθωτή.]
[1] Σημασιολογικά – Ακυρολεξίες
Δηλαδή, λανθασμένη χρήση μιας λέξης ή φράσης αντί μιας άλλης ή και λέξεων που δεν υπάρχουν στη Νέα Ελληνική. Στην περίπτωση αυτή η λέξη ή η φράση που επιλέγουμε, δεν αποδίδει το νόημα που θέλουμε ή δεν ταιριάζει στο περιβάλλον του κειμένου μας.
[2] Λογοτεχνισμός – Φράσεις ανούσιου εντυπωσιασμού, π.χ. -Επιπλέον οι γκρίζες τσιμεντουπόλεις αναστέλλουν κάθε δημιουργικό σκίρτημα… -Όταν τα μέσα προσπαθούν να «ταϊσουν» τον άνθρωπο με τηλεοπτικά σκουπίδια… -Το μέγεθος της συμφοράς που μπορεί να σπείρει η τηλεόραση… -θυμίζει το φαινόμενο αυτό μάνα που αποδιώχνει το ίδιο της το παιδί…
[3] Εκφραστικά Π.χ. «Το παιδί κακομεταχειρίστηκε από τους γονείς του» ή «Εκ των ουκ άνευ» αντί του ορθού « Εκ των ων ουκ άνευ»
[4] Γραμματικά Π.χ. λάθη στις καταλήξεις των ρημάτων, όπως «φαίνε-τε» αντί «φαίνε-ται». Τα λάθη αυτά θεωρούνται πιο σοβαρά από τα απλά ορθογραφικά
[5] Συντακτικά Π.χ. Εγώ μ’ αρέσει πολύ να ταξιδεύω
[6] Αδόκιμες για το γραπτό λόγο, λέξεις – φράσεις / Πεζολογία / Προφορικότητα λόγου, π.χ. -Η κατάσταση αυτή έχει «ρίξει» τις ανθρώπινες σχέσεις στο επίπεδο… (υποβιβάσει). -Η συμπεριφορά που βγαίνει προς τα έξω (εξωτερικεύεται). -Να κάτσουν οι αρμόδιοι να σκεφτούν τις αιτίες του προβλήματος (ευαισθητοποίηση, προβληματισμός, ανάληψη ευθυνών).
[7] Η κακογραφία και τα ορθογραφικά λάθη επηρεάζουν βέβαια δυσμενώς την αξιολόγηση. Μεμονωμένα όμως η επίδραση αυτή δεν είναι και τόσο μεγάλη, ενώ η ταυτόχρονη ύπαρξη και των δύο την πολλαπλασιάζει σοβαρά.
[8] ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ:
Μετά την πρόσθεση των επιμέρους βαθμών (ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 20, ΔΟΜΗ 8, ΕΚΦΡΑΣΗ 12) ο βαθμολογητής επηρεάζεται και βάζει την τελική του βαθμολογία (+- 1 ή +-2) ανάλογα με τη γενική εικόνα του γραπτού:
ΘΕΤΙΚΑ στοιχεία που οδηγούν σε + το άθροισμα από την επιμέρους βαθμολογία είναι: ευανάγνωστη γραφή, καθαρογραμμένο γραπτό, ορθή χρήση σημείων στίξης, ορθή διάκριση παραγράφων. Η ακαταστασία, οι συχνές διαγραφές λέξεων και οι μουντζούρες επηρεάζουν αρνητικά.
Posted on January 24, 2025
Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
file:///C:/Users/mina/Downloads/41-eleytheros-xronos-sxediagramma.pdf
Ορισμός:
Ελεύθερος χρόνος είναι ο χρόνος που διαθέτει ο άνθρωπος εκτός της υποχρεωτικής απασχόλησης του στον τομέα της καθημερινής του δραστη¬ριότητας, και μπορεί να τον αξιοποιήσει σύμφωνα με τις προσωπικές του επιλογές.
Παράγοντες που συντελούν στην αύξηση του ελεύθερου χρόνου στην εποχή μας:
α. η μηχανοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας.
β. οι εργασιακές κατακτήσεις μέσω των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων (ελάττωση εργάσιμου χρόνου: μείωση ωραρίου, καθιέρωση πενθήμε¬ρης απασχόλησης, αύξηση αργιών κ.α.)
γ. η αξιοποίηση των τεχνολογικών μέσων (στις συγκοινωνίες, στις μετα-φορές και στο χώρο της επικοινωνίας).
δ. η εξειδίκευση, εξαιτίας της υψηλής κατάρτισης, μειώνει τα όρια του πα¬ραγωγικού χρόνου.
ε. η μερικοποίηση της απασχόλησης.
Παρατήρηση: Παρά την ύπαρξη παραγόντων που συμβάλλουν στην αύξηση του ελεύθερου χρόνου, πολλοί άνθρωποι από τις ισχυρές κοινωνικοοικονομικές τάξεις και τα μεσοαστικά στρώματα εξαιτίας του τεχνητού πολλαπλασιασμού των αναγκών στις καταναλωτικές κοινωνίες, του επιχειρηματικού ανταγωνι¬σμού, της κοινωνικής και επαγγελματικής αναρρίχησης διαθέτουν υπέρμετρο χρόνο για την εργασίας τους σε βάρος του ελεύθερου χρόνου. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια πολλοί από τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις ασκούν και μια δεύτερη εργασία – στον ελεύθερο χρόνο τους – εξαιτίας της αδυναμίας να επι¬τύχουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης με τις αμοιβές από την κύρια απα¬σχόληση τους.
Μορφές δημιουργικής – ορθής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου (γνήσιας ψυχαγωγίας):
1. Η ανάγνωση βιβλίων εξωεπαγγελματικού ενδιαφέροντος
› ικανοποιεί την έμφυτη τάση για μάθηση
› διευρύνει τους γνωστικούς ορίζοντες και τα πνευματικά ενδιαφέροντα.
2. Η ενασχόληση με τον αθλητισμό:
› ασκεί το σώμα και συντελεί στη σωματική ευεξία
› εκτονώνει θετικά το περίσσιο φορτίο ενέργειας
› καλλιεργεί την άμιλλα μέσω των ομαδικών αθλημάτων.
3. Το ποιοτικό καλλιτεχνικό Θέαμα ή ακρόαμα (θέατρο, μουσική, επισκέ-ψεις σε μουσεία, πινακοθήκες κλπ.)
› αναπτύσσει καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα
› εκλεπτύνει τον ψυχικό κόσμο και εξευγενίζει τα συναισθήματα
› αναβαθμίζει την αισθητική.
4. Η επικοινωνία με φιλικά πρόσωπα
› καλλιεργεί την κοινωνικότητα και αναπτύσσει τις κοινωνικές αρετές
› ευνοεί τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, το διάλογο
› παρέχει συναισθηματική κάλυψη.
5. Η συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις
› συμβάλλει στην επικοινωνία των ανθρώπων, ισχυροποιεί τους συνε-κτικούς τους δεσμούς.
› ευνοεί την επαφή με το περιεχόμενο της παράδοσης.
6. Τα ταξίδια
› εμπλουτίζουν τις παραστάσεις και τις εμπειρίες
› φέρνουν σε επαφή με άλλους λαούς και πολιτισμούς
› αναπτύσσουν πνεύμα οικουμενικής συνείδησης.
7. Η επαφή με τη φύση
› αναζωογονεί το πνεύμα
› απαλλάσσει από το άγχος της καθημερινότητας, την πλήξη και την ανία
› παρέχει την δυνατότητα ενδοσκόπησης/περισυλλογής και αποτελεί πηγή έμπνευσης και στοχασμού.
8. Ο ερασιτεχνισμός
› αναδεικνύει τις ιδιαίτερες κλίσεις και την ατομική έκφραση
› προωθεί την αυτενέργεια και την πρωτοβουλιακή διάθεση
› απαλλάσσει από την παθητικότητα, την ανία της καθημερινής μονότροπης απασχόλησης.
Μορφές μη δημιουργικής – ορθής αξιοποίησης του ελευθέρου χρόνου (νόθης ψυχαγωγίας):
1. Παρακολούθηση χαμηλής ποιότητας πολιτιστικών έργων (εμπορικό θέ-αμα ή ακρόαμα, προγράμματα ευτελούς αισθητικής -τηλεοπτικές σειρές προϊόντα της παγκόσμιας ποτιστικής βιομηχανίας κ.ά.) τα οποία: προ βάλλουν αρνητικά πρότυπα (ευδαιμονιστικά, ανταγωνιστικά, βίας κ.ά.)
2. Ηλεκτρονικά παιχνίδια:
› συνιστούν ανώφελη απώλεια χρόνου.
› παθητικοποιούν και μηχανοποιούν τη σκέψη.
› αμβλύνουν την κρίση, περιστέλλουν τη φαντασία
› καλλιεργούν την εσωστρέφεια και τον απομονωτισμό, εμποδίζουν την επικοινωνία κ.ά.
3. Η εκτόνωση στο γήπεδο μέσω εκδηλώσεων χουλιγκανισμού
› ο άνθρωπος: απλός καταναλωτής θεάματος, χωρίς ο ίδιος να αθλείται.
› ως οπαδός μιας αθλητικής ομάδας ενεργεί, συχνά, κάτω από μια μα¬ζική ψυχολογία κα, προβαίνει σε βίαιες ή αντικοινωνικές εκδηλώσεις
› ως θεατής δεν εκτονώνει θετικά το περίσσειο φορτίο ενέργειας.
4. Τα νυκτερινά κέντρα στα οποία:
› προβάλλονται προγράμματα που ευτελίζουν την έννοια της ψυχαγωγίας
› γίνεται επίδειξη νεοπλουτισμού μέσω της δαπανηρής πολυποσίας κ.ά.
› φθείρουν τη σωματική υγεία, προκαλούν φθορά και απορρύθμιση.
› δεν ευνοούν την επικοινωνία με την εκκωφαντική μουσική κ.ά.
5. Τα τυχερά παιχνίδια, όπως τα χαρτοπαίγνια κ.ά.:
› προκαλούν εθισμό, με σοβαρές παρενέργειες στη συμπεριφορά του ατόμου.
› επιβαρύνουν οικονομικά, συχνά μάλιστα οδηγούν στην άσκοπη κα-τασπατάληση του εισοδήματος.
› καλλιεργούν μια αντίληψη σύμφωνα με την οποία η βελτίωση της κοινωνικό – οικονομικής κατάστασης του ατόμου εναποτίθεται στην τύχη. Αποφεύγει, έτσι, τη συμμετοχή σε κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες, για να επιλύσει τα προβλήματα του.
› διαμορφώνουν μια χρησιμοθηρική αντίληψη για κάθε δραστηριότη¬τα. Κάθε ενασχόληση πρέπει να αποφέρει υλικό κέρδος.
6. Η χρήση των μηχανών και η μανία της ταχύτητας:
› αποτελεί ακραία μορφή εκτόνωσης που εγκυμονεί κινδύνους για τη σωματική ακεραιότητα και την υγεία.
› καλλιεργεί την έφεση για επιδεικτική συμπεριφορά.
› οδηγεί κυρίως τους νέους να ταυτίζουν την αξία τους με τα αντικεί¬μενα χρήσης, όπως οι μηχανές μεγάλου κυβισμού.
7. Σε ακραίες περιπτώσεις η καταφυγή σε τεχνητούς παραδείσους με την αναζήτηση εναλλασσόμενων και απαγορευμένων εμπειριών (διάφορα είδη ναρκωτικών ουσιών):
› φθείρει τη σωματική υγεία.
› οδηγεί σε φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.
› προκαλεί ψυχικές διαταραχές (μελαγχολία, τάση παραίτησης, αυτο-κτονίας κ.ά.) έχει ως αποτέλεσμα την κοινωνική απομόνωση και περιθωριοποίηση.
› καθιστά τα άτομα, μέσω του εθισμού, έρμαια του πάθους τους.
Η συμβολή της πολιτείας στην ορθή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων:
Η πολιτεία μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ορθή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων με:
1. την αισθητική αγωγή μέσω του περιεχομένου και του ανθρωπιστικού προσανατολισμού του εκπαιδευτικού θεσμού, που στοχεύει στην πνευματική καλλιέργεια του μαθητή.
2. την ενίσχυση των πολιτιστικών συλλόγων που ευνοούν
› την ενασχόληση με μορφές τέχνης – γνήσιας ψυχαγωγίας (θέατρο, μουσική κ.λπ.)
› τη γόνιμη επαφή με στοιχεία του παραδοσιακού πολιτισμού
› τη δημιουργική συνάντηση και επικοινωνία των νέων
3. την αναβάθμιση – τόνωση της καλλιτεχνικής και της ευρύτερης πνευματικής δραστηριότητας σε περιοχές που μειονεκτούν εξαιτίας των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων και των οικονομικών ανισοτήτων
› στις υποβαθμισμένες συνοικίες των μεγάλων αστικών κέντρων
› στα ημιαστικά και κυρίως αγροτικά κέντρα.
4. τη δημιουργία αθλητικών και πολιτιστικών χώρων
› σταδίων και γυμναστηρίων με ελεύθερη είσοδο
› θεάτρων, σχολών χορού, ωδείων, βιβλιοθηκών κ.λπ.
5. την ενεργοποίηση του ραδιοτηλεοπτικού συμβουλίου για έλεγχο του περιεχομένου και της αισθητικής του προγράμματος των Μ.Μ.Ε. που θεσμικά εποπτεύουν
6. τον έλεγχο των εμπορευματοποιών του ελεύθερου χρόνου, κυρίως όσων ενέχονται
› σε κυκλώματα διακίνησης και εμπορίας ναρκωτικών και παράνομων ηλεκτρονικών παιχνιδιών.
› σε δραστηριότητες εμπορευματικής αξιοποίησης του διαδικτύου με στοιχεία που ευτελίζουν την έννοια της ψυχαγωγίας.
Toυ Βασίλη Σταυρόπουλου
****
https://latistor.blogspot.com/2015/10/blog-post_5.html
Του Κωνσταντίνου Μάντη
Ελεύθερος χρόνος είναι εκείνος που δεν αφιερώνεται σε βιοποριστική ή άλλη υποχρεωτική δραστηριότητα. Είναι, άρα, ο χρόνος τον οποίο το άτομο μπορεί να αξιοποιήσει ελεύθερα σύμφωνα με τη δική του βούληση.
Ψυχαγωγία είναι η ικανοποίηση της ψυχής μέσα από ποικίλες δραστηριότητες (θεάματα, χορό, μουσική, τραγούδι, αθλητισμό κ.ά.), η αναψυχή.
Διασκέδαση είναι η κατάσταση στην οποία αισθάνεται κανείς ευθυμία και περνάει ευχάριστα. Γενικότερα, η έννοια της απλής διασκέδασης προϋποθέτει την απόσταση του ανθρώπου από την υποχρεωτική ασχολία και τη στροφή του σε ευχάριστες απασχολήσεις.
Ψυχαγωγία – Διασκέδαση. Οι δύο λέξεις που είναι σήμερα σχεδόν συνώνυμες, διαφέρουν στη σημασιολογική τους απόχρωση και κυρίως στην ετυμολογική τους προέλευση. Η λέξη ψυχαγωγία δήλωσε «την αγωγή της ψυχής», την απαιτητική και διδακτική συγχρόνως απόλαυση που χαρίζουν έργα υψηλού στοχασμού (τραγωδία, απαιτητικό θέατρο, ποίηση). Αντιθέτως, το διασκέδαση δήλωσε τον διασκορπισμό των μεριμνών, την απομάκρυνση της έγνοιας και των προβλημάτων, που απασχολούν τον άνθρωπο. Άρα η διασκέδαση είναι ξόδεμα, απαλλαγή από έγνοιες, ενώ η ψυχαγωγία προϋποθέτει ευχαρίστηση από περισσότερο δημιουργική ενασχόληση.
Παρά το γεγονός ότι η εντυπωσιακή τεχνολογική εξέλιξη είχε δημιουργήσει την εντύπωση πως ο ελεύθερος χρόνος του ανθρώπου θα αυξηθεί, μιας και πλήθος χρονοβόρων δραστηριοτήτων του παρελθόντος μπορούσαν πλέον να διεκπεραιωθούν ταχύτατα, η σύγχρονη πραγματικότητα διέψευσε τις προσδοκίες. Οι περισσότεροι άνθρωποι, και κυρίως όσοι εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, έρχονται αντιμέτωποι με εξαντλητικά ωράρια και ποικίλες υποχρεώσεις, που συρρικνώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους.
Παραδόξως, αντιμέτωποι με την έλλειψη ελεύθερου χρόνου είναι και οι περισσότεροι έφηβοι της χώρας, λόγω της αδυναμίας του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος να αντεπεξέλθει επαρκώς στο ρόλο του. Έτσι, μιας και η ποιότητα των παρεχόμενων μαθημάτων στα δημόσια σχολεία δεν επαρκεί για να διασφαλίσει στους μαθητές την απόκτηση πιστοποιήσεων στις ξένες γλώσσες και στους υπολογιστές, και εφόσον το δημόσιο σχολείο αδυνατεί να διασφαλίσει την επιτυχία των μαθητών στις εξετάσεις που το ίδιο διενεργεί, οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν φροντιστηριακά μαθήματα ξένων γλωσσών, υπολογιστών, αλλά και μαθημάτων της μέσης εκπαίδευσης. Μια παθογένεια που αφενός εκμηδενίζει τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών και αφετέρου επιβαρύνει σημαντικά τον οικονομικό προϋπολογισμό των γονιών, εξωθώντας τους σε επιπλέον εργασιακές υποχρεώσεις προκειμένου να καλύψουν τα έξοδα των φροντιστηριακών μαθημάτων.
Τα οφέλη από την ορθή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου
Ο ελεύθερος χρόνος των σύγχρονων ανθρώπων είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς έρχεται να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην ένταση και τις ποικίλες υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Ενώ, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να προσφέρει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να βελτιώσουν τόσο την προσωπικότητά τους όσο και το βιοτικό τους επίπεδο. Ειδικότερα:
- Ο ελεύθερος χρόνος προσφέρει στο άτομο την αναγκαία πνευματική και σωματική ξεκούραση. Οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητας και το πλήθος των υποχρεώσεων προκαλούν ιδιαίτερη συναισθηματική ένταση και άγχος στους ανθρώπους, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την ξεκούραση προκειμένου να διασφαλίζεται η αποδοτικότητα στις εργασιακές τους δραστηριότητες. Αν το άτομο παραγνωρίσει την αξία της ξεκούρασης, ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπο με τις δυσάρεστες συνέπειες μιας πλήρους σωματικής κατάρρευσης.
- Ο ελεύθερος χρόνος προσφέρει την ευκαιρία της εσωτερικής αναζήτησης. Μια σημαντική διαδικασία -κυρίως για τους εφήβους- είναι η διερεύνηση των προσωπικών τους επιδιώξεων και επιθυμιών∙ η προσπάθεια απόκτησης της αναγκαίας αυτογνωσίας, προκειμένου να οργανώσουν, σύμφωνα με τις ικανότητές τους, τους μελλοντικούς τους στόχους. Οι έφηβοι χρειάζονται, επομένως, διαστήματα ελεύθερου από άλλες δραστηριότητες χρόνου, ώστε να αφεθούν σε ό,τι για έναν εξωτερικό παρατηρητή μοιάζει με ανώφελη απραξία, μα στην πραγματικότητα συνιστά μια ουσιώδη συνομιλία με τον ίδιο τους τον εαυτό. Είναι, άλλωστε, τις στιγμές εκείνες κατά τις οποίες ο έφηβος βρίσκεται μόνος του, χωρίς φαινομενικά να κάνει τίποτε, που έχει την ευκαιρία να συλλογιστεί τι θέλει να πετύχει στη ζωή του.
- Ο ελεύθερος χρόνος προσφέρει την ευκαιρία για σωματική άθληση. Μια σημαντικότατη μέριμνα για όλους τους ανθρώπους είναι -ή πρέπει να είναι- η αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου για τη διασφάλιση της σωματικής υγείας και ευεξίας. Η άθληση είτε αυτή αφορά κάποια ήπια μορφή είτε κάποια εντονότερη σωματική δραστηριότητα, επιτρέπει όχι μόνο την άμεση εκτόνωση της πνευματικής έντασης αλλά και τη προάσπιση της καλής υγείας του ατόμου.
- Ο ελεύθερος χρόνος μπορεί να αξιοποιηθεί για την ενίσχυση των επαγγελματικών προσόντων. Με δεδομένη την ολοένα και εντονότερη όξυνση του ανταγωνισμού στην αγορά εργασίας, μια επωφελής αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου είναι η απόκτηση νέων δεξιοτήτων και γνώσεων, όπως είναι η εκμάθηση κάποιας ξένης γλώσσας, ενός νέου προγράμματος στους υπολογιστές, βασικών γνώσεων λογιστικής κ.λπ. Μέσα από αυτή τη διαδικασία το άτομο εξασφαλίζει τη δυνατότητα να παραμένει ανταγωνιστικό στον επαγγελματικό του χώρο ή την ευκαιρία να διεκδικήσει κάποια διαφορετική εργασιακή θέση.
- Ο ελεύθερος χρόνος μπορεί να αξιοποιηθεί για την πνευματική καλλιέργεια του ατόμου. Πέρα από την πρόσκτηση πρακτικών γνώσεων, το άτομο έχει την ευκαιρία να αφιερώσει χρόνο στην ενασχόληση με δραστηριότητες που θα επιτρέψουν τη βαθύτερη καλλιέργειά του, όπως είναι η μελέτη λογοτεχνικών ή άλλων βιβλίων, η παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων ή ποιοτικών κινηματογραφικών ταινιών, η επίσκεψη σε μουσεία ή σε εκθέσεις έργων τέχνης κ.λπ.
Οι ενασχολήσεις αυτές, που εντάσσονται σε ό,τι αποκαλούμε ψυχαγωγία, αποτελούν σημαντική πηγή πνευματικών και ψυχικών συγκινήσεων κι ερεθισμάτων, ικανών να διευρύνουν τόσο τη νοητική ικανότητα του ατόμου όσο και την ευαισθησία του. Το άτομο αποφεύγει, έτσι, την έμμονη ενασχόληση με το ένα γνωστικό αντικείμενο, που επιτάσσει η εξειδίκευση, και αποκτά την αναγκαία ευρύτητα ενδιαφερόντων, ώστε να είναι ένας ενεργός πολίτης με προβληματισμούς και κοινωνική ευαισθησία. Ενώ, έχει συνάμα την ευκαιρία να έρθει σ’ επαφή με έργα τέχνης που θα του προσφέρουν υψηλή αισθητική απόλαυση και γόνιμα ερεθίσματα σε σχέση με τις ποιότητες και τις αξίες που θα πρέπει να επιζητά στη ζωή του.
- Ο ελεύθερος χρόνος οφείλει να αξιοποιείται προς όφελος της κοινωνικότητας του ατόμου. Η κοινωνική ζωή κάθε ατόμου αποτελεί σημαντική πτυχή της ζωής του, καθώς μέσα από τις συναναστροφές με φίλους και φιλικά πρόσωπα έχει την ευκαιρία να μοιράζεται τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του, να λαμβάνει τη σημαντική συναισθηματική στήριξη που προσφέρει η αποδοχή από ανθρώπους που εκτιμά, να βιώνει στιγμές ευτυχίας μέσα από κοινές δραστηριότητες και ενασχολήσεις, αλλά και να διαμορφώνει το πλαίσιο των γνωριμιών του που θα αποτελέσει μελλοντικά το πλαίσιο στήριξης στα πρώτα επαγγελματικά του βήματα.
- Ο ελεύθερος χρόνος επιτρέπει τη διαφυγή από τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Ένας σημαντικός παράγοντας που οδηγεί στην ψυχική κούραση και εξάντληση είναι η διαρκής επανάληψη των ίδιων δραστηριοτήτων και υποχρεώσεων, που προσδίδει μια αίσθηση μονοτονίας στη ζωή του ανθρώπου. Μέσα, επομένως, από την κατάλληλη αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου το άτομο έχει την ευκαιρία να εμπλουτίζει την καθημερινότητά του με νέα ερεθίσματα και νέες παραστάσεις, αποδιώχνοντας τη φθοροποιό αίσθηση της ρουτίνας που δημιουργεί την επώδυνη αίσθηση πως η ζωή είναι μια αδιέξοδη επανάληψη των ίδιων πραγμάτων.
Προβλήματα σχετικά με την ορθή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου
Παρά τα ποικίλα οφέλη που μπορούν να προκύψουν μέσα από την ορθή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, παρατηρείται συχνά η τάση των ανθρώπων να τον αφήνουν επί της ουσίας αναξιοποίητο, εφόσον επιδιώκουν κυρίως την εύκολη διασκέδαση και εκτόνωση μέσα από θεάματα και δραστηριότητες που δεν έχουν να τους προσφέρουν τίποτε περισσότερο πέρα από τη σπατάλη του χρόνου τους.
- Οι απαιτήσεις που εγείρει η ποιοτική ψυχολογία σε ό,τι αφορά τη διανοητική συμμετοχή του ατόμου, λειτουργούν αποτρεπτικά για πολλούς ανθρώπους, μιας και η δική τους επιδίωξη είναι να αδρανοποιούν πλήρως τη σκέψη τους∙ πιθανώς για να ξεχνούν τις εργασιακές ή άλλες υποχρεώσεις τους. Καταφεύγουν, έτσι, σε επιλογές διασκέδασης που τους προσφέρουν ένα έτοιμο θέαμα, χωρίς να χρειάζεται κανένας προβληματισμός ή διεξοδική σκέψη από τη μεριά τους.
- Η δυτικότροπη διασκέδαση που έχει επιβληθεί από τα ΜΜΕ και τους εμπορευματοποιημένους κινηματογραφικούς χώρους, προωθεί ένα συγκεκριμένο πρότυπο στο οποίο κυριαρχεί ο κενός εντυπωσιασμός, η βιαιότητα και η καταιγιστική δράση, χωρίς να υπάρχει όμως κανένας ουσιαστικός προβληματισμός και καμία πρόθεση να προβληματιστεί ο θεατής. Κι είναι τέτοια η διάδοση των θεαμάτων αυτών, ώστε πολλοί νέοι άνθρωποι στερούμενοι ποιοτικότερων ερεθισμάτων παγιδεύονται σ’ αυτές της εύκολες επιλογές, μη έχοντας επί της ουσίας την ευκαιρία να γνωρίσουν τα πιο απαιτητικά έργα που θα μπορούσαν να τους προσφέρουν ευκαιρίες διανοητικής πρόκλησης και γόνιμης ευαισθητοποίησης.
- Οι θετικές επιλογές αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου, όπως είναι ο αθλητισμός, η μελέτη βιβλίων, η ενασχόληση με τη μουσική κ.λπ., εκλαμβάνονται συχνά ως πιεστικές από πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι ταυτίζουν τον ελεύθερο χρόνο είτε με την πλήρη απραξία είτε με την πολύωρη παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων. Θα πρέπει, ωστόσο, να καταστεί σαφές πως η ορθή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν το άτομο αντιλαμβάνεται το χρόνο αυτό ως δικαίωμα και ως ευκαιρία για την άντληση ουσιαστικών διανοητικών και συναισθηματικών εμπειριών. Σε κάθε άλλη περίπτωση ο ελεύθερος χρόνος τρέπεται σε χρόνο αδράνειας που ενσωματώνεται στη μονοτονία της καθημερινότητας.
- Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στην αναζήτηση και μιας δεύτερης εργασίας προκειμένου να καλυφθούν τα αναγκαία έξοδα, με προφανή συνέπεια την πλήρη εκμηδένιση του ελεύθερου χρόνου τους.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Ελεύθερος χρόνος είναι ο χρόνος που αφιερώνεται σε δραστηριότητες μη βιοποριστικές και μη υποχρεωτικές. Είναι, άρα, ο χρόνος τον οποίο το άτομο μπορεί να αξιοποιήσει ελεύθερα ως αντίβαρο στην ένταση και τις ποικίλες υποχρεώσεις της καθημερινότητας.
Μέσα αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου
θεάματα (θέατρο, κινηματογράφος), καλλιτεχνικές εκδηλώσεις (εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας)
κέντρα διασκέδασης, χορός
φιλαναγνωσία
ερασιτεχνικές ενασχολήσεις (χόμπι)
αθλητισμός: αθλητικές δραστηριότητες
ταξίδια, εκδρομές, περιηγήσεις
φυσιολατρία
εθελοντισμός
συμμετοχή στα κοινά
κοινωνικές συναναστροφές: παρέες, επικοινωνία συμβατική ή ψηφιακή
Μέσα εξοικονόμησης ελεύθερου χρόνου στην καθημερινή ζωή
χρήση τεχνολογικών μέσων (ηλεκτρονικών συσκευών, μέσων μεταφοράς και επικοινωνίας)
περιορισμός χρόνου για ανάπαυση και φαγητό
αυστηρός προγραμματισμός των καθημερινών δραστηριοτήτων
πραγματοποίηση δραστηριοτήτων με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα
Αξία του ελεύθερου χρόνου
Ο ελεύθερος χρόνος είναι σημαντικός και πολύτιμος στη ζωή του ανθρώπου διότι:
Αποτελεί διέξοδο από την πολύωρη και μηχανιστική εργασία, την καθημερινή ένταση και τη μονοτονία, ειδικά στις σύγχρονες συνθήκες εντατικοποίησης και γρήγορου ρυθμού ζωής.
Ανανεώνει τις σωματικές δυνάμεις του ατόμου προσφέροντας ξεκούραση και εκτόνωση (πχ μέσω της άθλησης, της απόλαυσης της φύσης κλπ).
Αποφορτίζει συναισθηματικά από το άγχος και την ανία, ανανεώνοντας τις ψυχικές του δυνάμεις.
Απομακρύνει τον κίνδυνο της μονομερούς ενασχόλησης με ένα γνωστικό αντικείμενο, δίνοντας τη δυνατότητα για διεύρυνση των ενδιαφερόντων του.
Προσφέρει την ευκαιρία για εσωτερική αναζήτηση ή ενίσχυση των επαγγελματικών προσόντων.
Προάγει την επικοινωνία και τη σύναψη διαπροσωπικών σχέσεων και απαλλάσσει το άτομο από την απομόνωση και την εσωστρέφεια.
Παρέχει την ευκαιρία για ταξίδια και επαφή με τη φύση.
Συμβάλλει στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας του, με ενδοσκόπηση και αυτοκριτική.
Θετικά αποτελέσματα της καλής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου
Με τη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου ο άνθρωπος:
ηρεμεί ψυχικά, γιατί απαλλάσσεται από το άγχος και την ανία που προκαλούν η εργασία, οι καθημερινές υποχρεώσεις και ο γρήγορος ρυθμός ζωής
ξεκουράζεται και εκτονώνεται από την υπερένταση της καθημερινής ζωής
καλλιεργείται πνευματικά και διευρύνει τους ορίζοντές του μέσα από τις δραστηριότητες που αναπτύσσει (ταξίδια, χόμπι κλπ)
νιώθει τη χαρά της ανθρώπινης επικοινωνίας και βελτιώνει τις διαπροσωπικές του σχέσεις (φιλικές συναναστροφές, κοινωνικές επαφές)
Αρνητικές συνέπειες της λανθασμένης αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου
Με τη λανθασμένη αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου ο άνθρωπος:
κινδυνεύει να καταστρέψει τη σωματική και πνευματική του υγεία από κακής ποιότητας ψυχαγωγία ή διασκέδαση (θεάματα χαμηλής ποιότητας, εξάρτηση από τη διαδίκτυο, κατάχρηση αλκοόλ, τυχερά παιχνίδια κλπ)
δημιουργεί προϋποθέσεις για ανάπτυξη πλήξης, νωθρότητας, κοινωνικής απομόνωσης, αποπροσανατολισμό και αντικοινωνική συμπεριφορά, μειώνοντας τις ευκαιρίες για δημιουργικές δραστηριότητες και υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις
Μέτρα για σωστή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου
Προϋποθέσεις για δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου είναι:
συνειδητοποίηση ότι ο ελεύθερος χρόνος είναι χρήσιμος και η δημιουργική του εκμετάλλευση απαραίτητη, με τη συνδρομή των φορέων αγωγής (πχ ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις, αγάπη για το διάβασμα και τις τέχνες κλπ)
φροντίδα πολιτείας για δημιουργία υποδομών (κέντρων άθλησης, βιβλιοθήκες, εστίες νεότητας)
το ίδιο το άτομο να επανιεραρχήσει τις αξίες και τους στόχους του, να δείξει ενδιαφέρον για τη συνολική του μόρφωση και να επιλέγει με αυστηρότητα την ποιότητα των θεαμάτων
ποιοτική αναβάθμιση των ψυχαγωγικών και ενημερωτικών προγραμμάτων των ΜΜΕ
Ελεύθερος χρόνος και σύγχρονος άνθρωπος
Με μια πρώτη ματιά ο ελεύθερος χρόνος σήμερα έχει αυξηθεί για τους εξής λόγους:
πλήθος χρονοβόρων δραστηριοτήτων του παρελθόντος μπορούν λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης να διεκπεραιωθούν ταχύτατα
οι μεταφορές και η επικοινωνία βελτιώθηκαν
η καθιέρωση της πενθήμερης εργασίας μείωσε τις εργάσιμες ημέρες
μαζικές διεκδικήσεις αύξησαν τον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων (πχ οκτάωρο, άδεια μετ’αποδοχών)
Ωστόσο, όσο κι αν η βιομηχανοποίηση και ο αυτοματισμός ξεκούρασαν τον άνθρωπο, εξαντλητικά ωράρια και ποικίλες υποχρεώσεις ουσιαστικά συρρίκνωσαν τον ελεύθερο χρόνο.
Η κοινωνία της αφθονίας και η υπερκατανάλωση ωθούν το σύγχρονο άνθρωπο στην ανεύρεση δεύτερης δουλειάς με αποτέλεσμα να υπερεργάζεται, να ελαχιστοποιείται ο ελεύθερος χρόνος και να υποσκάπτεται η υγεία του με κίνδυνο τη σωματική και ψυχική του κατάρρευση.
Ειδικά στη περίπτωση των γυναικών ο ελεύθερος χρόνος ελαχιστοποιείται ακόμη περισσότερο με την εκπλήρωση εκτός των επαγγελματικών και των παραδοσιακών οικιακών ρόλων.
Η συσσώρευση στα μεγάλα αστικά κέντρα, η έλλειψη ζωτικού χώρου για προσωπική έκφραση, η απουσία ουσιαστικής επικοινωνίας, η συνθετότητα των κοινωνιών, τα σοβαρά προβλήματα καταπιέζουν τον άνθρωπο σε σημείο που χάνει την ουσία της ύπαρξής τους και αποπροσανατολίζεται.
Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα ταυτίζουν τον ελεύθερο χρόνο είτε με την πλήρη απραξία οπότε ο ελεύθερος χρόνος τρέπεται σε χρόνο αδράνειας που ενσωματώνεται στη μονοτονία της καθημερινότητας είτε με την πολύωρη παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων και την εύκολη διασκέδαση μέσα από θεάματα που δεν έχουν να τους προσφέρουν τίποτε περισσότερο πέρα από τη σπατάλη του χρόνου τους.
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι ότι προτιμώνται τα θεάματα που προσφέρουν ένα έτοιμο θέαμα, χωρίς προβληματισμούς και διεξοδικές σκέψεις, από έναν τύπο ψυχαγωγίας που είναι ευκαιρία για την άντληση ουσιαστικών διανοητικών και συναισθηματικών εμπειριών.
Ο ελεύθερος χρόνος των νέων
Οι νέοι σήμερα αντιμετωπίζουν δύο προβλήματα σε σχέση με τον ελεύθερο χρόνο:
α. πρόβλημα της έλλειψης του ελεύθερου χρόνου
β. πρόβλημα μη δημιουργικής αξιοποίησής του
Η εντατικοποίηση της ζωής, οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας, οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις της κοινωνίας είναι παράγοντες που περιστέλλουν το χρόνο των νέων, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην αγορά εργασίας, που απαιτεί συνεχή επιμόρφωση και γνώσεις. Τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών περιορίζουν οι αυξημένες σχολικές υποχρεώσεις και τα άγχος για υψηλές επιδόσεις που οδηγούν στην εντατικοποίηση της μελέτης και σε πρόσθετες σπουδές για την απόκτηση εφοδίων με στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση.
Θέματα για συζήτηση
Ο ελεύθερος χρόνος αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα των παιδιών και των εφήβων, δικαίωμα στην αυτενέργεια και την αυτοδιάθεση. Κατά τον ελεύθερο χρόνο τα παιδιά ξεδιπλώνουν τη δημιουργικότητά τους, αποκτούν πολύτιμες δεξιότητες, εξελίσσονται, κοινωνικοποιούνται. Καθώς έχει άρρηκτη σχέση με την ψυχική υγεία, βοηθά το παιδί να αναπτυχθεί στον γνωστικό, το βιοσωματικό, τον κοινωνικό και συναισθηματικό τομέα.
Οι δραστηριότητες με τις οποίες τα παιδιά αξιοποιούν το χρόνο τους, εκτός των ωρών του σχολείου συνήθως αποκαλούνται «εξωσχολικές» και καλύπτουν τομείς, όπως: άθλησης και εξάσκησης κινητικών δεξιοτήτων (αθλήματα, χορός, μπαλέτο), μουσικής (εκμάθηση μουσικού οργάνου), ξένων γλωσσών, καλλιτεχνικών (ζωγραφική, εικαστικά, θέατρο κ.ά.) και ένταξης σε ομάδες (θεατρικό παιγνίδι, χορωδία, σκάκι, πρόσκοποι κλπ.).
Ο πολύς ελεύθερος χρόνος είναι βαρετός, ο ελάχιστος απογοητευτικός. Τι να κάνουμε για να νιώσουμε γαλήνια;
(Γιάννης Ξηντάρας)
Ο ανεξέλεγκτα μεγάλος όγκος των πληροφοριών – που χάρη στο διαδίκτυο είναι μονίμως διαθέσιμος με το πάτημα ενός κουμπιού – αλλά και η ευκολία με την οποία τα smartphones, μας κρατούν σε online σύνδεση μεταξύ μας όλο το εικοσιτετράωρο, είναι ο βασικότερος λόγος που δεν μπορούμε να χαλαρώσουμε όσο θα έπρεπε, λένε οι ψυχολόγοι.
(Γιάννα Σουλάκη)
Updated on January 6, 2025
ΚΕΙΜΕΝΑ -ΓΛΩΣΣΑ : ME AΦΟΡΜΗ ΤΟ PROJECT Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ (Α1και Α4)
1. Τα εξωγλωσσικά και παραγλωσσικά στοιχεία έχουν σχέση με τον
α. προφορικό λόγο β.γραπτό λόγο.
2. Verba volent, scripta manent σημαίνει:
___________________________________________
3. Διάλογος, κουβέντα , συζήτηση. Σημαίνουν το ίδιο;
4.Πείτε έναν λόγο για τον οποίο μπορεί να έρθει οδηγηθεί σε αδιέξοδο ένας διάλογος.
______________________________________________
5. Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο των δημοτικών τραγουδιών που σας εντυπωσίασε.
6.Ποια η διαφορά ανάμεσα στην παραλογή και την παραλλαγή σε ό,τι αφορά τα δημοτικά τραγούδια;
7.Αχός βαρύς ακούγεται, πολλά τουφέκια πέφτουν.
Μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι;
Oυδέ σε γάμο ρίχνονται, ουδέ σε χαροκόπι.
Η Δέσπω κάνει πόλεμο με νύφες και μ’ αγγόνια.
Ποιο μοτίβο συναντάμε στους παραπάνω στίχους;
8. Τι είναι το δοκίμιο; Ένας σπουδαίος Ελληνας δοκιμιογράφος που διαβάσατε στο project.
9. Tην δήλωση «δεν έχω άλλο στο νου μου εκτός από ελευθερία και γλώσσα» έκανε ο
___________________________________________.
10. Ποια η σημασία του ‘Υφους στο λόγο;
11. Ti είναι τα ακριτικά τραγούδια;
12. Σε τι πίστευε ο Κοσμάς ο Αιτωλός αναφορικά με την πρόοδο του έθνους;
Posted on January 6, 2025
ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Α1 ΚΑΙ Α4 ( 2024-2025)
ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Α1 ΚΑΙ Α4
Κάποιες γενικές παρατηρήσεις.
Δώστε προσοχή για το ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΟΥ Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ
Τα γραπτά μένουν και είναι ιερά. Δώστε βάση στις ερωτήσεις, διαβάστε καλά τα ζητούμενα για να κατανοήσετε τι ζητάει και να απαντήσετε ανάλογα. Επειδή ακριβώς τα γραπτά μένουν, να τα φροντίζετε. Δεν απαντάμε πρόχειρα και βιαστικά. Δεν κάνουμε ΠΡΟΒΑ. Δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό στο γραπτό μας. Κάνουμε ό,τι μπορούμε, φοράμε τα καλά μας. Το γραπτό σας είναι ο καθρέφτης σας, οπότε αν δεν το φροντίζετε, δίνετε αρνητική εικόνα στον καθηγητή που διορθώνει.
-
‘Οταν σας ζητάνε να κάνετε προτάσεις με λέξεις να έχετε κατά νου πως κάθε ένα ρήμα είναι και μία πρόταση. (ΡΗΜΑ = ΠΡΟΤΑΣΗ). Πολλοί από σας κάνατε περιόδους λόγου και όχι προτάσεις.
-
Σχετικά με τα συνώνυμα /αντώνυμα: ποτέ μην αφήνετε κενό. Γράψτε κάποια λέξη που να είναι κοντά νοηματικά σε αυτήν τη λέξη. Ή έστω το νόημά της συνοπτικά. Γενικά το κενό σε ένα γραπτό και σε οποιαδήποτε άσκηση, δεν δίνει καλή εντύπωση.
-
Σχετικά με τον τίτλο: συνήθως στον τίτλο δεν βάζουμε ρήμα!!! Φροντίζουμε να είναι ουσιαστικός και ευσύνοπτος συνάμα. Οι πολύ μεγάλοι και φλύαροι τίτλοι, δεν παίρνουν μεγάλο βαθμό.
-
Όταν σας ζητάνε να εντοπίσετε αντιθέσεις, επαναλήψεις κ.λ.π. δεν απαντάτε με σχεδιαγράμματα, σημειώσεις, επιγραμματικά. ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ με αρχή μέση και τέλος. Παραθέτετε χωρία από το κείμενο.
-
Σε καμία ερώτηση δεν απαντάμε μονολεκτικά.
-
Όταν σας ζητάνε ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ, φροντίζετε να κάνετε ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ, να στηρίζετε την άποψή σας πάνω σε στοιχεία του κειμένου. Το ίδιο το κείμενο δίνει συνήθως επαρκή στοιχεία και για την ερμηνεία του. Για να κάνετε ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ χρειάζεται να καλλιεργείτε την κριτική σας σκέψη και να διαβάζετε πολλά βιβλία, άρθρα, δοκίμια.