Μελισσοκομία

Μελισσοκομία

Η ενασχόληση με τις μέλισσες με τέτοιο τρόπο ώστε να εκμεταλλευόμαστε τα προϊόντα της και παράλληλα να φροντίζουμε για την καλή διαβίωση τους σε ελεγχόμενες συνθήκες.

Εργασίες μελισσοκόμου

  • Ο μελισσοκόμος φροντίζει ώστε οι μέλισσες του να είναι υγιείς, να έχουν τροφή και να επιβιώνουν σε κάθε δύσκολη περίοδο.
  • Ο μελισσοκόμος μετακινεί τις μέλισσες του σε διάφορες περιοχές για να τους παρέχει τροφή από άνθη.
  • επισκευάζει και παρέχει σπίτι – φωλιά στις μέλισσες του
  • τρυγάει το μέλι τους
  • ταΐζει τις μέλισσες όταν υπάρχει έλλειψη τροφής
  •  θεραπεύει τις άρρωστες αποικίες μελισσών
  • εφαρμόζει διάφορες τεχνικές για να επιτύχει μια δυνατή και πολυπληθή αποικία μελισσών για να μεγιστοποιήσει την εργασία και την αποτελεσματικότητα τους
  • επεξεργάζεται τα παραγόμενα προϊόντα των μελισσών (μέλι, γύρη, βασιλικό πολτό)
  • πουλάει τα προϊόντα του και πολλές άλλες εργασίες. 

 Τα εργαλεία του μελισσοκόμου

 

Όποτε ο μελισσοκόμος θέλει να επισκεφθεί ένα μελίσσι, φοράει οπωσδήποτε την μελισσοκομική στολή και γάντια! Χωρίς αυτά είναι εντελώς απροστάτευτος, σε ένα μελίσσι που νιώθει ότι κάποιος του επιτίθεται!Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μέλισσα δεν θέλει να μας κεντρίσει, γιατί αυτό θα σημαίνει και τον δικό της θάνατο. Κεντρίζει μόνο όταν νιώθει ότι απειλείται το μελίσσι της! Παίρνει το καπνιστήρι και το ξέστρο και πηγαίνει στο μελίσσι. Το καπνιστήρι παράγει καπνό από την καύση ειδικών υλικών (πευκοβελόνες, άχυρα, ρόκες καλαμποκιού κ.ά.) τα οποία ζαλίζουν τις μέλισσες. Πολλές φορές χρησιμοποιεί και ένα «μαγικό» μανιτάρι, την ίσκα! Με την παραγωγή καπνού μέσα στην κυψέλη, οι μέλισσες ζαλίζονται και είναι λιγότερο επιθετικές.

Έτσι, με το ξέστρο του, μπορεί να βγάλει ένα-ένα τα πλαίσια και να ελέγξει αν χρειάζονται επιπλέον φαγητό (σε περίπτωση που δεν υπάρχουν ανθοφορίες), αν υπάρχει μέλι ή γύρη για συλλογή ή αν έχουν κάποιο άλλο πρόβλημα που πρέπει να τις βοηθήσει. Αν υπάρχει μέλι ή γύρη για συλλογή, παίρνει τα πλαίσια και τα πηγαίνει στο εργαστήρι του ώστε να παραλάβει τα προϊόντα της μέλισσας.

 

Ο τρυγητός του μελιού

Είναι αναμφισβήτητα μια κοπιαστική, αλλά συνάμα ευχάριστη δουλειά στο μελισσοκομείο, αφού είναι η ώρα της ανταμοιβής των κόπων του μελισσοκόμου.Η συστηματική δουλειά, η οργάνωση, η εμπειρία και οι γνώσεις του μελισσοκόμου είναι σημαντικοί παράγοντες επιτυχίας στην εργασία αυτή. Αρκετές ημέρες πριν από τον τρύγο ελέγχονται και καθαρίζονται σχολαστικά τα απαραίτητα εργαλεία και σκεύη για τις εργασίες του τρυγητού. Αυτά είναι:

  • ο μελιτοεξαγωγέας
  • ο κάδος απολεπισμού
  • το φίλτρο εφοδιασμένο με διπλή σήτα
  • δοχεία ωρίμανσης μελιού
  • μαχαίρι απολεπισμού με ατμό
  • μελισσοκομικό πηρούνι

 

Την ημέρα του τρύγου πρέπει να επικρατούν καλές καιρικές συνθήκες. Να αποφεύγεται οτιδήποτε θα ερέθιζε τις μέλισσες ή θα προκαλούσε τάσεις λεηλασίας π.χ. οι κυψέλες να μην παραμένουν πολλή ώρα ανοιχτές και τα πλαίσια με μέλι εκτεθειμένα. Οι κινήσεις του μελισσοκόμου να είναι σίγουρες, ήρεμες αλλά και γρήγορες. Αν παρ' όλη την προσοχή μας η επιθετικότητα των μελισσών είναι μεγάλη, ο τρύγος διακόπτεται. Η απομάκρυνση των μελισσών από το πλαίσιο γίνεται με ένα απότομο τίναγμα μέσα στην κυψέλη και με τη βοήθεια της μελισσοκομικής βούρτσας. Ο μελισσοκόμος πρέπει γρήγορα να αποφασίσει ποια πλαίσια θα πάρει αποφεύγοντας όσα έχουν γόνο, γύρη και ασφράγιστα μέλια. Χρειάζεται προσοχή για να αποφύγουμε από αδέξιους ή απρόσεκτους χειρισμούς τραυματισμό ή θανάτωση της βασίλισσας.

Κατά τη φυγοκέντριση των πλαισίων στον μελιτοεξαγωγέα, χρειάζεται προσοχή στην ταχύτητα για να μη σπάσουν οι κηρήθρες, ιδιαίτερα όσες είναι βαριές και οι φρεσκοκτισμένες. Πρέπει να «γυρίζονται» 2-3 φορές δεξιά - αριστερά για να βγαίνει το μέλι χωρίς να σπάζουν από το υπερβολικό βάρος της μιας πλευράς. Μετά τη φυγοκέντριση τα πλαίσια επιστρέφονται στα μελίσσια, για να τα «γλείψουν» να πάρουν δηλαδή το μέλι που έμεινε πάνω, να τα καθαρίσουν. Αυτή η δουλειά γίνεται το βράδυ για να αποφύγουμε τη λεηλασία που μπορεί να δημιουργήσει η μυρωδιά των φρεσκοτρυγημένων πλαισίων.

Η συντήρηση και ο καθαρισμός των εργαλείων πρέπει να είναι το τελευταίο μέλημά μας, ώστε να είναι έτοιμα για τον επόμενο τρύγο. Το μέλι συγκεντρώνεται, περνά από σήτα με διπλό φίλτρο και παραμένει στα δοχεία ωρίμανσης για λίγες ημέρες.

Μελισσοκομία στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα παράγονται 15.000-20.000 τόνοι μέλι άριστης ποιότητας ετησίως. Το ελληνικό μέλι είναι εξαιρετικής ποιότητας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και γεύση που αναγνωρίζονται διεθνώς. Σε αυτό συμβάλλουν πρωτίστως οι κλιματολογικές συνθήκες της χώρας μας που είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας καθώς και η πλούσια και ποικίλη μελισσοκομική χλωρίδα.                            

Ανήκει στα αγροτικά μας προϊόντα που έχουν μεγάλες προοπτικές στην Ευρωπαϊκή αγορά λαμβανομένου υπόψη ότι η Ε.Ε είναι ελλειμματική σε μέλι με βαθμό αυτάρκειας 55.1%.

Στον κλάδο της μελισσοκομίας απασχολούνται 18.000 μελισσοκόμοι περίπου, οι οποίοι κατέχουν περί τις 1.900.000 κυψέλες. Ποσοστό 37% περίπου του συνόλου των μελισσοκόμων είναι επαγγελματίες (από 150 μελίσσια και πάνω).

Οπτικοακουστικό υλικό για τις μέλισσες

Προϊόντα μέλισσας

Ο άνθρωπος από την αρχαιότητα υποψιαζόταν ότι τα προϊόντα της μέλισσας, είχαν θρεπτικές και άλλες ιδιότητες. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα προϊόντα αυτά, όχι μόνο στη διατροφή τους, αλλά και για την καταπολέμηση ασθενειών. Επίσης η αμβροσία που προσέδιδε αθανασία στους θεούς του Ολύμπου, περιείχε βασιλικό πολτό, μία πραγματική υπέρ-τροφή.
Τα προϊόντα της μέλισσας που χρησιμοποιούμε στην διατροφή μας είναι:
μέλι

Το μέλι, είναι ένα φυσικό προϊόν που παρασκευάζουν οι μέλισσες από το νέκταρ των φυτών. Είναι πάρα πολύ θρεπτικό, περιέχει πολλές βιταμίνες απαραίτητες για τη διατροφή μας και μας κάνει πολύ γερούς και δυνατούς.

πρόπολη

Η πρόπολη, είναι μια ουσία σαν κόλλα που μαζεύουν οι μέλισσες από τα φυτά, την ανακατεύουν με κερί, γύρη και άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούν για τη στεγανοποίηση και απολύμανση του εσωτερικού της φωλιάς τους. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτή την ουσία για την παρασκευή καλλυντικών. 

βασιλικός πολτός

Ο βασιλικός πολτός, είναι σαν κρέμα που τη φτιάχνουν οι μέλισσες και με αυτή τρέφονται η βασίλισσα. Είναι και αυτός πολύ πλούσιος σε βιταμίνες και άλλα χρήσιμα συστατικά για τον άνθρωπο.

γύρη

Η γύρη, τη μαζεύουν οι μέλισσες από τα διάφορα λουλούδια. Είναι πολύ πλούσια σε βιταμίνες και άλλα χρήσιμα συστατικά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Προσοχή όμως στις αλλεργίες!

κερί

Το κερί, είναι άλλο ένα προϊόν της μέλισσας, με πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Παράγεται από τους κηρογόνους αδένες στην κοιλιά των θηλυκών των μελισσών και τους χρησιμεύει για να κατασκευάζουν τις κυψέλες τους.

 

Το δηλητήριο, ακόμα και το δηλητήριο της μέλισσας είναι χρήσιμο. Αυτή το

δηλητήριο

χρησιμοποιεί εναντίον των εχθρών. Οι άνθρωποι όμως το χρησιμοποιούσαν από πολύ παλιά σαν φάρμακο εναντίων των ρευματισμών, της αρθρίτιδας και διάφορων άλλων πόνων.

 

 

Γιατί κάνει καλό το μέλι

Απορροφάτε άμεσα από τον οργανισμό οπότε μας προσφέρει μέσα σε λίγα λεπτά όλα τα πολύτιμα συστατικά του.

Δίνει ενέργεια στον οργανισμό και καταστέλλει καταστάσεις κόπωσης και εξάντλησης.

Έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι τονωτικό, βοηθάει στην ομαλή λειτουργία του στομάχου και γενικά στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.

Είναι πλούσιο σε σίδηρο και συμβάλει θετικά σε καταστάσεις αναιμίας.

Έχει αντιμικροβιακή δράση και εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηρίων και άλλων παθογόνων οργανισμών.

Προστατεύει τα δόντια σε αντίθεση με τη ζάχαρη.

Έχει πολλές αντιοξειδωτικές ιδιότητες που συμβάλουν στην προστασία από τον καρκίνο.

 

Η κοινωνία των μελισσών

Η κοινωνία και το σπίτι της μέλισσας

μέλισσα είναι κοινωνικό έντομο και ζει σε πολυάριθμες, καλά οργανωμένες κοινωνίες τα μελίσσια. Κάθε μελίσσι περιλαμβάνει μερικές χιλιάδες άτομα, 40.000 ή

κυψελη

και περισσότερα στις αρχές του καλοκαιριού, τα οποία έχουν διαφοροποιηθεί σε τρεις τάξεις, τις εργάτριες που αποτελούν το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού, τους κηφήνες και τη βασίλισσα.

Tο μελίσσι ζει σε φωλιές που το προστατεύουν από τον αέρα και τη βροχή. Η φωλιά είναι ένας κοίλος χώρος με μικρή είσοδο όπως η κουφάλα ενός
μελίσσι σε κορμό δέντρου
 δέντρου, η κοιλότητα κάποιου βράχου ή κάποιου κτίσματος, όπου στο εσωτερικό της οι μέλισσες χτίζουν κηρήθρες.
Οι μέλισσες ανήκουν στην κατηγορία των εντόμων που παρουσιάζουν σαφή ιεράρχηση και ζουν σε μεγάλες οικογένειες, μέσα σε κυψέλες. Σε κάθε οικογένεια υπάρχει μια “βασίλισσα“, που έχει σαν μοναδική αποστολή να εξασφαλίζει τον πολλαπλασιασμό της οικογένειας.
Η οικογένεια έχει ακόμη μερικούς αρσενικούς, τους κηφήνες, που προορίζονται να γονιμοποιήσουν μόνο μια φορά τη βασίλισσα και στη συνέχεια να πεθάνουν. Τέλος κάθε οικογένεια αποτελείται από μερικές χιλιάδες θηλυκές μέλισσες, που είναι στείρες και λέγονται “εργάτριες“. Οι εργάτριες, που αποτελούν και το βασικό πληθυσμό, έχουν πολλές και σύνθετες αποστολές, αρχίζοντας από τη δημιουργία αποθεμάτων τροφών, μέχρι τη φύλαξη της κυψέλης και την περιποίηση των μικρών.
Η βασίλισσα, ο κηφήνας και η εργάτρια ξεχωρίζουν με την πρώτη ματιά μεταξύ τους. Η εργάτρια είναι πιο μικρή και από τον κηφήνα και από τη βασίλισσα, και πιο αδύνατη. Η βασίλισσα έχει μεγαλύτερο μήκος, ενώ ο κηφήνας είναι κοντός, χοντρός και πιο σκούρος. Ο κηφήνας δεν έχει κεντρί, σε αντίθεση με τις εργάτριες και τη βασίλισσα που έχουν. Οι βασίλισσες το χρησιμοποιούν μόνο ενάντια σε άλλες βασίλισσες και αυτό δεν αποκολλάται από το σώμα τους όπως συμβαίνει με τις εργάτριες. Οι εργάτριες και οι βασίλισσες προέρχονται από γονιμοποιημένα αυγά. Αντίθετα, οι κηφήνες προέρχονται από αυγά μη γονιμοποιημένα. Έτσι, από το ίδιο αβγό είναι δυνατό να δημιουργηθεί βασίλισσα ή εργάτρια.
Η διαφοροποίηση είναι αποτέλεσμα μιας ειδικής διατροφής που λαμβάνουν οι βασίλισσες από τη στιγμή που θα βγουν από το αβγό μέχρι που να μεταμορφωθούν σε τέλειο έντομο. Τρέφονται αποκλειστικά και μόνο από έναν πολτό, το λεγόμενο βασιλικό πολτό. Ο βασιλικός πολτός είναι στην πραγματικότητα αδενικό έκκριμα των εργατριών του οποίου η ακριβής σύνθεση, μέχρι σήμερα, δεν έχει προσδιοριστεί. Με το έκκριμα αυτό τρέφονται και εργάτριες, αλλά μόνο για ένα διάστημα που δεν ξεπερνά τις 48 ώρες.
Στη συνέχεια τρέφονται με μείγμα μελιού, γύρης κλπ. Το μείγμα αυτό περιέχει κάποια ουσία που τελικά προκαλεί εκφυλισμό των γεννητικών οργάνων των εργατριών, τα οποία ατροφούν και δεν αναπτύσσονται γίνονται ατελή θηλυκά έντομα δηλαδή εργάτριες μέλισσες. Οι κηφήνες τρέφονται και αυτοί με μείγμα βασικά μελιού και γύρης ( Πατήστε εδώ για περισσότερες πληροφορίες:Wikipedia)

ΚΥΨΕΛΗ, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ

 
 

Κυψέλη είναι ο χώρος στον οποίο ζούνε οι μέλισσες, «το σπίτι τους».Κυψέλη μπορεί να είναι ένας χώρος στη φύση ή ένας τεχνητός χώρος φτιαγμένος από τον άνθρωπο.

Οι μέλισσες ζουν σε μεγάλες οικογένειες (40.000 – 50.000) μέσα στην κυψέλη όπου και δραστηριοποιούνται.

Στη φύση οι μέλισσες φωλιάζουν συνήθως στην κουφάλα κάποιου δέντρου, σε κοιλότητες των βράχων, στα διάκενα  των τοιχωμάτων των κτιρίων ή ακόμα και στις στέγες των σπιτιών. Τα μελίσσια ζούνε σε φωλιές για να προφυλαχθούν από τον αέρα και τη βροχή, αλλά και για να κτίσουν τις κηρήθρες τους, δηλαδή τη φωλιά τους, οι οποίες τους είναι απαραίτητες για όλες τις δραστηριότητές τους, αλλά και για την επιβίωσή τους.

Η χρήση της κυψέλης από τους ανθρώπους ήταν γνωστή από την αρχαιότητα. Ο άνθρωπος όταν κατάλαβε τη μεγάλη αξία της μέλισσας και κατ΄ επέκταση και του μελιού, προσπάθησε τεχνητά να δημιουργήσει τις ίδιες συνθήκες διαβίωσης για τις μέλισσες και έτσι άρχισε να κατασκευάζει κυψέλες για την εκτροφή τους.  Ο Ησίοδος δίνει στις κυψέλες της εποχής του, την ονομασία «Σίμβλοι», χωρίς να είναι γνωστό σε εμάς τι είδους κυψέλες ήταν αυτές.

Οι πρώτες κυψέλες στον Ελλαδικό χώρο ήταν πήλινες. Στη Φαιστό, στην Κρήτη βρέθηκαν πήλινες κυψέλες της Μινωϊκής εποχής (3.400 π.Χ.), η οποία είναι αρχαιότερη της Ομηρικής εποχής. Με την πάροδο των αιώνων εμφανίστηκαν διάφοροι τύποι κυψελών, οι οποίες ήταν πήλινες ή ξύλινες, αλλά σε κάθε εποχή με διαφορετικό σχήμα, άλλοτε κυλινδρικό και άλλοτε κωνοειδές.

Αξιοσημείωτο είναι το αρχαίο Αττικό «ανάστομο κοφίνι», που αναφέρεται στο έργο του Αριστοτέλη «Φυσικά». Το κοφίνι ήταν πλεχτό από λυγαριά ή καλάμια και ήταν κλειστό στο κάτω μέρος, με μόνο άνοιγμα την είσοδο των μελισσών και ανοιχτό στο επάνω μέρος στο οποίο εφαρμόζονταν 8-10 κινούμενοι πήχεις ανεξάρτητοι μεταξύ τους  για να κτίσουν οι μέλισσες τις κηρήθρες. Τα μελισσοκοφίνια  κατασκευάζονται και χρησιμοποιούνται σε πολλά μέρη έως τις μέρες μας.

Η κυψέλη με τα κινητά πλαίσια που χρησιμοποιούσαν στην Αρχαία Ελλάδα θεωρείται  ότι είναι ο πρόδρομος της σύγχρονης κυψέλης. Το 1852 ο Αμερικανός μελισσοκόμος L.L. Langstroth, ο οποίος θεωρείται και πατέρας της σύγχρονης μελισσοκομίας,  κατασκεύασε τη σύγχρονη κυψέλη με τα κινητά πλαίσια κηρηθρών τοποθετημένα κατακόρυφα. Η κυψέλη του Langstroth έδωσε την δυνατότητα στους μελισσοκόμους να επεμβαίνουν στη ζωή του μελισσιού, να υποβοηθούν στην ανάπτυξή του με τους ορθούς μελισσοκομικούς χειρισμούς και να συλλέγουν περισσότερο μέλι. Σήμερα υπάρχουν διάφοροι τύποι κυψελών που χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο, αλλά διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το σχέδιο και τις διαστάσεις.

  • Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους οι μέλισσες το περνούν  μέσα στην κυψέλη, γιατί εκεί είναι οι κύριες δραστηριότητες τους !
  • Ένα μικρό μέρος των δραστηριοτήτων τους γίνεται στο εξωτερικό περιβάλλον !
  • Οι μέλισσες δεν αφήνουν ποτέ τα περιττώματά τους μέσα στην κυψέλη !
  • Η καθαριότητα της κυψέλης είναι υψίστης σημασίας για την επιβίωση του μελισσιού !

Σ΄αυτό το μικρό, καθαρό και οργανωμένο περιβάλλον ζουν και λειτουργούν αρμονικά χιλιάδες μέλισσες για να παράγουν το τόσο πολύτιμο φυσικό βιολογικό προϊόν, το μέλι, αλλά και τα υπόλοιπα προϊόντα της κυψέλης.

 

Η μέλισσα

Ας δούμε μερικές πληροφορίες για τη μέλισσα

Μελίσσι, ένας υπέροχος κόσμος που ζει και λειτουργεί αρμονικά, άγνωστος σε πολλά σημεία ακόμα για τους επιστήμονες, εντυπωσίασε τον άνθρωπο, ο προσπάθησε και εξημέρωσε τις μέλισσες για να αποκτήσει το πολύτιμο βιολογικό προϊόν της φύσης, το μέλι και στη συνέχεια γνώρισε και αγάπησε και τα υπόλοιπα προϊόντα της κυψέλης.
Οι μέλισσες είναι κοινωνικά έντομα, όπως τα μυρμήγκια, οι σφήκες, οι τερμίτες. Τα μέλη δηλαδή του ίδιου είδους παρουσιάζουν διαφορετικές «ομάδες» με ξεχωριστά καθήκοντα και ρόλους μέσα στην κυψέλη.
Η μέλισσα η μελιτοφόρος, όπως επίσημα λέγεται η μέλισσα, ζει στη Γη το λιγότερο 65 (δεκαπέντε) εκατομμύρια χρόνια και θεωρείται από τους πιο παλιούς κατοίκους της, που εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και σήμερα, ενώ η προσπάθεια του ανθρώπου να εξημερώσει τη μέλισσα δεν είναι νέα, μιας και υπάρχουν αναφορές, ηλικίας τουλάχιστον 15.000 χρόνων, όπου εικονίζεται ένας άνθρωπος που προσπαθεί να πάρει μέλι από μελίσσι.

Σε αυτή τη φάση της ιστορίας ο άνθρωπος υπήρξε κυνηγός και η τροφή ήταν αδιάρρηκτα δεμένη με τον τόπο που ζούσε. Σε βραχώδεις περιοχές οι μέλισσες εύκολα έβρισκαν καταφύγιο και έφτιαχναν τις φωλιές τους. Στις ίδιες αυτές περιοχές οι άνθρωποι ζωγράφισαν τη διαδικασία αυτού του εντυπωσιακού κυνηγιού. Κυνηγοί μελιού και όχι κυνηγοί “ζώου”. Κυνηγοί δηλαδή τροφής χωρίς να θανατώνουν το ζώο που την παράγει και μάλιστα μιας πολύ γλυκιάς τροφής που όμοια της δεν υπήρξε μέχρι την ανακάλυψη της ζάχαρης. 

 Τι μας διδάσκουν οι μέλισσες

Σεβασμός στον αρχηγό αλλά και δημοκρατία. Οι εργάτριες ακολουθούν κατά γράμμα τις εντολές της βασίλισσας, τη σέβονται, την προστατεύουν, την περιποιούνται και τη φροντίζουν μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής της. Μάλιστα, αν αυτή πρέπει να εγκαταλείψει την κυψέλη, της κάνουν ειδικό πρόγραμμα γυμναστικής (την παρενοχλούν για να κινείται περισσότερο), ώστε να χάσει περιττό βάρος για να μπορέσει να πετάξει! Συγχρόνως όμως, οι εργάτριες είναι αυτές που θα αποφασίσουν αν την άνοιξη η παλιά βασίλισσα πρέπει να φύγει και να αντικατασταθεί με μια πιο νέα και δυνατή αρχηγό.

Αυτοθυσία για τους άλλους. Κάθε μέλισσα θα χρησιμοποιήσει το κεντρί της για να υπερασπιστεί τον εαυτό της ή την κυψέλη της, θα θυσιαστεί, αφού με το κεντρί της, θα φύγει ένα μέρος από το σώμα της με αποτέλεσμα μετά από λίγη ώρα να πεθάνει. Για το καλό του συνόλου, οι μέλισσες δίνουν ακόμα και τη ζωή τους.
Οργάνωση. Κάθε μέλισσα, από τις 50.000 που μπορεί να έχει μια κυψέλη, έχει μια συγκεκριμένη αποστολή και πρόγραμμα. Ξέρει ανά πάσα στιγμή τι πρέπει να κάνει και τίποτα δεν γίνεται τυχαία.
Συνεργασία. Οι μέλισσες χτίζουν όλες μαζί τις κηρήθρες, φροντίζουν μαζί τα μικρά αυγά, καθαρίζουν και φρουρούν την κυψέλη ομαδικά. Έτσι, κάθε δουλειά γίνεται πιο γρήγορα και πιο σωστά.
                                               Γνωρίζετε ότι:
 
  • Μια κυψέλη περιέχει περίπου 50.000 με 80.000 μέλισσες.
  • Μόνο 1 (μια) μέλισσα είναι αναπαραγωγική, η βασίλισσα, η οποία από την μέρα που γεννιέται μέχρι και το θάνατο της τρέφεται αποκλειστικά με βασιλικό πολτό.                 
  • Η βασίλισσα την άνοιξη γεννά από 1.500 έως 3.000 αυγά την ημέρα. Περίπου 2 με 3 φορές το βάρος της!
  • Η βασίλισσα είναι σχεδόν διπλάσια από την εργάτρια και ζει 30 (τριάντα) φορές παραπάνω!
  • Μία μέλισσα θα συλλέξει κατά την διάρκεια της ζωής της λιγότερο από το 1/4 του κουταλιού (γλυκού) μέλι.
  • Χρειάζονται 5 (πέντε) κιλά νέκταρ για να παραχθεί 1 (ένα) κιλό μέλι. Για κάθε γραμμάριο νέκταρ η μέλισσα πρέπει να εργαστεί περίπου 3 μέρες.
  • Ο μέσος όρος ζωής 1 (μίας) εργάτριας μέλισσας είναι 4 με 6 βδομάδες το καλοκαίρι και 3 με 4 μήνες το χειμώνα.
  •  Από την γέννηση του αυγού θα χρειαστούν 21 ημέρες για να δημιουργηθεί ένα τέλειο έντομο εργάτριας, 24 ημέρες για τον κηφήνα και 16 ημέρες για την βασίλισσα.
  • Η ταχύτητα πτήσης μιας μέλισσας είναι περίπου 41 K m/h
  • Η ακτίνα πτήσης μίας μέλισσας για να βρει την τροφή της φτάνει τα 3 (τρία) με 4 (τέσσερα) χιλιόμετρα! Σε περιόδους έλλειψης τροφής μπορεί να φτάσει και τα 6 (έξι) χιλιόμετρα!
  • Όλες οι μέλισσες στην κυψέλη είναι θηλυκές εκτός των κηφήνων.
  • Οι κηφήνες αποτελούν λιγότερο από το 1% του πληθυσμού.
  • Ο κηφήνας είναι αποτέλεσμα παρθενογένεσης (αγονιμοποίητο αυγό) και δεν έχει κεντρί. Μοναδικός ρόλος του είναι η γονιμοποίηση της βασίλισσας. βασίλισσα θα βγεί από την κυψέλη μόνο 1 (μια) φορά στη ζωή της. 

Η μέλισσα με μια ματιά

Η μέλισσα

Η μέλισσα είναι ένα από τα πιο χρήσιμα έντομα για τον άνθρωπο. Μας δίνει πολλά προϊόντα και βοηθάει στην αναπαραγωγή των φυτών.
Για να γνωρίσουμε, λοιπόν, καλύτερα τη μέλισσα.

Τα μέρη της μέλισσας

Το σώμα της μέλισσας αποτελείται από: ΚΕΦΑΛΙ – ΘΩΡΑΚΑΣ- ΚΟΙΛΙΑ

  • Έχει δύο κεραίες στο κεφάλι, για να αντιλαμβάνεται ό,τι συμβαίνει γύρω της.
  • Έχει πέντε μάτια, για να μπορεί να βλέπει καλά και προς όλες τις κατευθύνσεις.
  • Έχει δύο ζευγάρια φτερών, για να μπορεί να πετάει.
  • Έχει τρία ζευγάρια ποδιών, για να μπορεί να περπατάει.
  • Έχει ένα κεντρί στην άκρη της κοιλιάς της, για να αμυνθεί αν χρειαστεί.
        Είδη μελισσών

Δεν είναι ίδιες όλες οι μέλισσες, ούτε κάνουν την ίδια εργασία.
Υπάρχουν οι εργάτριες που ασχολούνται με πολλές εργασίες.

  • Φροντίζουν τα αβγά και τις προνύμφες.
  • Καθαρίζουν την κυψέλη.
  • Προσέχουν την κυψέλη, για να μην μπει κανένας εισβολέας.
  • Μαζεύουν νέκταρ και γύρη από τα λουλούδια.
  • Φτιάχνουν το μέλι κι ό,τι άλλο παίρνουμε από τη μέλισσα.
Η βασίλισσα είναι η μητέρα όλων των μελισσών της κυψέλης.
  • Μόνο η βασίλισσα γεννάει αβγά και μπορεί να γεννήσει μέχρι και χίλια αβγά την ημέρα.
  • Ξεχωρίζει από τις εργάτριες, γιατί είναι πολύ μεγαλύτερη και με μακρύτερη κοιλιά.
    Τέλος, υπάρχουν οι κηφήνες, οι αρσενικές μέλισσες.
  • Ένας από τους κηφήνες θα ζευγαρώσει με τη βασίλισσα, για να μπορέσει να γεννήσει τα αβγά της.
Αναπαραγωγή της μέλισσας

Η βασίλισσα, όπως τα περισσότερα έντομα, γεννάει αβγά. Οι εργάτριες φροντίζουν τα αβγά και τις προνύμφες, τις ταΐζουν με βασιλικό πολτό για τρεις μέρες και με ένα μείγμα μελιού και γύρης για εφτά μέρες. Δέκα μέρες μετά τη γέννηση των αβγών, οι εργάτριες κλείνουν τα κελιά με κερί. Οι νύμφες θα μείνουν κλεισμένες στα κελιά για έντεκα μέρες και, όταν βγουν, θα είναι κανονικές μέλισσες.